Viêm khớp phản ứng kiêng ăn gì và nên ăn gì để giảm viêm hiệu quả? Chế độ dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát triệu chứng, giảm đau và ngăn ngừa tình trạng viêm tiến triển. Trong nội dung sau, ECO Pharma sẽ hướng dẫn bạn cách chọn thực phẩm tốt cho xương khớp và những món ăn cần tránh để bảo vệ sức khỏe xương khớp.
Viêm khớp phản ứng hay viêm khớp vô khuẩn là một dạng viêm khớp liên quan đến hệ miễn dịch, xuất hiện thứ phát sau khi cơ thể bị nhiễm trùng ở một cơ quan ngoài khớp (thường là đường tiêu hóa hoặc hệ tiết niệu sinh dục).
Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, một số loại thực phẩm và đồ uống có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh hoặc khiến các triệu chứng đau nhức, sưng viêm nghiêm trọng hơn. Điển hình là thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất bảo quản, dầu mỡ không lành mạnh hay đồ uống có nhiều đường, vì chúng có thể kích thích phản ứng viêm trong cơ thể. (1)
Chế độ ăn uống khoa học giúp duy trì cân nặng hợp lý, giảm áp lực lên khớp và hạn chế tình trạng viêm kéo dài. Người bệnh nên duy trì chế độ ăn cân bằng, đa dạng với đầy đủ dưỡng chất thiết yếu giúp tăng cường sức khỏe xương khớp, hỗ trợ quá trình phục hồi, từ đó cảm thấy khỏe khoắn và linh hoạt hơn trong cuộc sống hằng ngày.
Vậy viêm khớp phản ứng kiêng ăn gì? Người bệnh nên tránh các thực phẩm kích thích phản ứng viêm, vì sẽ làm trầm trọng thêm các triệu chứng và ảnh hưởng đến quá trình phục hồi. Dưới đây là những nhóm thực phẩm người bệnh viêm khớp phản ứng nên kiêng ăn để hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn. (2)
Các thực phẩm chứa nhiều purin như nội tạng động vật, hải sản (tôm, cua, cá ngừ, cá cơm) và một số loại đậu (đậu Hà Lan, đậu lăng) có thể làm tăng nồng độ axit uric trong máu. Axit uric cao gây kích thích phản ứng viêm, khiến tình trạng đau nhức và sưng khớp nghiêm trọng hơn.
Đường là một trong những tác nhân chính kích thích phản ứng viêm trong cơ thể. Các loại thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt có ga, kem, sữa đặc,… có thể làm tăng lượng cytokine – một loại chất gây viêm. Tiêu thụ quá nhiều đường, sẽ khiến cơ thể khó khăn trong việc kiểm soát mức độ viêm, làm tăng nguy cơ sưng đau và chậm quá trình phục hồi của khớp.
Các thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội, đồ hộp, mì ăn liền, khoai tây chiên,… thường chứa nhiều chất bảo quản, muối, chất béo chuyển hóa và chất tạo màu,… Những chất này có thể gây ra tình trạng viêm mạn tính trong cơ thể, làm gia tăng các triệu chứng đau nhức khớp. Ngoài ra, lượng muối cao trong thực phẩm chế biến sẵn có thể làm mất cân bằng khoáng chất trong cơ thể, gây tích nước và làm tăng áp lực lên các khớp.
Thịt đỏ như heo, bò, cừu,… chứa nhiều chất béo bão hòa và axit arachidonic – hai yếu tố có khả năng kích thích phản ứng viêm trong cơ thể. Khi tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ, cơ thể sẽ sản sinh ra các hợp chất gây viêm, làm tăng mức độ đau nhức và cứng khớp. Ngoài ra, thịt đỏ cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa như béo phì, tiểu đường, làm ảnh hưởng đến quá trình điều trị viêm khớp.
Chất béo bão hòa có nhiều trong các loại thực phẩm như mỡ động vật, bơ, phô mai, đồ chiên rán và thức ăn nhanh. Khi tiêu thụ quá mức, chất béo bão hòa có thể kích thích cơ thể sản sinh các chất gây viêm, làm gia tăng tình trạng sưng viêm và đau nhức ở khớp. Hơn nữa, ăn nhiều chất béo bão hòa còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, béo phì và tiểu đường – những yếu tố có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị viêm khớp phản ứng.
