Tình trạng đau khớp ngón cái tuy không quá nghiêm trọng, nhưng có thể cản trở các hoạt động hàng ngày và gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Trong bài viết này, hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu triệu chứng này có nguy hiểm không? Nguyên nhân gây ra hiện tượng đau nhức vùng khớp ngón cái là gì? Phương pháp điều trị và cải thiện tình trạng này ra sao?
Đau khớp ngón tay cái là tình trạng khớp nối giữa 2 đốt xương ngón tay (khớp gian đốt) và khớp giữa xương ngón tay và bàn tay có cảm giác đau nhức khó chịu. Nếu khớp ngón tay cái bị đau kéo dài, có thể là dấu hiệu của các bệnh lý xương khớp nguy hiểm.
Chúng ta sử dụng ngón tay cái để thực hiện nhiều công việc hàng ngày như xoay chìa khóa, cầm nắm đồ vật, thao tác trên màn hình điện thoại và nhiều việc khác. Nhưng khi khớp này bị đau, ngay cả những chuyển động đơn giản nhất cũng có thể trở nên đau đớn, gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Nếu bạn thấy đau, sưng hoặc cứng khớp ngón tay cái, hãy thăm khám sớm để được điều trị và thực hiện các công việc hàng ngày dễ dàng hơn. (1)
Nhiễm trùng khớp, thoái hóa khớp, bong gân,… là một số bệnh lý khiến bạn bị đau khớp xương ngón tay cái.1.
Sự hoạt động quá mức ở cổ tay, như việc thường xuyên gập duỗi, có thể gây đau ở khớp này và cả khớp ngón tay cái. Tình trạng này thường xuất hiện ở những người làm các công việc nặng nhọc như khuân vác, làm vườn, vệ sinh nhà cửa,… Bên cạnh đó, các vận động viên thể thao tham gia các môn như bóng rổ, bóng chuyền, cầu lông,… cũng thường xuyên thực hiện các động tác xoay, gập, duỗi cổ tay, gây đau ở khớp này, từ đó ảnh hưởng đến khớp ngón tay cái.
Chấn thương phần mềm là tình trạng tổn thương liên quan đến da, cơ, gân,.. ở khớp ngón tay cái. Tình trạng này thường xảy ra do những bất cẩn, tai nạn, va chạm trong sinh hoạt, tập luyện hàng ngày.
Nguyên nhân gây nhiễm trùng khớp ngón tay cái có thể do vết cắn hoặc vết cào của động vật, hay bất kỳ điều gì gây ra vết thương hở, tạo điều kiện cho các yếu tố gây bệnh xâm nhập vào cơ thể. Trong trường hợp này, khớp ngón tay cái bị đau, kèm theo các triệu chứng như sưng đỏ, mủ chảy ra ở vết thương.
Thoái hóa khớp là một rối loạn mãn tính làm tổn thương sụn và các mô xung quanh khớp. Tình trạng này khiến sụn khớp suy yếu, xương dưới sụn bị xơ hóa, hình thành gai xương, gây đau nhức khớp ngón tay cái và nhiều vị trí khớp khác trong cơ thể.
Bong gân ngón tay cái xảy ra khi các dây chằng liên kết khớp ngón tay cái bị căng quá mức hay bị rách. Điều này thường xảy ra khi có một lực mạnh bẻ cong ngón tay cái về phía sau, ra khỏi lòng bàn tay. Trường hợp phổ biến nhất gây ra tình trạng này là bị té ngã khi bàn tay duỗi thẳng.
Trật khớp ngón tay là hiện tượng các khớp ở ngón tay cái bị lệch khỏi vị trí ban đầu, gây ra đau đớn và khiến ngón tay không thể cử động bình thường. Tình trạng này có thể chia thành 3 loại cơ bản đó là trật khớp ngón tay ra sau, trật khớp ngón tay ra trước và trật khớp ngón tay sang bên.
