Ham muốn tình dục giống như chất keo kết dính hai người lại với nhau, giúp cho mỗi cuộc yêu nồng nàn và thăng hoa hơn. Vậy nó là gì? Và đến từ đâu? Loại ham muốn “yêu đương” này ở nam và nữ có điểm nào khác biệt? Hãy cùng ECO Pharma khám phá những điều thú vị này ở bài viết sau.
Ham muốn tình dục là thuật ngữ chỉ sự quan tâm tổng thể của một người đến tình dục, bao gồm: hoạt động, suy nghĩ và những tưởng tượng về tình dục. Đây là những cảm xúc và cảm giác đến với con người một cách hoàn toàn tự nhiên, thúc đẩy nam giới hoặc nữ giới mong muốn gần gũi, quan hệ tình dục và tìm kiếm sự thỏa mãn từ đối phương.(1)
Chúng ta thường lảng tránh hoặc ngại ngùng khi nói về ham muốn tình dục. Nhưng loại “ham muốn yêu đương” này quả thực là một phần quan trọng trong sức khỏe sinh sản và tinh thần của mỗi người.
Mỗi người có mức độ ham muốn về tình dục khác nhau. Người có ham muốn cao sẽ dành nhiều thời gian suy nghĩ và tưởng tượng về “chuyện ấy”, trong khi người có ham muốn thấp thường ít quan tâm và hứng thú với việc quan hệ tình dục.
Ham muốn tình dục không chỉ liên quan đến hoạt động của cơ quan sinh dục và nồng độ hormone sinh dục, mà còn chịu ảnh hưởng của não bộ, các yếu tố tâm lý, xã hội và văn hóa. Dưới đây là những phân chi tiết về nguồn gốc khởi phát ở con người.(2)
Ham muốn tình dục được cho là một dạng trải nghiệm nhận thức dựa trên sự tương tác giữa sinh lý cơ thể và chức năng hệ thần kinh. Điều này có nghĩa là một số hoạt động cụ thể của não bộ kích thích các phản ứng sinh lý ở hệ thống sinh dục, tạo ra phản hồi thần kinh tại não, từ đó sản sinh ham muốn và khoái cảm tình dục.
Trong đó, vùng dưới đồi hay còn gọi là vùng hạ đồi (hypothalamus) đóng vai trò giải phóng hormone giúp duy trì chức năng sinh lý; hạch hạnh nhân (amygdala) kiểm soát cảm xúc; thùy đỉnh (parietal lobe) xử lý thông tin cảm giác… Tất cả những hoạt động này tác động trực tiếp đến ham muốn của con người.
Chưa kể, nhóm các chất dẫn truyền thần kinh sinh ra trong não, điển hình là dopamine, serotonin và oxytocin đóng vai trò điều chỉnh cảm xúc, sự hưng phấn và khoái cảm cũng ảnh hưởng lớn đến cả nhu cầu sinh lý lẫn ham muốn.
Ở cả nam giới và nữ giới, ham muốn tình dục đều xuất phát trực tiếp từ hormone androgen, cụ thể là testosterone. Vì vậy, nồng độ testosterone cao hay thấp được xem là yếu tố quyết định mức độ ham muốn ở một người.
Trước tiên, cơ quan sinh dục là nơi sản xuất hormone testosterone (nam giới là tinh hoàn, còn nữ giới là buồng trứng). Tiếp đến, dây thần kinh ở cơ quan sinh dục tiếp nhận tín hiệu từ não bộ khi có kích thích và phản ứng lại những tín hiệu này. Kết quả tạo ra sự ham muốn, sự hưng phấn và cảm giác thăng hoa trong quan hệ tình dục.
Các yếu tố tâm lý (như căng thẳng, lo âu, chấn thương tâm lý hay trầm cảm); quan niệm xã hội (quan niệm truyền thống và quan niệm hiện đại) và văn hóa (văn hóa phương Đông và văn hóa phương Tây) tác động mạnh mẽ đến khía cạnh thể hiện.
Việc phải che giấu hay thoải mái bộc lộ suy nghĩ về tình dục cũng là yếu tố khiến mức độ ham muốn tình dục ở một người có thể lên cao hoặc xuống thấp.
Ham muốn tình dục là khát khao bản năng của con người. Hơn nữa, như chúng tôi đã chia sẻ ở phần khái niệm, đây là một phần quan trọng trong sức khỏe sinh sản và sức khỏe tinh thần của con người.
Chính vì thế, chúng ta không dùng các tiêu chí “tốt – xấu” hay “đúng – sai” để đánh giá. Thay vào đó, chúng ta nên chăm sóc thật tốt cho sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần, đồng thời duy trì đời sống tình dục lành mạnh để giữ cho mức độ ham muốn ở mức phù hợp, tránh suy giảm ham muốn tình dục sớm hoặc rơi vào trường hợp “cuồng dâm” hay “nghiện dâm”.
