Nhu cầu sinh lý, tức các nhu cầu cơ bản nhất của con người. Chúng không đơn thuần là những đòi hỏi về ăn, uống, ngủ, nghỉ hay duy trì nòi giống, mà còn là yếu tố quyết định sự sống còn và phát triển của mỗi cá thể. Cùng ECO Pharma tìm hiểu về vấn đề này trong bài viết sau.
Nhu cầu sinh lý là nhu cầu tự nhiên của cơ thể liên quan đến các chức năng sinh học như ăn uống, ngủ nghỉ, bài tiết, tình dục,… Hệ thống phân cấp ban đầu được hình thành bởi nhà tâm lý học người Mỹ Abraham Maslow vào năm 1943. Theo đó, hệ thống này chia thành 5 cấp bậc như sau:(1)
Theo Maslow, những nhu cầu thiết yếu nhất của con người là duy trì sự sống như thức ăn, nước uống, nơi trú ẩn và không khí. Nếu không có mức độ sinh tồn cơ bản này, một người khó có thể đạt được nhiều thành tựu hay tư duy cao hơn.
Khi những nhu cầu cơ bản được đáp ứng, nhu cầu tiếp theo sẽ chuyển sang an toàn. Đó là những điều như an ninh tài chính, thoát khỏi nỗi sợ hãi, sức khỏe ổn định và bất cứ điều gì có thể mang lại sự an toàn.
Khi nhu cầu sinh tồn cơ bản và một chút an toàn được thiết lập, nhu cầu của con người sẽ thay đổi đôi chút. Cấp độ thứ ba của hệ thống phân cấp bao gồm các khái niệm như tình bạn, cộng đồng, tình yêu, trải nghiệm chung và bất cứ điều gì mang lại cho con người cảm giác thuộc về nhau.
Con người cũng cần nhu cầu được tôn trọng. Theo nghĩa này, sự tôn trọng đề cập đến ý thức về bản thân trong mối quan hệ với người khác. Cấp độ này bao gồm những thứ như phẩm giá, thành tựu cá nhân và thậm chí có thể là cảm giác uy tín trong một lĩnh vực nhất định.
Cuối cùng, khi một người có đủ mọi thứ cần thiết để tồn tại, hoạt động và hiểu rõ vị trí của mình trong thế giới và cộng đồng, họ có thể bước vào giai đoạn cuối cùng của hệ thống phân cấp. Đó chính là nhu cầu tự khẳng định bản thân, ví dụ như học một ngôn ngữ mới, trau dồi tài năng và trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Bên cạnh đó, khi nói đến nhu cầu sinh lý trong ngữ cảnh phổ biến, người ta thường chỉ nhu cầu tình dục, một phần của bản năng sinh tồn và duy trì nòi giống. Các phần tiếp theo của bài viết sẽ đề cập theo khía cạnh này.
Nhu cầu sinh lý ở nam và nữ giới thường có các đặc điểm sau:
Đối với nam giới, ham muốn chịu ảnh hưởng lớn bởi hormone sinh dục nam testosterone, cùng với các yếu tố về sức khỏe thể chất và tâm lý. Tuổi càng cao thì nồng độ testosterone càng giảm, kéo theo nhu cầu cũng suy giảm. Những vấn đề về sinh lý thường gặp ở phái mạnh bao gồm tinh trùng yếu, xuất tinh sớm, rối loạn cương dương, rối loạn cực khoái,…
Đối với nữ giới, nhu cầu sinh lý chịu ảnh hưởng đáng kể bởi hormone estrogen và progesterone. Tương tự như nam, tuổi càng cao thì nồng độ hormone trong cơ thể càng giảm, kết hợp cùng nhiều yếu tố khác, khiến nhu cầu cũng suy giảm.
Những vấn đề về sinh lý thường gặp ở nữ giới bao gồm giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo, khó đạt cực khoái, đau khi quan hệ tình dục,… Nhu cầu của nữ giới cũng thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt, mang thai, sau sinh hoặc mãn kinh.
Độ tuổi có ảnh hưởng nhất định đến nhu cầu sinh lý của cơ thể, cụ thể như sau:(2)
Bất kể giới tính sinh học nào, nồng độ testosterone đều cao ở độ tuổi 20. Nghiên cứu cho thấy ở nam giới, đỉnh cao nhu cầu tình dục do testosterone thường đạt được ở độ tuổi khoảng 22. Nồng độ testosterone giảm chậm sau đó nhưng vẫn đủ cao để duy trì ham muốn tình dục.
Nồng độ testosterone cũng ảnh hưởng đến ham muốn tình dục ở phụ nữ. Nhiều phụ nữ cho biết họ bị giảm ham muốn tình dục ở độ tuổi 20, thường là do sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố hoặc thuốc điều trị trầm cảm.
Mang thai cũng có thể gây ra sự thay đổi hormone, ảnh hưởng đến ham muốn tình dục. Nhu cầu tình dục thường giảm trong tam cá nguyệt đầu tiên, tăng lên trong tam cá nguyệt thứ hai và giảm trở lại trong tam cá nguyệt thứ ba.
