Cây chó đẻ thường được dùng trong các bài thuốc cổ truyền thanh nhiệt, giải độc gan. Các nghiên cứu ngày nay cho thấy một số hoạt chất của nó có khả năng hạ men gan, chống viêm, giảm tích tụ mỡ gan và cải thiện chức năng gan. Vì vậy dùng cây chó đẻ chữa gan nhiễm mỡ có thể là một phương pháp hỗ trợ đáng tin cậy. Chữa bệnh bằng cây chó đẻ như thế nào, mời bạn đọc hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu.
Cây chó đẻ còn được gọi là diệp hạ châu, thuộc họ thầu dầu (Euphorbiaceae), mọc hoang hoặc được trồng để làm dược liệu. Theo y học cổ truyền, cây thuốc này vị đắng, tính mát, quy vào kinh can – thận, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, tiêu viêm thường được dùng điều trị các bệnh gan, mật và tiêu hóa.
Một số nghiên cứu thực vật phát hiện ra các hoạt chất phyllanthin, hypophyllanthin và flavonoid của cây chó đẻ có khả năng chống oxy hóa, kháng viêm và bảo vệ tế bào gan. Những hoạt chất này giúp giảm stress oxy hóa và cải thiện tình trạng tổn thương gan do mỡ tích tụ. Một số nghiên cứu thực nghiệm trên động vật cũng chỉ ra rằng cây chó đẻ có thể giúp cải thiện men gan và giảm tích tụ lipid trong gan (1).
Vì vậy, dùng cây chó đẻ chữa gan nhiễm mỡ có thể giúp hỗ trợ cải thiện bệnh tình nhưng nên được giám sát bởi bác sĩ chuyên khoa.
Trong hàng trăm năm qua, nhân dân ta đã dùng cây chó đẻ dưới nhiều bài thuốc khác nhau để chữa các bệnh gan, mật. Nhưng đây là hai bài thuốc chữa gan nhiễm mỡ bằng cây chó đẻ phổ biến nhất.
Bài thuốc dùng 20g – 40g cây chó đẻ khô, rửa sạch, tráng qua nước sôi rồi đem sắc với một lít nước dưới lửa nhỏ. Khi nào nước sắc cạn còn một nửa thì chắt lấy nước, chia làm 3 lần uống trong ngày. Thuốc sắc này nên dùng sau bữa ăn để tránh ảnh hưởng đến dạ dày.
Chữa gan nhiễm mỡ bằng cây chó đẻ kết hợp với các vị thuốc vọng cách, nhân trần được cho là sẽ có hiệu quả tốt hơn. Bài thuốc dùng 10g cây chó đẻ khô, 10g nhân trần, 10g vọng cách sắc với 500ml. Khi nước cạn còn 200ml thì chắt ra chia làm hai phần để uống hết trong ngày.
Mặc dù cây chó đẻ răng cưa chữa gan nhiễm mỡ lành tính, nhưng vẫn có thể gây tác dụng phụ vì vậy cần cẩn thận khi sử dụng. Các tác dụng phụ được ghi nhận bao gồm:
Khi dùng cây chó đẻ răng cưa trị gan nhiễm mỡ liều cao hoặc kéo dài có thể gây ra tác dụng phụ rối loạn tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn hoặc nôn, thậm chí tiêu chảy (2). Những triệu chứng này đã được báo cáo trong thử nghiệm lâm sàng trên bệnh nhân viêm gan do rượu cũng như trong các tổng hợp tư liệu sức khỏe.
Các nghiên cứu tiền lâm sàng ghi nhận tác dụng phụ khác là hạ đường huyết; và có thể ảnh hưởng xấu đến chức năng thận. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy liều rất cao cây chó đẻ có thể gây biến đổi mô học thận và tăng ure máu (3). Vì vậy, những người bệnh mắc bệnh thận hoặc tiểu đường tốt nhất không nên điều trị bằng cây chó đẻ.
Cây chó đẻ chữa gan nhiễm mỡ có thể gây tương tác với một số loại thuốc làm ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị và sức khỏe của người bệnh.
Một số loại thuốc có thể tương tác với loại cây này như:
Xem thêm: Bài thuốc cây cỏ mực chữa gan nhiễm mỡ
Ngoài những người đồng mắc bệnh thận hoặc tiểu đường đã đề cập, các đối tượng sau đây nên tránh dùng cây chó đẻ điều trị gan nhiễm mỡ:
Cây chó đẻ chữa gan nhiễm mỡ có thể hỗ trợ cải thiện bệnh tình nhưng không nên thay thế hoàn toàn các điều trị y tế. Người bệnh cần thực hiện tốt các khuyến nghị giảm cân, ăn uống và luyện tập khoa học, dùng thuốc điều trị và các vitamin bổ sung theo kê đơn của bác sĩ, thăm khám định kỳ. Ngoài ra, bổ sung các tinh chất hỗ trợ gan như S. Marianum và Wasabia Japonica cũng giúp ích. Chúng chiết xuất từ các thảo dược thiên nhiên quý, đã được chứng minh có khả năng điều hòa hoạt động của tế bào Kupffer trong gan, tăng cường quá trình giải độc vì vậy tốt cho việc bảo vệ, góp phần phòng ngừa cũng như hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý về gan như viêm gan B, viêm gan C, xơ gan, thậm chí cả ung thư gan. Chúng an toàn để sử dụng lâu dài.
