Tình trạng chức năng tim suy giảm, cơ tim không còn đủ khả năng bơm máu đến các cơ quan làm cho cơ thể suy nhược, mệt mỏi nghiêm trọng. Đối với bệnh nhân suy tim, bên cạnh việc dùng thuốc theo chỉ định thì chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc làm chậm sự tiến triển và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Bệnh nhân bị suy tim nên ăn gì và kiêng gì, cùng ECO Pharma tìm hiểu trong bài viết sau đây.
Những gì người bệnh ăn vào có thể giúp tim phục hồi hoặc xấu đi. Vì vậy, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hỗ trợ điều trị bệnh lý suy tim.
Một chế độ dinh dưỡng tốt có thể giúp:
Người suy tim nên ăn gì? Dưới đây là danh sách những loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe tim mạch và phù hợp để thêm vào chế độ ăn uống hàng ngày của những người bị suy tim.
Rau củ quả là nguồn bổ sung dồi dào vitamin (vitamin A, C, E, K,…), khoáng chất và các chất chống oxy hóa tự nhiên (nhóm carotenoids và flavonoids). Những chất này có khả năng kháng viêm và ngăn ngừa oxy hóa cholesterol gây hình thành mảng xơ vữa trong mạch máu.
Những loại rau củ quả tốt cho bệnh nhân suy tim là bông cải xanh, rau cải, cải bó xôi, ớt chuông, cà rốt, măng tây, quả mọng (dâu, nho, mâm xôi,…).
Người bệnh suy tim ăn gì tốt? Ngũ cốc nguyên hạt chứa nhiều chất xơ có tác dụng tốt trong việc điều hòa nồng độ cholesterol, hạn chế hấp thụ đường và chất béo, hạn chế xơ cứng động mạch và hỗ trợ hoạt động của tim. Nghiên cứu đã chỉ ra việc ăn 48g ngũ cốc nguyên hạt mỗi ngày có thể làm giảm đến 20% nguy cơ bị suy tim hoặc hỗ trợ quá trình điều trị suy tim hiệu quả. (1)
Ngũ cốc nguyên hạt như bạn có thể bổ sung vào chế độ ăn là yến mạch, kiều mạch, lúa mì nguyên cám, lúa mạch đen, hạt kê, bắp, hạt diêm mạch.
Người suy tim nên ăn gì? Bổ sung kali vào chế độ ăn mang đến lợi ích trong việc kiểm soát huyết áp, giảm các cơn nhồi máu cơ tim ở bệnh nhân suy tim. Người bệnh điều trị suy tim bằng thuốc có nguy cơ gặp tình trạng tăng đào thải kali qua đường tiểu nên cần bổ sung khoáng chất này.
Các thực phẩm giàu kali tốt cho bệnh nhân suy tim như chuối, quả bơ, cải xanh, củ cải và cá hồi.
Bệnh nhân suy tim ăn gì tốt? Cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá trích là các loại cá béo chứa axit béo omega-3 lành mạnh. Chất này có thể ức chế quá trình giải phóng yếu tố gây viêm cytokine, đồng thời điều hòa nồng độ cholesterol toàn phần và triglyceride trong máu để ngăn bệnh tim tiến triển.
Omega-3 từ cá béo đã được chứng minh có thể giúp phòng ngừa suy tim, đồng thời hỗ trợ việc điều trị và giúp giảm 9% nguy cơ tử vong ở người bệnh suy tim.
Người bị bệnh suy tim nên ăn gì? Những loại thảo mộc có thể hỗ trợ quá trình điều trị suy tim gồm gừng, tỏi và nghệ.
Gừng chứa gingerol – một chất kháng viêm có thể giúp làm giảm các triệu chứng buồn nôn, rối loạn tiêu hóa ở bệnh nhân suy tim. Tỏi chứa hoạt chất sinh học allicin hỗ trợ điều hòa huyết áp, trong khi nghệ chứa curcumin có tác dụng chống oxy hóa, thúc đẩy tái tạo tế bào ở tim và cải thiện tuần hoàn máu.
