Mãn kinh sớm (trước 40 tuổi) xảy ra ở khoảng 5% phụ nữ. Trường hợp mãn kinh ở độ tuổi 20 là rất hiếm, chỉ khoảng 0,1% (1). Trong bài viết này, cùng ECO Pharma tìm hiểu về tình trạng mãn kinh sớm ở tuổi 20 là do đâu, ảnh hưởng như thế nào đến sinh sản và sức khỏe của các phụ nữ trẻ, làm sao để khắc phục?
Mãn kinh sớm ở tuổi 20 là một hiện tượng bất bình thường và rất hiếm gặp. Bởi vì độ tuổi mãn kinh trung bình là từ 50, trong khi đó độ tuổi 20 là đầu thời kỳ sinh sản, buồng trứng đang hoạt động mạnh nhất. Những phụ nữ tuổi 20 được xác định là mãn kinh sẽ không còn khả năng sinh sản tự nhiên nhưng vẫn có cơ hội mang thai bằng can thiệp IVF. Ngoài mất khả năng mang thai tự nhiên, phụ nữ tuổi 20 bị mãn kinh sớm còn phải đối mặt với nguy cơ bệnh tật cao hơn do mất estrogen và progesterone từ buồng trứng sản xuất.
Để cân bằng các hoạt động chuyển hóa trong cơ thể và phòng ngừa bệnh tật, những phụ nữ trẻ này thường phải điều trị hormone kéo dài. Nhưng ngay cả các liệu pháp hormone cũng tiềm ẩn rủi ro nếu không được kiểm soát chặt chẽ, chẳng hạn như làm tăng nguy cơ ung thư vú và ung thư cổ tử cung.
Mãn kinh sớm ở độ tuổi 20 có thể do điều trị ung thư, phẫu thuật hoặc một số bệnh lý nhất định. Bất cứ điều gì làm tổn thương buồng trứng hoặc ngăn cơ thể sản xuất estrogen đều có thể gây mãn kinh. Suy buồng trứng sớm chiếm 5 – 10% trường hợp mãn kinh sớm và thường là khoảng 20 tuổi, đây được xem là mãn kinh rất sớm.
Một số nguyên nhân dưới đây thường là hệ quả dẫn đến mãn kinh sớm (không phải rất sớm như ở độ tuổi 20):
Đôi khi không có nguyên nhân gây ra tình trạng mãn kinh sớm, trường hợp này xảy ra ở 50% phụ nữ.
Các triệu chứng của mãn kinh đều giống nhau dù bạn ở độ tuổi 20 hay 50. Các triệu chứng có thể bao gồm:
Mãn kinh sớm ở độ tuổi 20 gây ra hàng loạt các vấn đề sức khỏe như mất khả năng sinh sản tự nhiên, loãng xương sớm, tăng nguy cơ bệnh tim mạch,… cụ thể như sau:
Mãn kinh sớm ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản của những phụ nữ trẻ. Buồng trứng ngừng rụng trứng dẫn đến không còn khả năng thụ thai tự nhiên. Ngoài ra, các triệu chứng khô âm đạo, suy giảm ham muốn, mệt mỏi, căng thẳng kéo dài cũng ảnh hưởng đáng kể đến đời sống tình dục ở phụ nữ trong độ tuổi còn rất trẻ.
