Kính áp tròng là gì? Tác dụng, cách đeo, lưu ý gì khi sử dụng

Ý tưởng về kính áp tròng lần đầu tiên được Leonardo da Vinci đề xuất vào năm 1508, người đã đưa ra khái niệm trung hòa giác mạc bằng một bề mặt khúc xạ mới. Vào năm 1946, loại kính này được làm bằng polymethylmethacrylate trở nên thịnh hành. Kính áp tròng là gì, có tác dụng gì, sử dụng như thế nào? Cùng ECO Pharma tìm hiểu trong bài viết sau đây.

Tìm hiểu kính áp tròng là gì?

Kính áp tròng (lens) là loại kính mỏng, tròn, được đặt trực tiếp trên bề mặt mắt, giúp cải thiện tầm nhìn. Tương tự như kính gọng, kính tròng điều chỉnh các tật khúc xạ (cận thị, viễn, loạn thị, lão thị), các vấn đề hình thái mắt khiến ánh sáng không tập trung chính xác lên võng mạc gây mờ mắt.

Hoạt động của kính dựa trên đặc tính vốn có của kính như khả năng thấm ướt, hàm lượng nước, chiết suất, khả năng truyền oxy, độ thấm oxy, khả năng chịu nhiệt, khả năng truyền ánh sáng và đặc tính cơ học như độ uốn cong của kính. (1)

Hiện có hơn 45 triệu người ở Mỹ đeo lens. Tác dụng kính là cho tầm nhìn sắc nét, di chuyển linh hoạt theo mắt, không cản trở hoạt động thường ngày. Ngoài ra, nhiều người còn thích mang loại kính này vì tính thẩm mỹ cao.

Kính áp tròng được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm quang học, điều trị, phòng ngừa, chẩn đoán, phẫu thuật, thẩm mỹ và nghề nghiệp.

Loại kính này được biết đến phổ biến nhất hiện nay là:

• Kính mềm hoặc cứng (dựa trên chất liệu).
• Kính dùng 1 ngày, 1 tuần, 1 tháng (dựa trên thời gian sử dụng).
• Kính dùng một lần hoặc thay thế theo lịch trình (dựa trên thời gian sử dụng). (2)

Một số phân loại phổ biến khác của kính áp tròng dựa trên mục đích sử dụng còn có:

• Lens đổi màu, lens giãn tròng (thường dùng cho mục đích thời trang).
• Lens cứng khí thấm, lens đa tiêu cự (thường dùng cho mục đích điều chỉnh khúc xạ).

Tác dụng của kính áp tròng và ưu – nhược điểm

Kính áp tròng có thiết kế ôm sát bề mặt mắt, cho tầm nhìn nhìn rộng, không gây cản trở thị lực, hạn chế biến dạng. Các loại kính mềm hiện đại tạo sự thoải mái, có thể đeo trong thời gian dài.

1. Ưu điểm

• Lens  mắt di chuyển linh hoạt theo mắt, giúp tầm nhìn tự nhiên.
• Thích hợp cho người thường xuyên vận động, hoạt động mạnh.
• Không bị mờ do mưa, sương, phù hợp với nhiều điều kiện thời tiết.
• Có nhiều loại đa dạng, từ dùng một lần hàng ngày đến loại đeo dài hạn, có cả loại chuyên biệt cho tật khúc xạ.
• Có thể thay đổi màu mắt bằng lens màu, tạo điểm nhấn ngoại hình. (3)

2. Nhược điểm

• Cần vệ sinh lens, bảo quản đúng cách để tránh nhiễm trùng mắt.
• Nếu không vệ sinh kỹ lưỡng hoặc dùng lens không đúng cách, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm – trầy xước giác mạc, đau mắt đỏ cấp tính, viêm kết mạc nhú khổng lồ (GPC).
• Chi phí dùng lens áp tròng thường cao hơn kính mắt do cần thay định kỳ.
• Một số người có thể thấy không thoải mái khi đeo, nhất là ở người có mắt khô, nhạy cảm. (4)

Phân loại kính áp tròng phổ biến hiện nay

Kính áp tròng hiện nay rất phong phú về chất liệu, kiểu dáng và mục đích sử dụng, cụ thể:

1. Kính áp tròng mềm

Kính áp tròng mềm làm từ chất liệu nhựa mềm, dẻo, cho phép oxy lưu thông đến giác mạc, giúp mắt thoáng khí. So với kính cứng thấm khí, loại này dễ điều chỉnh, mang lại cảm giác thoải mái cao. Một số kính mềm hiện đại được làm từ silicone – hydrogel, cung cấp lượng oxy cao hơn để bảo vệ mắt khi đeo.

