Testosterone là hormone đóng vai trò quan trọng trong cơ thể nam giới, ảnh hưởng đến mọi khía cạnh từ sức khỏe thể chất, tinh thần đến bản lĩnh phái mạnh. Vậy nam giới cần làm gì để duy trì mức testosterone được ổn định? Nồng độ hormone này ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?
Testosterone là hormone sinh dục chính ở nam giới, cần thiết cho sự phát triển thể chất và sinh lý. Hormone này di chuyển trong cơ thể qua đường máu và ảnh hưởng đến nhiều quá trình khác nhau của cơ thể. Đây là một loại hormone cũng được tìm thấy ở các loài động vật. (1)
Ở nam giới, testosterone chủ yếu được tạo ra ở tinh hoàn. Việc sản xuất testosterone bắt đầu tăng đáng kể ở tuổi dậy thì và giảm dần sau tuổi 30.
Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu một số tác dụng của loại hormone này đối với cơ thể. (2)
Hệ thống nội tiết bao gồm các tuyến sản xuất hormone. Vùng dưới đồi của não có nhiệm vụ báo hiệu cho tuyến yên biết cơ thể cần bao nhiêu testosterone. Tuyến yên sau đó gửi tín hiệu đến tinh hoàn để kích thích sự sản sinh hormone này. Hầu hết testosterone được sản xuất tại tinh hoàn, nhưng một lượng nhỏ được tạo ra từ tuyến thượng thận, nằm ngay phía trên thận.
Testosterone bắt đầu hoạt động ngay cả khi còn là bào thai. Lúc này, testosterone có vai trò trong sự hình thành cơ quan sinh dục nam. Ở tuổi dậy thì, hormone này chịu trách nhiệm cho sự phát triển các đặc tính nam như giọng nói trầm, kích thích mọc râu và lông trên cơ thể. Ngoài ra, hormone này cũng thúc đẩy sự phát triển của cơ bắp và hình thành cảm giác “ham muốn tình dục”.
Đến tuổi dậy thì, nồng độ testosterone ở nam giới tăng cao, giúp kích thích sự phát triển của tinh hoàn và dương vật, cùng với đó là ham muốn tình dục mạnh mẽ . Sự kích thích tình dục cũng khiến nồng độ testosterone tăng cao. Nồng độ hormone này có thể giảm trong một thời gian dài không hoạt động tình dục.
Tham khảo: Testosterone có vai trò gì đối với sức khỏe sinh sản của nam giới?
Bộ phận sinh dục của nam giới được hình thành vào khoảng tuần thai thứ 7 với sự tác động của testosterone. Đến tuổi dậy thì, nồng độ hormone này tăng lên, dương vật và tinh hoàn phát triển mạnh mẽ. Tinh hoàn sản xuất một lượng hormone ổn định và tạo ra tinh trùng mới mỗi ngày.
Cơ thể có một hệ thống kiểm soát testosterone. Vùng dưới đồi của não là nơi cho tuyến yên biết cơ thể cần bao nhiêu hormone và tuyến yên sẽ gửi thông tin đó đến tinh hoàn.
Testosterone có vai trò cần thiết trong một số hành vi nhất định, bao gồm sự hung hăng và khả năng lãnh đạo. Bên cạnh đó, hormone cũng là thước đo khả năng cạnh tranh, giúp tăng cường lòng tự trọng. Việc tham gia vào các hoạt động cạnh tranh có thể khiến mức hormone sinh dục ở nam giới tăng hoặc giảm.
Testosterone thấp dẫn đến mất tự tin, rối loạn giấc ngủ, thiếu năng lượng và giảm động lực. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hormone chỉ là một trong nhiều yếu tố ảnh hưởng đến đặc điểm tính cách.
Khi nam giới trong giai đoạn trưởng thành, testosterone thúc đẩy sự phát triển của lông trên mặt, nách và xung quanh bộ phận sinh dục. Lông cũng có thể mọc ở cánh tay, chân và ngực.
Sự thay đổi lớn về hormone ở tuổi dậy thì là nguyên nhân gây ra những thay đổi đáng kể của làn da. Testosterone có tác động lên việc sản xuất dầu trên da. Việc duy trì hormone này ở mức bình thường giúp làn da giữ được sự trẻ trung. Dầu tự nhiên của da hoạt động như một loại kem dưỡng ẩm, có thể thấm sâu hơn bất kỳ loại kem dưỡng da nào.
