Phụ nữ bao nhiêu tuổi thì mãn kinh? Độ tuổi mãn kinh trung bình của phụ nữ trên thế giới là 50 – 55 tuổi. Nhưng mãn kinh có thể xảy ra sớm hơn hoặc muộn ở mỗi cá nhân. Cùng ECO Pharma tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết dưới đây.
Tuổi mãn kinh ở phụ nữ được hiểu là độ tuổi không còn khả năng sinh sản. Đây là một quá trình sinh lý tự nhiên, đánh dấu sự ngưng kinh nguyệt vĩnh viễn (vô kinh) do buồng trứng ngừng hoạt động, không còn sản xuất hormone sinh dục nữ (chủ yếu là estrogen và progesterone).
Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phụ nữ được xác định đã mãn kinh là khi không còn kinh nguyệt liên tục trong 12 tháng mà không do bất kỳ nguyên nhân bệnh lý nào khác. Độ tuổi mãn kinh ở phụ nữ thường khác nhau, có thể đến sớm hoặc muộn tùy thuộc vào cơ địa và yếu tố di truyền của mỗi người. (1)
Độ tuổi mãn kinh ở mỗi phụ nữ là không giống nhau. Tuy nhiên, tuổi mãn kinh ở phụ nữ thường xảy ra ở một độ tuổi trung bình, bên cạnh các trường hợp đến sớm hoặc muộn.
Cụ thể là:
Tuổi mãn kinh trung bình của phụ nữ thường rơi vào khoảng 50 tuổi đến 55 tuổi, phổ biến nhất là khoảng 52 tuổi. Đây là thời điểm buồng trứng ngừng sản xuất hormone sinh dục nữ một cách tự nhiên. (2)
Mãn kinh ở tuổi bao nhiêu? Bên cạnh tuổi mãn kinh trung bình thì có nhiều trường hợp mãn kinh đến sớm hoặc muộn hơn bình thường.
Quá trình chuyển tiếp mãn kinh ở mỗi phụ nữ thường khác nhau về mức độ và loại triệu chứng. Trong khi một số ít người có triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng thì những người khác lại có nhiều triệu chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng sống và có thể kéo dài trong nhiều năm. (3)
Tuy nhiên có một số dấu hiệu phổ biến giúp bạn nhận thấy đang bước vào giai đoạn này, chẳng hạn như:
Như đã đề cập, mãn kinh thường rơi vào một độ tuổi trung bình nhất định nhưng vẫn có nhiều trường hợp mãn kinh ở độ tuổi sớm hoặc muộn hơn so với mức trung bình. Điều này là do thời điểm mãn kinh ở phụ nữ chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau như di truyền, lối sống, bệnh lý liên quan.
Cụ thể là:
Phụ nữ bao nhiêu tuổi mãn kinh? Độ tuổi mãn kinh ở phụ nữ thường có xu hướng di truyền. Tức là nếu có mẹ hoặc chị em gái mãn kinh sớm hoặc muộn thì bạn cũng có khả năng trải qua điều tương tự. Một nghiên cứu hơn 200.000 phụ nữ đã xác định được 290 biến thể gen liên quan đến tuổi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh, được xác định bởi dự trữ buồng trứng. Ngoài ra, nghiên cứu khác cũng chỉ ra yếu tố di truyền còn có liên quan đến mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng vận mạch như bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm.
Độ tuổi mãn kinh là bao nhiêu? Ở phụ nữ hút thuốc lá, mãn kinh có thể xảy ra sớm hơn hai năm và các triệu chứng nghiêm trọng hơn những người không hút thuốc. Các nghiên cứu cũng cho thấy phụ nữ bỏ thuốc lá ở độ tuổi 30 có nguy cơ mãn kinh sớm thấp hơn so với những người bỏ thuốc vào đầu những năm 40 tuổi.
Một số thủ thuật hoặc điều trị ý tế có ảnh hưởng đến việc nữ giới mãn kinh ở tuổi bao nhiêu. Chẳng hạn như phẫu thuật cắt bỏ cả hai buồng trứng có thể dẫn đến mãn kinh ngay lập tức do ngừng sản xuất hormone, gây ra các triệu chứng mạnh; phẫu thuật cắt bỏ tử cung gây ngừng kinh nguyệt nhưng nếu buồng trứng vẫn còn nguyên thì mãn kinh tự nhiên có thể đến sớm hơn 1 – 2 năm.
