Trong nhiều thế kỷ, y học cổ truyền đã dùng lá dâu tằm để điều trị cho nhiều tình trạng khác nhau như đau mắt đỏ, cảm mạo, sốt, ho và viêm họng. Dùng lá dâu tằm chữa mất ngủ cũng rất phổ biến. Cùng ECO Pharma tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau đây.
Tên khoa học của lá dâu tằm là Morus alba, loại cây này có lịch sử lâu đời về ẩm thực và y học ở nhiều nền văn hóa trên thế giới. (1)
Về mặt sử dụng trong ẩm thực, lá dâu tằm thường được sử dụng trong các món ăn và trà truyền thống. Lá non đôi khi được dùng để hấp hoặc nướng, mang lại hương vị tinh tế cho món ăn. Ở một số nền văn hóa, lá dâu tằm khô được nghiền thành bột và sử dụng như một chất tạo màu hoặc tạo hương vị thực phẩm tự nhiên.
Trong các loại thuốc thảo dược và trà, lá dâu tằm được đánh giá cao vì những lợi ích tiềm năng cho sức khỏe. Chúng được biết đến là chứa nhiều chất chống oxy hóa và hợp chất có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu và hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Trà lá dâu tằm là một loại đồ uống phổ biến, được ưa chuộng vì hương vị ngọt nhẹ. Trà có thể dùng nóng hoặc lạnh và đôi khi trộn với các loại thảo mộc hoặc trái cây khác để tăng thêm hương vị.
Nhìn chung, lá dâu tằm được sử dụng rộng rãi trong nhiều món ăn, thuốc thảo mộc và trà ở các nền văn hóa châu Á. Nó mang lại nhiều lợi ích sức khỏe tiềm năng và góp phần tạo nên hương vị và giá trị dinh dưỡng của các món ăn và đồ uống khác nhau. Ngoài ra, lá dâu tằm còn là nguồn thức ăn duy nhất của con tằm, một loài sâu bướm sản xuất tơ. Ở một số quốc gia, loài sâu này được dùng làm thức ăn cho con người và động vật.
Theo truyền thống, lá dâu tằm đã được sử dụng để giúp giảm chứng mất ngủ, thực tế có thể là do tác dụng điều trị của melatonin có trong lá. Nhiều hoạt chất trong lá dâu tằm giúp cải thiện tình trạng mất ngủ khác như caroten, tanin, colin (choline), pentosan, trigonelline, canxi, adenin,… Loại lá này còn có tác dụng ổn định hoạt động của hệ thần kinh. (2)
Bạn có thể dùng lá dâu tằm chữa mất ngủ bằng cách uống trà, làm món ăn, xông hơi,… Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu cách thực hiện sau đây.
Nước lá dâu tằm giúp cải thiện chứng khát nước, tiểu đêm, giảm đau đầu chóng mặt, thư giãn tinh thần, từ đó mang đến giấc ngủ ngon hơn.
Bạn cần chuẩn bị một nắm lá dâu tằm tươi, đem rửa sạch. Đun sôi lá dâu tằm, để khoảng 1 phút thì tắt bếp, chắt lấy nước uống để cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Lá dâu tằm có thể dùng chế biến món ăn như các loại rau xanh thông thường để cải thiện mất ngủ hiệu quả.
Bạn chuẩn bị một nắm lá dâu tằm non, đem rửa sạch, thái nhỏ và nấu thịt băm. Món canh này phù hợp với những người bị ra mồ hôi trộm ban đêm gây khó ngủ, mất ngủ.
Xông hơi là liệu pháp thư giãn, làm giảm căng thẳng, tăng lưu thông máu, nhờ đó nâng cao chất lượng giấc ngủ.
Bạn lấy một nắm lá dâu tằm tươi, rửa sạch, cho vào nồi đun sôi với 2 lít nước trong 15 phút. Đổ nước lá dâu tằm đã đun ra một cái chậu nhỏ, dùng khăn trùm kín đầu, xông hơi đến khi nước nguội hẳn thì dừng lại.
Bạn hái lá dâu tằm tươi, đem phơi khô đến khi màu lá chuyển đen. Cho lá dâu tằm khô vào lọ thủy tinh đậy nắp kín rồi hạ thổ trong 2 tuần. Sau đó đào lên, mỗi lần dùng lấy 50g lá dâu tằm khô, sắc lấy nước uống. Mỗi ngày chỉ nên dùng khoảng 100ml là vừa đủ.
Bạn rửa sạch lá dâu tằm, lá sen, lá đậu ván, mỗi loại một nắm, để cho ráo nước. Chuẩn bị máy xay sinh tố để xay nhuyễn các nguyên liệu rồi lọc lấy nước cốt thêm vào một ít muối để uống.
Bạn lấy 30g lá dâu tằm khô, 30g cây thông đất và 30g lá cây thành ngạnh rửa sạch, để ráo nước. Mang các nguyên liệu vừa chuẩn bị vào ấm sắc lấy nước uống. Nên uống trước khi đi ngủ khoảng 1 giờ và dùng liên tục trong khoảng 2 tuần để thấy rõ kết quả.
Xem thêm: 14 cách chữa mất ngủ hiệu quả tại nhà
Bạn chuẩn bị một nắm lá dâu tằm, 1 con cá diếc loại nhỏ và các loại gia vị nấu ăn. Đầu tiên, hãy rửa sạch lá dâu tằm, sơ chế cá diếc và rửa sạch, giữ nguyên ruột cá. Luộc chín cá diếc, mang nấu canh với lá dâu tằm, nêm nếm gia vị sao cho vừa ăn. Mỗi tuần ăn canh cá diếc lá dâu tằm 2 – 3 lần.
