1 viên thuốc ngủ có tác dụng bao lâu? Giải đáp chi tiết

Tỷ lệ mất ngủ trên thế giới khoảng 10 – 30%, cho thấy sự phổ biến của tình trạng này. Bất kể nguyên nhân là gì, thuốc ngủ thường là biện pháp đầu tay để cải thiện các triệu chứng. Nhiều nhóm thuốc ngủ có dạng bào chế, cách dùng và thời gian kéo dài tác dụng khác nhau. Đối với dạng viên dùng đường uống, thời gian kéo dài tác dụng của một viên là bao lâu? Cùng ECO Pharma tìm hiểu 1 viên thuốc ngủ có tác dụng bao lâu và những lưu ý cần thiết để sử dụng an toàn.

Thuốc ngủ có tác dụng gì?

Thuốc ngủ là loại thuốc có tác dụng hỗ trợ giấc ngủ, đồng thời giúp giảm căng thẳng và lo âu. Loại thuốc này thường được chỉ định cho những người gặp rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, hoặc thường xuyên thức giấc giữa đêm và khó ngủ lại.

Trong các trường hợp như vậy, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng thuốc nhằm cải thiện chất lượng giấc ngủ. Phần lớn các loại thuốc ngủ được xếp vào nhóm thuốc an thần gây ngủ, hỗ trợ người bệnh dễ đi vào giấc ngủ hoặc duy trì giấc ngủ lâu hơn.(1)

Hiện nay, có nhiều loại thuốc ngủ khác nhau với cấu trúc hóa học và tác dụng dược lý riêng biệt. Việc sử dụng thuốc trong thời gian ngắn nhằm hỗ trợ giấc ngủ được xem là chấp nhận được. Tuy nhiên, không nên sử dụng kéo dài liên tục, nhằm tránh các tác dụng phụ tiềm ẩn từ việc dùng thuốc lâu dài, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

1 viên thuốc ngủ có tác dụng bao lâu?

Hầu hết thời gian tác động của một viên thuốc ngủ đến cơ thể thường kéo dài từ hai đến mười giờ và có tác dụng sau 30 phút kể từ lúc sử dụng. Các loại thuốc ngủ tác dụng ngắn hỗ trợ đi vào giấc ngủ nhanh chỉ kéo dài vài giờ, trong khi các loại tác dụng dài sẽ kéo dài suốt đêm.

Tùy vào từng nhóm thuốc, thời gian kéo dài tác dụng có sự khác nhau. Cụ thể:

1. Dẫn xuất của acid barbituric

Các thuốc thuộc dẫn xuất của acid barbituric là nhóm thuốc ức chế hệ thần kinh trung ương, hoạt động bằng cách liên kết với thụ thể GABA-A, làm tăng dòng ion chloride vào tế bào thần kinh và giảm truyền tín hiệu thần kinh.

Chúng cũng điều hòa kênh natri, canxi và ức chế kích thích do glutamate. Tác dụng chính của barbiturat xảy ra ở vùng giữa não, liên quan đến sự tỉnh táo. Ngoài ra, nhóm thuốc này còn giúp an thần, gây ngủ, gây mê, hôn mê và giảm hoạt động co giật.⁽²⁾

Dựa vào thời gian tác dụng, nhóm thuốc thuộc dẫn xuất của acid barbituric được chia thành 4 nhóm chính:

• Thuốc có tác dụng kéo dài từ 8 – 12 giờ: Phenobarbital, Barbital, Butabarbital, Aprobarbital.
• Các thuốc có tác dụng trung bình từ 4 – 8 giờ: Amobarbital, Pentobarbital, Heptabarbital, Cyclobarbital…
• Nhóm các thuốc có tác dụng ngắn, khoảng từ 1 – 3 giờ: Hexobarbital, Secobarbital.
• Các thuốc có tác dụng rất ngắn từ 30 – 60 phút: Thiopental, Thiobarbital, Thialbarbital,…

Tuy nhiên, khi sử dụng các thuốc thuộc nhóm này, người bệnh cần lưu ý các tác dụng phụ như buồn ngủ, lú lẫn, rối loạn phối hợp vận động, suy giảm khả năng phán đoán, buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, suy giảm hô hấp, hạ huyết áp. Việc lạm dụng thuốc có thể dẫn đến mất ngủ, lo âu, thậm chí gặp ác mộng.

Ở liều cao hơn liều điều trị từ 5 – 10 lần, thuốc có thể gây ngủ sâu, suy giảm phản xạ, hạ thân nhiệt, giãn đồng tử, suy tim, suy hô hấp và có nguy cơ tử vong.

