Làm mẹ là một hành trình tuyệt vời nhưng cũng đầy thử thách. Sau khi trải qua quá trình mang thai và sinh nở, nhiều phụ nữ gặp phải một giai đoạn cảm xúc tiêu cực được gọi là “Baby Blues“. Baby Blues có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đe dọa sự sống của sản phụ. Vậy Baby Blues là gì? Cùng ECO Pharma tìm hiểu chủ đề trong bài viết dưới này.
Baby blues là cảm giác buồn bã mà một người phụ nữ có thể cảm thấy trong vài ngày đầu sau khi sinh con. Có tới 4 trong 5 người mới làm mẹ (80%) mắc phải tình trạng này. Baby blues có thể ảnh hưởng đến phụ nữ sau sinh ở bất kỳ chủng tộc, tuổi tác, thu nhập, văn hóa hoặc trình độ học vấn nào. (1)
Hầu hết các trường hợp đều trải qua cảm giác buồn bã từ 2 đến 3 ngày sau khi em bé chào đời. Nó có thể kéo dài đến 2 tuần và tự biến mất mà không cần điều trị. Nếu bạn có cảm giác buồn bã kéo dài hơn 2 tuần, hãy nói với bác sĩ để kiểm tra xem bạn có mắc một tình trạng nghiêm trọng hơn gọi là trầm cảm sau sinh hay không. Các triệu chứng của trầm cảm sau sinh cũng tương tự như baby blues nhưng chúng nghiêm trọng và kéo dài hơn.
Baby Blues nên được nhận biết và điều trị kịp thời, kéo dài có thể diễn tiến thành các bệnh lý nguy hiểm như trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn tâm thần sau sinh. Những bệnh lý này ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe thể chất, tinh thần, nó có thể dẫn phụ nữ sau sinh đi đến ý nghĩ làm hại con nhỏ và bản thân.
Có 2 yếu tố chính để phân biệt Baby Blues và trầm cảm sau sinh là thời gian diễn ra và mức độ trầm cảm sau sinh sẽ khác với Baby Blues, hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu cụ thể sau đây:
Nếu bạn vẫn cảm thấy buồn, lo lắng sau 2 tuần kể từ khi sinh con, bạn có thể bị trầm cảm sau sinh. Vì Baby Blues thường không kéo dài quá 2 tuần.
Bệnh cũng xuất hiện khá nhanh sau khi sinh, vì vậy nếu bạn đột nhiên bắt đầu gặp các triệu chứng trầm cảm vài tuần hoặc vài tháng sau khi sinh thì đó không phải là Baby Blues. Trầm cảm sau sinh có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm đầu tiên sau khi sinh con.
Thông thường, Baby Blues sẽ khiến bạn cảm thấy chán nản và khó chịu nhưng chúng sẽ không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của bạn. Mặt khác, các triệu chứng của trầm cảm sau sinh không phải là thứ đến và đi dễ dàng, chúng dai dẳng hơn và không tự biến mất.
Có nhiều nguyên nhân có thể góp phần gây ra bệnh này như bị áp lực sau sinh, lối sống và hormone bị thay đổi,…
Phụ nữ sau khi sinh có thể gặp phải rất nhiều áp lực khác nhau, sự chăm sóc, quan tâm từ những thành viên khác trong gia đình là rất quan trọng để làm giảm những áp lực này. (2)
Áp lực về thể chất:
Áp lực về tinh thần:
Áp lực từ xã hội:
Ngoài ra, phụ nữ sau sinh còn có thể gặp phải các áp lực khác như:
Vì thế, sự quan tâm và sẻ chia từ gia đình và bạn bè là điều cần thiết để một người phụ nữ giảm bớt những áp lực mệt mỏi sau khi sinh con.