Tim cần vitamin B9, B12, vitamin D, vitamin K2 để thực hiện các hoạt động chuyển hóa dinh dưỡng, tổng hợp năng lượng và chống oxy hóa để ngăn hình thành mảng xơ vữa động mạch. Hãy bổ sung đa dạng những loại thực phẩm giàu các loại vitamin này trong chế độ ăn uống hàng ngày như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt.
Bệnh suy tim nên ăn gì? Thực phẩm giàu magie như đậu nành, chuối, hạt chia, quả bơ, socola đen… rất tốt cho người bệnh bị suy tim. Magie cần cho hoạt động co bóp của tim, đồng thời ngăn ngừa tăng huyết áp, chống oxy hóa để bảo vệ mạch máu. Chất này cũng giúp tăng tuần hoàn máu để đưa dinh dưỡng đến nuôi cơ tim.
Coenzyme Q10 là thành phần có mặt ở ty thể và màng tế bào, tham gia vào quá trình hình thành chuỗi phản ứng hóa học tạo ra năng lượng cho tế bào, góp phần bảo vệ sức khỏe mạch máu. Người bệnh suy tim cần bổ sung chất này để tránh bị thiếu hụt gây ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. (2)
Coenzyme Q10 có thể được bổ sung thông qua các loại thực phẩm ăn uống hàng ngày như thịt gà, hạt dẻ, hạt vừng, cá hồi và cá thu.
Ngoài suy tim nên ăn gì, người bệnh cũng nên biết mắc suy tim kiêng ăn gì để bảo vệ sức khỏe của mình.
Dưới đây là những loại thực phẩm người bệnh suy tim cần tránh:
Suy tim không nên ăn gì? Chế độ ăn nhiều muối là tác nhân gây tích nước và khiến các triệu chứng suy tim diễn tiến nghiêm trọng. Muối còn làm tăng huyết áp và khiến người bệnh có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng nguy hiểm ngoài tim như áp lực trong tĩnh mạch gan, suy thận, tăng áp phổi. Vì vậy, người bệnh cần gia giảm muối khi chế biến món ăn và tránh ăn những thực phẩm nhiều muối như nước chấm, thực phẩm đóng hộp, thực phẩm lên men, khô tẩm muối.
Người suy tim không nên ăn gì? Chất béo bão hòa là tác nhân làm tăng mỡ máu. Sử dụng những thực phẩm này dẫn đến tăng hình thành xơ vữa động mạch và gây áp lực lên tim, khiến suy tim trở nên nghiêm trọng hơn. Bạn cần hạn chế các loại mỡ động vật, đồ chiên rán, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp bởi đây là nguồn làm tăng chất béo bão hòa,… gây rối loạn mỡ máu.
Ngoài ra, các loại thịt chế biến sẵn cũng chứa lượng lớn chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, natri, cholesterol có hại cho người bị bệnh tim. Nghiên cứu chỉ ra sử dụng thịt chế biến sẵn trên 150g/tuần làm tăng 46% nguy cơ mắc bệnh tim mạch với nguy cơ tử vong tăng đến 50%. (3)
Người suy tim nên kiêng ăn gì? Các loại bánh kẹo sẽ làm tăng chỉ số đường huyết, khiến các phản ứng viêm ở cơ tim và mạch máu nghiêm trọng hơn. Ăn nhiều thực phẩm có đường cũng sẽ làm tăng tích tụ dự trữ chất béo, khiến xơ cứng mạch máu tiến triển. Trong một nghiên cứu theo dõi suốt 15 năm, đối tượng tiêu thụ trên 125g đường/ngày có nguy cơ tử vong do bệnh tim gấp hai lần so với đối tượng dùng dưới 50g đường/ngày. (4)
Bên cạnh việc chú ý suy tim nên ăn gì và kiêng gì, người bệnh cũng cần thực hiện những biện pháp hỗ trợ quá trình phục hồi chức năng tim.
