10 cách chăm sóc mắt bị loạn thị hiệu quả bạn đã biết làm sao chưa?

Loạn thị là một loại tật khúc xạ của mắt nhiều người mắc phải. Tình trạng này có thể xuất hiện ở bất kỳ ai trong chúng ta và gây ra những bất tiện trong cuộc sống hàng ngày. Vậy có những cách chăm sóc mắt bị loạn thị nào? Những đối tượng nào dễ bị loạn thị ở mắt? Eco Pharma sẽ giải đáp thắc mắc cho bạn ngay sau đây.

Mắt bị loạn thị là gì?

Tình trạng loạn thị xảy ra khi ánh sáng phản xạ của vật đi vào mắt hội tụ không đúng trên võng mạc mà hội tụ ở nhiều điểm khác nhau (phía trước và sau võng mạc). Điều này dẫn đến mắt nhìn mờ nhòe và gây ra nhiều bất tiện trong sinh hoạt, học tập hàng ngày. (1)

Giác mạc trong suốt, hình chỏm cầu, cho phép ánh sáng vào trong mắt. Loạn thị thường xảy ra do giác mạc bị cong hay biến dạng không đều, dù giác mạc bị méo mó theo bất kỳ cách nào cũng sẽ làm ảnh hưởng đến thị lực. Ngoài ra, loạn thị cũng xảy ra khi thủy tinh thể của mắt có độ cong bất thường.

Loạn thị thường xuất hiện cùng với tình trạng viễn thị hoặc cận thị. Những bệnh về mắt này được gọi chung là tật khúc xạ và đều có nguyên nhân do độ cong bất thường của giác mạc.

Loạn thị được phân loại theo 4 cấp độ sau:

• Loạn thị mức nhẹ: từ 0.5 đến 0.75 diop.
• Loạn thị mức trung bình: từ 1 đến 2 diop.
• Loạn thị mức nặng: từ 2 đến 3 diop.
• Loạn thị mức độ nghiêm trọng: từ 3 diop trở lên.

Người bị loạn thị có những biểu hiện như:

• Mắt nhìn mờ nhòe, hình ảnh méo mó, biến dạng dù ở khoảng cách gần hoặc xa.
• Mắt mỏi và thường hay bị nhức đầu.
• Mắt nheo thường xuyên để nhìn thấy rõ vật.
• Mắt gặp khó khăn khi nhìn vào ban đêm.

Loạn thị được chẩn đoán bằng các bài kiểm tra như:

• Kiểm tra thị lực bằng cách dùng bảng thị lực chữ cái.
• Kiểm tra khúc xạ của mắt.
• Kiểm tra giác mạc.

Người bị loạn thị không biết cách chăm sóc loạn thị và không được điều trị kịp thời có thể xảy ra một số biến chứng:

• Nhược thị: Đây là tình trạng não chỉ hoạt động với một bên mắt, bên còn lại thì không.
• Mất thị lực: Loạn thị có thể làm đục thủy tinh thể, khiến mắt nhìn mờ và có nguy cơ dẫn đến mù lòa.
• Mắt lé: Tình trạng này có thể xảy ra ở người chỉ bị loạn thị ở một mắt hoặc độ loạn thị ở hai mắt chênh lệch nhau.

Nguyên nhân dẫn đến loạn thị

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến trình trạng mắt bị loạn thị như:

1. Mắc bệnh Keratoconus

Bệnh giác mạc hình chóp (Keratoconus) là hiện tượng giác mạc không giữ được dạng hình cầu mà lồi ra phía ngoài tạo thành hình chóp. Bệnh thường bắt đầu xuất hiện từ 10 đến 25 tuổi và có tiến triển chậm trong khoảng 10 năm hoặc lâu hơn.

Mắt khỏe mạnh có các sợi protein nhỏ, chức năng giữ giác mạc ở đúng vị trí. Khi các sợi protein này yếu đi, giác mạc không còn ở hình dạng chuẩn mà biến thành hình nón. Điều này khiến cho mắt bị tật khúc xạ loạn thị và không còn nhìn được rõ. (2)

Bệnh giác mạc hình chóp có thể làm giảm thị lực đột ngột, gây sẹo giác mạc do bộ phận này bị phồng lên trong thời gian ngắn, thậm chí tình trạng này có thể dẫn đến mù lòa nếu không biết cách chăm sóc mắt bị loạn thị và không điều trị sớm.

2. Do yếu tố gen di truyền

Trên thực tế, loạn thị không chỉ xảy ra ở những người trưởng thành mà còn xuất hiện ở những bé nhỏ, do loạn thị có tính di truyền. Tình trạng trẻ bị loạn thị bẩm sinh đang ngày càng tăng và loạn thị có thể xảy ra ở một bên hoặc cả hai bên mắt.