Khi mà đáng ra lứa tuổi 20 phải là thời điểm sinh sản tốt nhất thì lại không thể, điều này sẽ gây ra cảm giác mất mát, buồn khổ sâu sắc cho người phụ nữ. Nó có thể cản trở việc lập gia đình hoặc rạn nứt hôn nhân vì không có con cái làm sợi dây gắn kết. Tuy nhiên, sự phát triển của kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (IVF) hiện nay mang lại nhiều hi vọng cho những phụ nữ mãn kinh sớm
Mãn kinh làm tăng đáng kể tốc độ mất xương và làm tăng nguy cơ loãng xương. Nguyên nhân là do buồng trứng không còn hoạt động dẫn đến ngừng sản xuất estrogen. Estrogen là hormone đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển, điều hòa quá trình chuyển hóa xương ở người trưởng thành. Khi nồng độ estrogen thấp sẽ làm cho xương yếu đi và dễ bị gãy hơn. (2)
Theo Quỹ loãng xương Quốc tế Osteoporosis, ước tính khoảng hơn 200 triệu phụ nữ trên thế giới bị loãng xương, phần lớn là phụ nữ mãn kinh. Loãng xương gây đau đớn, mất khả năng độc lập, nguy cơ tàn tật và thậm chí làm giảm tuổi thọ. (3)
Trong thời kỳ sinh sản, estrogen do buồng trứng tiết ra có tác dụng bảo vệ quá trình chuyển hóa lipid và chức năng của nội mạc mạch máu. Nồng độ estrogen thấp hơn sau mãn kinh góp phần làm tăng trương lực mạch máu thông qua các cơ chế nội tiết và tự chủ liên kết với tình trạng giãn mạch phụ thuộc oxit nitric bị suy yếu. Ngoài ra, sự mất cân bằng giữa estrogen và testosterone (estrogen giảm trong khi testosterone tăng) cũng ảnh hưởng đến cách cơ thể tích trữ và xử lý chất béo, thậm chí còn ảnh hưởng đến khả năng đông máu. Tất cả những thay đổi đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở các phụ nữ trẻ sau khi bị mãn kinh sớm. (4)
Những biến động về hormone gây ra những thay đổi đáng kể về mặt cảm xúc. Trong đó, lo lắng, mặc cảm vì cảm thấy bản thân thiếu giá trị là những tình trạng phổ biến có thể dẫn đến trầm cảm ở những phụ nữ trẻ bị mãn kinh sớm. Bạn bè cùng trang lứa chưa trải qua mãn kinh và có thể cả mẹ cũng chưa khiến người bệnh cảm thấy lạc lõng, khó tìm được người thấu hiểu để chia sẻ sự lo lắng và những cảm xúc phức tạp.
Nghiêm trọng hơn, mãn kinh còn là một rào cản tâm lý lớn khiến cho các phụ nữ tuổi đôi mươi e ngại việc hẹn hò để đi đến hôn nhân. Họ cũng dễ trở thành lựa chọn thứ yếu của nam giới và gia đình của những người mà sẽ hẹn hò.
>>> Xem thêm: Phụ nữ bao nhiêu tuổi thì mãn kinh? Có gì bất thường không?
Chẩn đoán mãn kinh sớm được thực hiện bằng cách kết hợp theo dõi chu kỳ kinh nguyệt và xét nghiệm máu. Điều này khác với chẩn đoán mãn kinh thông thường ở độ tuổi khoảng 51 được xác định bằng 12 tháng liên tiếp không có kinh nguyệt và thường không cần xét nghiệm máu để chẩn đoán.
Tiêu chuẩn để chẩn đoán mãn kinh sớm là:
Bên cạnh đó, đối với mãn kinh sớm, bác sĩ cần đo hormone FSH và E2 ít nhất 3 lần trong 4 tuần. Đối với mãn kinh rất sớm (suy buồng trứng sớm), cần đo hormone FSH và LH ít nhất 3 lần trong 4 tuần. Vào thời điểm xét nghiệm máu, phụ nữ không nên dùng thuốc tránh thai nội tiết tố để tránh ảnh hưởng đến kết quả.
