Rụng tóc là một quá trình tự nhiên, mỗi ngày chúng ta có thể mất khoảng 50-100 sợi tóc. Tuy nhiên, khi bắt đầu nhận thấy các vết trọc hình tròn, bầu dục trên da đầu hoặc các vùng da khác, bạn có thể đang mắc phải một loại rụng tóc bất thường, gọi là rụng tóc đồng xu. Vậy rụng tóc hình đồng xu là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục ra sao? Hãy cùng ECO tìm hiểu trong bài viết này.
Rụng tóc đồng xu (tên tiếng Anh là alopecia areata) là tình trạng tóc rụng một lượng lớn, để lại những khoảng trắng trên da đầu từ 0,5 – 4 cm, thậm chí có thể lớn hơn. Tình trạng này gây ra các vết trọc hình tròn hoặc bầu dục, có kích thước từ một đến hai đồng xu hoặc lớn hơn.
Các vết trọc này có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, cũng có thể kết hợp với nhau để tạo thành các vùng trọc lớn hơn. Các vết trọc này không gây ra ngứa, đau hay viêm nhiễm, nhưng có thể gây ra cảm giác khó chịu và mất tự tin cho người bệnh. Đây là một loại rụng tóc bất thường do hệ miễn dịch tấn công các nang tóc, làm cho chúng teo lại và ngừng sản sinh tóc.
Rụng tóc hình đồng xu có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, mọi giới tính, nhưng thường gặp nhất ở những người dưới 30 tuổi, người có tiền sử gia đình mắc bệnh rụng tóc, tiểu sử di truyền về tình trạng này hoặc mắc các bệnh tự miễn có nguy cơ cao.
Ngoài ra, môi trường, trạng thái tâm lý và chế độ dinh dưỡng cũng có thể góp phần vào việc phát triển tình trạng rụng tóc đồng xu. Theo ước tính, khoảng 2% dân số thế giới bị rụng tóc hình đồng xu ít nhất một lần trong đời. [1]
Tình trạng rụng tóc đồng xu không chỉ là gây ảnh hưởng diện mạo mà còn có thể tác động tiêu cực đến tâm lý. Người bệnh mất tự tin, xấu hổ và lo lắng về việc mất điểm nhấn quan trọng trên đầu khiến việc giao tiếp trở nên thụ động và thậm chí ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.
Rụng tóc hình đồng xu thường không gây ra các triệu chứng khác ngoài việc mất tóc ở các vùng da đầu. Tuy nhiên, bạn có thể cảm nhận được một số dấu hiệu như sau:
Rụng tóc đồng xu là một bệnh lý phức tạp, có thể do nhiều yếu tố gây ra. Các nguyên nhân chính gây ra rụng tóc hình đồng xu bao gồm:
Hệ thống miễn dịch là cơ chế bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh, như vi khuẩn, virus, nấm. Tuy nhiên, đôi khi hệ thống miễn dịch có thể bị nhầm lẫn các nang tóc là nguyên nhân gây ra các bệnh tự miễn. Lúc này nó sẽ gửi các tế bào bạch cầu đến tấn công các nang tóc, làm cho chúng teo lại và ngừng sản sinh tóc. Nguyên nhân của sự rối loạn này có thể bắt nguồn từ yếu tố di truyền, môi trường, stress, nhiễm trùng hoặc thuốc.
Rụng tóc đồng xu có thể do yếu tố di truyền, khi người bệnh có người thân trong gia đình cũng mắc phải bệnh này. Các nghiên cứu cho thấy rằng khoảng 20% người bệnh rụng tóc đồng xu có ít nhất một người thân trong gia đình cũng bị rụng tóc hình đồng xu.
