Gan nhiễm mỡ là gì? Các cấp độ và cách nhận biết bệnh

Thống kê vào tháng 10 năm 2019 của Bệnh viện Y Dược TP.HCM, khoảng gần 30 triệu người Việt bị gan nhiễm mỡ. Có đến 30-35% số người bệnh gan nhiễm mỡ sẽ tiến triển thành xơ gan và 14% sẽ chuyển thành ung thư gan. Vậy gan nhiễm mỡ là bệnh gì? Các cấp độ và cách nhận biết bệnh và phòng tránh như thế nào? Cùng ECO tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Gan nhiễm mỡ là gì?

Gan nhiễm mỡ là tình trạng có quá nhiều chất béo tích tụ trong các tế bào gan, chiếm hơn 5% trọng lượng của gan.

Gan là tạng đơn lớn nhất cơ thể, nằm ở vùng bụng trên, bên dưới phổi phải. Gan đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể bao gồm tiêu hóa, thải độc, điều hòa cholesterol, lưu trữ, hấp thụ và biến đổi chất dinh dưỡng.

Phân loại gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ có thể được phân loại theo hai tiêu chí: cấp độ và nguyên nhân.

Phân loại gan nhiễm mỡ theo cấp độ

Gan nhiễm mỡ được chia thành 3 cấp độ, dựa trên tỷ lệ phần trăm mỡ chiếm trong khối lượng gan:

Các cấp độ gan nhiễm mỡ này là:

1. Gan nhiễm mỡ độ 1

Đây là cấp độ nhẹ nhất của gan nhiễm mỡ, khi lượng mỡ chiếm từ 5-10% khối lượng gan. Gan nhiễm mỡ độ 1 đa phần không gây ra các triệu chứng rõ ràng và thường được phát hiện tình cờ qua siêu âm, CT scan hoặc MRI.

2. Gan nhiễm mỡ độ 2

Đây là cấp độ trung bình của gan nhiễm mỡ, khi lượng mỡ chiếm từ 10-30% khối lượng gan. Gan nhiễm mỡ độ 2 có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng vùng hạ sườn phải, buồn nôn, tiêu chảy, sụt cân và mệt mỏi.

3. Gan nhiễm mỡ độ 3

Đây là cấp độ nặng của gan nhiễm mỡ, khi lượng mỡ chiếm hơn 30% khối lượng gan. Gan bị nhiễm mỡ độ 3 có thể gây ra các triệu chứng như vàng da, vàng mắt, báng bụng, xuất huyết tiêu hóa, giảm tiểu cầu và suy gan.

Ngoài ra, gan nhiễm mỡ cũng có thể được phân loại theo nguyên nhân, là do rượu hoặc không do rượu.

Các phân loại này là:

4. Gan nhiễm mỡ do rượu

Gan nhiễm mỡ do rượu là một tình trạng bệnh lý liên quan đến việc uống quá nhiều rượu bia trong thời gian dài. Gan bị nhiễm mỡ do rượu thường xuất hiện ở những người uống rượu bia trên 30 ml/ngày đối với nam giới và trên 20 ml/ngày đối với nữ giới.

5. Gan nhiễm mỡ không do rượu

Gan nhiễm mỡ không do rượu là một tình trạng bệnh lý liên quan đến các yếu tố khác ngoài rượu bia như chế độ ăn uống, lối sống, di truyền, thuốc hoặc các bệnh khác. Gan nhiễm mỡ không do rượu thường xuất hiện ở những người có các yếu tố nguy cơ như béo phì, tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, hội chứng buồng trứng đa nang và viêm gan.

Chỉ số nhận biết gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là một bệnh lý khó phát hiện ở giai đoạn đầu, vì nó thường không gây ra các triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, có một số chỉ số có thể giúp bạn nhận biết gan bị nhiễm mỡ.

1. Nồng độ triglyceride trong máu

Triglyceride là một loại chất béo trong máu, có vai trò cung cấp năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu nồng độ triglyceride trong máu quá cao, nó sẽ gây ra các vấn đề về tim mạch và gan.