Muối là một gia vị thiết yếu, nhưng khi tiêu thụ quá nhiều có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt đối với người bị viêm khớp phản ứng. Thực phẩm nhiều muối như đồ hộp, dưa muối, cá khô và mì ăn liền có thể làm cơ thể giữ nước, gây sưng và làm tăng áp lực lên các khớp, khiến tình trạng viêm trầm trọng hơn. Muối còn có thể làm giảm mật độ xương, tăng nguy cơ loãng xương và ảnh hưởng đến sự phục hồi của khớp.
Người viêm khớp phản ứng kiêng ăn gì bên cạnh các thực phẩm trên? Người đang điều trị viêm khớp phản ứng nên tránh xa các thực phẩm nhiều AGEs như bánh mì trắng, thịt nướng, khoai tây chiên, thịt xông khói, gà rán, pizza… AGEs có thể kích thích viêm, làm tổn thương tế bào và mô khớp, dẫn đến tình trạng đau nhức và cứng khớp nghiêm trọng hơn.
Rượu bia và các loại đồ uống có cồn không chỉ ảnh hưởng đến gan, thận mà còn có thể làm trầm trọng hơn tình trạng viêm khớp. Cồn có thể kích thích phản ứng viêm, làm tăng nguy cơ mất cân bằng miễn dịch, khiến các triệu chứng viêm khớp tiến triển nặng hơn. Rượu bia còn làm giảm khả năng hấp thụ các dưỡng chất quan trọng như canxi, vitamin D và magie, những chất thiết yếu giúp bảo vệ xương khớp.
Bên cạnh tìm hiểu viêm khớp phản ứng kiêng ăn gì, người bệnh cũng nên biết viêm khớp phản ứng nên ăn gì để hỗ trợ cải thiện bệnh và sức khỏe tổng thể tốt hơn.
Omega-3 là một loại axit béo có đặc tính chống viêm mạnh mẽ, giúp giảm sưng đau khớp và cải thiện độ linh hoạt của sụn khớp. Nhiều nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ thực phẩm giàu omega-3 có thể giúp giảm sản xuất các hợp chất gây viêm như cytokine và prostaglandin, từ đó làm dịu các triệu chứng viêm khớp. Bạn nên bổ sung thực phẩm giàu omega-3 như các loại cá béo (cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi,…), các loại hạt và quả hạch (hạt lanh, hạt chia, hạt óc chó,…), dầu thực vật (dầu hạt lanh, dầu ô liu nguyên chất, dầu đậu nành,…),…
Chất chống oxy hóa có tác dụng bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do gây ra, đồng thời giảm viêm trong cơ thể. Chúng giúp làm chậm quá trình thoái hóa khớp, bảo vệ sụn và giảm đau nhức. Bạn có thể bổ sung các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa sau:
Vitamin D và canxi là hai dưỡng chất thiết yếu giúp tăng cường sức khỏe xương khớp, giảm nguy cơ loãng xương và hỗ trợ tái tạo mô sụn. Thiếu vitamin D có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến viêm khớp phản ứng tiến triển nặng hơn. Các thực phẩm chứa nhiều canxi và vitamin D như sữa, sản phẩm từ sữa (sữa tươi, sữa chua, phô mai), cá có xương mềm (cá mòi, cá trích đóng hộp,…).
