Suy tim có thể được chữa khỏi nếu can thiệp sớm và triệt để nguyên nhân gây bệnh, hoặc có thể kiểm soát triệu chứng và ngăn chuyển biến xấu thêm. Cả hai tình trạng suy tim cấp và suy tim mạn đều có tính chất phức tạp và khả năng đe dọa tính mạng nhưng chúng cũng có những điểm khác biệt. Hiểu rõ về hai tình trạng này có thể giúp người bệnh và gia đình chủ động hơn trong việc điều trị, chăm sóc hoặc phòng ngừa các rủi ro liên quan. Cùng ECO Pharma tìm hiểu trong bài viết sau đây.
Suy tim cấp và suy tim mạn là tình trạng tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu oxy, chất dinh dưỡng của cơ thể. Đây là một hội chứng lâm sàng phức tạp, không phải là một bệnh riêng lẻ mà thường là hậu quả của nhiều bệnh lý nền như tăng huyết áp, bệnh mạch vành hoặc van tim mạn tính nếu không được kiểm soát. Hai bệnh này có cùng các triệu chứng như khó thở, mệt mỏi, phù ngoại vi, ho, đau tức ngực và nhịp tim nhanh.
Suy tim cấp là trường hợp cấp cứu y tế, khởi phát đột ngột hoặc diễn tiến nhanh. Tình trạng này xảy ra khi tim đột ngột mất khả năng bơm máu hiệu quả dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng và đòi hỏi cần được can thiệp y tế khẩn cấp. Ngược lại, suy tim mạn tính là tình trạng tiến triển dần dần, kéo dài trong nhiều tháng hoặc nhiều năm, chức năng bơm máu của tim suy yếu dần theo thời gian.
Cả hai loại suy tim này đều có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống và tiên lượng sống của người bệnh nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Mục tiêu điều trị chính của suy tim là kiểm soát các triệu chứng, cải thiện chức năng tim, ngăn ngừa các biến cố cấp tính và biến chứng lâu dài cho người bệnh thông qua việc sử dụng thuốc và thay đổi lối sống khoa học.
Suy tim cấp và mạn đều làm suy giảm chức năng tim, nhưng khác nhau về tốc độ khởi phát, nguyên nhân, triệu chứng và mức độ nghiêm trọng. Dưới đây là bảng phân biệt suy tim cấp suy tim mạn:
| Tiêu chí | Suy tim cấp | Suy tim mạn |
| Khởi phát | Khởi phát đột ngột, nhanh chóng, thường trong vài giờ hoặc vài ngày. | Khởi phát từ từ, âm thầm, diễn tiến qua nhiều tháng, nhiều năm. |
| Triệu chứng | Triệu chứng cấp tính và nghiêm trọng gồm khó thở dữ dội, đặc biệt khi nằm hoặc gắng sức; phù phổi gây ho ra bọt hồng; mệt mỏi; nhịp tim nhanh hoặc không đều; phù nề ở chân hoặc bụng. | Các triệu chứng của suy tim mạn khởi phát âm thầm như hụt hơi; khó thở khi gắng sức; mệt mỏi kéo dài; phù mắt cá chân, chân và bụng; đau tức ngực, tim đập nhanh; ho khan, ho dữ dội; tăng cân nhanh. |
| Nguyên nhân | Do biến cố cấp tính như nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp đột ngột, rối loạn nhịp tim, viêm cơ tim hoặc thuyên tắc phổi. | Do tăng huyết áp, bệnh động mạch vành, bệnh van tim mạn tính, tiểu đường, rối loạn nhịp tim và bệnh thận. |
| Mức độ | Nguy hiểm đến tính mạng, cần cấp cứu y tế khẩn cấp. | Mức độ ổn định hơn nhưng có thể trở nặng bất cứ lúc nào. Người bệnh có thể kiểm soát bằng thuốc và lối sống nếu phát hiện sớm. |
| Diễn tiến | Diễn tiến nhanh chóng, nếu không được điều trị cấp cứu có thể dẫn đến tử vong. | Diễn tiến chậm, có thể có những đợt cấp tính xen kẽ. Bệnh có xu hướng nặng dần theo thời gian. |
| Tiên lượng | Nguy cơ tử vong cao nếu không được cấp cứu kịp thời. | Tiên lượng tốt hơn nếu tuân thủ phác đồ điều trị lâu dài và thay đổi lối sống. |