Ngoài tác động lên việc sản xuất dầu, testosterone còn có tác dụng chống viêm trên da do khả năng điều hòa hoạt động của các tế bào mast. Đây là một chức năng quan trọng của testosterone ở cả nam và nữ.
Mật độ xương giảm khi nam giới già đi và nồng độ testosterone giảm. Điều này làm tăng nguy cơ xương yếu và loãng xương. Xương chắc khỏe giúp hỗ trợ cơ bắp và các cơ quan nội tạng, có thể tăng cường hiệu suất thể thao. Nghiên cứu cho thấy mật độ xương tăng lên khi nồng độ hormone sinh dục nam được cải thiện.
Một trong những vai trò chính của testosterone là xây dựng và duy trì khối lượng cơ bắp. Nam giới có lượng hormone này thấp sẽ khó khăn trong việc xây dựng khối lượng cơ, từ đó làm giảm lượng cơ đáng kể. Tuy nhiên, một điều mà bạn nên lưu ý là ngay cả khi có lượng testosterone thích hợp, bạn sẽ không thể xây dựng được nhiều cơ bắp trừ khi bạn tập luyện đúng cách. (3)
Sự thiếu hụt testosterone gây ra các vấn đề trao đổi chất, chuyển hóa glucose bị suy giảm, tăng cholesterol, tình trạng viêm,… tất cả đều liên quan đến bệnh tim. Sự thiếu hụt testosterone cũng liên quan đến sức khỏe tim mạch. Nhiều mối liên quan khác giữa hormone này và sức khỏe tim mạch như:
Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa testosterone và huyết áp rất phức tạp. Các nhà khoa học khó nghiên cứu tác dụng của hormone này đối với huyết áp vì có rất nhiều yếu tố nguy cơ, bao gồm tiền sử gia đình, tuổi tác, giới tính, cholesterol, lượng đường trong máu, béo phì, hút thuốc, tập thể dục, mức độ căng thẳng, chế độ ăn uống,… đều có những tác động nhất định đến huyết áp.
Độ tuổi, trọng lượng cơ thể, chế độ dinh dưỡng,… là một số yếu tố ảnh hưởng đến nồng độ testosterone của cơ thể.
Xem thêm: Suy sinh dục nam là gì?
Sự thiếu hoặc thừa testosterone điều có những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. (4)
Đối với trẻ em nam, thiếu hụt hormone này ở tuổi dậy thì có thể dẫn đến những hậu quả như:
Mức testosterone ở người nam trưởng thành giảm một cách tự nhiên sau tuổi 30. Tuy nhiên, mức hormone này thấp hơn sự suy giảm tự nhiên có thể dẫn đến những điều sau:
Nam giới có mức testosterone rất cao có thể gặp phải các tình trạng:
Xem thêm: Chỉ số testosterone bình thường ở nam giới
Đối với nam giới, bác sĩ thường yêu cầu xét nghiệm testosterone khi có các triệu chứng của hormone này ở mức thấp như:
Đối với nữ giới, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm khi có các triệu chứng của testosterone cao, chẳng hạn như:
Xét nghiệm kiểm tra mức hormone diễn ra nhanh chóng và tương đối không gây đau đớn. Bạn có thể cảm thấy hơi nhức khi kim đâm vào hoặc lấy ra khỏi cánh tay. Một trường hợp bị bầm tím nhẹ hoặc khó chịu xung quanh chỗ tiêm, nhưng điều này thường biến mất trong thời gian ngắn.
Testosterone nội sinh do cơ thể sản sinh một cách tự nhiên, mang tính an toàn và bền vững cho sức khỏe. Điều này khác với các nội tiết thay thế, bổ sung từ bên ngoài vào dưới dạng uống, bôi, dán, tiêm có thể gây những tác dụng phụ đến sức khỏe nam giới.
Nam giới nên bổ sung các dưỡng chất quý chiết xuất từ thiên nhiên như Eurycoma Longifolia, Hàu đại dương, chiết xuất thông biển Pháp… cùng nhiều loại thảo dược khác có tác dụng khởi phát và duy trì chu trình sinh tổng hợp testosterone nội sinh an toàn, bền vững, đồng thời hỗ trợ các tế bào giải phóng Nitric Oxide theo đúng nhu cầu của cơ thể.
