Suy tim ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Điều trị suy tim phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và người bệnh để cải thiện chất lượng cuộc sống, kéo dài tuổi thọ. Cùng ECO Pharma tìm hiểu về bệnh suy tim và cách điều trị trong bài viết sau đây.
Điều trị suy tim từ sớm là một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng cuộc sống và tuổi thọ của người bệnh. Việc phát hiện và điều trị bệnh sớm, mang đến nhiều ý nghĩa:
Bệnh suy tim điều trị thế nào? Có nhiều cách điều trị suy tim như dùng thuốc, phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, ghép tim,…
Điều chỉnh lối sống đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc quản lý và cải thiện tình trạng bệnh suy tim. Dưới đây là một số thay đổi mà người bệnh nên thực hiện:
Giảm lượng muối nạp vào cơ thể giúp kiểm soát huyết áp và giảm gánh nặng cho tim. Ưu tiên thực phẩm tươi như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt cung cấp nhiều chất xơ và các chất dinh dưỡng cần thiết. Hạn chế chất béo bão hòa và cholesterol trong thức ăn đóng hộp, chiên xào, các chất này có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Đừng quên uống đủ 2 lít nước giúp duy trì huyết áp ổn định và hỗ trợ chức năng thận.
Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga giúp tăng cường sức khỏe tim mạch. Trước khi bắt đầu bất kỳ kế hoạch tập luyện nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để lựa chọn bài tập phù hợp. Người bệnh cũng cần bỏ thuốc lá, rượu bia, giảm căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Thiền, nghe nhạc có thể giúp bạn thư giãn và ngủ ngon hơn.
Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE) và thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB) làm giảm áp lực mạch máu sau tim (giảm hậu tải) bằng cách làm giãn mạch máu. Điều này làm giảm khối lượng công việc của tim và giúp ngăn ngừa suy tim trở nên trầm trọng hơn.
Thuốc ức chế ACE thường được kê đơn bao gồm:
Các loại thuốc ARB được kê đơn phổ biến bao gồm:
Thuốc lợi tiểu giúp cơ thể đào thải lượng dịch dư thừa và natri thông qua việc đi tiểu, từ đó giảm bớt gánh nặng cho tim. Thuốc này cũng làm giảm sự tích tụ dịch trong phổi và mô kẽ trong các cơ quan khác khác của cơ thể, giúp giảm tình trạng phù ngoại biên như mắt cá chân và chân. Các loại thuốc thường được kê đơn bao gồm:
Một số loại thuốc điều trị suy tim khác như thuốc ức chế thụ thể angiotensin/neprilysin (ARNI), thuốc chẹn beta, thuốc ức chế SGLT-2, thuốc đối kháng Aldosterone,…
Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành sẽ chuyển hướng nguồn cung cấp máu đi qua phần động mạch bị tắc. Trong quá trình này, bác sĩ phẫu thuật sẽ lấy các mạch máu khỏe mạnh từ một phần khác của cơ thể, chẳng hạn như chân hoặc cổ tay. Sau đó, họ phẫu thuật nối các mạch máu vào động mạch bị hỏng.
Sau phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, điều đặc biệt quan trọng là phải giảm lượng chất béo và cholesterol tiêu thụ vì những chất này sẽ tiếp tục gây gây tắc nghẽn các động mạch. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe cũng khuyến cáo nên tăng cường hoạt động thể chất để tăng cường chức năng cơ tim, qua đó giúp các phương pháp điều trị suy tim hiệu quả hơn.
Trong quá trình phẫu thuật này, các phần bị hỏng của van được sửa chữa. Lợi ích của việc sửa van là bảo tồn được tổ chức van tự nhiên nên giảm được đáng kể nguy cơ nhiễm trùng van hoặc phải dùng thuốc chống đông sau phẫu thuật thay van. Sau 6 đến 8 tuần điều trị, sức khỏe của người bệnh thường chuyển biến tốt hơn rất nhiều, có thể thực hiện các công việc nhẹ nhàng.
Suy tim đôi khi là do van tim bị khiếm khuyết hoặc có bệnh lý. Van tim điều chỉnh lưu lượng máu bên trong tim. Khi van tim không hoạt động bình thường sẽ gây áp lực cho tim và có thể dẫn đến suy tim. Đối với một số vấn đề về van, điều trị nội khoa là bước đầu tiên, phẫu thuật thường được chỉ định khi bệnh van tim tiến triển nặng, gây ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng tim.
Trong phẫu thuật điều trị suy tim này, van bị hỏng sẽ được lấy ra để thay thế bằng một van mới, có thể là van cơ học làm từ kim loại và nhựa, hoặc van làm từ mô người hoặc động vật. Trong quá trình phẫu thuật, người bệnh được kết nối với máy tim phổi cung cấp máu cho não và cơ thể. Sau khi phẫu thuật, tùy vào loại van tim được thay thế, người bệnh có thể dùng thuốc để ngăn ngừa cục máu đông hình thành xung quanh van tim mới.