Theo nghiên cứu thực hiện trên những bệnh nhân suy tim, tập thể dục đều đặn và vừa sức có thể làm giảm 15% tỷ lệ nhập viện do các cơn suy tim và biến chứng nghiêm trọng của suy tim. Bạn nên tập ít nhất 30 phút vào ngày với những bài tập có lợi cho sức khỏe tim mạch như đi bộ, yoga. (5)
Người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ trong việc điều trị trong việc uống thuốc. Bao gồm uống đúng liều lượng, đúng giờ để đảm bảo hiệu quả phục hồi và không gây tác dụng phụ bất lợi cho sức khỏe.
Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, một trong những dấu hiệu suy tim diễn tiến nghiêm trọng chính là tăng cân nhanh chóng, tăng khoảng 0,9kg – 1,36kg trong vòng 24 giờ và tăng ít nhất 2,26kg trong vòng 1 tuần. Do đó, người bệnh suy tim cần chú ý theo dõi cân nặng hàng ngày, kết hợp với đo huyết áp, nhịp tim để phát hiện kịp thời biến chứng của bệnh. (6)
Xem thêm: Nhịp tim của người suy tim bao nhiêu là nguy hiểm?
Việc nạp 2 lít nước mỗi ngày là cần thiết cho mọi người nhưng có thể gây bất lợi cho các hoạt động của tim ở người suy tim. Vì vậy hãy kiểm soát lượng nước nạp vào mỗi ngày theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, bao gồm cả nước uống và nước trong thức ăn.
Bên cạnh việc người suy tim không nên ăn gì, cơ thể thừa nước sẽ khiến tim phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu đến các cơ quan, khiến tình trạng suy tim diễn biến nguy hiểm. Do đó, người bệnh cần chú ý bổ sung lượng nước vừa phải, đồng thời hạn chế đồ ăn nhiều muối, thức ăn nhanh để ngăn ngừa tích nước.
Người bệnh suy tim cần được thường xuyên nghỉ ngơi, tránh làm việc quá sức. Chất lượng giấc ngủ cần đảm bảo để không làm ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.
Người bệnh cần thăm khám tim mạch theo lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi sự tiến triển của bệnh và thay đổi phác đồ điều trị kịp thời. Nếu có các triệu chứng khó chịu tăng nặng, nghi ngờ là dấu hiệu của một cơn nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ não như khó thở nhiều, vã mồ hôi, tê yếu một bên cơ thể, méo miệng, đau thắt ngực, choáng ngất, cần gọi cấp cứu ngay lập tức.
Theo nghiên cứu, tiêu thụ quá mức đồ uống có cồn sẽ thúc đẩy tăng huyết áp và bệnh cơ tim do rượu bia. Đây là tác nhân thúc đẩy suy tim tiến triển nghiêm trọng và tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim dẫn đến tử vong. Người bệnh cần kiêng hoàn toàn các loại đồ uống có cồn. (7)
Người bị suy tim cần ngưng hút thuốc lá bởi đây là tác nhân gây co mạch, khiến việc bơm máu đến các cơ quan gặp khó khăn và tăng áp lực lên tim. Thuốc lá cũng là tác nhân làm tăng nồng độ cholesterol máu và tăng áp lực lên các cơ quan khác như gan, phổi.
Thực đơn ăn uống dành cho bệnh nhân suy tim cần đảm bảo lành mạnh, cung cấp đủ các nhóm dinh dưỡng và phù hợp với khẩu vị của mỗi cá nhân.
Bạn có thể tham khảo gợi ý ăn uống trong một ngày sau đây:
Ai cũng biết rằng chế độ ăn uống quan trọng như thế nào đối với những người mắc bệnh nói chung và suy tim nói riêng. Nhưng tự thiết kế những bữa ăn tại nhà vừa đảm bảo ngon miệng, vừa đảm bảo nguồn thực phẩm tốt cho tim và cung cấp đầy đủ lượng chất thiết yếu thường khó vì không có đủ hiểu biết và công cụ đo lường. Do vậy nhờ đến sự trợ giúp của chuyên gia sẽ giúp người bệnh suy tim được ăn uống khoa học và phù hợp với thể trạng hơn.