| Xử trí | Điều trị khẩn cấp cho bệnh suy tim cấp tính giúp phục hồi lưu lượng máu và mức oxy. Việc điều trị thường bao gồm liệu pháp oxy, thuốc giãn mạch mở các mạch máu bị hẹp và thuốc lợi tiểu giúp loại bỏ lượng dịch dư thừa. | Điều trị duy trì, kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng sống. Bao gồm dùng thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển, thuốc chẹn beta, thay đổi lối sống, có thể phẫu thuật. |
Bệnh suy tim cấp và suy tim mạn đều là những tình trạng bệnh lý nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Nếu phát hiện và điều trị sớm có thể được chữa khỏi hoặc cải thiện triệu chứng và giúp cải thiện tuổi thọ cho người bệnh. Thay đổi lối sống lành mạnh, thuốc men, sử dụng một số thiết bị và thủ thuật có thể giúp nhiều bệnh nhân có chất lượng sống tốt hơn. (1)
Suy tim cấp là trường hợp y tế khẩn cấp, nguyên nhân đầu tiên khiến người cao tuổi phải nhập viện. Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, mặc dù có những tiến bộ trong điều trị nhưng tiên lượng của suy tim cấp vẫn kém với tỷ lệ tử vong nội viện dao động 4% – 7%, tỷ lệ tử vong trong 60 – 90 ngày dao động 7% – 11% và tỷ lệ tái nhập viện trong 60 – 90 ngày là 25% – 30%.
Hơn nữa, các yếu tố khác như bệnh lý tim mạch, tình trạng sức khỏe tổng thể hoặc tác dụng phụ từ phương pháp điều trị đều có thể thúc đẩy bệnh khởi phát nhanh, thậm chí trở nặng. Điều này dẫn đến một đợt cấp tính mà thường yêu cầu bệnh nhân phải nhập viện.
Suy tim mạn tính tiến triển chậm hơn nhưng cũng tiềm ẩn nguy hiểm do tăng nguy cơ gặp phải biến chứng như suy thận, tổn thương gan, tăng áp phổi, nhịp tim không đều, bệnh van tim, ngừng tim đột ngột. Người bệnh thường xuyên phải đối mặt với các triệu chứng khó chịu như khó thở vào ban đêm, hụt hơi, đau tức ngực, mệt mỏi, phù nề, tăng cân, giảm khả năng vận động và tham gia các hoạt động hàng ngày. Hơn nữa, những đợt suy tim cấp có thể bùng phát trên nền suy tim mạn, khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, tăng nguy cơ nhập viện.
Một phân tích tổng hợp năm 2019 báo cáo rằng tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với những người dưới 65 tuổi mắc bệnh suy tim là khoảng 79%, trong khi tỷ lệ này là khoảng 50% đối với những người từ 75 tuổi trở lên. Ngoài ra, sự hiện diện của các tình trạng bệnh lý nền hoặc bệnh đồng mắc, chẳng hạn như bệnh tim mạch vành cũng có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của người bệnh.
Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ, uống thuốc đúng liều, đúng giờ, không tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi liều lượng mà không có chỉ định. Bên cạnh đó, người bệnh nên duy trì chế độ ăn ít muối dưới 2g mỗi ngày, nạp đủ nước để tránh giữ nước, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ và đường, tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá béo, thịt gia cầm, thịt nạc.
Đối với người thừa cân, béo phì cần phải kiểm soát cân nặng ở mức độ hợp lý. Ngoài ra, người bệnh cần theo dõi cân nặng mỗi ngày, mức độ phù nề và tình trạng khó thở để phát hiện sớm các dấu hiệu suy tim nặng hơn. Người bệnh cần tránh thực hiện các hoạt động gắng sức quá mức, nhưng cũng không nên nằm bất động, ưu tiên bài tập nhẹ như đi bộ, yoga hoặc đạp xe, tập dưỡng sinh.