Việc xác định độ tuổi hết ham muốn tình dục ở một người là rất khó. Tuy nhiên, chúng ta có thể chắc chắn một điều rằng, mức độ ham muốn ở cả hai giới sẽ giảm dần theo tuổi tác.
Ở nữ giới, chức năng tình dục và ham muốn có dấu hiệu suy giảm từ cuối độ tuổi 40 đến đầu 50. Những thay đổi liên quan đến thời kỳ mãn kinh không chỉ làm giảm sút, mà còn có thể khiến ham muốn của phụ nữ biến mất hoàn toàn.
Trong khi đó, ở nam giới, điều này chỉ xảy ra khi họ bước sang độ tuổi 60 và 70. Những yếu tố có thể gây suy giảm ham muốn ở nam giới bao gồm: trầm cảm, căng thẳng, nghiện rượu, sử dụng chất kích thích và mệt mỏi kéo dài.
Nếu ham muốn giảm sút đột ngột, bạn nên đến gặp bác sĩ. Bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân dẫn đến giảm hoặc mất ham muốn đột ngột thông qua kết quả thăm khám sức khỏe và xét nghiệm, từ đó đưa ra giải pháp khắc phục hiệu quả.
Từ trước tới nay, chúng ta mặc định rằng, nam giới có ham muốn tình dục cao hơn nữ giới. Tuy nhiên, tiến sĩ Sarah Hunter Murray, chuyên gia nghiên cứu về tình dục, đồng thời là tác giả của cuốn Not Always in the Mood: The New Science of Men, Sex, and Relationships, cho biết: “Quan niệm đàn ông có ham muốn cao hơn thực sự không đúng”. Thông qua nhiều nghiên cứu, vị tiến sĩ này nhận thấy, mức độ ham muốn của nam giới và nữ giới có sự tương đồng hơn là khác biệt.
Như vậy, sự khác biệt về ham muốn tình dục giữa nam giới và nữ giới không được quy định bởi mức độ, mà liên quan đến cách thể hiện. Phụ nữ có xu hướng kiềm chế hoặc che giấu những suy nghĩ và tưởng tượng của mình về tình dục nhiều hơn nam giới do họ chịu ảnh hưởng sâu sắc của các yếu tố xã hội, văn hóa và tâm lý.
Ngoài ra, phụ nữ có thể cảm thấy hưng phấn trong chuyện “chăn gối” trước khi ham muốn xuất hiện. Ngược lại, nam giới thường cảm thấy ham muốn trước rồi mới dẫn đến hưng phấn tình dục.
Tóm lại, quan niệm đàn ông ham muốn mãnh liệt hơn phụ nữ là không chính xác. Việc đánh giá mức độ sẽ chính xác hơn khi chúng ta tiếp cận từng cá nhân cụ thể, thay vì nhận định dựa trên giới tính.
Ham muốn tình dục thay đổi là điều hoàn toàn bình thường. Những lý do khiến ham muốn thay đổi hay nói một cách cụ thể hơn là suy giảm ham muốn, bao gồm:
Nồng độ hormone testosterone thay đổi kéo theo suy giảm ham muốn. Bên cạnh quá trình lão hóa tự nhiên, nồng độ hormone testosterone bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố: Ở nữ giới là quá trình mang thai, chu kỳ kinh nguyệt, thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh…, còn ở nam giới là căng thẳng, stress, lạm dụng tình dục, thói quen sinh hoạt không lành mạnh (thức khuya, uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá…).
Tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc tránh thai, thuốc điều trị huyết áp cao, thuốc hóa trị… có thể làm giảm ham muốn của bạn.
Yếu tố tiếp theo làm thay đổi ham muốn đó là lối sống thiếu khoa học. Từ chuyện ăn uống không điều độ, lười tập luyện thể dục thể thao đến việc ngủ không đủ giấc đều có thể dẫn đến tình trạng rối loạn ham muốn tình dục.
Những vấn đề tâm lý tiêu cực là tác nhân gây xao nhãng hoặc ức chế ham muốn. Đó là lý do khi gặp các rào cản tâm lý như chứng trầm cảm, lo âu, căng thẳng, tự ti về ngoại hình, trải nghiệm không vui trong đời sống tình dục…
Nếu thiếu tin tưởng hoặc cảm thấy không thoải mái khi ở cạnh người bạn đời hay người yêu, thì ham muốn tình dục của bạn cũng “tụt dốc” không phanh. Đặc biệt, khi mối quan hệ “yêu đương” dẫn đến sự khó chịu hoặc đau khổ, bạn sẽ khó nảy sinh ham muốn với đối tác.
Cơ thể suy nhược hoặc mắc các bệnh lý toàn thân như đau nhức khớp, huyết áp cao, tiểu đường, suy giáp, nhiễm trùng tiết niệu, lạc nội mạc tử cung… làm giảm ham muốn tình dục và tần suất quan hệ tình dục.