2. Kính áp tròng cứng

Kính áp tròng cứng thấm khí, làm từ nhựa và vật liệu đặc biệt, giữ nguyên hình dạng, cho phép oxy truyền qua, giúp mắt duy trì độ ẩm. Loại kính này phù hợp cho người loạn thị, mắc keratoconus (chứng giác mạc hình chóp) hoặc dễ lắng đọng protein, cho tầm nhìn rõ nét khi giác mạc không đều.

3. Kính áp tròng đeo qua đêm

Kính này có thể đeo liên tục từ 1 – 6 đêm, thậm chí 30 ngày, tùy loại. Thường là loại mềm cho phép oxy đi qua giác mạc, mang lại sự tiện lợi cho người dùng. Một số kính cứng thấm khí cũng có thể đeo qua đêm. Tuy nhiên, người dùng nên đeo theo hướng dẫn của bác sĩ, mắt cần nghỉ ngơi ít nhất một đêm sau mỗi chu kỳ đeo dài để đảm bảo an toàn.

4. Kính áp tròng một lần và thay thế định kỳ

Phần lớn người dùng kính áp tròng mềm được khuyến cáo thay kính theo lịch trình. Theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm, Mỹ (FDA), kính 1 ngày là loại dùng một lần rồi bỏ. Ngoài ra, còn có kính thay thế định kỳ, có thể đeo liên tục trong khoảng 7 – 30 ngày rồi thay mới.

Các loại kính áp tròng chuyên dụng phổ biến hiện nay

Công dụng của kính áp tròng là điều chỉnh thị lực, tiếp xúc trực tiếp với mắt, tạo điểm khác biệt trong trải nghiệm. Một số loại kính chuyên dụng có thể đổi màu mắt, điều chỉnh các vấn đề về thị lực, thậm chí hỗ trợ điều trị các bệnh về mắt.

1. Kính áp tròng kết hợp

Kính áp tròng kết hợp có phần lõi cứng thấm khí cùng viền ngoài mềm mại, tạo cảm giác thoải mái, ổn định. Loại kính này dành cho người có giác mạc không đều, cho tầm nhìn rõ ràng.

2. Orthokeratology (Ortho-K)

Ortho-K là loại cứng chỉ dùng khi ngủ, có khả năng thay đổi hình dạng giác mạc để điều chỉnh các vấn đề về thị lực, nhất là cận thị. Đeo kính Ortho-K vào ban đêm giúp người bệnh nhìn rõ ràng hơn. Tần suất đeo kính sẽ được điều chỉnh tùy theo nhu cầu của từng người, do bác sĩ chuyên khoa quyết định.

3. Kính áp tròng Scleral

Lens Scleral là một dạng của kính áp tròng cứng thấm khí nhưng có kích thước lớn hơn. Khác với kính thấm khí tiêu chuẩn, loại này che phủ phần lớn bề mặt trắng của mắt (củng mạc), tạo khoảng trống nhỏ giữa kính và giác mạc, giúp duy trì độ ẩm tự nhiên. Loại kính này phù hợp với những người bị khô mắt, gặp các vấn đề về giác mạc.

4. Kính áp tròng đa tiêu cự

Kính áp tròng đa tiêu cự được thiết kế để cải thiện tầm nhìn xa – gần cùng lúc, phù hợp với người bị cận, lão thị. Mỗi chiếc kính được tích hợp hai hoặc nhiều độ khúc xạ, cho phép điều chỉnh tầm nhìn ở các khoảng cách khác nhau.

