7 cách điều trị gan nhiễm mỡ tại nhà an toàn và hiệu quả

Có nhiều số liệu chứng minh tác động tích cực của thay đổi lối sống đối với người bị gan nhiễm mỡ. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Journal of Hepatology vào năm 2016 cho thấy, những người bị gan nhiễm mỡ giảm cân trung bình 7% trong vòng 12 tuần đã cải thiện đáng kể chức năng gan. Bài viết dưới đây của ECO Pharma hướng dẫn 7 cách điều trị gan nhiễm mỡ tại nhà, bạn có thể theo dõi bài viết để biết thêm thông tin chi tiết.

Gan nhiễm mỡ là một tình trạng khi mỡ tích tụ quá nhiều trong các tế bào gan, chiếm hơn 5% khối lượng gan, thường gặp ở những người có bệnh béo phì, tiểu đường, cao huyết áp hoặc hội chứng chuyển hóa. Một số triệu chứng có thể xuất hiện ở giai đoạn nặng của bệnh là đau bụng phần trên bên phải; mệt mỏi, sút cân; vàng da, mắt.

Bệnh gan nhiễm mỡ có thể gây các biến chứng nguy hiểm như viêm gan, xơ gan, ung thư gan, suy gan, nếu không được điều trị kịp thời.

Hướng dẫn cách điều trị gan nhiễm mỡ tại nhà hiệu quả cao

Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, bạn cũng có thể áp dụng một số cách điều trị gan nhiễm mỡ tại nhà. Đây là những cách điều trị dựa trên các nguyên tắc chung là kiểm soát cân nặng, thay đổi chế độ ăn uống, lối sống và tiêm phòng viêm gan.

Bạn có thể tham khảo các cách điều trị cụ thể sau đây:

1. Dùng thuốc trị gan nhiễm mỡ

Sử dụng thuốc là cách trị gan nhiễm mỡ tại nhà, giúp giảm mỡ trong gan, cải thiện chức năng gan và ngăn ngừa các biến chứng. Tuy nhiên, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng, vì một số thuốc có thể gây ra tác dụng phụ hoặc phản ứng tương tác với các thuốc khác.(1)

Một số loại thuốc trị gan nhiễm mỡ mà bạn có thể tham khảo là:

• • Thuốc giảm đường huyết: Loại thuốc này dành cho người bệnh tiểu đường, tuy nhiên người bị gan nhiễm mỡ có thể dùng các loại thuốc giảm đường huyết như metformin, pioglitazone hoặc rosiglitazone để kiểm soát đường huyết và giảm mỡ trong gan.

• • Thuốc giảm mỡ máu: Nếu bạn có bệnh cao mỡ máu, có thể dùng các loại thuốc giảm mỡ máu như statin, fibrat, ezetimibe để giảm cholesterol và triglyceride trong máu và gan.

• • Thuốc chống oxy hóa: Người bị viêm gan hoặc gan nhiễm mỡ, đều có thể dùng các loại thuốc chống oxy hóa như vitamin E, N-acetylcysteine, betaine để giảm sự hủy hoại của các gốc tự do và bảo vệ gan.

• • Thuốc bổ gan: Các loại thuốc bổ thường được dùng cải thiện chức năng gan. Silymarin, axit ursodeoxycholic, probiotic là các loại thuốc kích thích tái tạo tế bào gan, giải độc gan và cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

2. Cách trị gan nhiễm mỡ tại nhà không dùng thuốc

Nếu không muốn dùng thuốc điều trị gan nhiễm mỡ, người bệnh có thể áp dụng một số cách như kiểm soát cân nặng, thay đổi chế độ ăn uống, lối sống để kiểm soát lượng mỡ trong gan.

Bạn có thể tham khảo các cách điều trị cụ thể sau đây:

2.1 Bỏ uống bia rượu

Bia rượu là một trong những nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ, vì chúng chứa nhiều calo và ethanol, làm tăng mỡ trong gan và gây viêm gan. Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi người không nên uống quá 2 ly bia hoặc 1 ly rượu một ngày và không uống liên tục nhiều ngày trong tuần.