Ham muốn và nhu cầu tình dục sẽ “phai nhạt” dần theo thời gian. Vậy nên, ở độ tuổi ngoài 40, việc bạn không còn khao khát cháy bỏng về tình dục và suy nghĩ nhiều đến chuyện “quan hệ” như độ tuổi 30 là lẽ đương nhiên.
Sổ tay Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần, Phiên bản thứ năm – DSM5 của Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ định nghĩa, rối loạn ham muốn tình dục là một tình trạng tâm thần được biểu hiện bằng việc thiếu ham muốn trong một thời gian dài. Mức độ ham muốn thấp khiến nam giới và nữ giới không thể chủ động hoặc không thể đáp ứng sự “thân mật” của đối tác.
Giảm ham muốn tình dục bao gồm: Giảm hoặc không có những suy nghĩ hay tưởng tượng về tình dục, giảm hoặc không có khoái cảm trong khi quan hệ tình dục, giảm hoặc không có hứng thú với các kích thích tình dục. Tình trạng này kéo dài không chỉ gây ra sự đau khổ về mặt tinh thần, mà còn ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe thể chất.
Ngoài suy giảm ham muốn, một dạng rối loạn ham muốn tình dục cần được chú ý và quan tâm nhiều hơn đó là rối loạn tăng dục. Rối loạn tăng dục liên quan đến chứng nghiện tình dục và hành vi cưỡng bức tình dục.
Dạng rối loạn này xảy ra khi mức độ ham muốn trở nên quá cao, những suy nghĩ và tưởng tượng tình dục lặp đi lặp lại. Từ việc không thể kiểm soát ham muốn, người mắc chứng rối loạn tăng dục có thể phải đối mặt với chứng “nghiện dục hoặc cuồng dâm” tức là có hành vi tình dục liên tục. Về lâu dài, chứng rối loạn tăng dục không chỉ trở thành rào cản tâm lý, mà còn đe dọa nghiêm trọng đến cuộc sống, sức khỏe, công việc và các mối quan hệ của người bệnh.
Cùng một mức độ ham muốn tình dục, nhưng có thể cao với người này và thấp ở người kia. Do đó, chúng ta không thể định lượng chính xác mức độ bao nhiêu là bình thường.
Việc nam giới và nữ giới cần làm đó là giữ cho mức độ ham muốn ở tình trạng ổn định (không giảm quá thấp hoặc tăng quá cao) bằng những biện pháp dưới đây:
Căng thẳng hoặc lo lắng quá mức không chỉ làm giảm ham muốn tình dục, mà còn có thể gây ra một số rối loạn về chức năng sinh lý ở cả nam giới và nữ giới. Chính vì lẽ đó, mọi người cần kiểm soát căng thẳng và cải thiện sức khỏe tinh thần thông qua việc cân đối thời gian làm việc và nghỉ ngơi; tăng kết nối với gia đình và bạn bè; nói chuyện với chuyên gia tâm lý…
Cùng với việc duy trì tần suất quan hệ phù hợp, các cặp đôi nên “hâm nóng” tình cảm bằng cách lên kế hoạch cho những buổi hẹn hò lãng mạn, tập luyện thể dục thể thao cùng nhau và đặc biệt là dành thời gian trò chuyện, tâm sự và chia sẻ với nhau trong không gian riêng tư. Giữ được mối quan hệ đôi lứa tốt đẹp, kết hợp sinh hoạt tình dục đều đặn giúp “ngọn lửa” ham muốn lâu “tàn”.
Bạn nên thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh lý nền để kịp thời chữa trị. Điều trị bệnh lý nền góp phần phòng tránh tình trạng giảm ham muốn, đồng thời bảo vệ sức khỏe toàn thân.
Xây dựng và thực hiện lối sống khoa học với 3 tiêu chí quan trọng là ăn uống đầy đủ dưỡng chất; tập thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc giúp cải thiện nồng độ testosterone, tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần. Nhờ đó, chức năng sinh lý và ham muốn được duy trì ổn định.
Đối với nam giới, nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, bổ sung đồng thời các tinh chất thiên nhiên như Eurycoma Longifolia, thông biển Pháp và hàu đại dương giúp hỗ trợ tăng khoái cảm và ham muốn nhờ tác dụng kích thích sản sinh hormone Testosterone và Nitric Oxide nội sinh theo nhu cầu tự nhiên của cơ thể. Không chỉ tác động tích cực đến ham muốn, bộ ba tinh chất chuyên biệt này còn góp phần cải thiện chứng rối loạn cương dương và xuất tinh sớm cho phái mạnh.
Rối loạn ham muốn gây ra những hệ lụy nghiêm trọng về tinh thần và thể chất. Để bảo vệ sức khỏe tổng thể, chúng tôi khuyên bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay khi nhận thấy ham muốn tình dục có dấu hiệu tăng hoặc giảm bất thường.