Các nhà khoa học đã xác định được một số gen liên quan đến rụng tóc như gen PRDX5 và STX17. Các gen này có vai trò trong việc điều chỉnh hệ miễn dịch và sự phát triển của nang tóc. Ngoài ra, người mắc chứng rụng tóc đồng xu có chung các bệnh lý di truyền với các bệnh tự miễn dịch khác, chẳng hạn như dị ứng, viêm tuyến giáp, bạch biến, viêm khớp dạng thấp, tiểu đường tuýp 1, lupus. [2]
Căng thẳng quá mức là một trong những yếu tố có thể gây ra hoặc làm nặng thêm rụng tóc đồng xu. Khi cơ thể căng thẳng, hệ thần kinh sẽ tiết ra các hormone gây stress như cortisol, adrenaline và noradrenaline. Các hormone này có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ miễn dịch và làm giảm khả năng phục hồi của nang tóc. Ngoài ra, căng thẳng cũng có thể làm giảm lượng máu lưu thông đến da đầu, làm suy yếu nang tóc và gãy rụng.
Rụng tóc đồng xu có thể là dấu hiệu của một số bệnh liên quan đến hệ miễn dịch hoặc nội tiết bao gồm:
Tóc cũng cần được cung cấp đủ các dưỡng chất để phát triển khỏe mạnh. Tóc cần các dưỡng chất quan trọng như:
Nếu thiếu hụt các dưỡng chất này, tóc sẽ không được nuôi dưỡng đầy đủ, làm cho chúng khô xơ, gãy rụng và mọc chậm. Do đó, để có mái tóc khỏe đẹp, bạn cần duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng, bổ sung đủ các dưỡng chất cho tóc.
Mất cân bằng nội tiết là một tình trạng khi các hormone trong cơ thể không được sản xuất hoặc hoạt động đúng mức. Hormone là các chất hóa học giúp điều chỉnh các chức năng quan trọng của cơ thể như tăng trưởng, phát triển, sinh sản, năng lượng, cảm xúc…
Một số hormone có ảnh hưởng đến sự mọc và rụng của tóc như:
Mất cân bằng nội tiết có thể gây ra rụng tóc đồng xu do ảnh hưởng đến hoạt động của hệ miễn dịch và sự phát triển của nang tóc. Do đó, để kiểm soát rụng tóc hình đồng xu, bạn cần duy trì một mức cân bằng nội tiết phù hợp cho cơ thể.
Lạm dụng hóa chất có thể gây rụng tóc đồng xu theo nhiều cách khác nhau, tiêu biểu như:
Rụng tóc đồng xu do lạm dụng hóa chất có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ của nó. Trong một số trường hợp, tóc có thể mọc lại sau khi ngừng tiếp xúc với hóa chất. Tuy nhiên, trong một số trường hợp khác, tóc có thể không bao giờ phục hồi hoàn toàn. Do đó, bạn nên chăm sóc tóc của mình một cách cẩn thận.
Rụng tóc đồng xu gây ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ, tâm lý và chất lượng cuộc sống của người mắc phải. Điều này làm cho người bệnh có cảm giác e ngại, buồn chán khi giao tiếp với người khác.
Tình trạng này có thể chuyển nặng hơn nếu không được điều trị kịp thời. Các mảng rụng có thể lớn dần và lan rộng, gây ra các biến chứng như:
Rụng tóc toàn bộ da đầu (alopecia totalis).
Rụng tóc đồng xu là một bệnh lý có tính chất thay đổi và không ổn định. Tức là, tóc có thể tự mọc lại ở các vùng da bị trọc, nhưng cũng có thể rụng lại ở các vùng da khác. Tốc độ và mức độ của sự mọc lại và rụng lại của tóc cũng khác nhau ở mỗi người.
Việc mọc lại tóc cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: tuổi tác, thời gian mắc bệnh, diện tích trọc, nguyên nhân gây rụng, điều trị được áp dụng…
Một số yếu tố có thể làm tăng khả năng mọc lại tóc, như:
Một số yếu tố có thể làm giảm khả năng mọc lại tóc, như:
Do đó, để biết chính xác khả năng mọc lại tóc của mình, bạn nên đến bác sĩ để được khám và chẩn đoán cụ thể. Bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng, lịch sử bệnh, xét nghiệm máu hoặc sinh thiết da để xác định mức độ và nguyên nhân của rụng tóc hình đồng xu. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp cho bạn.
Nếu nhận thấy các dấu hiệu của rụng tóc hình đồng xu, bạn nên đến bác sĩ để được khám và chẩn đoán sớm. Càng điều trị sớm, càng có khả năng mọc lại tóc cao hơn.