Một số trường hợp bị suy tim nặng hoặc rối loạn nhịp tim nghiêm trọng có thể cần máy khử rung tim cấy ghép. Thiết bị này giúp phát hiện các rối loạn nhịp tim đe dọa tính mạng bằng cách truyền một cú sốc vào tim để thiết lập lại nhịp giúp tim hoạt động bình thường. Thiết bị này đã cứu sống hàng triệu người.
Suy tim làm cho các buồng tim co bóp không còn đồng bộ, điều này làm cho tình trạng suy tim diễn tiến nhanh hơn. Khi đó, có thể cần đến liệu pháp đồng bộ hóa cơ tim, còn được gọi là tạo nhịp hai tâm thất, giúp cho 4 buồng tim co bóp đồng bộ nhịp nhàng. Phương pháp này giúp cải thiện chức năng tim, giảm nguy cơ nhập viện và tăng khả năng sống sót.
Tâm thất trái là buồng lớn của tim bơm máu cho cơ thể. Thiết bị hỗ trợ tâm thất trái là thiết bị dạng bơm cơ học. Một số người sử dụng thiết bị này vĩnh viễn, nhưng thường được coi là cầu nối để ghép tim hoặc giải pháp tạm thời nếu cần phẫu thuật hoặc ghép tim.
Một số trường hợp bị suy tim nặng, tiến triển không thể điều trị bằng thuốc, các thiết bị và thủ thuật khác, ghép tim có thể là phương pháp điều trị suy tim hiệu quả duy nhất. Bác sĩ phẫu thuật thay thế trái tim bị tổn thương bằng một trái tim khỏe mạnh từ một người hiến tặng đã đăng ký hiến tạng khi còn sống và được xác nhận là đã chết não.
Những người được ghép tim có triển vọng tốt sau khi cấy ghép. Trên thực tế, khoảng 90% trường hợp sống được hơn một năm sau ca phẫu thuật và trung bình thời gian sống sót là hơn 12 năm. Tuy nhiên, số lượng người bệnh được ghép tim vẫn còn tương đối thấp, khoảng 3.500 người mỗi năm. [1]
Khi nói đến mục tiêu điều trị suy tim, cho dù đó là suy tim phân suất tống máu giảm, phân suất tống máu bảo tồn hay phân suất tống máu trung bình, thì mục tiêu thực sự là như nhau. Mục tiêu đầu tiên là giúp người bệnh cảm thấy khỏe hơn, cải thiện các triệu chứng hoặc ít nhất là nếu không thể cải thiện các triệu chứng, bác sĩ sẽ cố gắng ngăn chặn tình trạng xấu đi dần dần theo thời gian. [2]
Xem thêm: Bệnh suy tim có chữa được không? Hết khỏi hoàn toàn không?
Một số nguyên tắc được áp dụng trong điều trị suy tim:
Xét nghiệm máu, X-quang ngực, điện tâm đồ,… là những phương pháp chẩn đoán hỗ trợ trong điều trị suy tim.
Bác sĩ lấy mẫu máu từ tĩnh mạch thường là ở cánh tay và mang mẫu đến phòng xét nghiệm để phân tích nồng độ các chất quan trọng, chẳng hạn như chất điện giải natri và kali, một loại protein là albumin, creatinine có liên quan đến chức năng thận. Kết quả bất thường có thể cho thấy tình trạng áp lực ở tim hoặc các cơ quan khác như thận và gan, thường là hậu quả của suy tim.
Chụp X-quang ngực sử dụng chùm tia bức xạ để quan sát tim, phổi và xương của người bệnh. Đây là phương pháp được thực hiện nhanh, không xâm lấn, có kết quả ngay. Chụp X-quang ngực giúp chẩn đoán các bệnh lý như suy tim, ung thư phổi, viêm phổi, lao phổi, chấn thương lồng ngực, đau ngực, ho mãn tính,…
Điện tâm đồ (EKG/ECG) là phương pháp dán các điện cực trên ngực và chân tay của người bệnh để theo dõi và ghi lại hoạt động điện của tim cho mục đích chẩn đoán. Máy vi tính sẽ chuyển thông tin thành dạng sóng để bác sĩ xem và diễn giải. Đây là một xét nghiệm nhanh, không xâm lấn và không gây đau. Người bệnh có thể thực hiện EKG khi nằm nghỉ hoặc khi đang tập thể dục như một phần của nghiệm pháp gắng sức.
Siêu âm tim là cách kiểm tra cấu trúc và chức năng của tim. Siêu âm có thể chẩn đoán nhiều tình trạng bệnh lý bao gồm bệnh cơ tim và bệnh van tim. Có một số loại xét nghiệm siêu âm, bao gồm siêu âm qua thành ngực và siêu âm qua thực quản. Các kỹ thuật siêu âm tim bao gồm siêu âm 2 chiều (2D), siêu âm 3 chiều (3D), siêu âm Doppler, siêu âm Doppler màu,…
Phân suất tống máu là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá chức năng tim ở những người bệnh suy tim. Phân suất tống máu hay còn gọi là chỉ số EF trong siêu âm tim được sử dụng để đánh giá chức năng thất trái. Nó thể hiện lượng máu thực tế được bơm ra khỏi thất trái sau mỗi nhát bóp so với toàn bộ lượng máu chứa trong thất trái trước đó.