Sau khi sinh con, đặc biệt là trong vài ngày và tuần đầu tiên, giấc ngủ của bạn có thể sẽ bị xáo trộn. Nếu sinh con trong bệnh viện, bạn có thể không ngủ đủ do môi trường khác biệt và thường ồn ào gây khó ngủ. (3)
Ngay cả khi chăm sóc con tại nhà, bé cũng sẽ thức đêm để ăn hay quấy khóc. Trẻ cũng có khả năng thức đêm vì chưa học được sự khác biệt giữa ngày và đêm. Tất cả những điều này khiến phụ nữ sau sinh khó thích ứng ngay, có thể dẫn đến tâm trạng cáu kỉnh và mất phương hướng.
Ngoài lịch trình ngủ của bạn về cơ bản bị đảo lộn, việc thực hiện các nhu cầu cơ bản khác của bản thân như ăn uống và thậm chí tắm rửa hoàn toàn bị xáo trộn khi bạn sinh con. Bạn có thể không ăn đủ bữa và không có thời gian để lựa chọn thực phẩm lành mạnh.
Những thứ từng tạo nên tâm trạng vui vẻ cho ngày của bạn, chẳng hạn như một tách cà phê khi thức dậy, tập thể dục hoặc tắm có thể khó thực hiện được khi bạn đã có con. Tất cả những thay đổi này có thể cộng lại và ảnh hưởng đến tâm trạng của bạn.
Những thay đổi nội tiết tố xảy ra sau khi sinh có thể dẫn đến Baby Blues. Khi mang thai, cơ thể sản xuất một lượng lớn estrogen và progesterone để hỗ trợ thai kỳ và giúp em bé phát triển. Trong vòng 24 giờ đầu sau khi sinh, mức độ hormone này nhanh chóng giảm xuống mức trước khi mang thai. Do đó, phụ nữ có thể trải qua những thay đổi tâm trạng tương tự như những gì trải qua trong hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) và kỳ kinh nguyệt.
Đồng thời, nồng độ estrogen và progesterone đang giảm nhanh chóng, các hormone hỗ trợ tiết sữa prolactin và oxytocin đang tăng lên. Mặc dù những hormone này thường gắn liền với cảm giác hạnh phúc và yên bình nhưng chúng vẫn tạo ra sự thay đổi trong thành phần nội tiết tố chung của cơ thể. Điều này có thể gây ra những thay đổi về tâm trạng.
Đối với một số người, lượng hormone do tuyến giáp sản xuất có thể giảm mạnh khiến họ cảm thấy mệt mỏi và chán nản. Ngủ không đủ giấc và ăn uống không tốt có thể làm tăng thêm những cảm giác này.
Một trong những nguyên nhân gây ra Baby Blues là do di truyền. Một người phụ nữ có khả năng mắc hội chứng này cao hơn nếu tiền sử gia đình có mẹ hoặc chị em gái đã từng mắc bệnh. Trong trường hợp có người thân đã từng mắc phải tình trạng này, người bệnh cần chú ý các biểu hiện khác thường về mặt tâm lý để kịp thời phát hiện và chăm sóc sức khỏe tinh thần tốt hơn.
Các triệu chứng có thể bắt đầu từ 2 đến 3 ngày sau khi em bé chào đời. Hầu hết các trường hợp đều tự biến mất cảm giác buồn chán trong vòng 10 ngày nhưng đôi khi lên đến 14 ngày sau khi sinh.
Nhìn chung, các triệu chứng của bệnh này bao gồm:
Về bản chất, bạn không cần phải làm bất cứ điều gì để chữa trị chứng của bệnh này. Hầu hết phụ nữ sau sinh cảm thấy rằng khi họ thích nghi với vai trò mới và ổn định thói quen với con mình, bạn bắt đầu cảm thấy được là chính mình hơn.
Điều đó cho thấy, giai đoạn sau sinh có nhiều khó khăn và quan trọng là bạn phải chăm sóc bản thân tốt nhất có thể. Tìm kiếm những điều khiến bạn cảm thấy dễ chịu hơn trong thời gian chuyển tiếp này có thể giúp bạn trở lại “bình thường” (hoặc ít nhất là tìm lại trạng thái bình thường mới của mình) nhanh hơn một chút.