Những người có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh cơ tim, van tim, động mạch vành, bệnh thận cần kiểm soát tốt tình trạng bệnh để giảm thiểu gánh nặng cho tim. Cuối cùng, cố gắng ngủ đủ giấc, kê cao đầu khi ngủ để tránh khó thở và báo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường; ngừng hút thuốc lá, uống rượu bia; quản lý stress cũng là những yếu tố quan trọng giúp nâng cao hiệu quả điều trị, cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ thăm khám và điều trị suy tim uy tín, chất lượng cao, khám chữa bệnh chuyên sâu cho người lớn, trẻ em hàng đầu trong nước hiện nay.
Trung tâm Tim mạch của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tiếp nhận chẩn đoán, điều trị nội, ngoại khoa, can thiệp và hồi sức cấp mọi tình trạng tim mạch. Bệnh viện có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ tim mạch đầu ngành giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, từng tu nghiệp ở các nước phát triển; hệ thống máy móc, trang thiết bị y tế hiện đại như siêu máy CT Somatom Force VB30 chính hãng của Siemen – Đức.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam đầu tư siêu máy chụp CT 100.000 lát cắt ứng dụng công nghệ AI hiện đại hàng đầu thế giới này vào chẩn đoán và hỗ trợ điều trị. Chỉ cần một lần chụp, máy CT này có khả năng quét toàn thân siêu nhanh chỉ một đến hai giây với lát cắt siêu mỏng, an toàn cho cả trẻ em và người lớn. Siêu máy CT Somatom Force VB30 giúp nâng cao hiệu quả chẩn đoán, phát hiện sớm và chính xác các tổn thương đặc thù ở những bệnh lý nguy hiểm.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cung cấp gói khám tim mạch gồm khám tim mạch tổng quát, tầm soát bệnh tăng huyết áp, tầm soát bệnh mạch vành cơ bản, tầm soát bệnh mạch vành toàn diện, tầm soát bệnh mạch vành chuyên sâu, tầm soát bệnh mạch vành cao cấp, tầm soát bệnh van tim, tầm soát bệnh tim bẩm sinh.
Trung tâm còn phối hợp chặt chẽ với các chuyên khoa khác để điều trị toàn diện cho người bệnh có nhiều bệnh lý đi kèm. Phác đồ điều trị được bệnh viện xây dựng cá thể hóa cho từng người bệnh, đem đến hiệu quả cao trong việc cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
Ngoài ra, trong lĩnh vực cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh thiết lập quy trình cấp cứu đột quỵ “Code Stroke” – y lệnh khẩn ưu tiên chuyên biệt, giúp rút ngắn thời gian cấp cứu, cứu sống người bệnh. Trong cấp cứu đột quỵ tim, các bác sĩ ứng dụng những kỹ thuật can thiệp hiện đại để tái thông mạch máu và cứu sống bệnh nhân.
Đặt stent mở rộng lòng mạch dưới sự hỗ trợ của robot chụp mạch can thiệp số hóa xóa nền (DSA) Philips Azurion Robotic Ceiling FlexArm xoay 360 độ, tích hợp “la bàn” Dynamic Coronary Roadmap (DCR) định hướng chính xác và mắt thần (IVUS) dẫn đường đặt stent, phân tích bằng trí tuệ nhân tạo AI. Nhờ đó, giúp giảm nguy cơ tái hẹp, rút ngắn thời gian cấp cứu xuống chỉ còn 29 phút, cấp cứu dưới thời gian vàng.
Suy tim cấp và suy tim mạn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời. Người bệnh suy tim cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, duy trì lối sống lành mạnh, thăm khám sức khỏe định kỳ và theo dõi các triệu chứng tại nhà để cải thiện sức khỏe tim mạch. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như khó thở tăng lên, phù nặng hơn hoặc đau tức ngực, người bệnh cần nhập viện ngay. Ngoài ra, cần gọi cấp cứu khi có các biểu hiện nghiêm trọng như tím tái, choáng ngất hoặc mất nhận thức.