Đây là cách giúp kiểm tra tình trạng của tim trong trạng thái gắng sức, thực hiện khi người bệnh chạy trên máy chạy bộ hoặc xe đạp thể thao và được kết nối với điện tâm đồ (ECG), siêu âm tim hoặc cộng hưởng từ tim. Bác sĩ sẽ theo dõi hình ảnh của tim, nhịp tim, huyết áp và các triệu chứng trước và sau khi gắng sức. Thông qua kết quả này, bác sĩ có thể lên kế hoạch điều trị suy tim phù hợp, nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Chụp cắt lớp vi tính (CT) tim là một thủ thuật sử dụng nhiều chùm tia X từ các góc độ khác nhau để thu được hình ảnh ba chiều (3D) chất lượng cao về tim, cùng với các mạch máu lớn và các cấu trúc xung quanh. CT tim sử dụng công nghệ CT tiên tiến, có hoặc không có truyền thuốc cản quang vào tĩnh mạch. Đối với phương pháp này, bác sĩ có được hình ảnh 3D độ phân giải cao về tim đang chuyển động và các mạch máu lớn.
Chụp động mạch vành là một thủ thuật chụp ảnh động X-quang tim đặc biệt, còn được gọi là thông tim. Mục đích là để xem động mạch vành có bị hẹp hay tắc nghẽn không và để tìm kiếm các bất thường ở cơ tim hoặc van tim. Hầu hết các thủ thuật chẩn đoán mạch vành đều được thực hiện trong ngày, người bệnh sẽ không cần phải nhập viện.
Sinh thiết cơ tim là một thủ thuật xâm lấn để phát hiện bệnh tim. Thủ thuật này bao gồm sử dụng một ống thông nhỏ có thiết bị kẹp ở đầu để lấy một phần nhỏ mô cơ tim và gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích. Quy trình sinh thiết chỉ mất khoảng 30 đến 60 phút nhưng quá trình chuẩn bị và phục hồi phải mất thêm vài giờ. Người bệnh có thể về nhà ngay trong ngày.
Xem thêm: 9 cách chẩn đoán suy tim phổ biến và tiêu chuẩn chẩn đoán hiệu quả
Tùy thuộc vào nguyên nhân và giai đoạn, suy tim có thể chữa khỏi hoàn toàn hoặc không. Đối với nguyên nhân gây suy tim là do hẹp van tim, nếu được điều trị van tim sớm, người bệnh có thể phục hồi hoàn toàn. Đối với bệnh tim bẩm sinh cũng tương tự nếu được phẫu thuật sớm.
Các trường hợp suy tim do các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, viêm cơ tim sẽ khó phục hồi hoàn toàn. Các trường hợp phát hiện muộn hoặc do các bệnh mạn tính gây ra không chữa khỏi hoàn toàn nhưng vẫn có thể kiểm soát được trong nhiều năm, làm giảm đáng kể các triệu chứng suy tim nếu người bệnh tuân thủ điều trị và thay đổi lối sống phù hợp.
>> Xem thêm: Người bị suy tim sống được bao lâu? Có cách kéo dài tuổi thọ không?
Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là nơi có dịch vụ tầm soát, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tim mạch cho mọi đối tượng, từ phụ nữ có thai, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ đến người lớn, người cao tuổi,… Đây là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm, cùng với nhiều thiết bị hiện đại như máy siêu âm cao cấp ACUSON Sequoia của Đức, máy chụp cộng hưởng từ thế hệ mới MAGNETOM Amira BioMatrix (Siemens – Đức),…
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Chăm sóc bệnh nhân suy tim sau điều trị là một quá trình quan trọng giúp bệnh nhân sớm hồi phục, ổn định sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số hướng dẫn chi tiết, người nhà có thể áp dụng:
Ngoài ra, người nhà cần tạo môi trường sống thoải mái, giữ nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát. Hỗ trợ tinh thần bằng cách động viên, khích lệ, tạo không khí gia đình vui vẻ, giúp người bệnh có tinh thần lạc quan. Đây chỉ là những thông tin chung, mỗi người bệnh có tình trạng sức khỏe khác nhau. Để có chế độ chăm sóc phù hợp nhất, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Điều trị suy tim đòi hỏi sự kiên trì tuân thủ theo những chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ. Việc phát hiện và điều trị sớm, kết hợp với thay đổi lối sống lành mạnh, sẽ giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống, kéo dài tuổi thọ và giảm thiểu nguy cơ nhập viện. Ngoài ra, sự quan tâm, chăm sóc, động viên của những người thân trong gia đình cũng rất cần thiết trong quá trình điều trị bệnh suy tim.