Probiotic là lợi khuẩn có tác dụng cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và cải thiện hệ miễn dịch. Đối với người bị viêm khớp phản ứng, probiotic có thể giúp giảm viêm bằng cách điều chỉnh phản ứng miễn dịch của cơ thể. Gợi ý các loại thực phẩm giàu probiotic:
Người bệnh viêm khớp phản ứng có thể bổ sung một số thực phẩm có đặc tính chống viêm tự nhiên giúp giảm đau và kiểm soát tình trạng viêm khớp hiệu quả. Đây là những nguyên liệu dễ tìm và có thể sử dụng hằng ngày trong bữa ăn:
Ngoài việc tìm hiểu viêm khớp phản ứng nên ăn gì và kiêng gì, người bệnh cần kết hợp chế độ ăn uống hợp lý với lối sống lành mạnh giúp tối ưu hóa quá trình điều trị viêm khớp phản ứng. (3)
Xây dựng thực đơn cho người viêm khớp phản ứng cần đảm bảo cân bằng dinh dưỡng và kết hợp đa dạng thực phẩm để hỗ trợ giảm viêm, tăng cường sức khỏe xương khớp. Người bệnh nên ưu tiên các thực phẩm giàu omega-3 giúp chống viêm, và tăng cường thực phẩm giàu chất chống oxy hóa để bảo vệ sụn khớp. Đồng thời, không quên cung cấp vitamin D và canxi giúp xương chắc khỏe.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể bổ sung các dưỡng chất như Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Chondroitin Sulfate và chiết xuất từ nghệ (Turmeric Root) có tác dụng hỗ trợ bảo vệ sụn khớp, giảm tình trạng viêm và đau, đồng thời giúp tăng cường sự linh hoạt và cải thiện chức năng vận động của khớp.
Vận động hợp lý không chỉ giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp mà còn giúp giảm cứng khớp, duy trì khả năng linh hoạt của cơ thể. Người bệnh viêm khớp phản ứng nên lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng như:
Tuy nhiên, người bệnh cần tránh các bài tập cường độ cao hoặc động tác quá mạnh có thể làm tổn thương khớp.
Cân nặng ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng viêm khớp phản ứng. Khi cơ thể thừa cân, áp lực lên các khớp gia tăng, làm trầm trọng hơn tình trạng đau nhức và sưng viêm. Vì vậy, người bệnh nên kiểm soát lượng calo tiêu thụ hằng ngày bằng cách hạn chế thực phẩm giàu chất béo bão hòa và đường, tăng cường chất xơ bằng rau xanh, hoa quả tươi giúp duy trì cảm giác no lâu. Người bệnh cũng nên kết hợp chế độ ăn uống và vận động, giúp đốt cháy năng lượng thừa và cải thiện chức năng khớp.
Nước đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ đàn hồi của sụn khớp, giúp bôi trơn khớp và giảm ma sát trong quá trình vận động. Nếu cơ thể thiếu nước, các khớp có thể bị khô cứng, gây đau và tăng nguy cơ tổn thương. Người bệnh viêm khớp phản ứng nên uống đủ từ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày để đảm bảo cơ thể hoạt động tốt.
Viêm khớp phản ứng là bệnh lý có thể tiến triển theo thời gian, vì vậy người bệnh cần theo dõi sức khỏe thường xuyên để kịp thời điều chỉnh phương pháp điều trị. Tái khám định kỳ giúp bác sĩ đánh giá tiến triển của bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị dựa trên tình trạng thực tế. Đồng thời, giúp kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ để ngăn chặn bệnh tiến triển xấu hơn.
Bài liên quan: Viêm khớp phản ứng bao lâu thì khỏi?
Người mắc viêm khớp phản ứng nên lựa chọn cơ sở y tế chuyên sâu để khám và điều trị, giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Khoa Nội Cơ Xương Khớp tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những địa chỉ đáng tin cậy trong lĩnh vực chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về xương khớp, bao gồm viêm khớp dạng thấp, gout, thoái hóa khớp, viêm cột sống dính khớp, lupus ban đỏ hệ thống,…
Với hệ thống trang thiết bị hiện đại và phương pháp điều trị tiên tiến theo tiêu chuẩn quốc tế, bệnh viện mang đến phác đồ điều trị toàn diện, kết hợp chặt chẽ với các chuyên khoa khác như Chấn thương chỉnh hình, Trung tâm Phẫu thuật khớp – Y học thể thao, giúp tối ưu hiệu quả điều trị cho người bệnh.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8
Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7
Website: https://tamanhhospital.vn
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát viêm khớp phản ứng, giúp giảm viêm, giảm đau và tăng cường sức khỏe xương khớp. Vậy nên, người bệnh nắm rõ viêm khớp phản ứng kiêng ăn gì và ăn gì sẽ xây dựng được thực đơn phù hợp với tình trạng sức khỏe, nhờ đó hỗ trợ quá trình điều trị bệnh tốt hơn.