Từ đó hỗ trợ khắc phục các vấn đề sức khỏe sinh lý do thiếu hụt testosterone và nitric oxide gây ra như tinh trùng yếu, giảm ham muốn, rối loạn cương dương, đồng thời phục hồi bản lĩnh và phong độ phái mạnh.
Bên cạnh bổ sung những tinh chất quý trên, bạn nên áp dụng kết hợp những cách sau để nâng cao và duy trì nồng độ testosterone của cơ thể.
Một số nghiên cứu quy mô lớn đã phát hiện ra rằng lượng vitamin D thấp có liên quan đến nồng độ testosterone trong máu thấp. Bổ sung đủ vitamin D trong chế độ ăn uống có thể giúp tăng cường hormone này. Nguồn cung cấp vitamin D tốt nhất trong chế độ ăn uống là các loại cá béo, chẳng hạn như cá hồi và cá ngừ.
Một nghiên cứu năm 2019 đã xem xét tác động của chế độ ăn uống đối với testosterone ở những nam giới thừa cân hoặc béo phì. Những người đàn ông ăn nhiều chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đa bị giảm mạnh hormone sinh dục nam trong vài giờ sau bữa ăn.
Giảm lượng chất béo, ăn nhiều trái cây và rau quả, cắt giảm đường và carbohydrate tinh chế giúp tăng cường testosterone. Thực hiện theo những thói quen ăn kiêng này cũng có thể giúp bạn đạt được cân nặng tối ưu. Điều đó sẽ đặc biệt hữu ích cho bệnh béo phì, vốn là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến lượng hormone nam giới thấp.
Tập thể dục và testosterone có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Một nghiên cứu năm 2020 cho thấy việc tập thể dục nhịp điệu hoặc cử tạ làm tăng đáng kể mức hormone sinh dục nam. Điều này đúng với cả nam giới ở mọi lứa tuổi, cũng như đối với các vận động viên và những người ít hoạt động hơn.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng các tình trạng như mất ngủ, ngưng thở khi ngủ, giấc ngủ kém chất lượng, có liên quan đến lượng testosterone thấp ở nam giới. Đây có thể là mối quan hệ hai chiều, với các triệu chứng hormone sinh dục nam thấp khiến bạn khó ngủ hơn và thiếu ngủ làm giảm hormone này. Giữ thói quen ngủ tốt có thể giúp bạn có giấc ngủ ngon hơn. Thói quen ngủ lành mạnh bao gồm:
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ mật ong có thể làm tăng nồng độ testosterone. Điều này có thể là do các hợp chất hóa học trong mật ong giúp giảm tổn thương tế bào Leydig, là tế bào tinh hoàn chịu trách nhiệm sản xuất hormone này. Tiêu thụ mật ong cũng giúp cơ thể sản xuất nhiều hormone luteinizing, loại hormone thúc đẩy tinh hoàn sản xuất testosterone.
Tuy nhiên, chưa có nhiều nghiên cứu trên người, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận mối liên hệ giữa mật ong và hormone sinh dục nam.
Căng thẳng kéo dài, có thể làm tăng nồng độ hormone cortisol, làm giảm testosterone. Hai loại hormone này hoạt động theo kiểu tỉ lệ nghịch. Khi hormone này tăng lên thì hormone kia sẽ giảm xuống. Ngoài ra, người có căng thẳng và cortisol cao cũng có xu hướng ăn nhiều hơn, dẫn đến tăng cân. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến mức hormone nam giới. Để có được sức khỏe và mức hormone tối ưu, hãy cố gắng kiểm soát stress hiệu quả.
Một số nghiên cứu cho thấy uống quá nhiều rượu có thể làm giảm nồng độ testosterone. Nồng độ hormone này có thể giảm nhanh sau 30 phút sau khi bạn uống rượu. Việc lạm dụng rượu có thể dẫn đến giảm chức năng và teo tinh hoàn.
Xem thêm: 12 cách tăng testosterone nam tự nhiên
Testosterone đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe và thể chất của nam giới, ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh từ sự phát triển cơ bắp, sức khỏe sinh lý đến tâm trạng. Nồng độ testosterone thay đổi theo độ tuổi và có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm lối sống, chế độ ăn uống và căng thẳng. Việc duy trì một lối sống khoa học với chế độ dinh dưỡng hợp lý, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên và kiểm soát căng thẳng hiệu quả là nền tảng để duy trì sức khỏe nam giới và gia tăng sản sinh hormone này một cách tự nhiên.
