Đau nhức xương khớp không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn khiến nhiều người lo ngại về chế độ ăn uống hằng ngày. Trong đó, xôi là món ăn dân dã và quen thuộc – liệu người đau nhức xương khớp có ăn xôi được không và có thực sự an toàn? Cùng ECO Pharma tìm hiểu cụ thể qua bài viết dưới đây.
Xôi là món ăn được chế biến từ gạo nếp – đây là loại gạo được trồng phổ biến ở các quốc gia Đông Nam Á. Hạt gạo nếp có màu trắng đục và có độ dính cao sau khi được nấu chín. Gạo nếp chứa hàm lượng amylose rất thấp nhưng hàm lượng amylopectin cao – thành phần tạo nên kết cấu “dính”. Hiện nay, gạo nếp được sử dụng rộng rãi khắp châu Á, đặc biệt là ở Bangladesh, Trung Quốc, Miến Điện, Indonesia, Philippines và Việt Nam.
Thành phần dinh dưỡng trong gạo nếp bao gồm hàm lượng protein cao, cùng vitamin nhóm B, selen, kẽm, magie, đồng và phốt pho. Ngoài ra còn có chất xơ nhưng không nhiều như gạo lứt hay các loại gạo trắng khác. Hầu như không có chất béo hoặc cholesterol. Gạo nếp đã được chứng minh có nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm chống oxy hóa, chống ung thư, chống viêm, chống tiểu đường và hạ cholesterol. (1)
Mặc dù mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng người bị đau xương khớp không nên ăn quá nhiều xôi. Lý do là vì gạo nếp có chỉ số đường huyết GI (glycaemic index) nằm ở mức cao > 70 (2). Chế độ ăn đường huyết cao có nguy cơ làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể, gây đau nhức nghiêm trọng hơn.
Thường xuyên ăn xôi còn khiến người bệnh dễ bị thừa cân, béo phì hoặc mắc bệnh tiểu đường. Trong khi đó, béo phì và tiểu đường là những tác nhân phổ biến gây viêm hoặc tạo áp lực lên xương khớp, khiến người bệnh đau đớn và nhức mỏi. Nếu muốn, bạn chỉ nên ăn xôi với một lượng vừa phải hằng tuần.
Trong trường hợp có nhu cầu hoặc sở thích ăn xôi, người bệnh nên chú ý một số vấn đề giúp đảm bảo an toàn sức khỏe:
Người bệnh cần tránh những loại xôi có kèm đồ ăn mặn như xôi gà, xôi thịt heo,… để tránh tiêu thụ quá nhiều muối. Thay vào đó bạn có thể chọn những loại xôi chứa nguồn dinh dưỡng tốt như xôi hạt sen, xôi gấc, xôi nếp cẩm,… giúp giảm nguy cơ viêm xương khớp.
Hạn chế ăn quá nhiều xôi, đặc biệt là xôi nếp trắng cùng các món ăn mặn đi kèm, vì có thể làm tình trạng viêm và đau nhức xương khớp trở nên nghiêm trọng, đồng thời gây đầy bụng, khó tiêu. Chỉ nên ăn xôi 1 – 2 lần/tuần, mỗi lần một phần nhỏ để đảm bảo sức khỏe xương khớp ổn định.
Chế độ dinh dưỡng cân bằng là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe xương khớp. Người bệnh nên tăng cường các thực phẩm:
Sau khi ăn xôi, bạn nên theo dõi phản ứng của cơ thể xem có dấu hiệu bất thường hay không. Nếu các triệu chứng đau nhức, khó chịu tại khớp trở nên rõ ràng và nghiêm trọng hơn, nên cắt giảm lượng xôi hoặc ngừng ăn. Bên cạnh đó, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn khẩu phần xôi phù hợp với tình trạng sức khỏe.