2. Dẫn xuất benzodiazepin

Benzodiazepin là một nhóm thuốc chủ yếu được sử dụng để điều trị lo âu cũng như có hiệu quả trong điều trị mất ngủ. Nhóm thuốc này hoạt động bằng cách tác động lên các chất dẫn truyền thần kinh trong não – các hóa chất giúp tế bào thần kinh truyền tín hiệu cho nhau.⁽³⁾

Các thuốc thuộc dẫn xuất Benzodiazepin đều có tác dụng an thần, gây ngủ nhưng do cường độ tác dụng của chúng khác nhau. Vì vậy để tiện sử dụng người ta tạm chia thành:

• Thuốc có tác dụng kéo dài từ 1 – 3 ngày: Chlordiazepoxide, Clonazepam, Diazepam, Flurazepam, Quazepam
• Các thuốc có tác dụng trung bình, khoảng từ 11 – 20 giờ: Alprazolam, Lorazepam, Estazolam, Temazepam
• Nhóm các thuốc có tác dụng ngắn, khoảng từ 3 – 8 giờ: Clorazepate, Midazolam, Triazolam

Các thuốc thuộc dẫn xuất benzodiazepin có thể gây ra tác dụng phụ. Phổ biến nhất là chóng mặt, yếu cơ và mất thăng bằng.

Ngoài ra, người dùng có thể gặp phải một số tác dụng phụ khác như buồn ngủ thoáng qua trong vài ngày đầu điều trị, cảm giác trầm cảm, mất phương hướng, đau đầu, rối loạn giấc ngủ, lú lẫn, cáu kỉnh, tính hung hăng, hưng phấn và rối loạn trí nhớ. Những tác dụng phụ này có thể khác nhau tùy vào từng cá nhân và mức độ sử dụng thuốc.

Xem thêm: 5 nhóm thuốc ngủ liều mạnh: Khi nào nên dùng, có tác dụng phụ không?

Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian tác động

1 viên thuốc ngủ tác dụng bao lâu còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố ảnh hưởng. Các yếu tố tác động đến thời gian phát huy tác dụng của thuốc có thể kể đến như:

• Liều lượng sử dụng: Dùng thuốc ngủ liều cao có thể kéo dài thời gian tác động nhưng cũng tăng nguy cơ tác dụng phụ.
• Tình trạng sức khỏe: Những người có chức năng gan hoặc thận suy giảm thường gặp thời gian tác động dài hơn do thuốc được đào thải chậm hơn.
• Loại thuốc: Thuốc an thần nhẹ (melatonin) thường có thời gian tác động ngắn hơn thuốc benzodiazepine hoặc non-benzodiazepine.
• Cơ địa cá nhân: Người có tốc độ trao đổi chất nhanh hoặc quen dùng thuốc có thể giảm hiệu quả và thời gian tác động.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc ngủ

Ngoài việc nắm rõ thông tin 1 viên thuốc ngủ có tác dụng bao lâu, bạn cần lưu ý các vấn đề khi dùng thuốc ngủ sau đây:

• Chỉ sử dụng thuốc ngủ khi có chỉ định từ bác sĩ. Không tự ý mua và sử dụng.
• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc ngủ, sử dụng đúng liều lượng và thời gian theo chỉ định từng ngày.
• Không uống thuốc ngủ cùng với đồ uống có cồn, chất kích thích hoặc các loại thuốc khác để tránh làm giảm hiệu quả của thuốc.
• Không sử dụng thuốc ngủ khi chuẩn bị di chuyển, lái xe hoặc làm các công việc đòi hỏi sự tỉnh táo.
• Nếu có các tác dụng phụ khi sử dụng thuốc, người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức.
• Nếu mất ngủ là triệu chứng của các bệnh lý, người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám và điều trị nguyên nhân.
• Nếu người bệnh ngừng dùng thuốc đột ngột, có thể gặp phải tình trạng mất ngủ ngắn hạn. Do đó, người bên cần trao đổi với bác sĩ để biết cách ngừng thuốc một cách an toàn.
• Phụ nữ có thai không nên dùng thuốc ngủ. Nếu muốn cần đến bệnh viện thăm khám để bác sĩ được kê đơn loại thuốc ngủ ít ảnh hưởng nhất đến thai kỳ.
• Những người mắc các bệnh về thận, gan, huyết áp thấp, rối loạn nhịp tim, khó thở cần thận trọng khi sử dụng thuốc ngủ.
• Trẻ nhỏ không nên sử dụng thuốc ngủ. Thay vào đó, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám nếu gặp vấn đề mất ngủ kéo dài.
• Bổ sung các tinh chất tự nhiên giúp hỗ trợ giấc ngủ là biện pháp an toàn để giúp ngủ ngon giấc hơn. Bộ đôi tinh chất Blueberry và Ginkgo Biloba đã được chứng minh có tác dụng hiệp đồng giúp cải thiện tuần hoàn máu não, bảo vệ thần kinh, não bộ, tuần hoàn máu khỏi tác hại của gốc tự do, ngăn ngừa sự hình thành mảng xơ vữa, tăng cường lưu thông máu lên não, từ đó góp phần mang lại giấc ngủ sâu và chất lượng hơn. Các tinh chất thường dùng được cho người từ 12 tuổi trở lên.

1 viên thuốc ngủ có tác dụng bao lâu còn tùy thuộc vào liều dùng, tình trạng sức khỏe, loại thuốc sử dụng và khả năng dung nạp thuốc của từng người. Thông thường, hiệu quả của thuốc thường kéo dài từ 2 đến 10 giờ. Lưu ý, đây là thuốc cần có chỉ định của bác sĩ trước khi sử dụng. Do đó, người bệnh cần tuân thủ theo liều dùng và chỉ dẫn từ bác sĩ để quá trình chữa mất ngủ.