Việc điều trị mãn kinh sớm tập trung vào mục tiêu cải thiện các triệu chứng khó chịu và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến thiếu hụt estrogen và một số hormone khác, chẳng hạn như bệnh loãng xương, tim mạch, béo phì. Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng liệu pháp thay thế hormone. Tuy nhiên, phương pháp này không thể áp dụng cho người mắc một số loại ung thư, chẳng hạn như ung thư vú, ung thư cổ tử cung. (5)
Các biện pháp lối sống cũng được hướng dẫn để nâng cao sức khỏe và cải thiện các triệu chứng:
Mãn kinh tuổi 20 khó có thể ngăn ngừa vì hầu hết các nguyên nhân gây ra tình trạng này đều nằm ngoài tầm kiểm soát. Đặc biệt các nguyên nhân bệnh tật, phẫu thuật hoặc điều trị ung thư là không thể phòng ngừa trong hầu hết các trường hợp. Nhưng lối sống lành mạnh, tránh xa rượu bia, thuốc lá là những biện pháp bảo vệ sức khỏe nói chung có thể giúp làm giảm nguy cơ mãn kinh sớm ở độ tuổi 20.
Ngoài ra, thăm khám sức khỏe sinh sản định kỳ bắt đầu từ tuổi dậy thì cũng giúp phát hiện sớm các bất thường liên quan đến tử cung, buồng trứng. Việc can thiệp đúng cách, hiệu quả từ sớm có thể giúp những phụ nữ trẻ tránh được mãn kinh sớm trong độ tuổi sinh sản.
Ngay cả khi tuổi đời còn rất trẻ nhưng nếu đã bị mãn kinh, phụ nữ sẽ không còn khả năng thụ thai tự nhiên. Nhưng như đã đề cập trong nội dung các phần đầu tiên, bạn vẫn còn cơ hội có thai bằng thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Đây là kỹ thuật thụ tinh giữa trứng và tinh trùng trong môi trường ống nghiệm, được ứng dụng rất phổ biến trong điều trị vô sinh – hiếm muộn. Hiện nay, Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là nơi có tỷ lệ thành công trong thụ tinh ống nghiệm ở mức rất cao. Khi đến với trung tâm, bạn sẽ được thăm khám, tư vấn và điều trị bởi các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực điều trị vô sinh – hiếm muộn.
Tâm Anh cũng sở hữu phòng LAB hiện đại hàng đầu Đông Nam Á. Hệ thống máy móc được nhập khẩu đồng bộ từ các quốc gia tiên tiến trên thế giới như Mỹ, Đức, Nhật, Đan Mạch,… Phòng LAB được bố trí giữa các phòng lấy tinh trùng, phòng chọc hút noãn, chuyển phôi,… tạo thành quy trình khép kín, phối hợp chặt chẽ giữa các bước, đảm bảo tính chính xác và nhanh chóng, thuận tiện cho từng khách hàng.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Nếu bạn mất kinh ba lần liên tiếp trở lên, các phụ nữ trẻ hãy đi thăm khám sản phụ khoa, đặc biệt nếu kèm theo các triệu chứng bất thường như mất ngủ, bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm. Việc thăm khám sớm giúp phát hiện các bất thường kịp thời và có phương pháp điều trị phù hợp. Điều này không chỉ giúp làm giảm các triệu chứng khó chịu mà còn tăng cơ hội duy trì chức năng sinh sản tự nhiên cho các phụ nữ trẻ.
Mãn kinh sớm ở tuổi 20 cướp đi khả năng làm mẹ và để lại gánh nặng tâm lý nặng nề cho những người phụ nữ trẻ. Phải đối mặt với mãn kinh khi tuổi đời còn quá trẻ có thể khiến phụ nữ rơi vào suy sụp tinh thần, trầm cảm và đánh mất cơ hội lựa chọn bạn đời như mong muốn. Để giảm thiểu nguy cơ này, phụ nữ nên chủ động thăm khám sản phụ khoa hàng năm ngay từ thời kỳ dậy thì; thực hành lối sống lành mạnh và bổ sung tinh chất Lepidium Meyenii (chiết xuất thảo dược quý vùng Nam Mỹ) khi đủ 18 tuổi.