Nồng độ triglyceride trong máu bình thường là dưới 150 mg/dL (milligrams trên deciliter). Nếu nồng độ triglyceride trong máu từ 150-199 mg/dL, bạn có nguy cơ cao bị gan nhiễm mỡ. Nếu nồng độ triglyceride trong máu từ 200-499 mg/dL, bạn có nguy cơ rất cao bị gan nhiễm mỡ. Nếu nồng độ triglyceride trong máu trên 500 mg/dL, bạn có thể đã bị gan nhiễm mỡ nặng.

2. Chỉ số khối lượng mỡ so với khối lượng gan

Khối lượng mỡ so với khối lượng gan là tỷ lệ phần trăm mỡ chiếm trong gan. Khối lượng mỡ so với khối lượng gan bình thường là dưới 5%.

Nguyên nhân gây bệnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là một bệnh lý phát sinh do nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân chính của hai loại gan nhiễm mỡ bao gồm:

1. Nguyên nhân gan nhiễm mỡ do rượu

Các nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ do rượu bao gồm:

• • Uống rượu bia quá nhiều: Đây là nguyên nhân chính gây gan nhiễm mỡ do rượu. Khi bạn uống quá nhiều rượu bia, gan phải làm việc để chuyển hóa acetaldehyde, một chất độc gây hại cho cơ thể. Gan sẽ chuyển acetaldehyde thành acetate nhờ enzyme (men) ALDH và glutathione. Tuy nhiên, khả năng của gan có giới hạn, nó chỉ sản xuất được một lượng enzyme nhất định mỗi giờ, tức là sẽ có một lượng acetaldehyde nhất định được giải phóng. Khi đó, lượng còn lại bị tồn đọng trong cơ thể gây phá hủy tế bào gan. Ngoài ra, rượu bia cũng gây ức chế quá trình oxy hóa các axit béo, làm tích tụ mỡ trong gan.

• • Loại rượu bia: Rượu vang có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ gan bị nhiễm mỡ do rượu, vì chứa chất oxy hóa như resveratrol. Tuy nhiên, một số loại khác như rượu trắng, whisky có thể gây ra gan nhiễm mỡ do nồng độ ethanol và calo cao hơn.

• • Giới tính và cơ địa: Theo nghiên cứu của Tổ chức Gan Hoa Kỳ, phụ nữ có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ do rượu cao hơn nam giới gấp 4 lần, vì phụ nữ có tỷ lệ mỡ và nước trong cơ thể nhiều hơn, tập trung nhiều ở vùng bụng và hông. Ngoài ra, lượng enzyme dehydrogenase của nữ giới thấp hơn so với nam giới, làm cho quá trình chuyển hóa rượu kém, dẫn đến tình trạng nồng độ rượu trong máu và gan cao. (1)

2. Nguyên nhân gan nhiễm mỡ không do rượu

Các nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ không do rượu bao gồm:

• • Chế độ ăn uống: Đây là nguyên nhân phổ biến của gan nhiễm mỡ không do rượu. Khi tiêu thụ thức ăn giàu calo, đường, chất béo và carbohydrate, cơ thể sẽ chuyển hóa chúng thành mỡ và lưu trữ trong các mô và cơ quan. Một phần của mỡ này sẽ được tích trữ trong gan, gây ra gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, chế độ ăn uống thiếu chất xơ, vitamin và khoáng chất cũng có thể làm giảm khả năng chuyển hóa mỡ của gan.

• • Lối sống: Lối sống cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ gan nhiễm mỡ không do rượu. Khi thiếu vận động, cơ thể sẽ tiêu thụ ít calo hơn. Lượng calo dư thừa sẽ được chuyển hóa thành mỡ trong gan. Ngoài ra, các vấn đề như căng thẳng, thiếu ngủ và hút thuốc lá cũng có thể làm tăng sản sinh cortisol, một loại hormone kích thích tích tụ mỡ trong gan.

