Đau nhức xương khớp khi thời tiết thay đổi là hiện tượng khá phổ biến ở người mắc bệnh lý về xương khớp và người cao tuổi. Thay đổi nhiệt độ, độ ẩm và áp suất không khí có thể tác động trực tiếp đến hệ cơ xương, gây đau nhức, cứng khớp, thậm chí làm trầm trọng hơn các triệu chứng viêm khớp. Trong bài viết này, hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và giải pháp giúp giảm đau nhức xương khớp khi thay đổi thời tiết.
Đau nhức xương khớp khi thời tiết thay đổi là tình trạng xảy ra khi áp suất khí quyển, nhiệt độ và độ ẩm không khí biến động, gây cảm giác đau nhức tại các khớp. Đây là trường hợp thường gặp ở người cao tuổi, người có bệnh lý về khớp như viêm khớp hoặc thoái hóa khớp, người từng bị chấn thương khớp,… Đau xương khớp khi thay đổi thời tiết thường xảy ra ở khớp vai, khớp gối, khớp tay, khớp hông, cột sống. (1)
Thời tiết gây tác động đáng kể đến xương khớp. Nhiều nghiên cứu cho thấy, khi áp suất không khí giảm, chất lỏng bên trong các khớp bị giãn nở, làm tăng áp lực lên các mô xung quanh, dẫn đến đau nhức. Ngoài ra, nhiệt độ thấp còn có thể làm các cơ và dây chằng bị co lại, làm giảm tính linh hoạt của khớp và gây cứng khớp. Đó là lý do các triệu chứng đau khớp thường trở nên nặng hơn vào những ngày lạnh hoặc ẩm ướt. (2)
Ngoài các yếu tố liên quan đến thời tiết, có nhiều nguyên nhân khác tác động và dẫn đến đau nhức xương khớp khi thời tiết thay đổi.
Như đã đề cập, khi thời tiết thay đổi, áp suất khí quyển biến động, gây ảnh hưởng lớn đến các khớp. Khi áp suất khí quyển giảm, các mô xung quanh khớp có xu hướng giãn nở, tạo áp lực lên các dây thần kinh và các khớp, từ đó gây cảm giác đau và khó chịu. Điều này đặc biệt rõ rệt ở những người mắc các bệnh lý xương khớp như viêm khớp, vì các khớp bị tổn thương thường nhạy cảm hơn với các thay đổi từ môi trường bên ngoài.
Thời tiết lạnh, nhiệt độ xuống thấp, có thể làm co mạch máu, từ đó giảm lượng máu lưu thông đến các khớp và cơ. Khi lưu lượng máu giảm, các khớp không nhận đủ dưỡng chất và oxy cần thiết, khiến tình trạng đau nhức trở nên trầm trọng hơn. Hơn nữa, nhiệt độ lạnh có thể làm căng cứng cơ, tăng cảm giác đau và giảm tính linh hoạt của khớp. Điều này giải thích tại sao nhiều người cảm thấy cứng khớp và khó di chuyển vào mùa đông hoặc khi trời lạnh.
Xem thêm: Đau nhức xương khớp khi trời lạnh
Vào những ngày thời tiết lạnh hoặc mưa gió, mọi người thường có xu hướng ít vận động hơn khiến các khớp dễ bị cứng và kém linh hoạt. Thiếu vận động liên tục cũng làm giảm lượng dịch khớp tiết ra, một yếu tố quan trọng giúp bôi trơn và bảo vệ khớp. Chính vì vậy, mọi người nên duy trì thói quen tập luyện nhẹ nhàng, ngay cả khi thời tiết thay đổi, để giữ cho khớp linh hoạt và giảm nguy cơ đau nhức.
Độ ẩm cao cũng là một trong các yếu tố dẫn đến đau nhức xương khi thời tiết thay đổi. Nguyên nhân là khi độ ẩm cao, các mô liên kết trong cơ thể, bao gồm cả dây chằng và cơ, có xu hướng hấp thụ nhiều nước hơn, làm tăng áp lực lên các khớp. Người mắc các bệnh lý viêm khớp hoặc thoái hóa khớp thường cảm nhận rõ rệt cảm giác đau nhức tăng lên khi thời tiết ẩm ướt.
