Xét nghiệm testosterone là phương pháp đo lượng hormone testosterone trong máu, để chẩn đoán, theo dõi sức khỏe. Ở nam giới, testosterone kiểm soát nhu cầu sinh lý, sự phát triển tinh trùng, giọng nói, cơ bắp, lông và tóc. Để hiểu rõ xét nghiệm testosterone như thế nào, cùng ECO Pharma theo dõi bài viết sau.
Xét nghiệm testosterone là phương pháp kiểm tra lượng hormone testosterone có trong mẫu máu. Testosterone dù được coi là hormone sinh dục nam, nhưng chúng cũng xuất hiện ở nữ với hàm lượng thấp hơn. (1)
Testosterone được sản sinh từ 3 nguồn chính:
Ở tuổi dậy thì, testosterone chịu trách nhiệm phát triển các đặc tính của nam giới như kích thích mọc lông, tăng khối lượng cơ, làm giọng nói trầm hơn. Khi trưởng thành, hormone này làm nhiệm vụ duy trì ham muốn tình dục, khối cơ, hỗ trợ tạo tinh trùng. Ở nữ giới, testosterone hỗ trợ sức khỏe của cơ, xương và các cơ quan trong cơ thể.
Testosterone tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau trong máu, đo nồng độ các dạng này giúp phát hiện một số vấn đề sức khỏe. Phần lớn testosterone gắn với protein, để kiểm soát lượng hormone hoạt động. Dạng không gắn kết protein được gọi là testosterone tự do, tác động trực tiếp đến các mô của cơ thể.
Hiện nay, có 3 loại xét nghiệm phổ biến để đo nồng độ testosterone là:
Testosterone là loại androgen quan trọng, đóng vai trò then chốt trong nhiều quá trình sinh lý của cơ thể, nhất là ở nam giới. Trong máu, testosterone tồn tại khoảng 2% ở dạng tự do, 50% liên kết lỏng lẻo với albumin, 44% gắn chặt với SHBG (globulin liên kết hormone sinh dục), 4% liên kết lỏng lẻo với globulin liên kết corticotropin. (2)
Xét nghiệm testosterone để chẩn đoán nhiều vấn đề về sức khỏe, ngoại hình, cụ thể: (3)
Xét nghiệm giúp xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng bất thường như:
Xét nghiệm còn được dùng để giám sát nồng độ hormone theo thời gian, trong các trường hợp như:
Xem thêm: Chỉ số testosterone bình thường là bao nhiêu
Xét nghiệm này được chỉ định khi bạn gặp phải các triệu chứng bất thường liên quan đến mất cân bằng hormone. Tùy thuộc vào từng đối tượng, xét nghiệm có thể được thực hiện với các mục đích khác nhau. (4)
Ở nhóm này, xét nghiệm nồng độ testosterone để:
Ở nam giới trưởng thành, xét nghiệm này được thực hiện để đánh giá mức testosterone thấp. Tình trạng này thường đi kèm với các dấu hiệu như giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương, vô sinh, ngực to bất thường, rụng lông trên mặt hoặc toàn cơ thể, loãng xương, xương yếu dễ gãy, thiếu máu không rõ nguyên nhân, giảm khối lượng cơ và sức mạnh.
Ngoài sự suy giảm testosterone tự nhiên do lão hóa, các yếu tố như rối loạn tuyến giáp, bệnh mãn tính, tinh hoàn bất thường cũng góp phần làm giảm nồng độ hormone này.
Ở phụ nữ, xét nghiệm testosterone lại giúp phát hiện nồng độ testosterone cao, với các triệu chứng phổ biến như lông mọc quá mức trên mặt, toàn cơ thể (rậm lông), rụng tóc kiểu hói đầu nam, giọng nói trầm hơn, chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh, vô sinh, mụn trứng cá kéo dài.
Để đảm bảo kết quả chính xác, an toàn khi xét nghiệm nồng độ testosterone, bạn cần lưu ý những trường hợp chống chỉ định sau đây:
Các bệnh lý cấp tính, căng thẳng nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm testosterone:
Một số loại thuốc cũng làm biến đổi nồng độ testosterone trong máu, khiến kết quả sai lệch, gồm corticosteroid; thuốc nội tiết tố như estrogen, androgen; thuốc chống co giật; thuốc điều trị ung thư tuyến tiền liệt; opioid, thuốc điều trị HIV/AIDS.
Thời điểm không phù hợp để thực hiện xét nghiệm testosterone là vào buổi chiều và tối. Nguyên nhân là do nồng độ testosterone trong cơ thể dao động theo nhịp sinh học ngày đêm, đạt đỉnh vào buổi sáng (khoảng 7 – 10 giờ) và giảm dần trong ngày.
Ở phụ nữ, một số yếu tố sinh lý, điều trị đặc thù cũng tác động đến kết quả xét nghiệm testosterone:
Người bệnh bị rối loạn đông máu, đang dùng thuốc chống đông máu như warfarin, heparin dễ gặp biến chứng như chảy máu kéo dài, bầm tím sau khi lấy mẫu máu. Trước khi xét nghiệm, bác sĩ cần đánh giá tình trạng đông máu, chuẩn bị các biện pháp phòng ngừa thích hợp.
Ngoài các trường hợp trên, một số thói quen như ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ và đường, tập thể dục cường độ cao trước khi thực hiện xét nghiệm testosterone cũng dễ khiến kết quả sai lệch. Vì vậy, cần tránh những hoạt động này để đảm bảo độ chính xác.