• • Di truyền: Một số người có gen di truyền bẩm sinh làm cho họ dễ bị tích tụ mỡ trong gan hơn những người khác. Một số gen liên quan đến gan nhiễm mỡ không do rượu bao gồm PNPLA3, TM6SF2, GCKR và APOC3. Nếu có người thân trong gia đình bị gan nhiễm mỡ không do rượu, bạn có thể có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn.

• • Thuốc: Một số loại thuốc có thể gây ra hoặc làm nặng thêm gan nhiễm mỡ không do rượu, do chúng có thể làm tăng hoặc giảm chuyển hóa mỡ trong gan. Các loại thuốc có thể gây ra gan nhiễm mỡ không do rượu bao gồm corticosteroid, estrogen, tamoxifen, amiodarone, methotrexate, tetracycline và valproic axit. Nếu đang sử dụng các loại thuốc này, bạn nên theo dõi chức năng gan của mình thường xuyên và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

• • Các bệnh khác: Một số bệnh có thể gây ra gan bị nhiễm mỡ không do rượu bao gồm tiểu đường, béo phì, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, hội chứng buồng trứng đa nang, viêm gan C, viêm gan B và HIV.

Triệu chứng của gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ có thể gây ra các triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào cấp độ, nguyên nhân và biến chứng của bệnh. Các triệu chứng chung và riêng của hai loại gan nhiễm mỡ bao gồm:(2)

1. Các triệu chứng chung của gan nhiễm mỡ

• • Đau hoặc căng thắt ở vùng bụng phải, dưới xương sườn (đây là vị trí của gan)
  • Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy hoặc táo bón
  • Sút cân hoặc tăng cân không rõ nguyên nhân
  • Mệt mỏi, yếu ớt hoặc khó chịu
  • Da và mắt có màu vàng
  • Bụng căng to do tích nước
  • Xuất huyết tiêu hóa do giãn tĩnh mạch
  • Giảm tiểu cầu do suy gan
  • Hội chứng não gan do tích tụ các chất độc trong suy gan

2. Các triệu chứng của gan nhiễm mỡ do rượu

Các triệu chứng riêng của gan nhiễm mỡ do rượu bao gồm:

• • Thèm uống rượu bia, khó kiểm soát lượng rượu bia uống
  • Rối loạn thần kinh, co giật, run tay hoặc chân
  • Giảm trí nhớ, khó tập trung hoặc suy giảm trí tuệ
  • Suy dinh dưỡng, thiếu vitamin và khoáng chất
  • Tăng nguy cơ nhiễm trùng, viêm khớp hoặc ung thư

3. Các triệu chứng của gan nhiễm mỡ không do rượu

Các triệu chứng riêng của gan nhiễm mỡ không do rượu bao gồm:

• • Tăng cân, béo phì, đặc biệt là ở vùng bụng
  • Tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu hoặc hội chứng rối loạn chuyển hóa
  • Hội chứng buồng trứng đa nang, rối loạn kinh nguyệt, vô sinh
  • Viêm gan C, viêm gan B hoặc HIV
  • Dị ứng, viêm da hoặc hen suyễn

Chẩn đoán gan nhiễm mỡ

Gan bị nhiễm mỡ là một bệnh lý khó phát hiện ở giai đoạn đầu, vì nó thường không gây ra các triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, có một số phương pháp chẩn đoán có thể giúp bạn nhận biết gan nhiễm mỡ, đó là:

1. Siêu âm ổ bụng

Siêu âm ổ bụng là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, có thể cho thấy kích thước, hình dạng và cấu trúc của gan, cũng như mức độ tích tụ mỡ trong gan.

Siêu âm ổ bụng có thể phát hiện gan nhiễm mỡ khi mỡ chiếm từ 20-30% khối lượng gan. Tuy nhiên, siêu âm ổ bụng không thể phân biệt được gan nhiễm mỡ do rượu hay không do rượu, cũng như không thể đánh giá được sự tổn thương của tế bào gan.