Khi đến độ tuổi trưởng thành (khoảng 25 tuổi), cơ thể không còn phát triển nữa, nhãn cầu không còn thay đổi về hình dạng và kích thước. Nên khi bạn đến 25 tuổi mà loạn thị vẫn ở mức độ nhẹ thì thường sẽ không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.

3. Phẫu thuật hoặc chấn thương ở mắt

Một số phẫu thuật hoặc chấn thương ở mắt trong lúc chơi thể thao, gặp tai nạn hoặc có dị vật làm tổn hại đến mắt đều có thể dẫn đến loạn thị. Mắt bị chấn thương nghiêm trọng bởi một ngoại lực lớn từ bên ngoài tác động vào có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.

4. Sinh thiếu tháng

Sinh thiếu tháng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng loạn thị. Vì thế, nếu có con sinh thiếu tháng kèm theo loạn thị thì bố mẹ cần cho con ăn đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường những thực phẩm tốt cho mắt như cà rốt, đu đủ, cá hồi. Phụ huynh nên đưa con thăm khám và điều trị loạn thị sớm.

Theo quá trình hình thành của thai nhi thì mắt sẽ phát triển từ tuần 15 – 16 của thai kỳ và bắt đầu hoàn thiện từ tuần thứ 28. Vì thế, trẻ sinh non khi mắt chưa có thời gian để phát triển hoàn thiện, dễ dẫn đến loạn thị. (3)

Hướng dẫn cách chăm sóc mắt bị loạn thị hiệu quả nhất

Nếu bạn đang thắc mắc chăm sóc loạn thị phải làm sao, hãy tham khảo ngay những cách dưới đây:

1. Chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ dinh dưỡng góp phần không nhỏ giúp cải thiện tình trạng loạn thị được tốt hơn. Sau đây là những nhóm chất dinh dưỡng mà người loạn thị cần ưu tiên trong thực đơn của mình:

• Lutein có trong các thực phẩm như ngô, bông cải xanh, cải xoăn. Chất này giúp giảm mỏi mắt, cải thiện tình trạng mắt quá nhạy cảm với ánh sáng.
• Omega-3 và omega-6 có nhiều trong dầu cá, trứng gà, quả óc chó. Đây là hai loại axit béo rất tốt cho mắt và tim mạch. Bổ sung đầy đủ hai loại chất béo này giúp mắt sáng và đặc biệt cần thiết đối với những người bị loạn thị.
• Beta-carotene có chứa trong nhiều loại thực phẩm như cà rốt, trái gấc, trứng, sữa, gan bò, dầu cá. Beta-carotene còn được gọi là tiền chất của vitamin A, vì trong cơ thể chất này được chuyển hóa thành vitamin A giúp cho đôi mắt duy trì sự khỏe mạnh.

Ngoài ra, một chế độ ăn uống cân bằng cũng giúp bạn duy trì cân nặng khỏe mạnh. Điều đó làm giảm tỷ lệ béo phì và các bệnh liên quan như tiểu đường loại 2, nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người lớn.

2. Cung cấp các loại vitamin

Cung cấp đầy đủ các loại vitamin cho cơ thể cũng là một cách chăm sóc mắt bị loạn thị rất tốt. Trên nguyên tắc chung, bạn cần ăn đa dạng các loại thực phẩm để bổ sung đầy đủ vitamin cho mắt được sáng khỏe.

• Vitamin A có trong có thực phẩm như khoai lang, cà rốt, xoài, ớt chuông, bí ngô, cà chua, loại vitamin này có tác dụng tạo sắc tố võng mạc, giúp mắt không bị khô, phòng ngừa bệnh quáng gà và làm giảm nguy cơ bị đục thủy tinh thể.
• Vitamin C có trong các thực phẩm như ổi, cam, chanh, dứa. Loại vitamin này có tác dụng phòng ngừa đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng, giảm bớt tác hại từ tia cực tím tác động đến mắt.
• Vitamin E có trong các thực phẩm như hạt hạnh nhân, hạt hướng dương, bơ, dầu oliu. Đây là loại vitamin này có chức năng chống lại các gốc tự do bảo vệ cho mắt, ngăn ngừa thoái hóa võng mạc và đục thủy tinh thể. Đồng thời, vitamin E còn giúp tuần hoàn máu đến mắt tốt hơn, cải thiện tình trạng mắt nhức mỏi, nhìn mờ.
• Vitamin B1 có trong các loại thực phẩm ngũ cốc, sữa, phô mai, các loại đậu đỗ. Loại vitamin này có tác dụng bảo vệ dây thần kinh mắt. Nếu bạn ăn thiếu vitamin B1, mắt sẽ bị mỏi và mờ nhanh chóng.
• Vitamin B2 có trong các loại thực phẩm như yến mạch, nấm, sữa chua, hạt mè, thiếu loại vitamin này khiến cho mắt bị đỏ, chảy nước mắt và có nguy cơ dẫn đến đục thủy tinh thể.
• Vitamin B12 trong các thực phẩm như cá hồi, cá ngừ, ngũ cốc, loại vitamin này có vai trò rất quan trọng đối với những tế bào thần kinh thị giác và những tế bào thụ cảm ánh sáng. Vitamin B12 giúp khả năng phân biệt màu sắc của mắt được tốt hơn và giữ cho mắt luôn sáng khỏe.