Đây là một chấn thương khá nghiêm trọng, có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, đặc biệt là những người chơi thể thao. Trong trường hợp không được can thiệp, có thể dẫn đến dị dạng, tàn tật, hoại tử, thậm chí phải tháo khớp, cắt bỏ ngón tay.
Hội chứng ngón tay cò súng hay còn gọi là ngón tay bật, ngón tay kẹt là tình trạng ngón tay bị cứng cố định ở một tư thế. Khi cố gắng duỗi thẳng sẽ phát ra tiếng bật, gây đau cho người bệnh. Trong phần lớn trường hợp, ngón tay cò súng chỉ gây phiền toái trong sinh hoạt, ít khi xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu trì hoãn điều trị, có nguy cơ khiến ngón tay bị co vĩnh viễn.
Ở giữa các khớp có một mô nối cơ và xương lại với nhau, mô này được gọi là gân. Bao quanh bên ngoài gân là một lớp bảo vệ gọi là bao gân. Bộ phận này có nhiệm vụ tiết hoạt dịch giúp hỗ trợ các hoạt động của khớp được trơn tru. Khi gân bị tổn thương sẽ dẫn đến lớp bao gân cũng gặp vấn đề như sưng, viêm do không có đủ hoạt dịch được tạo ra. Đây chính là tình trạng viêm bao gân ở khớp ngón tay cái.
Hội chứng ống cổ tay là tình trạng dây thần kinh giữa ở ống cổ tay bị chèn ép, gây giảm khả năng lao động. Điều này cũng có thể dẫn đến cảm giác tê bì, châm chích, ngứa ran, đau nhức,… ở ngón tay cái, đau ngón giữa, ngón trỏ, ngón áp út. Nếu không điều trị sớm, có thể dẫn đến teo cơ, làm suy giảm đáng kể chức năng vận động của bàn tay.
U nang hạch là một khối u dạng túi chứa dịch tiến triển gần các khớp hoặc gân. Đây là một dạng khối u lành tính và không tiến triển thành ác tính. Chúng không gây đau nhưng nằm trên khớp xương, cản trở gân, mạch máu, dây thần kinh nên có thể khiến người bệnh bị tê ngón tay cái, yếu cơ hoặc đau khi chèn vào dây thần kinh.
Những người làm công việc văn phòng, lập trình viên và bất kỳ ai dành nhiều giờ trước máy tính đều có nguy cơ đau khớp ngón tay. Các thao tác lặp đi lặp lại như gõ phím, nhấp chuột có thể gây căng thẳng cho ngón tay, cổ tay và cánh tay. Ngoài ra, nghệ sĩ piano, công nhân lắp ráp, thợ mộc,… cũng thường xuyên sử dụng ngón tay cái, làm tăng nguy cơ viêm đau ngón này.
Đau ngón tay cái có thể kèm theo nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau. Trong đó, ngón tay sưng đỏ, cứng khớp, tê bì, ngứa ran, bỏng rát, giảm khả năng vận động,… là những triệu chứng kèm theo thường gặp. Người bệnh cần thăm khám sớm để cải thiện các cảm giác khó chịu này và phục hồi khả năng vận động của bàn tay.
Như đã đề cập, người thường xuyên sử dụng máy tính, chơi piano, công nhân, vận động viên bóng rổ, cầu lông,… có nguy cơ bị đau ngón tay cái nhiều hơn. Ngoài ra, còn có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp ngón tay cái, gây đau bao gồm: (2)
Khi nhận thấy những dấu hiệu bất thường đầu tiên ở khớp ngón tay cái, người bệnh cần liên hệ và đến gặp bác sĩ sớm. Việc chẩn đoán kịp thời có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như biến dạng khớp, teo cơ, thậm chí liệt. Ngoài ra, lựa chọn cơ sở y tế uy tín cũng là một điều quan trọng để quá trình thăm khám và điều trị diễn ra nhanh chóng, hiệu quả.