Hệ thống phòng khám, điều trị Dinh dưỡng – Y học vận động Nutrihome tiên phong trong lĩnh vực điều trị dinh dưỡng ở Việt Nam, có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ dinh dưỡng đầu ngành, giàu kinh nghiệm. Tại đây, người bệnh suy tim sẽ được kiểm tra sức khỏe, đo lường vi chất bằng các phương tiện hiện đại để xác định tình trạng dinh dưỡng. Sau đó, các chuyên gia sẽ lên thực đơn phù hợp với thể trạng và sở thích của mỗi cá nhân. Đội ngũ đầu bếp Nutrihome tay nghề cao sẽ trực tiếp hướng dẫn người nhà lựa chọn thực phẩm, chế biến như thế nào để giúp người bệnh ăn ngon miệng, đầy đủ chất và lành mạnh để áp dụng tại nhà.
>>>Tìm hiểu thêm: Chế độ ăn cho bệnh nhân suy tim tốt nhất giúp cải thiện bệnh.
Dưới đây là những điều người bệnh thường thắc mắc liên quan đến chủ đề suy tim ăn gì tốt và nên kiêng ăn gì.
Người mắc bệnh lý tim mạch nên uống các loại sữa tách kem, ít béo và không đường. Bạn nên hạn chế nạp các loại sữa nguyên kem và chế phẩm như phô mai, bơ động vật nguyên kem. Đây là các loại thực phẩm chứa hàm lượng chất béo bão hòa cao, gây hại cho tim.
Bạn nên ưu tiên những loại trái cây giàu vitamin và các chất chống oxy hóa như táo, lê, quả mọng (dâu tây, việt quất, mâm xôi,…), quả có múi như cam. Những loại quả có hàm lượng đường cao như đào, sầu riêng, mít, chôm chôm nên hạn chế ăn. Người đang phải uống thuốc điều trị không nên ăn bưởi vì dễ gây tương tác thuốc hoặc làm giảm tác dụng của thuốc.
Người bệnh suy tim nên hạn chế muối trong chế độ ăn uống nhưng không nên kiêng hoàn toàn vì muối thiết yếu cho nhiều hoạt động của cơ thể. Liều lượng muối hàng ngày cho bệnh nhân suy tim được khuyến nghị như sau:
Người bị suy tim vẫn nên ăn thịt để đảm bảo nguồn protein cần thiết cho hoạt động tái tạo, sửa chữa các mô trong cơ thể. Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn những loại thịt ít chất béo bão hòa, ưu tiên thịt gà bỏ da, phi lê cá và hạn chế ăn các loại thịt đỏ.
Người bị suy tim nên chia lịch ăn uống thành 4 – 5 bữa/ngày với nhiều bữa phụ bên cạnh các bữa chính. Chia nhỏ bữa ăn sẽ giúp việc tiêu hóa hiệu quả hơn, tránh việc tăng đường huyết đột ngột và tăng huyết áp.
Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, bạn cũng có thể bổ sung dưỡng chất thiên nhiên quý GDL-5 (Policosanol) – chiết xuất từ phấn mía Nam Mỹ. GDL-5 đã được chứng minh có tác dụng hỗ trợ điều hòa mỡ máu, ngăn ngừa hình thành xơ vữa động mạch và các biến chứng tim mạch khác.
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế tiến triển của bệnh lý tim mạch. Trên đây là những thông tin chi tiết về việc suy tim nên ăn gì và kiêng ăn gì. Người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn chế độ ăn uống hỗ trợ quá trình phục hồi, kết hợp duy trì các thói quen sinh hoạt lành mạnh và tuân thủ phác đồ điều trị.
