Rụng tóc từng mảng thường xuất hiện đột ngột, không ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất nhưng làm giảm thẩm mỹ và sự tự tin của người bệnh. Rụng tóc mảng trông như thế nào? Nguyên nhân tóc rụng từng mảng tròn là gì? Làm sao để điều trị? ECO Pharma sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh lý này.
Rụng tóc từng mảng (Alopecia Areata) là một trong những dạng rối loạn miễn dịch phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 147 triệu người trên toàn cầu. Thông thường, các mảng rụng tóc thường chỉ rộng khoảng 2cm. Đa số người bệnh chỉ bị rụng tóc ở một vài điểm nhất định nhưng trong một số trường hợp nghiêm trọng người bệnh có thể bị rụng lông toàn thân. Bệnh thường bắt đầu phát triển trước 30 tuổi, bất kể tuổi tác hay giới tính. [1]
Các dấu hiệu của bệnh rụng tóc từng mảng có thể biểu hiện ở tóc hoặc lông toàn thân, nhưng cũng có thể biểu hiện ở móng tay:
Rụng tóc từng vùng thường bắt đầu bằng việc rụng đột ngột các mảng tóc hình tròn hoặc hình bầu dục trên da đầu nhưng bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể cũng có thể bị ảnh hưởng, chẳng hạn như vùng râu, lông mày hoặc lông mi. Xung quanh mép của mảng thường có những sợi lông gãy ngắn hoặc những sợi lông “dấu chấm than”, phần gốc hẹp hơn phần ngọn. Nó thường không có dấu hiệu phát ban, đỏ hoặc sẹo trên các mảng trống. Một số người cho biết họ cảm thấy ngứa ran, rát hoặc ngứa trên các mảng da ngay trước khi tóc rụng. [2]
Khi một mảng trống phát triển, thật khó để dự đoán điều gì sẽ xảy ra tiếp theo nhưng các khả năng có thể bao gồm:
Tóc có xu hướng tự mọc lại đầy đủ hơn ở những người có: rụng tóc ít lan rộng hơn, tuổi khởi phát muộn hơn, không thay đổi móng tay, không có tiền sử gia đình mắc bệnh.
Những bất thường ở móng có liên quan đến rụng tóc mảng với tỷ lệ mắc bệnh ước tính từ 7% – 66%. Thông thường nhất, người ta quan sát thấy vết rỗ móng tay, mặc dù tình trạng rụng tóc này cũng liên quan đến bệnh trachyonychia, đường Beau (các rãnh ngang ở bản móng, xuất hiện khi móng phát triển chậm), móng mỏng hoặc dày, bệnh bạch cầu dạng chấm hoặc ngang, đốm đỏ lunulae và koilonychias. [3]
Bệnh rụng tóc từng mảng là bệnh về da hầu như không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Nhưng về mặt thẩm mỹ những khoảng trống da đầu và tóc thưa làm cho một người trở nên kém thu hút, đặc biệt là phụ nữ. Vì điều này nên những người bị tóc rụng từng mảng thường tự ti khi giao tiếp. Nó có thể khiến bạn cảm thấy lo lắng và mất nhiều thời gian, tiền bạc để làm sao cho tóc mọc lại hoặc che được khuyết điểm này.
Nhưng đôi khi tóc rụng thành mảng do các bệnh lý tiền ẩn có thể là một vấn đề nghiêm trọng.
Cho đến hiện tại giới khoa học vẫn chưa thể xác định chính xác nguyên nhân tóc rụng từng mảng. Tuy nhiên, dựa trên các nghiên cứu và quan sát có thể thấy đây là một số yếu tố chính gây cho tóc rụng từng mảng tròn.
Rối loạn hệ miễn dịch là một trong những yếu tố hàng đầu đã được chứng minh. Trong trường hợp này, hệ miễn dịch của cơ thể nhận nhầm nang tóc là “kẻ xâm lược” và bắt đầu tấn công chúng. Điều này khiến nang tóc co lại, giảm khả năng chuyển hóa dưỡng chất cần thiết, dẫn đến tình trạng tóc yếu và rụng.
Đặc biệt, người mắc bệnh rụng tóc mảng có nguy cơ cao mắc các bệnh tự miễn khác như bệnh lupus, tuyến giáp, bạch biến, viêm khớp dạng thấp,…
Yếu tố di truyền cũng được cho là nguyên nhân tóc rụng từng mảng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có tiền sử gia đình mắc các bệnh liên quan đến rối loạn miễn dịch hoặc rụng tóc có nguy cơ cao bị rụng tóc từng mảng.
Căng thẳng quá mức trong thời gian dài là một yếu tố gây rụng tóc nói chung, tóc rụng từng mảng có thể nằm trong trường hợp này. Đây chỉ là nguyên nhân tạm thời vì tóc sẽ mọc trở lại nếu căng thẳng được quản lý tốt.
⇒ Xem thêm: Căng thẳng quá mức gây rụng tóc.
