Cây đinh lăng là thảo dược thường dùng trong các bài thuốc dân gian hỗ trợ bồi bổ sức khỏe, tăng sinh lực, thông tia sữa, lợi tiểu, cải thiện liệt dương, kiết lỵ,… Vậy có thể dùng lá đinh lăng chữa xương khớp không? Cùng ECO Pharma tìm hiểu qua bài viết sau.
Cây đinh lăng có danh pháp khoa học là Polyscias fruticosa, thuộc chi Đinh lăng (Polyscias), họ Cuồng cuồng (Araliaceae). Cây bụi, thân sần sùi, cao 1 – 2 mét. Lá kép lông chim 2 – 3 lần, mọc so le. Lá chét có răng cưa ở mép lá. Hoa mọc thành chùm nhỏ ở đầu cành, màu lục nhạt hoặc trắng xám. Quả hạch dẹt, màu trắng bạc. Rễ hình trụ tròn hoặc hơi dẹt, cong queo, giòn, dễ gãy, thường phân nhánh, màu vàng nâu, nhiều nốt sần, kết cấu của rễ có nhiều khe, hốc; hình dáng đa dạng.
Loại cây này được trồng phổ biến ở các nước Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, dùng làm cảnh có ý nghĩa phong thủy, xua đuổi tà khí; làm dược liệu trong y học cổ truyền; chế biến món ăn…
Theo y học cổ truyền, cây đinh lăng được đại danh y Hải Thượng Lãn Ông gọi là “nhân sâm của người Việt” vì có thành phần và tác dụng dược lý tương tự như nhân sâm. Toàn bộ thân, lá của đinh lăng đều có thể dùng làm dược liệu, đặc biệt là phần rễ có vị ngọt, tính bình, quy vào kinh phế, tỳ, thận; hỗ trợ bồi bổ khí huyết, đả thông kinh mạch, tăng sức chịu đựng và dẻo dai của cơ thể. Lá đinh lăng vị đắng, dùng giải độc thức ăn, chữa ho ra máu, chống dị ứng, kiết lỵ.
Theo y học hiện đại, đinh lăng chứa thành phần saponin, polyacetylen, tinh dầu, flavonoid có tác dụng chống oxy hóa, cải thiện số lượng tinh trùng, cải thiện cơ trơn tử cung, tốt cho trí nhớ, hạ đường huyết, chống hen suyễn, kháng histamin, chống hủy tế bào xương, bảo vệ gan và thận. Lá nghiền nhỏ, đắp lên vết thương giúp giảm sưng và viêm. Rễ đun sôi để uống giúp lợi tiểu, làm dịu thần kinh, giảm đau khớp. Một nghiên cứu trên Tạp chí Sinh học Dược phẩm cũng cho thấy chiết xuất ethanol từ cây đinh lăng giúp kháng histamin và ổn định tế bào mast, rất hữu ích trong việc kiểm soát bệnh hen suyễn. (1)
Dùng lá đinh lăng chữa xương khớp được khá nhiều người áp dụng, do loại thảo dược này chứa các thành phần có lợi như saponin, alkaloid, polyphenol, flavonoid, vitamin C, B1, B2 và B6 giúp chống oxy hóa, tăng sức bền cho cơ thể, cải thiện khả năng vận động, nâng cao sức khỏe toàn thân, bao gồm xương khớp.
Theo Đông y, đinh lăng giúp bổ khí huyết, đả thông kinh mạch, có tác dụng cải thiện các vấn đề xương khớp hiệu quả.
Nghiên cứu trong y học hiện đại cho thấy chiết xuất ethanol của lá đinh lăng thể hiện hoạt tính chống hủy xương thông qua việc ức chế sự biệt hóa và chức năng của tế bào hủy xương do RANKL gây ra. Tuy nhiên, đây là tác dụng được thử nghiệm trên động vật, cần nhiều nghiên cứu hơn để kết luận hiệu quả của cây đinh lăng đối với xương khớp con người. (2)
Đến nay, việc dùng cây đinh lăng chữa bệnh xương khớp vẫn được xem là bài thuốc dân gian, chưa có đầy đủ bằng chứng khoa học chứng minh hiệu quả. Do đó, cần thận trọng khi sử dụng để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Tất cả bộ phận của cây đinh lăng đều có thể dùng làm bài thuốc dân gian. Một số phương pháp phổ biến được nhiều người thực hiện gồm:
*Lưu ý chỉ uống 1 – 2 ly nhỏ/ngày.