Một số người có hệ thần kinh nhạy cảm hơn bình thường và khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là khi nhiệt độ giảm hoặc độ ẩm tăng, các dây thần kinh quanh khớp có thể phản ứng mạnh hơn, gây cảm giác đau nhức. Một số nghiên cứu cho thấy, những người có bệnh lý liên quan đến viêm khớp hoặc đau mãn tính thường có hệ thống thần kinh nhạy cảm hơn. Vì vậy, họ dễ bị tác động bởi những biến đổi từ môi trường, chẳng hạn như thay đổi về áp suất khí quyển hay độ ẩm không khí.
Khi trời lạnh, cơ bắp có xu hướng co lại, trở nên cứng và kém linh hoạt hơn. Điều này làm hạn chế sự di chuyển của khớp, khiến cho việc vận động trở nên khó khăn và đau nhức hơn. Nhiệt độ thấp còn làm cho các cơ và gân không thể giãn nở như bình thường, làm tăng nguy cơ chấn thương. Vì vậy, vào những ngày thời tiết lạnh, bạn cần làm ấm cơ thể trước khi thực hiện các hoạt động thể chất để hạn chế cứng khớp và đau nhức.
Thời tiết lạnh không chỉ ảnh hưởng đến cơ bắp mà còn khiến các gân và dây chằng co lại, làm giảm độ linh hoạt của khớp. Khi gân và dây chằng co rút có thể gây áp lực lên các khớp, làm đau và cứng khớp. Đặc biệt ở những người mắc các bệnh lý liên quan đến xương khớp như viêm khớp dạng thấp hay thoái hóa khớp, hiện tượng co rút gân cơ có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là khi chuyển mùa, hệ miễn dịch của cơ thể dễ bị ảnh hưởng và suy yếu, làm giảm khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh. Điều này cũng góp phần làm tăng nguy cơ đau nhức xương khớp. Sức đề kháng suy giảm không chỉ khiến cơ thể dễ nhiễm bệnh mà còn làm yếu đi các mô liên kết và khớp, dẫn đến đau nhức và viêm khớp.
Các triệu chứng thường gặp đối với tình trạng đau nhức xương khớp khi thời tiết thay đổi có thể bao gồm (3):
Một số phương pháp giúp bạn phòng ngừa đau xương khớp khi thay đổi thời tiết.
Tập thể dục và vận động đều đặn là cách tốt nhất để duy trì sự linh hoạt của khớp và giảm nguy cơ đau nhức khi thời tiết thay đổi. Tập luyện đều đặn giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, hỗ trợ các khớp và giảm áp lực lên các vùng khớp dễ bị tổn thương. Bạn có thể tập các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội hoặc đạp xe,… giúp cải thiện tuần hoàn máu, duy trì độ linh hoạt và giảm đau nhức xương khớp.
Băng khớp gối hoặc các loại băng hỗ trợ khớp có thể giúp bảo vệ các khớp khỏi tổn thương, đặc biệt khi hoạt động mạnh hoặc vận động trong thời tiết lạnh. Sử dụng băng hỗ trợ giúp giữ ấm và giảm bớt áp lực lên khớp, từ đó giảm đau nhức, đặc biệt ở những người có khớp bị tổn thương do viêm hoặc thoái hóa khớp.
Khi nhiệt độ giảm, giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng khớp, giúp hạn chế tình trạng co mạch máu, cơ, dây chằng. Bạn nên mặc quần áo ấm, sử dụng khăn, găng tay để giữ ấm cho các khớp, nhất là các vùng khớp dễ bị đau nhức như đầu gối, vai, hông.