2. Chụp cắt lớp vi tính (CT scan)

Chụp cắt lớp vi tính là kỹ thuật kết hợp đồng thời kỹ thuật X-quang và hệ thống máy vi tính để phân tích những hình ảnh thông qua các lớp cắt của tia X-quang. Chụp cắt lớp vi tính cho nhiều hình ảnh chi tiết hơn, giúp đánh giá gan nhiễm mỡ chính xác hơn siêu âm thông thường.

3. MRI

MRI là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của các cơ quan trong cơ thể. MRI có thể cho thấy kích thước, hình dạng và cấu trúc của gan, cũng như mức độ tích tụ mỡ trong gan. MRI có thể phát hiện lượng mỡ trong gan và đánh giá được sự tổn thương của tế bào gan.

4. Sinh thiết gan

Sinh thiết gan là một phương pháp chẩn đoán xâm lấn, trong đó sử dụng kim chọc để lấy một mẫu mô từ gan để phân tích dưới kính hiển vi. Sinh thiết gan có thể phát hiện lượng mỡ trong gan, mức độ viêm và xơ gan.

5. Chẩn đoán nguyên nhân gan nhiễm mỡ qua xét nghiệm máu và xét nghiệm virus viêm gan

• • Xét nghiệm máu có thể giúp tìm ra một số nguyên nhân có thể gây ra gan nhiễm mỡ. Xét nghiệm máu có thể kiểm tra các chỉ số như AST, ALT, GGT, ALP, bilirubin và albumin, để đánh giá chức năng gan và sự tổn thương của tế bào gan. Xét nghiệm máu cũng có thể kiểm tra các yếu tố nguy cơ như glucose, insulin, cholesterol và triglyceride trong máu.

• • Xét nghiệm virus viêm gan có thể chẩn đoán tình trạng nhiễm các loại virus viêm gan, đặc biệt là viêm gan B và C, để chẩn đoán nguyên nhân gan nhiễm mỡ do virus viêm gan.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là một bệnh lý có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân.

Các biến chứng nguy hiểm của bệnh gan bị nhiễm mỡ bao gồm:(3)

1. Viêm gan

Viêm gan là tình trạng viêm và tổn thương các tế bào gan. Bệnh làm ảnh hưởng đến các chức năng quan trọng của gan như lọc máu, chuyển hóa chất, sản xuất protein và chống nhiễm trùng. Viêm gan có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như nhiễm virus viêm gan A, B, C, D, E, G, tự miễn, thuốc hoặc hóa chất, rượu bia và các chất kích thích.

2. Xơ gan

Xơ gan là một bệnh lý mạn tính của gan, trong đó tế bào gan bị tổn thương và dần thay thế bằng mô xơ, do quá trình viêm kéo dài. Điều này dẫn đến gan bị mất đi chức năng bình thường của nó.

Xơ gan có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, sụt cân, vàng da vàng mắt, nôn, chướng bụng, phù chân, gan to, cổ trướng, chảy máu cam, chảy máu chân răng, tê bì chân tay. Xơ gan có thể làm suy giảm chức năng gan và gây ra các biến chứng như ung thư gan, suy gan hoặc tăng áp tĩnh mạch cửa.

3. Ung thư gan

Ung thư gan là một bệnh lý ác tính của gan, trong đó các tế bào ung thư phát triển bất thường và có thể di căn sang các cơ quan khác trong cơ thể. Ung thư gan là một trong những loại ung thư phổ biến nhất trên thế giới, tại Việt Nam có gần 26.500 ca mắc bệnh mỗi năm. Việc điều trị ung thư gan tốn khá nhiều chi phí, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Hiện các phương pháp chữa trị ung thư gan đang được nhiều bệnh viện áp dụng bao gồm phẫu thuật loại bỏ khối u gan; hóa trị bằng thuốc; xạ trị bằng bức xạ năng lượng để tiêu diệt tế bào ung thư; ghép gan là phương pháp thay thế gan tổn thương bằng gan khỏe mạnh.