3. Bổ sung tinh chất thiên nhiên

Các dưỡng chất từ thiên nhiên như: broccophane, zeaxanthin, lutein, beta-carotene, vitamin C, vitamin E, zinc… có tác dụng bảo vệ mắt trước ánh sáng xanh nguy hại. Đây là những chất giúp hỗ trợ phòng ngừa và cải thiện hội chứng rối loạn thị giác do tiếp xúc với ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử như điện thoại, máy vi tính, màn hình tivi, hỗ trợ phòng ngừa các tật khúc xạ (cận thị, viễn thị, loạn thị).

4. Làm việc trong môi trường ánh sáng phù hợp

Môi trường làm việc thiếu ánh sáng hoặc ánh sáng quá chói đều có tác động không tốt đến mắt. Khi bạn đọc hoặc viết trong điều kiện thiếu sáng sẽ khiến mắt điều tiết nhiều hơn, dẫn đến mỏi mắt, nhức đầu khó chịu.

Ngược lại, bạn làm việc ở những nơi có cường độ ánh sáng mạnh có thể gây chói mắt, mắt mờ, tổn thương võng mạc thậm chí mất thị giác. Vì thế, người bị loạn thị cần làm việc, học tập trong môi trường ánh sáng phù hợp là điều cần thiết.

5. Tập thể dục đều độ, các bài tập mắt

Thường xuyên tập thể dục là một cách chăm sóc mắt loạn thị rất tốt. Những bài tập cho mắt có tác dụng giảm căng thẳng, giúp bạn tập trung hơn trong học tập, công việc và làm giảm tình trạng khô mắt, mỏi mắt, suy giảm thị lực… duy trì đôi mắt khỏe mạnh.

• Chớp mắt liên tục trong hai phút: Chớp mắt giúp tăng lượng máu lưu thông đến mắt, cải thiện tình trạng khô và mỏi mắt, đặc biệt là đối với những người thường xuyên làm việc với máy vi tính.
• Nhắm mắt và thư giãn: Bạn hãy nhắm mắt và thư giãn trong khoảng hai phút kết hợp cùng những động tác vươn vai, kéo căng và thả lỏng cơ thể. Những động tác này giúp tăng lưu thông máu đến mắt và giúp mắt có khoảng nghỉ ngơi ngắn sau thời gian dài làm việc.
• Dùng tay ấn vào thái dương: Bạn hãy dùng ngón tay trỏ ấn nhẹ vào giữa thái dương và giữ khoảng năm giây, thực hiện lặp lại động tác này từ 4 đến 5 lần. Dịch mắt sẽ được lưu thông tốt hơn nếu bạn thực hiện động tác này thường xuyên.

Xem thêm: 17 thuốc bổ mắt tốt nhất giúp đôi mắt sáng khỏe, bác sĩ tin dùng

6. Cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi

Một cách chăm sóc mắt bị loạn thị hiệu quả tiếp theo là cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi. Bạn làm việc liên tục trong khoảng thời gian dài, khiến cho mắt có tình trạng nhức mỏi, khô rát, căng tức khó chịu. Vì thế, bạn cần cho mắt nghỉ ngơi 15 phút sau khoảng hai giờ làm việc. Đồng thời, bạn cần tránh thói quen thức khuya xem điện thoại vì điều này khiến mắt bị quá tải sau một ngày làm việc.

7. Cần kiểm tra thị lực thường xuyên

Kiểm tra thị lực định kỳ là một điều rất quan trọng, giúp bạn sớm phát hiện các bệnh lý về mắt (nếu có) và biết được độ loạn thị của mình có tăng lên hay không. Ngoài ra, nếu bạn gặp các vấn đề như ngứa mắt, thị lực suy giảm, kết mạc của mắt đỏ thì hãy gặp bác sĩ ngay.