Để chẩn đoán tình trạng này, bác sĩ thường kết hợp nhiều phương pháp, từ thăm khám lâm sàng đến xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu.
Đầu tiên, bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng bạn đang gặp phải, công việc hàng ngày, tiền sử chấn thương, bệnh lý nền, loại thuốc đang sử dụng (nếu có),… Tiếp theo, bác sĩ sẽ trực tiếp quan sát, sờ nắn, kiểm tra tầm vận động,… của ngón tay cái.
Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định chẩn đoán hình ảnh bằng X-Quang để nhìn rõ xương khớp và xác định mức độ tổn thương. Trong một số trường hợp, người bệnh sẽ được xét nghiệm máu để loại trừ hoặc xác định các nguyên nhân khác gây đau như bệnh gút, viêm khớp dạng thấp,…
Người bị đau ở khớp ngón tay cái nên điều trị theo chỉ định, kết hợp nghỉ ngơi hợp lý để nhanh chóng phục hồi, trở lại sinh hoạt bình thường.
Việc tiếp tục sử dụng khớp ngón tay cái sẽ tạo thêm áp lực lên vùng bị tổn thương, khiến tình trạng đau và sưng viêm trở nên nghiêm trọng hơn. Nghỉ ngơi hợp lý giúp giảm áp lực lên khớp, tạo điều kiện cho các mô bị tổn thương có thời gian hồi phục và giảm sưng viêm.
Các loại thuốc như ibuprofen (Advil, Motrin), naproxen (Aleve) và acetaminophen (Tylenol) giúp làm giảm đau khớp ngón tay. Điều quan trọng là phải đảm bảo rằng bạn không dùng quá liều lượng khuyến cáo.
Nếu cơn đau là do viêm khớp dạng thấp, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc chống thấp khớp (DMARD), đã được chứng minh có hiệu quả trong việc ngăn hệ thống miễn dịch tấn công các khớp.
Các bài tập vật lý trị liệu cho ngón tay cái có thể giúp cải thiện sức mạnh, sự linh hoạt và giảm đau. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu trước khi bắt đầu bất kỳ bài tập nào, đặc biệt nếu bạn đang hồi phục sau chấn thương hoặc phẫu thuật. Để thấy được hiệu quả của vật lý trị liệu, bạn phải kiên trì thực hiện đều đặn hàng ngày theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Với các trường hợp nặng, thuốc giảm đau thông thường không mang lại hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm corticosteroid vào khớp ngón tay cái. Phương pháp này giúp giảm sưng và đau tạm thời, tuy nhiên chỉ có thể được thực hiện 2 – 3 lần một năm. Cần tránh hoạt động quá mức khi dùng thuốc này nếu không sẽ có nguy cơ làm hư khớp.
Nếu các biện pháp điều trị bảo tồn trên không hiệu quả. Người bệnh vẫn còn đau, tầm vận động và sức mạnh ngón tay cái không đủ, có thể cần phải phẫu thuật. Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm hàn khớp, cắt xương, thay khớp,… Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp cụ thể.
Đau khớp ngón tay cái bên phải, bên trái cũng đều gây ra nhiều ảnh hưởng cho cuộc sống. Để phòng ngừa tình trạng này, bạn cần hạn chế gây áp lực lớn lên ngón tay cái, phòng tránh té ngã, chế độ dinh dưỡng phù hợp,… cụ thể như sau.
Thay vì chỉ dùng ngón cái, bạn nên sử dụng cả bàn tay trong các hoạt động thường ngày. Điều này giúp phân bổ đều lực, giảm tải cho ngón cái. Nếu công việc của bạn phải sử dụng ngón cái liên tục, hãy nghỉ ngơi đều đặn sau mỗi giờ làm việc. Trong trường hợp bạn sử dụng máy tính nhiều, hãy cân nhắc đầu tư bàn phím và chuột được thiết kế công thái học để giảm căng thẳng cho cổ tay và ngón cái.