5. Kính áp tròng pha màu

Lens áp tròng thẩm mỹ có thể thay đổi màu mắt, làm mắt trông giống mắt động vật hoặc sinh vật khác. Một số loại còn hỗ trợ cải thiện thị lực, nhưng không phải tất cả. Mọi loại lens thẩm mỹ đều cần có đơn thuốc, kể cả khi không thay đổi thị lực. Không nên mua lens thẩm mỹ từ cửa hàng không yêu cầu đơn thuốc, vì có thể gây hại nghiêm trọng cho mắt.

Cách dùng kính áp tròng hiệu quả

Khi mới đeo kính áp tròng, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách đeo, tháo, vệ sinh kính đúng cách để đảm bảo an toàn. Để kính phát huy hiệu quả tối đa, bạn hãy chăm sóc kính kỹ lưỡng tại nhà bằng cách dùng dung dịch vệ sinh chất lượng, làm sạch kính thường xuyên để loại bỏ vi khuẩn.

1. Cách đeo kính áp tròng

Dưới đây là các bước đeo lens cho người mới bắt đầu có thể thực hiện:

• Rửa tay kỹ, lau khô trước khi đeo kính áp tròng.
• Đeo lần lượt mỗi bên để tránh nhầm lẫn, chọn tay thuận để đeo kính.
• Lấy kính ra khỏi hộp, đặt vào lòng bàn tay, rửa bằng dung dịch chuyên dụng (không dùng nước). Nếu kính đã được ngâm qua đêm trong dung dịch, bạn không cần rửa lại.
• Đặt kính lên ngón trỏ, kiểm tra xem có bụi, rách hoặc bất kỳ hư hỏng nào không. Đảm bảo kính không bị lộn ngược, khi đúng chiều, các cạnh của kính sẽ cong nhẹ vào trong.
• Dùng tay không cầm kính để giữ mí mắt trên, ngón giữa của tay còn lại giữ mí mắt dưới.
• Nhìn qua kính, ngón tay từ từ đưa kính đến giác mạc, đặt nhẹ kính vuông góc với giác mạc. Tránh chớp mắt cho đến khi kính vào vị trí.
• Nhả mí mắt dưới trước, sau đó là mí trên. Chớp mắt nhẹ nhàng để kính ổn định, cảm thấy thoải mái.
• Thực hiện các bước tương tự với mắt còn lại.

2. Cách tháo kính áp tròng

Dưới đây là các bước hướng dẫn chi tiết để tháo lens đúng cách:

• Rửa sạch, lau khô tay cẩn thận trước khi chạm vào lens để tránh nhiễm trùng mắt.
• Lật ngược hộp đựng kính, đổ sạch dung dịch còn sót lại, sau đó lau khô, phơi khô hộp bằng vải sạch.
• Đứng trước gương, nhìn lên, dùng ngón giữa của tay thuận kéo nhẹ mí mắt dưới xuống.
• Dùng ngón trỏ nhẹ nhàng trượt lens xuống phần trắng của mắt.
• Kẹp nhẹ kính bằng đầu ngón trỏ và ngón cái để lấy ra khỏi mắt.
• Lặp lại quy trình này để tháo lens khỏi mắt còn lại.
• Đặt kính vào hộp đựng, đổ dung dịch mới để bảo quản. Với loại dùng hàng ngày, hãy vứt bỏ sau mỗi lần sử dụng.

Bảo quản kính áp tròng như thế nào?

Để kính áp tròng luôn sạch, an toàn, hầu hết mọi người đều chọn dung dịch đa năng để vệ sinh, khử trùng, bảo quản kính. Thực hiện các bước sau đây sẽ giúp giữ lens sạch sẻ, đồng thời bảo vệ sức khỏe của mắt:

• Mỗi lần tháo lens ra, cần chà nhẹ, rửa kính bằng dung dịch rửa chuyên dụng, sau đó đặt kính vào hộp đựng với dung dịch mới để bảo quản.
• Khi đeo kính hãy làm sạch vỏ hộp đựng bằng dung dịch mới, đổ bỏ dung dịch cũ, lau khô vỏ bằng khăn giấy sạch.
• Đặt hộp đựng úp ngược trên khăn giấy sạch, để hộp, nắp mở cho đến khi khô hoàn toàn.

Giá kính áp tròng là bao nhiêu?