4. Suy gan

Suy gan là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng của gan, trong đó gan không thể thực hiện các chức năng bình thường của nó. Suy gan thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Khi suy gan tiến triển, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như vàng da vàng mắt, xuất huyết tiêu hóa, báng bụng, phù chân, giảm trí nhớ, lú lẫn, rối loạn tâm thần.

5. Tăng áp tĩnh mạch cửa

Tăng áp tĩnh mạch cửa là tình trạng áp lực cao trong tĩnh mạch cửa – tĩnh mạch dẫn máu từ ống tiêu hóa trong ổ bụng, lách và tụy về gan. Tăng áp lực tĩnh mạch cửa không có triệu chứng, các triệu chứng và dấu hiệu là do các biến chứng của nó gây nên. Nguy hiểm nhất là xuất huyết do giãn vỡ tĩnh mạch cấp tính.

Người bệnh thường có biểu hiện xuất huyết tiêu hóa mức độ nhiều mà không có triệu chứng đau trước đó. Chảy máu dạ dày do tăng áp cửa thường là bán cấp hoặc mạn tính. Cổ trướng, lách to, hoặc bệnh não gan cũng có thể xảy ra.

6. Hội chứng não gan

Hội chứng não gan là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi gan không thể loại bỏ độc tố ra khỏi máu. Điều này có thể dẫn đến tích tụ độc tố trong não, gây ra các triệu chứng như rối loạn tâm thần (lú lẫn, hoang tưởng, trầm cảm); thay đổi hành vi (dễ kích động, hung hăng, co giật); mắc các vấn đề về ngôn ngữ (gặp khó khăn trong việc suy nghĩ, nói và hiểu); ảo giác, đi bộ khó khăn, mất phối hợp giữa các chi trên cơ thể, mất trí nhớ và hôn mê.

Điều trị gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ khi điều trị cần xác định rõ nguyên nhân của bệnh, từ đó mới có thể đưa ra những phương pháp riêng cho hai loại gan nhiễm mỡ:

1. Điều trị gan nhiễm mỡ do rượu

Điều trị gan nhiễm mỡ do rượu là quá trình giúp bạn ngừng uống rượu bia hoàn toàn, cải thiện chức năng gan, giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng của bệnh. Bên cạnh các phác đồ điều trị tùy theo nguyên nhân, mức độ và biến chứng của gan nhiễm mỡ, người bệnh cũng nên tuân thủ tốt các bước hỗ trợ giúp nâng cao hiệu quả điều trị như sau.

Các bước hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ do rượu bao gồm:

• • Ngừng uống rượu bia hoàn toàn: Bắt đầu giảm lượng rượu bia bạn uống mỗi ngày và cuối cùng là ngưng uống. Nếu bạn thường xuyên đi đến những nơi có nhiều rượu bia, hãy tìm những địa điểm khác để lui tới. Bạn cũng có thể tìm kiếm các hoạt động lành mạnh để thay thế cho việc uống rượu bia như chơi thể thao, đọc sách…

• • Sử dụng các loại thuốc hoặc sản phẩm hỗ trợ chức năng gan: Các loại thuốc hoặc sản phẩm hỗ trợ chức năng gan có thể giúp giảm sản sinh hoặc tăng chuyển hóa mỡ trong gan, chống viêm, chống xơ hóa và kích thích tái tạo tế bào gan. Các loại thuốc này bao gồm vitamin E, omega-3, axit ursodeoxycholic, metadoxine, pentoxifylline và silymarin. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng chúng, vì có thể gây những tác dụng phụ hoặc tương tác với các loại thuốc khác.

2. Điều trị gan nhiễm mỡ không do rượu

Các bước hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ không do rượu bao gồm:

• • Điều trị các bệnh gốc: Bạn nên điều trị các bệnh gốc có thể gây ra hoặc làm nặng thêm gan nhiễm mỡ không do rượu như tiểu đường, béo phì, cao huyết áp, cao cholesterol, hội chứng buồng trứng đa nang, viêm gan C, viêm gan B hoặc HIV. Bạn nên theo dõi chức năng gan của mình và tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn lựa các loại thuốc phù hợp và an toàn cho gan.