Để thực hiện xét nghiệm testosterone, bạn cần tuân thủ các bước dưới đây:
Nếu làm xét nghiệm máu đo tổng lượng testosterone, bạn nên thực hiện vào buổi sáng, không ăn hoặc bất kỳ thứ gì ngoài uống nước trong vài giờ trước khi xét nghiệm. Bác sĩ hoặc nhân viên y tế sẽ hướng dẫn cụ thể về cách chuẩn bị để đảm bảo kết quả chính xác.
Quy trình xét nghiệm testosterone dù là tự thực hiện tại nhà hay tại phòng khám, bạn cũng cần tuân thủ hướng dẫn để đạt kết quả cao. (5)
Bộ dụng cụ xét nghiệm tại nhà là giải pháp linh hoạt, không cần đến bác sĩ kê đơn. Bạn lấy mẫu tại nhà (máu hoặc nước bọt), sau đó gửi mẫu đến phòng thí nghiệm để phân tích.
Xét nghiệm máu bằng cách tiêm tĩnh mạch được thực hiện tại các cơ sở y tế, với các bước sau:
Quy trình lấy máu để xét nghiệm testosterone diễn ra nhanh chóng, chỉ mất chưa đến 5 phút. Sau khi mẫu máu được thu thập, thời gian trả kết quả xét nghiệm sẽ dao động tùy thuộc vào từng cơ sở y tế.
Thông thường, bạn sẽ được trả kết quả trong khoảng 2 – 3 ngày làm việc. Ở một số trường hợp đặc biệt, phòng xét nghiệm có khối lượng công việc lớn, thời gian xử lý sẽ lâu hơn.
Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, phản ánh đúng tình trạng sức khỏe, bạn cần lưu ý những điều sau đây:
Chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi xét nghiệm để đảm bảo kết quả chính xác:
Khi thực hiện xét nghiệm testosterone, bạn nên giữ tinh thần thoải mái, làm theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Quy trình thường bao gồm lấy mẫu máu từ tĩnh mạch tay, diễn ra nhanh chóng, ít gây khó chịu. Hãy giữ bình tĩnh trong suốt quá trình này để tránh bị chóng mặt, co mạch. Nếu kết quả ban đầu chưa rõ ràng, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm lại vào ngày khác để đảm bảo độ chính xác.
Sau khi hoàn thành xét nghiệm, cần lưu ý những điều sau để đảm bảo an toàn:
Chọn địa điểm thực hiện xét nghiệm testosterone là yếu tố quan trọng để đảm bảo kết quả chính xác, dưới đây là một số cơ sở y tế uy tín bạn có thể tham khảo:
Đây là địa chỉ uy tín cung cấp dịch vụ xét nghiệm testosterone cho cả nam và nữ. Với hệ thống xét nghiệm hiện đại như máy xét nghiệm miễn dịch tự động (CLIA), hệ thống sắc ký lỏng/phổ khối (LC-MS/MS), bệnh viện đảm bảo độ chính xác cao, giảm thiểu sai số. Quy trình xét nghiệm an toàn, chẩn đoán chính xác rối loạn hormone sinh dục và các vấn đề liên quan đến nội tiết.
Bệnh viện nổi tiếng với dịch vụ xét nghiệm hormone như xét nghiệm testosterone. Ứng dụng các thiết bị tiên tiến như máy miễn dịch tự động (RIA hoặc ELISA), LC-MS/MS, cung cấp kết quả nhanh chóng, chính xác. Đây là lựa chọn phù hợp cho những người nghi ngờ thiếu hụt testosterone hoặc gặp rối loạn nội tiết.
Đây là một trong những cơ sở y tế hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực xét nghiệm, điều trị nội tiết. Điểm nổi bật của bệnh viện là đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, hệ thống thiết bị hiện đại đạt chuẩn quốc tế, nổi bật như:
Xét nghiệm testosterone tại Tâm Anh được thực hiện bởi các chuyên gia đầu ngành. Kết quả được phân tích bằng công nghệ hiện đại, giúp đánh giá chính xác mức testosterone trong máu. Ngoài ra, bệnh viện cung cấp dịch vụ tư vấn, điều trị các rối loạn hormone, hữu ích cho nam giới gặp vấn đề về sinh lý.
Xem thêm: 6 địa chỉ xét nghiệm testosterone ở TPHCM được đánh giá cao
Dưới đây các thắc mắc thường gặp khi thực hiện xét nghiệm testosterone:
Xét nghiệm testosterone được thực hiện bằng cách lấy mẫu máu, do đó bạn sẽ có cảm giác đau nhẹ, khó chịu, tùy thuộc vào độ nhạy cảm của từng người.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm bổ sung để đánh giá chi tiết hơn tình trạng sức khỏe, nguyên nhân thiếu hụt testosterone như:
Chi phí xét nghiệm nồng độ testosterone gồm phí khám, lấy mẫu, phân tích mẫu. Nếu xét nghiệm do bác sĩ chỉ định, bảo hiểm y tế thường hỗ trợ, nhưng bạn có thể phải trả thêm một phần như đồng thanh toán, khấu trừ, tùy gói bảo hiểm. Tại Việt Nam, giá xét nghiệm dao động từ 80.000 – 260.000 VNĐ, tùy cơ sở y tế. Để biết rõ hơn, bạn nên liên hệ với cơ sở y tế có ý định đến thực hiện xét nghiệm.
Tìm hiểu chi tiết: Xét nghiệm testosterone giá bao nhiêu
Xét nghiệm testosterone có thể giúp đánh giá sức khỏe nội tiết, hỗ trợ chẩn đoán các vấn đề liên quan đến hormone sinh dục. Quy trình xét nghiệm tuy đơn giản nhưng cần chuẩn bị cẩn thận, tuân thủ đúng hướng dẫn để đảm bảo độ chính xác. Nếu bạn gặp dấu hiệu bất thường, cần kiểm tra hormone, hãy chọn các cơ sở y tế uy tín như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để thực hiện.