Trong giai đoạn tuổi 30, sự sụt giảm ham muốn tình dục có thể trở nên rõ rệt hơn và xảy ra cùng với các tình trạng sức khỏe khác như tiểu đường hoặc cholesterol cao. Đối với nhiều phụ nữ, thập kỷ này là thời điểm ham muốn tình dục lên đến đỉnh điểm. Điều này có thể là do đồng hồ sinh học của cơ thể nữ giới.
Ngoài ra, trong giai đoạn này, việc mang thai, sinh con và thích nghi với cuộc sống có con có thể khiến cha mẹ ít hứng thú với chuyện tình dục hơn.
Trong giai đoạn tuổi 40, cả nam giới và nữ giới đều trải qua những thay đổi về thể chất, ảnh hưởng đến hành vi tình dục. Rối loạn cương dương (ED) bắt đầu trở nên phổ biến hơn ở nam giới. Đối với phụ nữ, thời kỳ tiền mãn kinh thường bắt đầu ở độ tuổi 40. Điều đó có nghĩa là nồng độ estrogen suy giảm, dẫn đến khô âm đạo, gây đau khi giao hợp.
Cả nam giới và nữ giới đều giảm ham muốn tình dục và tần suất quan hệ ở độ tuổi 50. Trong độ tuổi này, thường xuất hiện các vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến ham muốn và khả năng tình dục của nam giới như huyết áp cao, béo phì, ung thư,…
Ở phụ nữ, huyết áp cao cũng có thể dẫn đến khô âm đạo và giảm ham muốn tình dục. Nữ giới có thể bị giảm tiết dịch nhờn hoặc ít đạt cực khoái hơn do tuổi tác và mãn kinh. Nồng độ testosterone sẽ giảm xuống mức thấp nhất sau mãn kinh.
Bên cạnh đó, người ở độ tuổi 50 có thể đang dùng một số loại thuốc có thể làm thay đổi ham muốn tình dục. Ví dụ, thuốc điều trị huyết áp cao như Lopressor (metoprolol) hoặc thuốc lợi tiểu thiazide có thể góp phần gây ra rối loạn cương dương ở nam giới. Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) dùng để điều trị trầm cảm cũng có thể gây ra rối loạn cương dương. Rối loạn chức năng tình dục cũng phổ biến ở phụ nữ dùng thuốc SSRI.
Ngoài ra, rối loạn chức năng tình dục, bệnh mãn tính sẽ trở nên phổ biến hơn sau tuổi 60. Tất cả đều góp phần làm giảm ham muốn và hoạt động tình dục. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng cho thấy những người ở độ tuổi 60 trở lên vẫn có thể có đời sống tình dục năng động và viên mãn.
Trải nghiệm mang thai của mỗi phụ nữ là khác nhau. Tuy nhiên, có một số xu hướng chung về cơ thể như ham muốn tình dục, tâm trạng, cân nặng, thói quen ăn uống và giấc ngủ,… đều có thể thay đổi.
Trong ba tháng đầu của thai kỳ, nồng độ estrogen và progesterone tăng cao. Khoảng tuần thứ 10, nồng độ hormone tăng cao này sẽ giảm dần. Lúc đó, nữ giới sẽ cảm thấy ít mệt mỏi và buồn nôn hơn, nhu cầu tình dục cũng tăng cao hơn. Vào ba tháng cuối thai kỳ, tăng cân, đau lưng và các triệu chứng khác có thể lại làm giảm ham muốn tình dục.(3)
Sự thay đổi nội tiết tố sau sinh có thể làm mô âm đạo mỏng hơn và nhạy cảm hơn. Âm đạo, tử cung và cổ tử cung của bạn cũng phải phục hồi kích thước bình thường. Cơ thể cũng cần thời gian để hồi phục, điều đó có thể làm giảm ham muốn tình dục. Không có mốc thời gian cụ thể nào cho biết nữ giới nên đợi bao lâu để quan hệ tình dục sau khi sinh. Tuy nhiên, hầu hết các bác sĩ khuyên phụ nữ nên đợi từ 4 đến 6 tuần sau khi sinh thường.
Nhu cầu sinh lý của một người có thể bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố như hormone, thuốc, tâm lý, mối quan hệ,… cụ thể như sau:
Như đã trình bày, sự thay đổi hormone do nhiều yếu tố như lão hóa, bệnh lý,… đều tác động đến nhu cầu tình dục. Sự thay đổi nồng độ nội tiết tố, đặc biệt là testosterone và estrogen, là một trong những yếu tố sinh học chính chi phối nhu cầu và ham muốn tình dục ở cả hai giới. Bất kỳ sự mất cân bằng nào cũng có thể gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến đời sống sinh lý và sức khỏe tình dục.