Đau nhức xương khớp có ăn xôi được không? Người bệnh cần hạn chế ăn xôi. Thay vào đó hãy lựa chọn những thực phẩm khác hỗ trợ xương khớp chắc khỏe, ngăn ngừa các bệnh như loãng xương, thoái hóa khớp,…:
Ngũ cốc, đặc biệt là ngũ cốc nguyên hạt rất giàu chất xơ và vitamin E, selen, magie có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, hỗ trợ cải thiện tình trạng đau nhức, đặc biệt là ở những người bị viêm khớp. Một nghiên cứu trên Tạp chí Bệnh thấp khớp (Rheumatology) cho thấy những người tiêu thụ ngũ cốc nguyên hạt thường xuyên có nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối thấp hơn. (3)
Thành phần cấu tạo nên xương bao gồm muối canxi (hỗn hợp canxi và các khoáng chất khác), đặc biệt là canxi photphat có tác dụng làm cứng và giúp xương chắc khỏe. Không những thế, canxi còn giúp cơ, tim và dây thần kinh hoạt động bình thường. Một khi canxi bị thiếu hụt, cơ thể sẽ tiêu thụ lượng canxi cần thiết ở xương. Quá trình này kéo dài dẫn tới xương yếu hoặc loãng xương. Cơ thể con người không thể tự tạo ra canxi mà cần hấp thụ từ thực phẩm, đồ uống như sữa.
Theo các chuyên gia tại Đại học Harvard, bổ sung sữa không chỉ giúp tăng cường sức khỏe xương mà còn có lợi cho khớp. Một khảo sát do các nhà nghiên cứu tại Trường Y Harvard thực hiện đã tiến hành theo dõi 2148 người bị viêm xương khớp trong vòng 4 năm và thu được kết quả: tình trạng thoái hóa khớp gối tiến triển chậm hơn ở những người phụ nữ thường xuyên uống sữa ít béo hoặc sữa tách kem. (4)
Yến mạch thuộc nhóm ngũ cốc nguyên hạt – đây được xem là nguồn thực phẩm tốt cho xương khớp. Đặc biệt, yến mạch giàu avenanthramides, vitamin E, selen và magie có tác dụng chống oxy hóa và giảm viêm hiệu quả. Thành phần vitamin B6 cũng hỗ trợ giảm đau nhức đáng kể. Cháo nấu từ yến mạch rất thích hợp bồi bổ cho những người cần hồi phục thể trạng sau khi tập luyện, phòng tránh đau xương khớp kéo dài.
Trái cây giàu các chất chống oxy hóa và vitamin hỗ trợ giảm viêm, tốt cho người thường xuyên đau nhức xương khớp. Một số chất chống oxy hóa như anthocyanin thường có trong các loại trái cây màu đỏ và xanh lam giúp trung hòa gốc tự do, hạn chế viêm và tổn thương tế bào. Trái cây cũng là nguồn cung cấp chất xơ, ngăn ngừa tình trạng viêm trong cơ thể liên quan đến protein phản ứng C (CRP). Nhiều loại trái cây cũng chứa vitamin C có tác dụng nâng cao hệ miễn dịch, tăng cường sức khỏe xương khớp.
Chất chống oxy hóa anthocyanin, chất xơ và vitamin thường được tìm thấy dồi dào trong các loại quả mọng như: dâu tây, anh đào, việt quất, mâm xôi, nho,…
Hạt sen là nguồn cung cấp canxi dồi dào, rất cần thiết trong việc duy trì xương chắc khỏe. Ngoài ra còn có phốt pho, hoạt động cùng với canxi để củng cố xương và răng. Phốt pho cũng hỗ trợ hình thành hydroxyapatite – hợp chất khoáng tạo nên độ cứng chắc của xương. Không những thế, hạt sen chứa ít chất béo nên được xem là sự lựa chọn lý tưởng cho những người cần kiểm soát cân nặng nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng thiết yếu cho xương khớp.