2.2 Kiểm soát cân nặng

Bệnh béo phì là một yếu tố nguy cơ gây ra gan nhiễm mỡ, vì béo phì làm tăng lượng mỡ trong máu và gan, gây áp lực lên gan và làm suy giảm chức năng gan.

Bạn nên kiểm soát cân nặng bằng cách tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày bằng các bài tập cardio, chạy bộ, bơi lội, yoga, plank, squat….; ăn hoặc uống các loại thực phẩm chứa ít calo như bông cải xanh, gạo lứt, yến mạch, chất béo từ cá, trà xanh, bưởi, các loại hạt đậu, ngũ cốc nguyên cám,….

2.3 Thay đổi chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe gan, vì gan là cơ quan chuyển hóa chất béo, đường và protein trong thức ăn. Bạn cần thay đổi chế độ ăn uống để giảm mỡ trong gan, điều trị gan nhiễm mỡ và bảo vệ gan.

Bạn nên bổ sung các loại thực phẩm sau:

• • Ăn nhiều rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt, vì chúng chứa nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, giúp giảm mỡ trong gan, tăng cường miễn dịch và ngăn ngừa viêm gan. Các loại thực phẩm giàu chất xơ như: rau chân vịt, củ cải trắng, cải xoăn, măng tây, táo, nho, đậu lăng, hạt chia, hạt điều….

• • Ăn nhiều thực phẩm giàu protein như thịt nạc, cá, trứng và sữa chua, vì chúng chứa protein giúp xây dựng và bảo vệ các tế bào gan, giảm cảm giác đói và tăng khả năng đốt cháy mỡ.

• • Ăn ít chất béo bão hòa và chất béo trans như thịt đỏ, bơ, phô mai, bánh ngọt và dầu chiên,…Các loại thực phẩm này làm tăng mỡ trong máu và gan, gây cao huyết áp, tăng nguy cơ bệnh tim mạch.

• • Ăn nhiều chất béo không bão hòa như dầu oliu, hạt, quả óc chó, chất béo từ cá, vì chúng giúp giảm mỡ trong máu và gan, cải thiện chức năng gan, giảm viêm gan.

• • Ăn ít đường và tinh bột như kẹo, bánh, nước ngọt và bánh mì trắng… Những loại thực phẩm này làm tăng đường huyết, gây tiểu đường và tăng mỡ trong gan.

• • Ăn ít muối như nước mắm, xì dầu và đồ ăn mặn để giảm nguy cơ cao huyết áp, phù nề và làm tổn thương gan.

• • Uống nhiều nước (ít nhất 2 lít mỗi ngày), đồng thời có thể bổ sung thêm trà xanh và nước ép hoa quả để giúp thải độc, giảm mỡ và cung cấp chất chống oxy hóa cần thiết cho gan.

• • Tránh ăn các thực phẩm chứa chất bảo quản, tạo màu, tạo ngọt, và chất kích thích, vì chúng làm tăng gánh nặng cho gan, gây độc hại và làm suy giảm chức năng gan.

2.4 Thay đổi lối sống

Lối sống là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe gan, tác động đến cân nặng, chế độ ăn uống, hệ miễn dịch, chữa trị gan nhiễm mỡ hiệu quả.

Bạn có thể làm theo các cách dưới đây:

• • Tập thể dục thường xuyên: Việc tập luyện thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần giúp giảm cân giúp tăng cường đốt cháy mỡ và cải thiện chức năng gan. Bạn có thể chọn các bài tập phù hợp với sức khỏe và thể trạng như chạy bộ, đạp xe, đi bộ, thể dục nhịp điệu hoặc bơi lội.

