Chữa tàn nhang không khó như nám nhưng nếu không xác định rõ nguyên nhân, điều trị có thể không trúng đích và hiệu quả không cao. Vậy nguyên nhân gây tàn nhang trên mặt là gì? Có những cách nào để loại bỏ tàn nhang?
Tàn nhang là những đốm nhỏ xuất hiện ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Tàn nhang có màu nâu, đỏ, nâu nhạt hoặc nâu sẫm. Đây là hiện tượng rất phổ biến và không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Tàn nhang xuất hiện khi cơ thể sản xuất melanin quá mức. Melanin là sắc tố mang lại màu sắc cho tóc, da và mắt. Chất này được sản xuất bởi các tế bào da gọi là melanocytes giúp bảo vệ làn da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời thông qua việc hấp thụ và phản chiếu tia cực tím (UV). Người có làn da trắng, tế bào hắc tố sẽ tạo ra nhiều melanin hơn khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời từ đó hình thành tàn nhang. (1)
Vì tàn nhang hầu như không gây hại nên không nhất thiết phải điều trị. Tuy nhiên, cũng như nhiều tổn thương da, tốt nhất bạn nên tránh ánh nắng mặt trời càng nhiều càng tốt và sử dụng kem chống nắng hàng ngày. Điều này đặc biệt cần thiết nếu bạn dễ bị tàn nhang hoặc không muốn bị tàn nhang nhiều hơn.
Có nhiều nguyên nhân gây tàn nhang ở mặt phổ biến như do gen, thay đổi nội tiết tố, ánh nắng mặt trời, thói quen ăn uống.
Vì sao bị tàn nhang? Gen di truyền là nguyên nhân gây nên tàn nhang. Cha mẹ bị tàn nhang thường có con bị tàn nhang. Có nhiều gen liên quan và chúng có thể tương tác với nhau theo nhiều cách khác nhau. Một số tổ hợp gen gây ra tàn nhang, một số thì không. Ví dụ, một gen MC1R làm xuất hiện tàn nhang và tóc đỏ. (2)
Những thay đổi nội tiết tố một mặt gây nám da nhưng cũng góp phần làm tăng tàn nhang ở người vốn đã bị tình trạng này.
Ánh nắng mặt trời là một trong những nguyên nhân gây tàn nhang hàng đầu. Tiếp xúc với ánh nắng làm cho các tế bào da sản xuất melanin nhằm bảo vệ làn da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Sự gia tăng melanin cũng là nguyên nhân gây ra làn da rám nắng và vết cháy nắng. Tàn nhang có nhiều khả năng xuất hiện ở những vùng cơ thể tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời nhất như mặt, cánh tay, cổ, lưng và phần trên ngực. (3)
Không phải ai cũng bị tàn nhang hoặc có số lượng hoặc hình dáng giống nhau khi tàn nhang xuất hiện. Đối với một số người, tàn nhang thường xuất hiện ở thời thơ ấu và mờ dần khi trưởng thành. Nếu bạn có mái tóc và làn da sáng màu, bạn sẽ dễ bị tàn nhang hơn, ít nhất là vào mùa hè.
Các yếu tố bên ngoài khác gây ra tàn nhang bao gồm khói bụi, ô nhiễm môi trường, sử dụng mỹ phẩm có tính bào mòn da, ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử.
Một số loại thực phẩm nhất định có thể đẩy nhanh lão hóa da, tàn nhang và những vấn đề về da khác:
Chế độ sinh hoạt, ngủ nghỉ không điều độ là một trong những nguyên nhân gây ra tàn nhang. Một lối sống thiếu khoa học có thể gây hại cho da theo nhiều cách, cụ thể như sau (4):
Người có làn da trắng sáng, có tiền sử gia đình bị tàn nhang,… là những đối tượng dễ xuất hiện tình trạng tàn nhang.
Loại melanin mà cơ thể sản xuất phụ thuộc vào một gen có tên MC1R. Người có tóc, mắt và da sẫm màu thường sản sinh nhiều eumelanin và ít có khả năng bị tàn nhang. Người có mái tóc màu đỏ, vàng, da và mắt sáng màu thường sản sinh nhiều pheomelanin và có khả năng bị tàn nhang cao hơn.
Di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định ai có nhiều khả năng xuất hiện tàn nhang hơn dựa trên loại melanin mà cơ thể họ sản xuất. Cơ thể sản xuất 2 loại melanin là pheomelanin và eumelanin. Cùng có tác động giúp bảo vệ da khỏi tia UV nhưng pheomelanin yếu hơn eumelanin.
Lý do bị tàn nhang là gì? Nữ giới bị tàn nhang có thể do trải qua các thời kỳ đặc biệt. Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể phụ nữ khi rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh, mãn kinh,… khiến lượng estrogen giảm đi rõ rệt, hắc tố melanin tăng lên dẫn đến nhiều thay đổi trên da như nếp nhăn, giảm độ đàn hồi và là nguyên nhân khiến nám, tàn nhang ngày càng nhiều.