Một chế độ ăn uống hợp lý góp phần giúp phụ nữ hỗ trợ điều trị Baby Blues hiệu quả hơn. Sau đây là một số thực phẩm có thể được ưu tiên trong thực đơn:
Thiếu ngủ là một yếu tố nguy cơ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe tinh thần trong đó có cả trầm cảm. Nghỉ ngơi đầy đủ có thể giúp bạn cải thiện các triệu chứng của Baby Blues. Một số cách để cải thiện giấc ngủ trong thời kỳ hậu sản bao gồm ngủ khi em bé ngủ, nhờ người thân giúp đỡ chăm sóc con cái để bạn có thể ngủ lâu hơn.
Trong một số trường hợp, vấn đề về giấc ngủ của phụ nữ sau sinh có thể không liên quan đến em bé. Nếu bạn thấy mình khó ngủ hoặc thức dậy thường xuyên ngay cả khi bé đang ngủ thì đây có thể là dấu hiệu của chứng rối loạn giấc ngủ. Hãy đảm bảo thực hành vệ sinh giấc ngủ tốt, bao gồm đi ngủ đúng giờ, tránh các thiết bị điện tử, caffeine, rượu và các bữa ăn quá no trước khi đi ngủ, đồng thời tạo không gian tối, yên tĩnh trong phòng ngủ của bạn. Nếu bạn tiếp tục khó ngủ trong khi thực hành vệ sinh giấc ngủ tốt, hãy nhớ báo vấn đề này với bác sĩ.
Mặc dù tập thể dục tốt cho sức khỏe tinh thần, nhưng bạn nên đợi bác sĩ cho phép trước khi tiếp tục hoặc bắt đầu thói quen tập thể dục sau sinh. Sau khi bạn đã sẵn sàng tập thể dục, các chuyên gia khuyên bạn nên tập thể dục khoảng 150 phút trong suốt một tuần.
Ví dụ bạn có thể đặt mục tiêu tập thể dục 30 phút, 5 ngày mỗi tuần hoặc 50 phút tập thể dục 3 ngày mỗi tuần. Phụ nữ sau sinh sẽ nhận được nhiều lợi ích từ việc đi bộ, thể dục nhịp điệu, giãn cơ, rèn luyện sức mạnh và các bài tập sàn chậu.
Nếu bạn đang gặp khó khăn sau khi sinh con, đừng ngần ngại lên tiếng. Việc chia sẻ cảm xúc và cho những người thân biết bạn cần được hỗ trợ nhiều hơn là điều cần thiết.
Những tuần đầu tiên làm mẹ có thể là khoảng thời gian vô cùng khó khăn. Tránh căng thẳng và không làm nhiều việc quá mức có thể giúp bạn phục hồi sức khỏe thể chất và tinh thần tốt hơn. Để giảm bớt căng thẳng, hãy nhờ sự giúp đỡ khi có thể. Người thân có thể hỗ trợ bạn trong những việc giặt giũ, dọn dẹp, chạy việc vặt và nấu ăn. Nếu bạn phải tự mình làm những việc này, hãy ưu tiên những việc quan trọng nhất và tránh tạo áp lực không cần thiết cho bản thân.
Khi có các triệu chứng nghi ngờ mắc Baby Blues, các sản phụ không nên chủ quan mà cần đến cơ sở y tế có chuyên môn để được khám, đánh giá và điều trị phù hợp. Bạn nên chọn những bệnh viện đa khoa uy tín, trang thiết bị hiện đại, có Trung tâm Sản phụ khoa và nhiều chuyên khoa kết hợp như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia đầu ngành, giàu kinh nghiệm chẩn đoán và phối hợp điều trị hiệu quả.
Bạn có thể liên hệ Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh qua thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Baby Blues là một trải nghiệm phổ biến và thường vô hại, ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ sau sinh. Tuy nhiên, nó cũng có thể gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người mẹ. Do đó, việc nhận thức được các triệu chứng và cách điều trị Baby Blues là rất quan trọng. Nếu các triệu chứng kéo dài hơn hai tuần hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của bạn, hãy liên hệ với bác sĩ để được hỗ trợ.