Cơ thể thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu cũng có thể làm tóc rụng thành mảng. Chế độ ăn uống thiếu đạm, béo, canxi, kẽm, sắt và các vitamin như A, B, C, E có thể dẫn đến tình trạng tóc yếu và gãy rụng.
Các loại vitamin và khoáng chất này đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng các tế bào của cơ thể, bao gồm cả tế bào tóc.
Rụng tóc cũng có thể là triệu chứng của một số bệnh về da liễu như viêm da đầu, viêm chân tóc, nấm da đầu. Trong những trường hợp này, điều trị và khắc phục các vấn đề về da có thể cải thiện đáng kể tình trạng rụng tóc.
Rụng tóc từng mảng có thể do tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị bệnh. Thuốc điều trị ung thư, viêm khớp, trầm cảm, bệnh tim mạch, huyết áp cao và gout thường có tác dụng phụ gây rụng tóc.
Nếu thấy rụng tóc sau một thời gian dùng thuốc điều trị, bạn có thể trao đổi với bác sĩ để thay đổi hoặc điều chỉnh liều lượng thuốc để giảm rụng tóc.
Bất cứ ai cũng có thể bị rụng tóc từng vùng. Đàn ông và phụ nữ đều mắc bệnh như nhau và nó ảnh hưởng đến tất cả các nhóm chủng tộc và sắc tộc. Bệnh khởi phát có thể ở mọi lứa tuổi nhưng hầu hết mọi người đều mắc bệnh ở tuổi thiếu niên, hai mươi hoặc ba mươi. Khi nó xảy ra ở trẻ em dưới 10 tuổi, nó có xu hướng lan rộng và tiến triển hơn.
Các kiểu rụng tóc từng mảng có thể phân loại dựa vào mức độ và các triệu chứng cụ thể:
Chẩn đoán rụng tóc từng mảng thường dựa trên lâm sàng và có thể được hỗ trợ bởi các phát hiện như xét nghiệm kéo tóc dương tính hoặc nội soi ba chiều. Trên soi ba chiều, bệnh đang hoạt động được đặc trưng bởi các chấm màu vàng, chấm đen, “dấu chấm than” hoặc lông thuôn nhọn và lông gãy.
Tóc Vellus (tóc tơ) ở các tổn thương là một dấu hiệu khác của bệnh tóc rụng từng mảng. Dấu hiệu này cũng có thể chỉ ra bệnh ở giai đoạn muộn. Ngoài ra, sinh thiết có thể được thực hiện trong những trường hợp không chắc chắn.
⇒ Bạn có thể tìm hiểu thêm: Rụng tóc từng mảng ở phụ nữ: Triệu chứng, nguyên nhân và cách trị
Có nhiều cách chữa rụng tóc từng mảng, từ điều trị ngoài da cho đến các biện pháp hỗ trợ từ bên trong.
Thường được chỉ định cho các trường hợp tóc rụng theo mảng lan rộng hoặc tiến triển nhanh. Thuốc ức chế miễn dịch hoạt động bằng cách ngăn chặn hệ miễn dịch tấn công các nang tóc, giúp giảm rụng tóc. Thuốc ức chế miễn dịch đường uống như corticosteroid thường được kết hợp với các loại thuốc khác để tăng hiệu quả. Tuy nhiên, chúng cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như tăng cân, rối loạn dạ dày, mệt mỏi.
Ngoài ra còn có:
Hormone tuyến cận giáp (PTH) được cho là chất kích thích chu kỳ tóc. Các nghiên cứu đã ghi nhận liệu pháp này làm gia tăng các nang tóc anagen và tăng beta-catenin (chất khởi đầu tăng trưởng tóc anagen).
Người bệnh sử dụng các loại thuốc được bác sĩ chỉ định để bôi trực tiếp lên vùng da đầu bị ảnh hưởng, chẳng hạn như phenol (axit carbolic). Đây là một chất gây kích ứng khi tiếp xúc, nó hoạt động như một loại thuốc điều hòa miễn dịch thông qua “cạnh tranh kháng nguyên” làm giảm phản ứng miễn dịch chống lại nang lông.
Một nghiên cứu năm 2011 sử dụng 88% phenol bôi tại chỗ trên các miếng dán điều trị rụng tóc từng mảng. Kết quả, bệnh rụng tóc toàn bộ đã được cải thiện 78% về kết cấu và sắc tố của tóc.
Tianeptine là thuốc chống trầm cảm hoạt động như một chất chủ vận opioid và chất tăng cường tái hấp thu serotonin. Các nghiên cứu đã chứng minh nó có thể giúp giảm rụng tóc, mọc lại, cải thiện độ dày của tóc và tăng khả năng phục hồi chu kỳ tóc.
Phương pháp này sẽ dùng ánh sáng laser chiếu vào các vùng tóc bị rụng, kích thích nang tóc phát triển. Laser được sử dụng trong điều trị rụng tóc thành mảng hoạt động bằng cách thúc đẩy quá trình lưu thông máu đến nang tóc, ngăn ngừa rụng tóc và kích thích tóc mọc nhanh hơn.
Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) được cho là có tác dụng bắt đầu quá trình lành vết thương thông qua việc tiết ra các yếu tố tăng trưởng và cytokine khác nhau.
Phương pháp tiêm PRP đã được chứng minh hiệu quả trong việc điều trị chứng hói đầu ở nam giới, giúp hạn chế rụng tóc và kích thích mọc tóc mới. Quá trình này bao gồm việc tiêm huyết tương giàu tiểu cầu vào vùng da đầu, kích hoạt sự phát triển tự nhiên của tóc bằng cách tăng cường lưu lượng máu đến các nang tóc. Ngoài ra, phương pháp này cũng thường được kết hợp với các liệu pháp hoặc thuốc trị rụng tóc khác để tối ưu hiệu quả điều trị.
Phương pháp cấy tóc được thực hiện bằng cách sử dụng các nang tóc khỏe mạnh từ một khu vực tóc dày khỏe trên đầu của chính bệnh nhân (thường là vùng sau gáy) và cấy chúng vào các vùng da đầu có tóc bị rụng.
Quy trình này đòi hỏi việc lựa chọn và chiết xuất cẩn thận các nang tóc khỏe mạnh, sau đó lấy ra 1 – 3 sợi tóc từ mỗi nang để cấy. Công đoạn cấy tóc được thực hiện bằng cách sử dụng một dụng cụ chuyên dụng, gọi là bút cấy tóc.
Mặc dù vấn đề tâm lý không phải là nguyên nhân rụng tóc từng mảng trực tiếp nhưng có thể góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Do đó, quản lý tốt và kiểm soát căng thẳng sẽ góp phần thúc đẩy quá trình điều trị. Người bệnh nên được điều trị với bác sĩ tâm lý.
Lăn kim vi điểm là một quy trình mới được thực hiện bằng cách chọc thủng bề mặt da bằng cách lăn những chiếc kim siêu nhỏ. Nó đã được sử dụng như một liệu pháp tạo collagen để điều trị sẹo, trẻ hóa da và điều trị chứng rụng tóc nội tiết tố nam. Liệu pháp này thường được kết hợp với việc bôi triamcinolone acetonide tại chỗ ở bệnh rụng tóc từng mảng.
Mặc dù không có một chế độ ăn cụ thể nào dành riêng cho tình trạng rụng tóc thành mảng nhưng việc duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và giàu dưỡng chất sẽ hỗ trợ tóc mọc lại và ngăn ngừa tóc rụng nhiều hơn.
Một chế độ ăn giàu vitamin và khoáng chất có thể hỗ trợ sự phát triển của tóc, giúp tóc trở nên dày, khỏe mạnh và nhanh dài hơn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung vitamin A và D có thể hỗ trợ quá trình mọc tóc, đồng thời cải thiện sức khỏe tổng thể của cả da đầu và tóc.
Các phương pháp chữa rụng tóc từng mảng bằng các nguyên liệu tự nhiên dựa vào kinh nghiệm của nhiều thế hệ cộng đồng người khác nhau trên thế giới. Bạn có thể tham khảo cho tình trạng rụng tóc của mình.
⇒ Xem thêm: Cách chữa rụng tóc từng mảng tại nhà.
Nếu đã cải thiện được tình trạng rụng tóc theo mảng bạn có thể theo các hướng dẫn sau để phòng ngừa bệnh tái phát:
Rụng tóc từng mảng có khả năng mọc lại hoặc không mọc lại. Để hỗ trợ quá trình phục hồi mọc tóc, bạn có thể bổ sung các tinh chất như Cynatine®, Black Cohosh, Millet Seed Horsetail, Aged Black Garlic, Hibiscus Flower,… Đây là các dưỡng chất cần thiết cho tóc và tế bào mầm tóc, giúp kích thích tóc mọc nhanh hơn, giúp tóc chắc khỏe và giảm nguy cơ rụng tóc trở lại.
⇒ Xem thêm câu trả lời chi tiết tại: Rụng tóc từng mảng có mọc lại được không?
Rụng tóc từng mảng là một bệnh đa yếu tố phức tạp với tiên lượng thay đổi. Nó có thể tự lành một cách tự nhiên nhưng cũng có thể phát triển thành mãn tính ở một số người.
Hiện nay không có phương pháp điều trị nào được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) chấp thuận, mặc dù corticosteroid được coi là phương pháp điều trị đầu tiên. Các phương pháp trị liệu mới tiềm năng kể trên cần được tham vấn kỹ bởi chuyên gia da liễu.
⇒ Tìm hiểu thêm: Rụng tóc pelade: Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị, phòng ngừa
Điều trị rụng tóc từng mảng nên được thực hiện tại các cơ sở y tế chuyên ngành như chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da của hệ thống BVĐK Tâm Anh. Với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị rụng tóc từng mảng, hói đầu, cùng với máy móc và trang thiết bị hiện đại nhập khẩu từ châu Âu – Mỹ, việc điều trị được cá thể hóa mang đến hiệu quả cao.