8. Giữ khoảng cách giữa mắt và các thiết bị điện tử

Bạn cần giữ một khoảng cách an toàn từ mắt đến màn hình máy tính khi làm việc. Điều này giúp cho bạn vẫn có thể quan sát được mọi thứ trên màn hình và bảo vệ mắt, tránh khô mắt và mỏi mắt sau khoảng thời gian làm việc. Ngược lại, nếu bạn ngồi quá gần hoặc quá xa màn hình, mắt sẽ dễ nhức mỏi, khô rát và hoa mắt.

9. Hạn chế sử dụng rượu bia chất kích thích

Rượu bia gây ra những tác hại cho sức khỏe toàn cơ thể trong đó đôi mắt cũng không ngoại lệ. Chất methanol có trong những loại đồ uống có cồn này làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh về mắt như teo gai thị, suy giảm thị lực, đồng tử mất phản xạ. Ngoài ra, rượu bia cũng có thể dẫn đến tình trạng nhìn đôi nhưng đây thường là vấn đề tạm thời và sẽ tự khỏi.

Uống nhiều rượu có thể gây ra nhiều ảnh hưởng lên mắt và gây ra các triệu chứng lâu dài như:

• Đẩy nhanh quá trình thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác.
• Tăng khả năng bị mắc võng mạc tiểu đường.
• Rượu có sự liên hệ với tăng nhãn áp.
• Tăng nguy cơ đục thủy tinh thể liên quan đến tuổi tác.

10. Duy trì lối sống lành mạnh

Duy trì một lối sống lành mạnh chính là cách chăm sóc mắt hiệu quả. Việc duy trì một lối sống khoa học có tác động tích cực đến đôi mắt và sức khỏe tổng quát của toàn cơ thể. Sống lành mạnh bao gồm rất nhiều những khía cạnh như ăn uống khoa học, tập luyện đều đặn, nghỉ ngơi hợp lý. Bạn cần kiên trì thực hiện những thói quen này để nâng cao sức khỏe, có cuộc sống vui vẻ và kéo dài tuổi thọ hơn.

Những đối tượng dễ bị loạn thị ở mắt

Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến loạn thị nên cũng sẽ có nhiều đối tượng dễ mắc phải loại tật khúc xạ này.

1. Có thể do di truyền từ người thân

Trẻ có bố mẹ bị loạn thị sẽ có nguy cơ mắc loại tật khúc xạ này cao hơn những đứa trẻ khác có bố mẹ với đôi mắt khỏe mạnh. Vì thế, nếu bố mẹ bị loạn thị thì cần cho con tầm soát mắt sớm để kịp thời phát hiện ra những vấn đề của mắt và được điều trị đúng cách.

2. Tiếp xúc nhiều với thiết bị điện tử

Các thiết bị điện tử như máy vi tính, điện thoại, TV thường phát ra ánh sáng xanh có nhiều tác động xấu đến mắt như:

• Làm mắt nhức mỏi và khô rát.
• Tăng nguy cơ mắt bị đục thủy tinh thể.
• Gây suy giảm hoặc mất thị lực.

Vì thế, người tiếp xúc nhiều với thiết bị điện tử và không có những khoảng thời gian nghỉ ngơi hợp lý sẽ dễ dẫn đến các tật khúc xạ trong đó có loạn thị.

3. Làm việc ở môi trường thiếu ánh sáng

Làm việc ở môi trường thiếu ánh sáng khiến cho mắt nhìn mờ, gây ra cảm giác mệt mỏi và đau đầu. Bạn sẽ bị giảm năng suất công việc và tăng nguy cơ mắc các tật khúc xạ nếu liên tục làm việc trong môi trường không có đủ ánh sáng.

4. Một số trường hợp khác

Người cao tuổi có khả năng bị loạn thị cao hơn người trẻ tuổi. Nguyên nhân là vì lão hóa khiến cho thủy tinh thể, giác mạc và nhiều bộ phận khác trong mắt không còn hoạt động tốt.

Người đã thực hiện phẫu thuật mắt hoặc bị tác động vật lý từ bên ngoài khiến cho mắt bị trầy xước cũng có thể gây ra tình trạng loạn thị.

Có nhiều cách chăm sóc mắt bị loạn thị khác nhau như ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý, tập luyện thể dục, thăm khám định kỳ. Bạn cần áp dụng kết hợp những cách này để đôi mắt của mình được chăm sóc tốt nhất. Ngoài ra, bạn cần đến bệnh viện để được đo độ loạn thị, đeo kính hoặc thực hiện các phương pháp điều trị khác.