Tình trạng tay nổi đốm nâu như đồi mồi là bị gì?

Tay nổi đốm nâu như đồi mồi là tình trạng da liễu phổ biến, thường gặp ở người lớn tuổi hoặc những người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Những đốm nâu li ti, sậm màu này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu của quá trình lão hóa hoặc rối loạn sắc tố da. Cùng ECO Pharma tìm hiểu ngay sau đây.

Tay nổi đốm nâu như đồi mồi là bị gì?

Tay nổi đốm nâu như đồi mồi là cách nhiều người mô tả tình trạng xuất hiện các đốm sắc tố màu nâu, nâu đỏ hoặc nâu đen trên da tay. Các đốm này thường khiến người bệnh dễ nhầm với đồi mồi thật sự do hình dạng và màu sắc tương tự nhưng nguyên nhân, mức độ nguy hiểm lại hoàn toàn khác nhau.

Thực tế không phải lúc nào những đốm này cũng là đồi mồi mà có thể là biểu hiện của nhiều vấn đề da liễu khác như dày sừng tiết bã, viêm da sau tiếp xúc ánh nắng, rối loạn sắc tố sau viêm hoặc bệnh gan, rối loạn nội tiết. Vì vậy khi da tay xuất hiện đốm nâu kéo dài hoặc lan rộng, người bệnh nên đi khám da liễu để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp, tránh tự ý bôi thuốc hoặc tẩy da gây tổn thương nặng hơn.

Nguyên nhân làm tay nổi đốm nâu như đồi mồi

Một số nguyên nhân thường gặp gồm:

• Tác động của ánh nắng mặt trời: Tia UV kích thích tế bào sắc tố sản sinh melanin quá mức, tạo thành các mảng hoặc đốm nâu sẫm màu trên vùng da hở như mu bàn tay. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dễ khiến người bệnh nhầm với đồi mồi.
• Lão hóa da: Khi tuổi tác tăng, khả năng tái tạo tế bào và đào thải sắc tố của da suy giảm, melanin tích tụ không đồng đều dẫn đến hình thành các đốm nâu.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như kháng sinh, thuốc hóa trị, thuốc chống viêm không steroid – NSAIDs có thể gây ra tình trạng nhạy cảm ánh sáng, tăng sắc tố da khi tiếp xúc với ánh nắng.
• Tổn thương da mạn tính: Da bị viêm, trầy xước hoặc tiếp xúc với hóa chất trong thời gian dài cũng có thể hình thành các đốm sậm màu, đặc biệt ở người làm việc thường xuyên ngoài trời hoặc trong môi trường có chất kích ứng.
• Bệnh lý gan hoặc thận: Trong một số trường hợp hiếm gặp, các đốm sắc tố lan rộng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nội khoa như suy giảm chức năng gan, thận hoặc rối loạn chuyển hóa sắt ảnh hưởng đến sự phân bố sắc tố da.
• Dày sừng tiết bã: Đây là các khối u da lành tính, thường có màu nâu sẫm, hơi gồ lên và sần sùi. Chúng dễ bị nhầm lẫn với đồi mồi do màu sắc và vị trí xuất hiện (thường ở người lớn tuổi).
• Rối loạn nội tiết tố: Sự thay đổi hormone trong thai kỳ, giai đoạn mãn kinh hoặc do sử dụng thuốc tránh thai/thuốc nội tiết) có thể kích thích tế bào sắc tố, dẫn đến tình trạng nám da ở tay, mặc dù ở mặt là phổ biến hơn.

Dấu hiệu nhận biết da tay nổi đốm nâu như đồi mồi​

Da tay bị nổi đốm nâu giống đồi mồi thường là các tình trạng tăng sắc tố da lành tính, không gây hại cho sức khỏe. Tuỳ thuộc vào từng loại sắc tố cụ thể, chúng sẽ có các dấu hiệu dễ nhận biết khác nhau. Ví dụ như ở ba loại tăng sắc tố phổ biến nhất như: (1)

• Tàn nhang: Tàn nhang màu nhạt hơn, xuất hiện nhiều ở người trẻ và có thể mờ đi khi không tiếp xúc với ánh nắng. Ngược lại đồi mồi thường không biến mất mà có xu hướng sẫm màu hơn theo thời gian và tuổi tác.
• Nốt ruồi: Nốt ruồi gồ ghề trên bề mặt da, nhiều màu sắc khác nhau và không nhất thiết liên quan đến việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nốt ruồi là khối u lành tính của tế bào sắc tố, trong khi đồi mồi chỉ là sự tích tụ melanin.
• Nám: Nám thường xuất hiện dưới dạng các mảng lớn, đối xứng, chủ yếu ở trán, gò má, cằm và có liên quan đến sự thay đổi nội tiết tố hơn là chỉ do tác động của tia UV.