Bên cạnh xôi, người bệnh xương khớp cũng cần tránh một số thực phẩm có khả năng khiến tình trạng đau nhức, viêm nhiễm trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm:
Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều chất bảo quản và chất béo trans – loại chất béo nguy hiểm nhất trong nhóm các chất béo gây hại cho cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc béo phì và tiểu đường – đây là những bệnh có thể gây viêm hoặc tạo áp lực lên xương khớp, dẫn tới đau nhức nghiêm trọng. Do đó bạn cần hạn chế những sản phẩm chế biến sẵn như: cá đóng hộp, thịt đóng hộp, cà chua đóng hộp, mì ăn liền, thịt xông khói, đồ ăn đông lạnh như pizza, khoai tây chiên đông lạnh,…
Nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ rượu trong thời gian dài sẽ cản trở sự phát triển và tái tạo của xương, hậu quả làm giảm mật độ xương và tăng nguy cơ gãy xương. Thanh thiếu niên lạm dụng rượu sẽ khiến khối lượng xương đỉnh suy giảm, dẫn tới tình trạng suy yếu khi xương tiến đến giai đoạn trưởng thành. Ở người lớn, uống nhiều rượu làm phá vỡ sự cân bằng của quá trình tái tạo mô xương, góp phần gây ra các vấn đề về xương khớp. Chính vì thế cần tránh uống rượu, bia, chất kích thích để ngăn chặn các bệnh xương khớp trở nên nghiêm trọng hơn, giảm đau nhức khó chịu. (5)
Trường hợp bạn bị đau do viêm khớp gây ra, cần tránh ăn các loại thịt đỏ, vì chúng chứa nhiều chất béo bão hòa có hại hơn so với thịt trắng. Thường xuyên ăn thịt đỏ có thể gây viêm nặng hơn, khiến các triệu chứng sưng khớp và viêm khớp trầm trọng thêm. Hãy tránh ăn thịt đỏ gồm thịt dê, thịt cừu, thịt bò, thịt trâu,…
Thực phẩm từ tinh bột có chỉ số đường huyết cao, khiến mức đường huyết trong cơ thể tăng nhanh chóng. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát cân nặng và gây căng thẳng cho các khớp. Những món ăn giàu tinh bột cần tránh gồm: bánh mì trắng, gạo trắng, bắp, khoai tây chiên,…
Ăn các thực phẩm nhiều đường có thể làm tăng tình trạng viêm nhiễm trong thể. Vì chúng giải phóng các chất gây viêm trong cơ thể, khiến xương khớp bị tổn thương nặng hơn. Hãy dung nạp đường theo lượng vừa phải để tránh nhức mỏi, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hằng ngày. Các thực phẩm nhiều đường là: nước sốt đóng hộp, tương cà, bơ đậu phộng, khoai tây chiên, trái cây sấy khô,…
Tiêu thụ quá nhiều muối có thể làm mất cân bằng khoáng chất trong cơ thể, ảnh hưởng đến sức khỏe xương khớp. Không những thế còn khiến suy giảm hàm lượng canxi, dẫn tới loãng xương. Những thực phẩm nhiều muối phổ biến là: bim bim, hạt điều rang muối, bánh gạo vị mặn, xúc xích, thịt xông khói, thịt hộp, cá hộp, dưa muối, pizza,…. Ngoài ra, để truy cập để xem chi tiết thêm: Đau nhức xương khớp nên ăn gì kiêng gì?
Khoa học đã chỉ ra, nguyên nhân hàng đầu dẫn tới các vấn đề về xương khớp là do hệ miễn dịch bị rối loạn, làm sản sinh các chất gây viêm tấn công nhầm cơ thể. Để cải thiện tình trạng này, bạn có thể bổ sung những tinh chất hỗ trợ ngăn ngừa các yếu tố gây viêm, chẳng hạn như Collagen Type 2 không biến tính & Collagen Peptide, Turmeric Root (Curcumin), Chondroitin Sulfate,… Đây là những thành phần đã được các nhà khoa học kiểm định chặt chẽ và đưa ra kết luận có khả năng bảo vệ và tái tạo sụn khớp, cải thiện độ dẻo dai của khớp và làm chậm quá trình thoái hóa khớp, nhờ đó giảm đau nhức xương khớp hiệu quả.
Đau nhức xương khớp có ăn xôi được không? Người bị đau nhức xương khớp nên hạn chế ăn xôi, thay vào đó có thể lựa chọn nhưng thực phẩm khác như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây,… để tăng cường dinh dưỡng có lợi, ngăn ngừa các bệnh lý như thoái hóa khớp, viêm khớp, loãng xương,… Bên cạnh đó, người bệnh cần kết hợp vận động thường xuyên, hỗ trợ cải thiện độ chắc khỏe, linh hoạt cho xương khớp.