Bạn cần đến bác sĩ ngay khi:
Khi đến bác sĩ, bạn nên chuẩn bị một số thông tin sau:
Bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng, xét nghiệm máu hoặc sinh thiết da để xác định nguyên nhân và mức độ của rụng tóc hình đồng xu. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp cho bạn. Bạn nên tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ và đi khám theo định kỳ để theo dõi kết quả điều trị.
Rụng tóc đồng xu là một bệnh lý khó điều trị, do không có phương pháp nào có thể chữa khỏi hoàn toàn. Tùy vào từng trường hợp, có thể sử dụng các loại thuốc hoặc liệu pháp khác nhau để kích thích sự mọc lại của tóc, giảm các triệu chứng và ngăn ngừa sự tái phát của bệnh.
Các phương pháp khắc phục rụng tóc đồng xu bao gồm:
Các loại thuốc được sử dụng để điều trị rụng tóc đồng xu thường có tác dụng làm giảm sự viêm nhiễm và kích ứng của hệ miễn dịch, kích thích sự mọc tóc ở các nang tóc bị suy yếu. Các loại thuốc này có thể được dùng theo đường uống, tiêm, bôi hoặc xịt lên da.
Một số loại thuốc thường được dùng để điều trị rụng tóc đồng xu là:
Cấy tóc tự thân là một phương pháp điều trị rụng tóc hình đồng xu bằng cách lấy tóc từ vùng da đầu có tóc dày và chắc khỏe, sau đó cấy vào vùng da đầu bị hói. Quá trình này được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa da liễu, với sự hỗ trợ của các thiết bị hiện đại và an toàn.
Cấy tóc tự thân có thể giúp người bệnh cải thiện tình trạng rụng tóc hình đồng xu khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc khi vùng da đầu bị hói quá lớn. Tuy nhiên, cấy tóc tự thân cũng có một số nhược điểm như chi phí cao, có thể gây ra các biến chứng như nhiễm trùng, sẹo, viêm nang lông, tóc cấy không mọc đều hoặc không phù hợp với màu sắc và kiểu dáng của tóc tự nhiên.
PUVA là viết tắt của Psoralen and ultraviolet A light therapy (Liệu pháp ánh sáng cực tím A kết hợp với psoralen), liệu pháp được dùng để điều trị các bệnh lý về da, như vẩy nến, vitiligo hay rụng tóc đồng xu. PUVA hoạt động bằng cách cho người bệnh uống hoặc bôi một loại thuốc gọi là psoralen, sau đó chiếu ánh sáng cực tím A lên vùng da bị bệnh.
Psoralen sẽ làm tăng độ nhạy của da với ánh sáng cực tím A, giúp kích thích sự mọc lại của tóc ở các nang tóc bị suy yếu. PUVA có thể giúp mọc lại tóc ở khoảng 50-75% người bệnh rụng tóc đồng xu. Tuy nhiên, PUVA cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như kích ứng da, nám, ung thư da… Ngoài ra, thuốc này cũng cần được thực hiện nhiều lần trong một tuần và trong một thời gian dài để có hiệu quả.
Ngoài việc sử dụng các loại thuốc hoặc liệu pháp, rụng tóc đồng xu cũng có thể được áp dụng các biện pháp hỗ trợ để giảm thiểu nguy cơ và ảnh hưởng của bệnh.
Các biện pháp hỗ trợ bao gồm:
Bạn nên gội đầu và chải tóc một cách nhẹ nhàng, tránh kéo căng, xoắn hay nhuộm tóc. Ngoài ra, người bệnh cũng nên tránh tiếp xúc với các hóa chất gây kích ứng hoặc dị ứng, như thuốc nhuộm, thuốc duỗi, thuốc uốn… Người bệnh cũng nên tránh sử dụng máy sấy, máy duỗi hoặc máy uốn tóc quá nhiều, vì có thể làm hư tổn tóc và da đầu.
Bạn nên ăn đủ các loại thực phẩm giàu protein, sắt, kẽm, vitamin B, C để cung cấp đủ dưỡng chất cho tóc mọc khỏe mạnh. Ngoài ra, người bệnh cũng nên uống đủ nước và tránh các loại thức uống có chứa caffeine hoặc rượu vì có thể làm mất nước và gây căng thẳng cho cơ thể.