Chuẩn bị 8g – 16g rễ cây đinh lăng, thái nhỏ, sao vàng rồi sắc với khoảng 400ml nước. Đến khi nước cạn còn 100ml thì tắt bếp, uống nhiều lần trong ngày.
Chuẩn bị một nắm lá đinh lăng tươi, rửa sạch, giã nhuyễn và đắp lên vùng xương khớp bị sưng đau. Khi lá khô, có thể đắp tiếp lần 2 để làm dịu vết thương nhanh chóng.
Người bị đau nhức xương khớp có thể áp dụng những bài thuốc từ cây đinh lăng dưới đây:
Bài thuốc 1:
Bài thuốc 2:
Bài thuốc 3:
Khi áp dụng các bài thuốc lá đinh lăng chữa xương khớp, người bệnh cần chú ý các vấn đề sau nhằm đảm bảo an toàn:
Ngoài những bài thuốc dân gian dùng lá đinh lăng chữa xương khớp, người bệnh nên kết hợp nhiều biện pháp khác giúp đẩy nhanh hiệu quả:
Tình trạng đau nhức xương khớp có thể được cải thiện bằng thuốc giảm đau paracetamol, thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) chẳng hạn như ibuprofen, celecoxib, diclofenac,… Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thuốc chống viêm nhóm corticoid dạng uống hoặc tiêm, thuốc giãn cơ như cyclobenzaprine, metaxalone. Lưu ý, việc sử dụng thuốc phải có sự chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
Tập thể dục đều đặn là giải pháp hỗ trợ xương khớp chắc khỏe, dẻo dai, linh hoạt. Người bệnh nên ưu tiên những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ, yoga, đạp xe,… đến khi tình trạng đau nhức được cải thiện, hãy tăng dần cường độ. Lưu ý tránh những hoạt động cường độ cao như chống đẩy, cử tạ, plank,… vì có thể làm xương khớp đau nhức nghiêm trọng hơn.
Châm cứu sử dụng những cây kim mỏng xuyên qua da, kích thích vào các huyệt cụ thể, giúp đả thông kinh mạch, lưu thông khí huyết, giảm đau nhức xương khớp hiệu quả. Nghiên cứu đã chỉ ra, châm cứu rất hữu ích với một số tình trạng như đau lưng, đau cổ, đau đầu gối liên quan đến viêm xương khớp. Ngoài ra, cũng giúp giảm đau khớp do sử dụng thuốc ức chế aromatase (dùng cho người bị ung thư vú). Một đánh giá tổng hợp từ 20 nghiên cứu cho thấy: tác dụng giảm đau của châm cứu vẫn kéo dài đến một năm kể từ khi kết thúc điều trị ở người bị đau lưng và viêm xương khớp. (3)
Người bệnh xương khớp nên xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ các dưỡng chất:
Thừa cân, béo phì có thể gây áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp chịu lực như khớp háng, khớp gối, khiến tình trạng đau nhức, sưng viêm trở nên nghiêm trọng hơn. Người bệnh nên kiểm soát cân nặng bằng cách tập thể dục đều đặn và có chế độ dinh dưỡng khoa học, giảm lượng đường và chất béo tiêu thụ, đồng thời theo dõi cân nặng thường xuyên để phát hiện những thay đổi bất thường của cơ thể và điều trị kịp thời.
Nếu bệnh xương khớp không được cải thiện sớm, có nguy cơ gây ra nhiều biến chứng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bên cạnh bài thuốc cây đinh lăng chữa bệnh xương khớp, nên tăng cường bổ sung các tinh chất thông qua đường uống, đặc biệt là các chiết xuất thiên nhiên đã được khoa học kiểm định tính an toàn và hiệu quả như Collagen Type 2 không biến tính & Collagen Peptide, Turmeric Root (Curcumin), Chondroitin Sulfate,… hỗ trợ giảm đau do viêm khớp và thoái hóa khớp, bảo vệ màng hoạt dịch và sụn khớp, tăng độ dẻo dai cho xương khớp, đẩy lùi quá trình thoái hóa khớp.
Bài liên quan: Đau nhức xương khớp ăn chuối tiêu được không?
Sử dụng lá đinh lăng chữa xương khớp cần chú ý liều lượng và phản ứng của cơ thể để điều chỉnh phù hợp. Trường hợp muốn bổ sung cây đinh lăng vào bữa ăn hằng ngày, hãy thảo luận với bác sĩ để đảm bảo an toàn sức khỏe, tránh xảy ra tác dụng phụ.