Làm cách nào để điều trị tay nổi đốm nâu như đồi mồi?

Để điều trị nổi đốm nâu như đồi mồi trên tay, bạn có thể tham khảo một số phương pháp sau đây: (2)

Thoa thuốc

Các loại kem hoặc thuốc thoa ngoài da chứa thành phần làm sáng da như hydroquinone, retinoids (tretinoin) hoặc dẫn xuất của vitamin C. Các thành phần này hoạt động bằng cách ức chế quá trình sản xuất melanin, làm mờ các đốm nâu hiện có và ngăn ngừa đốm mới hình thành..

Công nghệ laser

Công nghệ laser sử dụng năng lượng ánh sáng laser để phá vỡ sắc tố melanin thành các mảnh nhỏ hơn, sau đó cơ thể sẽ tự đào thải ra ngoài. Phương pháp laser phổ biến nhất bao gồm Laser Q-switched, Laser Pico và IPL (Intense Pulsed Light) mang lại hiệu quả nhanh, ít xâm lấn, an toàn nhưng chi phí khá cao.

Peel da hóa học

Peel da hóa học sử dụng dung dịch axit như AHA (glycolic axit), BHA (salicylic axit) hoặc TCA (trichloroacetic axit) để loại bỏ lớp da trên cùng chứa các tế bào sắc tố. Peel da hóa học giúp làm mờ các đốm nâu, đồng thời kích thích sản sinh collagen, giúp da săn chắc hơn. Trị đồi mồi bằng phương pháp này có thể gây châm chích nhẹ và đỏ da tạm thời.

Biện pháp phòng ngừa tay bị nổi đốm nâu đồi mồi

Cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa tay bị nổi đốm nâu như đồi mồi là bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, duy trì chế độ chăm sóc da khoa học và thói quen sinh hoạt lành mạnh. Một số biện pháp quan trọng bao gồm:

Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời

Tia cực tím (UV) là nguyên nhân hàng đầu gây ra các đốm nâu, do đó bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời là vô cùng cần thiết.

• Sử dụng kem chống nắng: Thoa kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF từ 50 mỗi ngày ngay cả khi trời râm mát. Bạn hãy thoa kem chống nắng trước khi ra ngoài 15 – 30 phút, thoa lại sau mỗi hai giờ hoặc thường xuyên hơn nếu đi bơi hoặc hoạt động đổ mồ hôi nhiều.
• Che chắn vật lý: Mang găng tay, áo khoác chống nắng, đội mũ rộng vành để bảo vệ mu bàn tay – vùng dễ xuất hiện đồi mồi nhất.
• Tránh nắng vào giờ cao điểm: Hạn chế hoạt động ngoài trời từ 10h sáng đến 2h chiều khi cường độ tia UV mạnh nhất.

Dưỡng ẩm và chăm sóc da đúng cách

Bên cạnh việc bảo vệ da khỏi tác động bên ngoài, bạn cũng cần sử dụng kem dưỡng ẩm có chứa chất chống oxy hóa để chống lại các gốc tự do, duy trì độ đàn hồi cho da. Ngoài ra bạn hãy đeo găng tay khi tiếp xúc với hóa chất mạnh như nước rửa chén, chất tẩy rửa hoặc dung môi công nghiệp, dùng sản phẩm dưỡng da tay chứa vitamin C, vitamin E.

Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh

Thiết lập lối sống khoa học hỗ trợ tăng cường sức khỏe tổng thể, làm chậm quá trình lão hóa da. Bạn nên ăn nhiều rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, carotenoid, omega-3. Bên cạnh đó, hãy bổ sung nhóm tinh chất hỗ trợ da đã được chứng minh có tác dụng hỗ trợ làm mờ sạm nám, ngăn ngừa hình thành vết nám mới và ngăn ngừa lão hóa da. Chúng gồm L-Glutathione, Sakura (chiết xuất hoa anh đào), Pomegranate (chiết xuất quả lựu đỏ), White Peony, P. leucotomos và Collagen Peptide,…

Đồng thời uống đủ nước, khoảng 1.5 – 2 lít mỗi ngày để duy trì độ ẩm cho da, tránh hút thuốc lá, uống rượu bia. Hơn nữa bạn hãy ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng vì stress kéo dài làm tăng quá trình oxy hóa, rối loạn nội tiết.

Tay nổi đốm nâu như đồi mồi là dấu hiệu thường gặp của quá trình lão hóa da tự nhiên, chủ yếu do tác động của tia UV và sự tích tụ melanin. Mặc dù lành tính, không đau và không nguy hiểm nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách, tình trạng này có thể lan rộng ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Việc chủ động phòng ngừa, thăm khám da liễu khi cần thiết và kết hợp phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bạn duy trì làn da khỏe mạnh, đều màu, mịn màng.