Tắm nước ấm là một biện pháp hiệu quả giúp giảm căng thẳng cơ bắp và giảm đau khớp. Nước ấm giúp tăng cường lưu thông máu, từ đó giảm đau và cứng khớp. Bạn có thể sử dụng muối tắm hoặc các loại tinh dầu như oải hương để thư giãn cơ thể và làm dịu các triệu chứng viêm khớp.
Trong những trường hợp đau nhức xương khớp khi thời tiết thay đổi nghiêm trọng, bạn có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau hoặc kháng viêm không steroid (NSAIDs) theo chỉ dẫn của bác sĩ giúp giảm các triệu chứng đau khớp tạm thời. Tuy nhiên, nên thận trọng khi sử dụng thuốc và chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn để tránh tác dụng phụ.
Những ai đang gặp các bệnh lý về xương khớp nên thiết lập chế độ nghỉ ngơi và thư giãn khi thời tiết chuyển mùa để giúp giảm đau và giảm căng thẳng tại các vùng khớp bị ảnh hưởng. Tránh các hoạt động mạnh hoặc vận động quá mức và cho phép các khớp được nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp giảm cường độ đau nhức và ngăn ngừa các triệu chứng đau xương khớp khi thay đổi thời tiết.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương khớp. Bổ sung đủ canxi, vitamin D, omega-3 và các khoáng chất thiết yếu giúp xương và khớp khỏe mạnh hơn. Các thực phẩm giàu canxi như sữa, cá hồi, rau lá xanh, các loại hạt, ngũ cốc,… là nguồn dinh dưỡng lý tưởng giúp tăng cường sức khỏe xương khớp.
Bên cạnh đó, bạn có thể cân nhắc bổ sung các tinh chất có lợi cho xương khớp như Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root (Curcumin) và Chondroitin Sulfate, đây là những tinh chất đã được khoa học chứng minh có thể mang lại hiệu quả cao trong việc hỗ trợ giảm đau nhức khớp. Chúng không chỉ giúp bảo vệ, tái tạo sụn khớp mà còn cải thiện độ linh hoạt, tăng cường sự dẻo dai của các khớp. Đồng thời, những hoạt chất này cũng có tác dụng làm chậm quá trình thoái hóa khớp, giúp duy trì sức khỏe xương khớp tốt hơn theo thời gian.
Nước có vai trò quan trọng trong việc bôi trơn khớp và giữ cho khớp hoạt động linh hoạt. Uống đủ nước giúp cung cấp độ ẩm cần thiết cho các khớp, giúp khớp không bị cứng và đau khi thời tiết thay đổi. Bạn nên uống 2 – 3 lít nước mỗi ngày để đảm bảo cơ thể đủ nước và khớp hoạt động tốt.
Massage và xoa bóp nhẹ nhàng các khớp có thể giúp giảm đau và giảm căng cơ. Xoa bóp kích thích lưu thông máu, giảm căng thẳng ở các cơ và giúp khớp linh hoạt hơn. Bạn có thể sử dụng dầu massage hoặc tinh dầu thảo mộc để tăng cường hiệu quả và giúp thư giãn các khớp hiệu quả.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để phát hiện sớm các vấn đề về xương khớp. Nếu bạn thường xuyên bị đau khớp khi thay đổi thời tiết, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và có hướng điều trị phù hợp. Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp bạn kiểm soát tốt hơn tình trạng đau nhức và giảm thiểu nguy cơ biến chứng về sau.
Bài liên quan: Trở trời đau nhức xương khớp nên làm gì?
Đau nhức xương khớp khi thời tiết thay đổi là tình trạng không hiếm gặp. Những biến đổi về nhiệt độ, áp suất khí quyển và độ ẩm có thể tác động tiêu cực đến khớp, gây đau nhức và cứng khớp. Tuy nhiên, với các biện pháp phòng ngừa như duy trì thói quen vận động, giữ ấm cơ thể, bổ sung dinh dưỡng hợp lý và chăm sóc khớp đúng cách, bạn có thể giảm thiểu triệu chứng và bảo vệ sức khỏe xương khớp lâu dài.