Giá kính áp tròng khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố như chất liệu, thời gian sử dụng, độ khúc xạ, thương hiệu và nơi mua.

• Chất liệu: Lens hydrogel là loại phổ biến, giá cả phải chăng, phù hợp với người mới dùng. Silicone hydrogel có độ thoáng khí cao hơn, giúp thoải mái khi đeo lâu nhưng giá cũng cao hơn. Một số chất liệu đặc biệt, có tính năng như chống tia UV, đổi màu cũng có giá cao hơn.
• Thời gian sử dụng: Kính áp tròng 1 ngày tiện lợi, vệ sinh nhưng chi phí cao hơn. Loại dùng 1 – 2 tuần có giá hợp lý nhưng phải vệ sinh kỹ. Lens dùng hàng tháng rẻ hơn nhưng cần chăm sóc cẩn thận.
• Độ khúc xạ (cận/viễn/loạn thị): Độ số càng cao, giá kính cũng tăng theo.
• Thương hiệu: Các thương hiệu nổi tiếng có giá thường cao hơn so với các nhãn hiệu bình dân.
• Nơi mua: Giá lens có thể thay đổi tùy vào cửa hàng, nhà thuốc, trang Web bán hàng.

Giá tham khảo (có thể thay đổi theo thời điểm, địa điểm):

• Kính áp tròng Hydrogel: 150.000 – 300.000 VNĐ/cặp
• Kính áp tròng Silicone Hydrogel: 300.000 – 500.000 VNĐ/cặp
• Kính áp tròng 1 ngày: 50.000 – 100.000 VNĐ/cặp

Giá trên chỉ mang tính chất tham khảo. Để biết giá chính xác, bạn hãy liên hệ trực tiếp với cửa hàng kính mắt, trang Web uy tín để được tư vấn cụ thể; Tránh mua kính tròng không rõ nguồn gốc vì có thể gây hại cho mắt. Trước khi mua, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nhãn khoa để chọn loại phù hợp.

Lưu ý trong quá trình sử dụng kính áp tròng

Để bảo vệ đôi mắt, sử dụng kính áp tròng hiệu quả, bạn cần tuân thủ các hướng dẫn, lưu ý sau:

• Tư vấn của bác sĩ: Trước khi bắt đầu đeo lens, bạn nên đến bác sĩ nhãn khoa để kiểm tra mắt toàn diện. Bác sĩ sẽ đo chính xác độ cận, viễn, loạn thị, kiểm tra các bệnh lý mắt về mắt như khô mắt, viêm giác mạc,… không phù hợp để đeo lens. Bác sĩ sẽ tư vấn loại kính phù hợp, đảm bảo độ mềm, khả năng thấm oxy để bạn đeo an toàn hơn. Tại TP.HCM, bạn có thể lựa chọn Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hoặc Hệ thống Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 để khám mắt. Trung tâm Mắt nơi đây quy tụ các chuyên gia hàng đầu về nhãn khoa, áp dụng công nghệ cao, quy trình thăm khám, điều trị hiện đại. Trung tâm còn tích hợp đa chuyên khoa, hỗ trợ điều trị toàn diện cho các bệnh lý mắt phức tạp, nhất là những bệnh liên quan đến võng mạc, tăng nhãn áp. Bệnh viện còn đầu tư vào hệ thống thiết bị chẩn đoán, phẫu thuật tiên tiến, nhập khẩu từ các thương hiệu uy tín như Alcon (Mỹ), Carl Zeiss, Schwind (Đức), Keeler (Anh), bao gồm:
  • Máy phẫu thuật khúc xạ Femtosecond laser VISUMAX 800.
  • Máy phẫu thuật khúc xạ Excimer laser Mel 90.
  • Hệ thống AMARIS 1050S Excimer Laser.
  • Hệ thống phẫu thuật Phaco Centurion Active Sentry Handpiece (Alcon – Mỹ).
  • Máy chụp bản đồ mặt trước – sau giác mạc kèm trục nhãn cầu Pentacam AXL Wave.
  • Máy đo sinh trắc học giác mạc Corvis ST (Oculus – Đức).
• Không đeo kính khi mắc bệnh về mắt: Người bị viêm giác mạc, kính áp tròng sẽ làm giảm lưu thông oxy, gia tăng nguy cơ nhiễm trùng, gây kích ứng mắt. Người bị khô mắt nghiêm trọng dễ gặp khó chịu, đau mắt khi đeo kính. Ngoài ra, nếu bị viêm bờ mi, mụn lẹo, đeo kính có thể làm vi khuẩn lây lan, gây nhiễm trùng. Một số trường hợp được khuyến cáo không nên đeo kính như người bệnh bại não, có vấn đề về tâm thần, viêm túi lệ mạn tính, mụn lẹo trong hoặc ngoài (hordeolum), viêm bờ mi, lông quặm, viêm kết mạc, viêm củng mạc, loạn dưỡng giác mạc, thoái hóa giác mạc, viêm màng bồ đào, viêm kết mạc dị ứng, viêm giác mạc dưới biểu mô, loét giác mạc trừ khi có thủng, liệt dây thần kinh số 5 hoặc số 7. Phụ nữ mang thai, người bị viêm kết mạc nhú khổng lồ, lác mắt cũng nên thận trọng khi đeo kính, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
• Không dùng chung kính áp tròng: Lens là sản phẩm cá nhân, không nên dùng chung với người khác để tránh lây nhiễm các bệnh về mắt như viêm kết mạc, viêm giác mạc do vi khuẩn, virus. Hãy bảo quản kính riêng biệt, không chia sẻ với người khác, dùng dung dịch vệ sinh kính riêng để đảm bảo an toàn.
• Nên đeo kính trước khi trang điểm: Để tránh mỹ phẩm bám vào kính gây kích ứng, làm giảm tầm nhìn, hãy đeo kính áp tròng trước khi trang điểm, tháo kính trước khi tẩy trang. Điều này giúp bảo vệ bề mặt kính sạch sẽ, tránh mỹ phẩm dính vào mắt.
• Không đeo kính quá hạn sử dụng: Mỗi loại kính có hạn sử dụng nhất định như một ngày, một tuần hoặc một tháng. Đeo kính quá hạn sẽ làm giảm khả năng kháng khuẩn, tăng nguy cơ viêm mắt. Hãy tuân thủ thời gian thay kính theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Nếu kính bị trầy xước, biến dạng, gây khó chịu, bạn nên ngừng dùng ngay.
• Vệ sinh kính tròng đúng cách: Trước khi chạm vào lens, hãy rửa sạch tay bằng xà phòng, lau khô để tránh vi khuẩn, bụi bẩn dính vào. Sau mỗi lần tháo kính, ngâm kính trong dung dịch mới để loại bỏ vi khuẩn, tránh dùng nước thường, dung dịch đã qua sử dụng. Khi vệ sinh kính, chà nhẹ để loại bỏ cặn bẩn, sau đó ngâm trong dung dịch khử khuẩn.
• Dùng nước nhỏ mắt hỗ trợ: Đeo kính trong thời gian dài, nhất là trong môi trường điều hòa sẽ khiến mắt bị khô. Dùng nước nhỏ mắt nhân tạo giúp duy trì độ ẩm, giảm cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, không phải loại nước nhỏ mắt nào cũng phù hợp với loại kính này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn loại an toàn khi đeo kính.
• Giới hạn thời gian đeo lens: Mặc dù một số loại kính áp tròng được FDA chấp thuận để đeo khi ngủ, vẫn nên tháo kính khi ngủ để an toàn hơn. Đeo kính quá lâu, làm giảm lượng oxy cung cấp cho giác mạc, dẫn đến khô, mỏi mắt. Trừ khi có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ, hãy tháo kính trước khi đi ngủ, không đeo quá 8 giờ mỗi ngày để giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Tìm hiểu thêm: Đeo kính áp tròng có chơi thể thao được không? Cần chú ý những gì?

Kính áp tròng giúp cải thiện thị lực hiệu quả, tiện lợi, thẩm mỹ cho người dùng. Để đảm bảo an toàn cho đôi mắt, bạn cần tuân thủ đúng hướng dẫn đeo và chăm sóc kính. Hãy lựa chọn loại kính phù hợp, dùng đúng cách để bảo vệ sức khỏe đôi mắt của mình.