Trên thực tế, có rất nhiều loại thuốc có tác dụng phụ, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nhu cầu sinh lý như thuốc điều trị trầm cảm (thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc,…), thuốc điều trị suy tim (digoxin, spironolactone,…), thuốc huyết áp (clonidine, methyldopa,…). Người bệnh cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và thông báo về bất kỳ tác dụng phụ nào không mong muốn.
Yếu tố lối sống có tác động lớn đến nhu cầu sinh lý của mỗi người. Một lối sống không lành mạnh có thể gây suy giảm ham muốn, chức năng tình dục, thậm chí dẫn đến các vấn đề sức khỏe sinh sản. Ngược lại, việc duy trì một lối sống tích cực, khoa học sẽ giúp cải thiện và duy trì sức khỏe sinh lý. Dưới đây là một số yếu tố lối sống ảnh hưởng đến tiêu cực đến nhu cầu tình dục:
Các yếu tố tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến nhu cầu tình dục, bao gồm cả ham muốn, khả năng thực hiện và sự thỏa mãn. Trong đó, stress, căng thẳng và lo âu là những trạng thái tâm lý tiêu cực phổ biến ảnh hưởng đến nhu cầu sinh lý của một người.
Khi cơ thể gặp căng thẳng kéo dài, nồng độ cortisol tăng cao có thể gây rối loạn các hormone giới tính như testosterone và estrogen, dẫn đến giảm ham muốn.
Các cuộc xung đột, cãi vã hoặc thiếu sự kết nối cảm xúc trong mối quan hệ có thể gây căng thẳng, lo âu và trầm cảm. Khi tâm trí bị chi phối bởi những cảm xúc tiêu cực, cơ thể sẽ không còn hứng thú hoặc năng lượng cho chuyện gần gũi.
Ngoài ra, khi một người cảm thấy không được đối tác trân trọng, bị chỉ trích hoặc có sự khác biệt về nhu cầu, họ có thể trở nên tự ti về bản thân và khả năng tình dục. Sự tự ti này dẫn đến việc né tránh sự gần gũi và giảm ham muốn.
Nhiều bệnh lý khác nhau có thể ảnh hưởng đến nhu cầu tình dục ở cả nam và nữ, bao gồm cả các bệnh về thể chất lẫn tâm lý. Những vấn đề sức khỏe này có thể tác động trực tiếp hoặc gián tiếp, gây ra nhiều vấn đề như giảm ham muốn, rối loạn chức năng tình dục hoặc gây đau khi quan hệ.
Trong đó, suy thận, suy gan, huyết áp cao, ung thư, tiểu đường, bệnh tim, trầm cảm,… là những vấn đề sức khỏe thường gặp ảnh hưởng đến nhu cầu sinh lý.
Đối với nam giới, vấn đề bất thường có thể xuất hiện với các biểu hiện như suy giảm hoặc không có ham muốn tình dục, khó khăn hoặc không thể cương cứng, không thể đạt được cực khoái, tăng ham muốn tình dục bất thường, luôn bị ám ảnh bởi suy nghĩ về tình dục, không kiểm soát được hành vi tình dục,…
Đối với nữ giới, vấn đề bất thường khi cảm thấy không còn ham muốn tình dục, khô âm đạo, đau rát khi quan hệ, khó khăn trong việc đạt được cực khoái,… Khi nhận thấy những dấu hiệu bất thường này, cả nam và nữ giới nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Để duy trì nhu cầu sinh lý khỏe mạnh, nam giới nên bổ sung tinh chất Eurycoma Longifolia, thông biển Pháp và hàu đại dương, giúp kích thích cơ thể sản xuất hormone Testosterone nội sinh và hợp chất Nitric Oxide theo nhu cầu của cơ thể. Từ đó, hỗ trợ cải thiện ham muốn, ngăn ngừa rối loạn cương dương, tinh trùng yếu,…
Nữ giới nên bổ sung tinh chất Lepidium Meyenii có khả năng hỗ trợ điều hòa nội tiết và thúc đẩy cơ thể sản sinh 3 hormone chủ chốt là estrogen, progesterone và testosterone. Từ đó, cải thiện sức khỏe, sinh lý và sắc đẹp một cách an toàn và hiệu quả.
Bên cạnh việc bổ sung những tinh chất quan trọng trên, bạn cũng cần ăn uống khoa học, tập thể dục đều đặn, giảm stress, ngủ đủ giấc, tránh các chất kích thích, duy trì cân nặng hợp lý, kiểm soát tốt bệnh lý nền, tăng cường chia sẻ kết nối với bạn đời,… để duy trì nhu cầu sinh lý ổn định.
Tóm lại, nhu cầu sinh lý là một phần tự nhiên và thiết yếu trong cuộc sống con người. Việc hiểu đúng, nhìn nhận đúng và đáp ứng nhu cầu này một cách lành mạnh không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn góp phần xây dựng các mối quan hệ bền vững và hạnh phúc. Nếu có bất kỳ vấn đề bất thường nào trong đời sống tâm sinh lý, bạn nên thăm khám sớm để được điều trị hiệu quả