Bên cạnh việc hạn chế áp lực lên ngón cái, bạn cũng cần xây dựng chế độ dinh dưỡng kháng viêm để duy trì sức khỏe xương khớp. Bạn nên bổ sung omega-3 từ cá hồi, cá mòi, cá ngừ; các loại vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa từ rau xanh và trái cây. Hạn chế thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia và các chất kích thích khác.
Một điều quan trọng không kém là bổ sung tinh chất Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính & Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate,… giúp hỗ trợ bảo vệ và tái tạo sụn khớp, tăng độ dẻo dai và làm chậm quá trình thoái hóa khớp ngón tay cái một cách an toàn và hiệu quả.
Té ngã là nguyên nhân thường gặp gây chấn thương, đặc biệt là các tổn thương liên quan đến tay khi cố gắng chống đỡ. Vì thế, bạn cần dọn dẹp đồ vật, dây điện, các vật dụng không cần thiết trên lối đi. Nên lắp đủ đèn ở các khu vực thường xuyên đi lại như cầu thang. Chọn giày dép có độ bám tốt, vừa vặn để phòng tránh té ngã hiệu quả.
Để phòng ngừa bệnh đau khớp ngón tay cái, bạn có thể thực hiện các bài tập giúp tăng cường sức mạnh, cải thiện sự dẻo dai cho bàn tay. Một cách đơn giản đó là đặt lòng bàn tay xuống bàn, nhẹ nhàng duỗi thẳng các ngón tay bằng phẳng nhất có thể so với bề mặt. Giữ tư thế này trong 30-60 giây và sau đó thả ra. Lặp lại động tác này ít nhất bốn lần với mỗi tay. Nếu cảm thấy đau hoặc khó chịu, hãy dừng bài tập và nghỉ ngơi.
Bàn tay và ngón tay là những bộ phận dễ bị mất nhiệt hơn các bộ phận khác của cơ thể, vì chúng thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với môi trường, đặc biệt khi trời trở lạnh. Bạn cần đeo găng tay, xoa bóp bàn tay để tăng cường tuần hoàn máu, ngâm tay vào nước ấm pha chút muối gừng và giữ ấm tổng thể cơ thể. Những điều này giúp giữ ấm cho tay và tránh trình trạng đau khớp ngón tay.
Kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về xương khớp, chẳng hạn như viêm khớp, thoái hóa khớp hoặc tổn thương sụn khớp, trước khi chúng gây đau dữ dội. Khi được chẩn đoán sớm, việc điều trị sẽ hiệu quả hơn và có thể làm chậm quá trình tiến triển của bệnh. Từ đó, duy trì sức khỏe của ngón tay cái và bàn tay một cách hiệu quả.
Bài liên quan: Đau khớp ngón tay giữa là gì?
Người bị đau khớp ngón tay cái có thể thăm khám và điều trị tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Đây là nơi quy tụ các chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trong việc chẩn đoán, điều trị bệnh cơ xương khớp. Với kinh nghiệm nhiều năm tích lũy, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị thích hợp nhất cho từng người bệnh dựa trên tình trạng bệnh lý thực tế.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh còn đầu tư máy móc, trang thiết bị hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài như máy chụp CT 1975 lát cắt, CT 100.000 lát cắt, cùng hệ thống máy chụp cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix… Điều này giúp tối ưu hiệu quả khám chữa bệnh, tiết kiệm tối đa thời gian và chi phí cho người bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Đau khớp ngón tay cái do thoái hóa, viêm khớp hay bất kỳ nguyên nhân nào gây ra, đều có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, áp dụng đúng biện pháp điều trị, kết hợp thay đổi thói quen sinh hoạt là chìa khóa để kiểm soát cơn đau hiệu quả. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ để được chẩn đoán và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, sớm lấy lại sự linh hoạt và thoải mái cho đôi tay.