Người thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời là những người có công việc hoặc hoạt động thường xuyên ở ngoài trời, chẳng hạn như:
Những người này có khả năng bị tàn nhang cao hơn những người ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Xem thêm: Top serum xóa tàn nhang
Hãy cùng Eco Pharma tìm hiểu một số cách phòng ngừa tàn nhang hình thành trên da ngay sau đây:
Để phòng ngừa tàn nhang, việc dưỡng da đúng cách rất quan trọng. Dưới đây là những cách dưỡng da đúng cách để phòng ngừa tàn nhang:
Thoa kem chống nắng mỗi ngày: Thoa kem chống nắng là biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Kem chống nắng có tác dụng ngăn chặn tia UVB và UVA, hai loại tia có thể gây ra tình trạng tăng sắc tố da, dẫn đến hình thành tàn nhang.
Loại bỏ tế bào chết thường xuyên: Tế bào chết tích tụ trên da có thể khiến da sần sùi, xỉn màu, tạo điều kiện cho tàn nhang hình thành. Do đó, bạn cần loại bỏ tế bào chết thường xuyên để giúp da thông thoáng, sáng mịn hơn. Bạn có thể sử dụng các sản phẩm tẩy tế bào chết hóa học hoặc vật lý phù hợp với loại da của mình.
Giữ da sạch sẽ, thông thoáng: Làm sạch da là bước quan trọng trong quá trình chăm sóc da giúp loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn tích tụ, ngăn ngừa bít tắc lỗ chân lông từ đó giúp phòng ngừa tàn nhang. Bạn nên rửa mặt 2 lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ. Ngoài ra, bạn cũng nên tẩy trang kỹ lưỡng vào cuối ngày để loại bỏ lớp trang điểm và bụi bẩn bám trên da.
Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể sản sinh hormone melatonin, có tác dụng tăng cường khả năng chống oxy hóa, bảo vệ da khỏi tác hại của các gốc tự do. Do đó, bạn nên ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày để giúp da khỏe mạnh, mịn màng hơn.
Kem chống tàn nhang thường chứa một số thành phần sau:
Bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại kem chống tàn nhang nào để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi sử dụng.
Vì việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gây ra tàn nhang nên cách tốt nhất để ngăn ngừa chúng là bảo vệ làn da khỏi ánh nắng mặt trời.
Chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển của tàn nhang. Một chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng có thể giúp hỗ trợ làn da khỏe mạnh, từ đó giúp ngăn ngừa tàn nhang.
Căng thẳng có thể ảnh hưởng sâu rộng đến cả sức khỏe tinh thần và thể chất của chúng ta. Nghiên cứu gần đây đã tiết lộ rằng căng thẳng thậm chí có thể tác động đến làn da dẫn đến sự phát triển của tàn nhang. Mặc dù vẫn chưa rõ chính xác căng thẳng có thể gây ra tàn nhang như thế nào nhưng người ta tin rằng các hormone gây căng thẳng như cortisol có thể là nguyên nhân.
Bạn có thể giữ tinh thần thoải mái bằng một số cách sau đây:
Xem thêm: Top viên uống trị nám hiệu quả
Tàn nhang không thể loại bỏ hoàn toàn nhưng có thể làm mờ dần bằng các sản phẩm bôi ngoài da, tia laser và liệu pháp áp lạnh.
Bác sĩ da liễu sẽ trao đổi về các lựa chọn điều trị tốt nhất cho bạn nếu bạn muốn làm mờ tàn nhang.
Tàn nhang là một tình trạng phổ biến, gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý. Có nhiều nguyên nhân gây tàn nhang, trong đó ánh nắng mặt trời là nguyên nhân chính. Do đó, việc bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời là biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa và làm giảm tàn nhang. Ngoài ra, bạn cũng nên xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng để có một làn da khỏe mạnh và tươi trẻ.
1. Professional, C. C. M. (n.d.). Freckles (Ephelides and solar lentigines). Retrieved from https://my.clevelandclinic.org/health/articles/23091-freckles
2. Freckles | AncestryDNA® Traits Learning Hub. (n.d.). Retrieved from https://www.ancestry.com/c/traits-learning-hub/freckles
3. Here’s how the summer sun triggers freckles to appear: Bruce Sanderson, MD: Laser & Medical Spa. (n.d.). Retrieved from https://www.lasercareskinclinic.com/blog/heres-how-the-summer-sun-triggers-freckles-to-appear
4. Eucerin. (n.d.). Update. Retrieved from https://www.eucerin.vn/van-de-cua-da/nam-da/nguyen-nhan-gay-nam-tan-nhang