• • Thay đổi chế độ ăn uống: Bạn nên hạn chế ăn các loại thức ăn giàu calo, đường, chất béo và carbohydrate như thịt đỏ, bơ, kem, bánh ngọt, kẹo, nước ngọt; nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất như rau xanh, trái cây, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và cá; nên ăn đa dạng các loại thực phẩm, không ăn quá no hoặc quá đói và ăn trước 19h.

• • Thay đổi lối sống: Bạn nên tăng cường vận động, ít nhất là 30 phút mỗi ngày để giảm cân, tăng cường tuần hoàn máu và chuyển hóa mỡ trong gan; giảm căng thẳng, tập thói quen giấc ngủ đúng giờ, đủ 7-8h mỗi đêm để giảm sản sinh cortisol và tăng cường miễn dịch. Cuối cùng, bạn nên ngừng hút thuốc lá, vì thuốc lá có thể gây ra viêm gan và ung thư gan.

• • Sử dụng các loại thuốc hoặc sản phẩm hỗ trợ chức năng gan: Bạn có thể sử dụng số loại thuốc hoặc sản phẩm hỗ trợ chức năng gan. Tuy nhiên, bạn hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế hoặc bác sĩ trước khi dùng.

Làm gì để phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ?

Bệnh gan nhiễm mỡ là một bệnh lý có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Do đó, phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ là một việc làm rất quan trọng và cần thiết.

Bạn có thể phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ bằng cách thực hiện các biện pháp sau:

• • Kiểm soát cân nặng: Bạn nên giảm cân nếu bị béo phì hoặc thừa cân, duy trì cân nặng lý tưởng theo chỉ số khối cơ thể (BMI). Bạn có thể giảm cân bằng cách ăn ít calo, bổ sung nhiều chất xơ, tăng cường vận động và tránh các thói quen xấu như ăn vặt, ăn quá no hoặc ăn muộn.

• • Hạn chế uống rượu bia: Bạn nên hạn chế uống rượu bia, hoặc ngừng uống hoàn toàn nếu đã có dấu hiệu của bệnh gan nhiễm mỡ; không nên uống quá hai ly rượu mỗi ngày đối với nam giới và không quá một ly rượu mỗi ngày đối với nữ giới.

• • Ăn uống lành mạnh: Ăn uống lành mạnh là một biện pháp phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả và dễ thực hiện. Các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, tốt cho người bị gan nhiễm mỡ như: yến mạch, hạnh nhân, hạt lạc, cá hồi, táo, nấm hương, cần tây, súp lơ, khổ qua, trà xanh, tỏi, gạo lứt,…

Chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ

Chế độ dinh dưỡng là một yếu tố quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ. Chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ có thể được chia thành hai loại:

1. Chế độ dinh dưỡng

Chế độ ăn kiêng cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ có thể tuân theo các nguyên tắc sau:

• • Giảm lượng calo: Calo là năng lượng được cung cấp từ thức ăn. Lượng calo quá cao có thể gây ra sự tích tụ mỡ trong gan, làm suy giảm chức năng gan. Bạn nên giảm lượng calo hàng ngày bằng cách ăn kiêng, rèn luyện thể chất để giảm áp lực cho gan. Bạn có thể tính lượng calo cần thiết cho mình theo công thức sau: Lượng calo = Cân nặng (kg) x 25 (calo/kg). Ví dụ, nếu bạn nặng 70kg, bạn nên ăn khoảng 1750 calo mỗi ngày.

• • Giảm lượng chất béo: Bạn nên giảm lượng chất béo hàng ngày, để giảm lượng mỡ trong gan. Bạn nên hạn chế ăn các loại thức ăn giàu chất béo bão hòa và chất béo trans như thịt đỏ, bơ, kem, phô mai; nên ăn các loại thức ăn giàu chất béo không no và chất béo đơn không no như cá, hạt, dầu oliu, dầu hạt lanh và dầu cá.