• • Ăn chín uống sôi: Người bệnh gan nhiễm mỡ nên hạn chế ăn đồ tái sống, vì đồ ăn sống có thể chứa các ký sinh trùng, vi khuẩn hoặc virus gây viêm gan, làm tình trạng gan nhiễm mỡ nặng thêm. Bạn nên chọn các thực phẩm sạch, được chế biến kỹ và tránh ăn các loại thịt động vật không rõ nguồn gốc như heo rừng, thỏ,…

• • Ăn thực phẩm sạch: Các loại thực phẩm sạch giúp phòng ngừa nguy cơ tích tụ chất độc gây gia tăng áp lực thải độc và gây hại cho gan. Bạn nên chọn các thực phẩm không chứa hóa chất bảo quản, tạo màu, tạo ngọt hoặc kích thích; ưu tiên các thực phẩm hữu cơ, tự nhiên như cá thu, cá mòi, cá ngừ, trà ô long, gạo lứt, kiwi, dâu tây, chuối, táo,…

• • Uống nhiều nước lọc hoặc nước ép rau củ quả để tăng cường thải độc, giảm mỡ và cung cấp chất chống oxy hóa cho gan. Bạn nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày, có thể uống thêm các loại nước có lợi cho gan như nước chanh, nước ép cà rốt, nước ép củ dền hoặc nước ép bưởi.

• • Tránh thức khuya: Cách trị bệnh gan nhiễm mỡ bao gồm việc tránh thức khuya để không ảnh hưởng đến chức năng gan. Gan cũng như các cơ quan khác trong cơ thể cần có thời gian nghỉ ngơi để hồi phục năng lượng và các dưỡng chất cần thiết để hoạt động hiệu quả. Khi bạn thức khuya sẽ làm mất cân bằng chu kỳ sinh học của gan, khiến nó không thể đảm bảo các nhiệm vụ quan trọng như lọc máu, sản xuất protein và chuyển hóa chất béo. Do đó, bạn nên đi ngủ sớm, ít nhất 7 – 8 tiếng mỗi đêm và tránh sử dụng các thiết bị điện tử như máy vi tính, điện thoại, tivi, ipad,… trước khi đi ngủ.

• • Không ăn đêm: Trị gan nhiễm mỡ tại nhà bằng việc hạn chế ăn đêm để tránh làm tăng mỡ trong gan, tăng thêm calo. Khi cơ thể không cần nhiều năng lượng vào ban đêm, lượng calo dư thừa sẽ được chuyển hóa thành mỡ và lưu trữ trong gan, làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ. Người bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn đủ ba bữa chính mỗi ngày, tránh ăn vặt sau 7 giờ tối. Nếu thấy đói, bạn có thể uống nước hoặc ăn một ít hoa quả.

2.5 Khám sức khỏe định kỳ

Một cách quan trọng để phát hiện và áp dụng phương pháp điều trị gan nhiễm mỡ kịp thời là khám sức khỏe định kỳ. Bạn nên khám sức khỏe ít nhất mỗi 6 tháng một lần để kiểm tra các chỉ số về gan như men gan, bilirubin, albumin và prothrombin; nên làm các xét nghiệm khác như siêu âm, CT scan, MRI hoặc sinh thiết gan để đánh giá mức độ mỡ trong gan và phát hiện các biến chứng như viêm gan, xơ gan, hoặc ung thư gan.(2)

Nếu bạn có bệnh nền đi kèm như tim mạch, đái tháo đường hoặc hội chứng chuyển hóa, nên khám sức khỏe thường xuyên hơn, ít nhất mỗi 3 tháng một lần để theo dõi tình trạng gan và các bệnh nền của mình.

Làm thế nào để phòng ngừa gan nhiễm mỡ?

Nếu bạn chưa mắc bệnh gan nhiễm mỡ, nên phòng ngừa bệnh bằng cách áp dụng các cách phòng ngừa gan nhiễm mỡ sau.

Một trong những cách phòng ngừa các bệnh viêm gan là tiêm phòng vắc xin. Vắc xin viêm gan A, B có thể giúp bảo vệ bạn khỏi các loại vi rút gây viêm gan này, ngăn ngừa các biến chứng như xơ gan, ung thư gan, và suy gan. Bạn nên tiêm phòng vắc xin viêm gan A, B theo lịch trình khuyến nghị của các cơ quan y tế. Việc này sẽ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ nhiễm vi rút viêm gan A và B khi tiếp xúc với các đường lây nhiễm của vi rút và đặc biệt cần thiết khi bạn có bệnh lý gan khác.