Bạn chuẩn bị lá dâu tằm già, lược gãy, nệm rách, tóc rối. Các vị thuốc có liều lượng bằng nhau, mỗi thứ khoảng một nắm. Đầu tiên, rửa sạch tất cả các vị thuốc, để ráo nước rồi đem đốt tồn tính (đốt cháy thành tro khoảng 70%), tán nhỏ. Trộn các vị thuốc với nhau và bảo quản trong lọ thủy tinh. Mỗi lần dùng lấy 12g thuốc bột uống nước, mỗi ngày dùng 1 lần.
Mặc dù lá dâu phần lớn đã được chứng minh là an toàn trong cả nghiên cứu trên người và động vật, nhưng nó có thể dẫn đến tác dụng phụ ở một số người. Ví dụ, một số người đã bị các tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn, chóng mặt, đầy hơi và táo bón. (3)
Ngoài ra, những người đang dùng thuốc trị tiểu đường nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng lá dâu do tác dụng của nó đối với lượng đường trong máu. Hơn nữa, cần có những nghiên cứu sâu hơn trên con người để xác định tính an toàn của loại lá này khi sử dụng trong thời gian dài. Trẻ em và phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú nên tránh dùng lá dâu tằm trị mất ngủ do chưa có đủ nghiên cứu về độ an toàn.
Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thảo dược bổ sung nào, đặc biệt nếu bạn đang dùng thuốc hoặc có vấn đề sức khỏe nào.
Ngoài việc sử dụng lá dâu tằm chữa mất ngủ, loại lá này còn có thể tốt cho người tiểu đường, tăng cường sức khỏe tim mạch và giúp giảm viêm.
Lá dâu tằm cung cấp một số hợp chất có thể giúp chống lại bệnh tiểu đường. Chúng bao gồm 1-deoxynojirimycin (DNJ), chất này ngăn cản sự hấp thụ carbs trong ruột. Đặc biệt, lá dâu tằm có thể làm giảm đường huyết và insulin, một loại hormone điều chỉnh lượng đường trong máu.
Trong một nghiên cứu, 37 người trưởng thành đã ăn maltodextrin, một loại bột tinh bột giúp tăng nhanh đường huyết. Sau đó họ được cung cấp chiết xuất lá dâu tằm chứa 5% DNJ. Những người dùng 250mg hoặc 500 mg chiết xuất lá dâu tằm có mức tăng đường huyết và insulin thấp hơn đáng kể so với nhóm dùng giả dược. (4)
Ngoài ra, trong một nghiên cứu kéo dài 3 tháng, những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 dùng 1.000mg chiết xuất lá dâu tằm 3 lần mỗi ngày trong bữa ăn đã giảm đáng kể lượng đường huyết sau bữa ăn so với nhóm dùng giả dược.
Chiết xuất lá dâu tằm có thể cải thiện sức khỏe tim mạch bằng cách giảm mức cholesterol và huyết áp, giảm viêm và ngăn ngừa xơ vữa động mạch – sự tích tụ mảng bám trong động mạch có thể dẫn đến bệnh tim.
Một nghiên cứu đã cho 23 người bị cholesterol cao bổ sung 280mg lá dâu tằm 3 lần mỗi ngày. Sau 12 tuần, cholesterol LDL (có hại) của họ giảm 5,6% trong khi cholesterol HDL (có lợi) tăng 19,7%. (5)
Lá dâu chứa nhiều hợp chất chống viêm, bao gồm cả chất chống oxy hóa flavonoid. Một số nghiên cứu cho thấy lá dâu có thể chống lại chứng viêm và stress oxy hóa, cả hai đều có liên quan đến bệnh mãn tính.
Một nghiên cứu trong ống nghiệm trên tế bào bạch cầu ở người cũng cho thấy rằng chiết xuất từ lá dâu tằm không chỉ làm giảm các protein gây viêm mà còn giảm đáng kể tổn thương DNA do stress oxy hóa gây ra.
Sự tăng sinh quá mức của các gốc tự do khi cơ thể căng thẳng, hút thuốc lá, uống rượu bia,… chính là căn nguyên gây mất ngủ. Gốc tự do tấn công lên não, gây tổn thương thành mạch máu, thúc đẩy hình thành các mảng vữa và huyết khối, cản trở quá trình lưu thông máu và oxy đến não, từ đó gây ra mất ngủ.
Vì thế, bạn cần bổ sung bộ đôi tinh chất Blueberry và Ginkgo Biloba có khả năng vượt qua hàng rào máu não, hỗ trợ trung hòa các gốc tự do trong lòng mạch, kích hoạt các men chống gốc tự do tự nhiên trong cơ thể. Từ đó, hỗ trợ giảm xơ vữa, ngăn ngừa hình thành cục huyết khối, tăng cường lưu thông máu lên não, phục hồi chức năng dẫn truyền thần kinh, cải thiện mất ngủ an toàn và hiệu quả.
Ngoài ra, để có một giấc ngủ ngon hơn, bạn có thể thử một số cách sau:
Lá dâu tằm từ lâu đã được biết đến như một vị thuốc quý trong y học cổ truyền với nhiều tác dụng hữu ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sử dụng lá dâu tằm chữa mất ngủ chỉ nên được xem như biện pháp hỗ trợ. Để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn cần kết hợp với chế độ sinh hoạt khoa học, tập thể dục thường xuyên và giảm thiểu căng thẳng. Ngoài ra, trước khi sử dụng lá dâu tằm, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, đặc biệt là đối với những người có bệnh lý nền hoặc đang sử dụng thuốc khác.