• • Giảm lượng đường: Bạn nên hạn chế ăn các loại thức ăn giàu đường như nước ngọt, bánh ngọt, kẹo; nên ăn các loại thức ăn giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và đậu.

• • Tăng lượng protein: Lượng protein vừa phải có thể giúp bạn duy trì cơ bắp, tăng cường miễn dịch, chống viêm, chống xơ hóa và kích thích tái tạo tế bào gan. Các loại thức ăn giàu protein chất lượng cao như thịt gà, cá, trứng, sữa và đậu.

2. Chế độ bổ sung

Chế độ bổ sung là việc sử dụng các loại thảo dược hoặc chất dinh dưỡng để hỗ trợ chức năng gan, giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng của bệnh.

Chế độ bổ sung cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ có thể tuân theo các nguyên tắc sau:

• • Sử dụng các loại thảo dược hỗ trợ chức năng gan: Các loại thảo dược có thể giúp tăng chuyển hóa mỡ trong gan, chống viêm, chống xơ hóa và kích thích tái tạo tế bào gan. Một số loại thảo dược hỗ trợ chức năng gan bao gồm cây diệp hạ châu, ngải cứu, rau má, bạch chỉ và đinh lăng. Bạn có thể sử dụng các loại thảo dược này dưới dạng trà, thuốc hoặc viên nang. Bên cạnh việc bổ sung các loại thảo dược trên, người bệnh gan nhiễm mỡ có thể bổ sung thêm các dưỡng chất thiên nhiên quý như bộ đôi tinh chất Wasabia và S. Marianum. Nghiên cứu tại Đức và Nhật cho thấy, bộ đôi tinh chất này có khả năng hỗ trợ kiểm soát tế bào Kupffer, làm giảm các chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin… nhờ đó, hỗ trợ hạn chế quá trình mỡ hóa tế bào gan.

• • Sử dụng các loại chất dinh dưỡng hỗ trợ chức năng gan: Các loại chất dinh dưỡng có thể giúp bạn cung cấp các thành phần cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là gan. Các loại chất dinh dưỡng có thể được sử dụng cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ bao gồm vitamin A, B12, C, D, E, B9, biotin, kẽm, magie và selenium.

Các câu hỏi thường gặp

Trong quá trình tìm hiểu về bệnh gan nhiễm mỡ, bạn có thể có một số câu hỏi thường gặp về bệnh này như:

1. Gan nhiễm mỡ có nguy hiểm không?

Gan nhiễm mỡ là một bệnh lý có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân. Các biến chứng nguy hiểm của bệnh gan nhiễm mỡ bao gồm: viêm gan, xơ gan, ung thư gan, suy gan, tăng áp tĩnh mạch cửa, hội chứng não gan.

2. Bệnh gan nhiễm mỡ có lây không?

Bệnh gan nhiễm mỡ không phải là một bệnh lý lây nhiễm, tức là không thể truyền từ người này sang người khác qua các đường tiếp xúc như máu, dịch cơ thể, không khí hoặc thức ăn. Bệnh do các yếu tố nguy cơ gây ra như uống rượu bia quá mức, ăn uống không lành mạnh, béo phì, tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, hội chứng buồng trứng đa nang…

Tuy nhiên, nếu bị gan nhiễm mỡ do các yếu tố lây nhiễm như virus viêm gan C, viêm gan B hoặc HIV, bệnh vẫn có thể truyền từ người này sang người khác qua các đường tiếp xúc như máu, dịch cơ thể hoặc quan hệ tình dục.

Gan nhiễm mỡ là một vấn đề sức khỏe cần được quan tâm, đặc biệt là ở những người mắc hội chứng rối loạn chuyển hóa. Mặc dù gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu, nhưng nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Để phòng ngừa gan nhiễm mỡ, bạn cần thực hiện các biện pháp như giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh, tránh uống rượu bia. Bên cạnh đó, bạn cũng nên đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị gan nhiễm mỡ sớm.