Nếu muốn tiêm phòng vắc xin viêm gan A, B, bạn có thể đến các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc. VNVC là hệ thống tiêm chủng chuyên nghiệp, hiện đại, và an toàn, với đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế được đào tạo chuyên biệt về tiêm chủng; cung cấp các loại vắc xin chất lượng cao, được bảo quản theo tiêu chuẩn quốc tế và có giá cả hợp lý. Bạn sẽ được khám sàng lọc và tư vấn trước khi tiêm, được theo dõi sau khi tiêm.

• • Vắc xin viêm gan A: giúp bảo vệ bạn khỏi vi rút viêm gan A, một loại vi rút lây truyền qua đường tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như sốt, buồn nôn, vàng da vàng mắt. Loại vắc xin này được khuyến nghị cho trẻ em từ 12 tháng tuổi trở lên. Lịch trình tiêm phòng vắc xin viêm gan A là 2 liều, cách nhau 6 tháng và tác dụng kéo dài ít nhất 20 năm.

• • Vắc xin viêm gan B: có thể bảo vệ bạn khỏi vi rút viêm gan B, một loại vi rút lây truyền qua máu, dịch cơ thể, quan hệ tình dục và gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, đau bụng, vàng da vàng mắt. Loại vắc xin được khuyến nghị cho trẻ sơ sinh, trẻ em và người lớn. Lịch trình tiêm phòng vắc xin viêm gan B là 3 liều, cách nhau 1 tháng và 6 tháng, tác dụng kéo dài ít nhất 20 năm.

Ngoài ra, bạn cũng nên tránh các yếu tố có hại cho gan như:

• • Thuốc lá: Thuốc lá chứa nhiều chất độc hại cho gan như nicotine, carbon monoxide, tar, làm tăng mỡ trong gan, gây viêm gan, tăng nguy cơ ung thư gan. Bạn nên bỏ thuốc lá hoặc giảm thiểu lượng thuốc lá hút mỗi ngày, tránh hít phải khói thuốc lá của người khác.

• • Thuốc không kê đơn: Một số loại thuốc không kê đơn như paracetamol, ibuprofen hoặc aspirin có thể gây độc hại cho gan, nếu dùng quá liều, thường xuyên hoặc dùng kết hợp với rượu. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các loại thuốc này và tuân thủ hướng dẫn sử dụng trên nhãn thuốc.

• • Thực phẩm bẩn: Một số loại thực phẩm nhiễm bẩn, nấm mốc, cá chết hoặc thực phẩm ôi thiu có thể chứa các chất độc hại cho gan, như aflatoxin, histamine, amatoxin, gây ngộ độc, viêm gan, suy gan. Bạn cần chọn các thực phẩm tươi, sạch, an toàn, tránh ăn các thực phẩm có mùi, màu, hoặc vị bất thường.

Bệnh gan nhiễm mỡ có chữa khỏi được không?

Bệnh gan nhiễm mỡ là một bệnh lý có thể chữa khỏi được, nếu bạn phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Bạn có thể áp dụng các cách điều trị gan nhiễm mỡ tại nhà như đã nêu ở trên như kiểm soát cân nặng, thay đổi chế độ ăn uống, thay đổi lối sống và tiêm phòng viêm gan; khám sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi 6 tháng một lần để theo dõi tình trạng gan của mình. Ngoài ra, bạn cũng nên dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, nếu có bệnh nền đi kèm như tiểu đường, cao huyết áp hoặc hội chứng chuyển hóa.

Gan nhiễm mỡ dễ dẫn đến các biến chứng như xơ gan, viêm gan, ung thư gan và suy gan, đe doạ sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Nếu chẳng may bị gan nhiễm mỡ, bạn có thể áp dụng một số cách điều trị gan nhiễm mỡ tại nhà hiệu quả như kiểm soát cân nặng, thay đổi chế độ ăn uống, lối sống và tiêm phòng vắc xin.