Stress là một trong những yếu tố có thể gây ra hoặc làm nặng thêm tình trạng rụng tóc đồng xu. Do đó, bạn nên tìm cách giảm stress và áp lực trong cuộc sống bằng cách thư giãn, thiền, nghe nhạc, đọc sách, chơi thể thao… Ngoài ra, bạn cần tránh những tình huống gây căng thẳng hoặc xung đột như tranh luận, giận dữ, lo lắng. Bạn cũng có thể tìm kiếm sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý để chia sẻ và giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.
Các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu và phát hiện ra tinh chất Cynatine® và phát triển hai công thức đặc biệt từ nó là CLI-α và CLI-β giúp giảm rụng tóc và kích thích mọc tóc. Tăng trưởng tóc khỏe mạnh và lâu dài.Những tinh chất này có các công dụng sau:
⇒ Bạn có thể xem thêm: 29 cách trị rụng tóc tại nhà hiệu quả từ thiên nhiên.
Rụng tóc hình đồng xu là một bệnh lý không thể dự đoán được khi nào sẽ xảy ra hoặc tái phát, do đó không có cách nào có thể phòng ngừa hoàn toàn rụng tóc hình đồng xu. Tuy nhiên, bạn có thể áp dụng một số biện pháp để giảm nguy cơ và ảnh hưởng của bệnh như:
Bạn nên đến bác sĩ để được khám và xét nghiệm máu ít nhất một lần một năm, để phát hiện sớm các bệnh liên quan đến hệ miễn dịch hoặc nội tiết như: tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, bệnh Basedow…; theo dõi các chỉ số sức khỏe quan trọng như: huyết áp, cholesterol, đường huyết…
Nếu gia đình có người mắc bệnh rụng tóc hình đồng xu thì nguy cơ bạn mắc bệnh này sẽ cao hơn. Do đó, bạn nên chú ý đến các dấu hiệu của rụng tóc hình đồng xu và đi khám sớm nếu có; nên tìm hiểu về lịch sử bệnh của gia đình và thông báo cho bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn phù hợp.
Bạn nên gội đầu và chải tóc một cách nhẹ nhàng, sử dụng các sản phẩm chăm sóc tóc phù hợp với loại da và tóc của mình; nên tránh sử dụng các sản phẩm có chứa hóa chất gây kích ứng hoặc dị ứng như thuốc nhuộm, thuốc duỗi, thuốc uốn…; tránh sử dụng máy sấy, máy duỗi hoặc máy uốn tóc quá nhiều, vì có thể làm hư tổn tóc và da đầu.
Bạn nên che chắn da đầu và tóc khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gió lạnh, bụi bẩn, khói thuốc bằng mũ, khăn hoặc áo choàng; rửa sạch da đầu và tóc sau khi tiếp xúc với các yếu tố này, để loại bỏ các chất gây hại cho da và tóc.
Bạn nên ăn đủ các loại thực phẩm giàu protein, sắt, kẽm, vitamin B và vitamin C để cung cấp đủ dưỡng chất cho tóc mọc khỏe mạnh; nên uống đủ nước và tránh các loại thức uống có chứa caffeine hoặc rượu, vì có thể làm mất nước và gây căng thẳng cho cơ thể.
Bạn nên tìm cách giảm stress và áp lực trong cuộc sống bằng cách thư giãn, thiền, nghe nhạc, đọc sách, chơi thể thao… để giảm stress và cân bằng cuộc sống.
Nếu bạn đang gặp phải vấn đề về rụng tóc đồng xu, đừng quá lo lắng. hãy tìm hiểu kỹ về nguyên nhân và cách khắc phục của bệnh và áp dụng các giải pháp phù hợp cho tình trạng của mình. Ngoài ra, bạn cũng có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ để giảm thiểu nguy cơ và ảnh hưởng của bệnh như: chăm sóc da đầu và tóc một cách nhẹ nhàng, duy trì chế độ ăn uống cân bằng và đủ dinh dưỡng, giảm stress và áp lực trong cuộc sống để hỗ trợ khắc phục rụng tóc hình đồng xu một cách hiệu quả và an toàn.