Ngoài ra, hóa trị hoặc xạ trị vùng chậu cũng có thể làm tổn thương buồng trứng, gây ngừng kinh nguyệt vĩnh viễn hoặc tạm thời và ảnh hưởng khả năng mang thai. Tuy nhiên, khả năng này thường thấp hơn ở phụ nữ trẻ.
Phụ nữ bao nhiêu tuổi thì mãn kinh? Độ tuổi mãn kinh chịu ảnh hưởng bởi một số tình trạng sức khỏe như các bệnh lý mạn tính, tự miễn hoặc một số rối loạn sức khỏe. Các bệnh tự miễn như tuyến giáp và viêm khớp dạng thấp có thể gây mãn kinh sớm do hệ thống miễn dịch nhầm lẫn tấn công buồng trứng. Phụ nữ nhiễm HIV nếu không được kiểm soát tốt bằng thuốc cũng có thể mãn kinh sớm hơn và trải qua các cơn bốc hỏa nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra, thiếu nhiễm sắc thể (ví dụ hội chứng Turner), khiến buồng trứng không phát triển bình thường, hoặc hội chứng mệt mỏi mạn tính (ME/CFS) cũng được nghiên cứu cho thấy làm tăng khả năng mãn kinh sớm.
>>> Xem thêm: Phụ nữ mãn kinh có quan hệ được không? Có ảnh hưởng sức khỏe không?
Thời kỳ mãn kinh là bao nhiêu tuổi, phụ nữ bao nhiêu tuổi thì mãn kinh? Mặc dù tuổi mãn kinh có thể khác nhau ở mỗi người, nhưng điểm chung là khi bước vào giai đoạn này, buồng trứng sẽ ngừng sản xuất gần như hoàn toàn hai hormone sinh dục quan trọng là estrogen và progesterone. Sự suy giảm này không chỉ gây ra các triệu chứng khó chịu mà còn làm tăng nguy cơ mắc một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và lâu dài.
Cụ thể là:
Loãng xương: Nồng độ estrogen giảm làm giảm mật độ xương nhanh hơn, tăng nguy cơ loãng xương. Loãng xương thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Phụ nữ có thể không biết mình mắc bệnh cho đến khi xương trở nên giòn, yếu, dễ gãy, đặc biệt là ở cột sống và xương hông, ngay cả khi chỉ gặp phải va chạm hay té ngã nhẹ.
Tăng nguy cơ tim mạch: Estrogen làm tăng nồng độ nitơ oxit (NO), một chất hóa học giúp giãn mạch, thúc đẩy quá trình lưu thông máu. Khi nồng độ estrogen bắt đầu dao động trong giai đoạn tiền mãn kinh và giảm mạnh sau mãn kinh, các tác dụng bảo vệ này dần mất đi. Điều này dẫn đến nguy cơ cao hơn về tăng huyết áp, xơ vữa động mạch và các biến cố tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Thực tế cho thấy, phụ nữ sau mãn kinh có nguy cơ mắc bệnh tim mạch tương đương hoặc thậm chí cao hơn nam giới cùng độ tuổi.
Rối loạn giấc ngủ: Rối loạn giấc ngủ là một vấn đề phổ biến ở tuổi mãn kinh, nguyên nhân gây ra chủ yếu liên quan đến sự dao động và sụt giảm nồng độ hormone estrogen. Các triệu chứng thường gặp bao gồm khó đi vào giấc ngủ, thường xuyên thức giấc giữa đêm, thức dậy quá sớm vào buổi sáng, hoặc cảm giác buồn ngủ vào ban ngày.
Trầm cảm nhẹ đến vừa: Sự sụt giảm nồng độ hormone estrogen dẫn đến những thay đổi về mặt cảm xúc do hormone này ảnh hưởng trực tiếp đến các chất dẫn truyền thần kinh serotonin và GABA, vốn đóng vai trò điều hòa tâm trạng. Phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh thường có cảm giác như buồn bã, lo lắng, cáu kỉnh, mệt mỏi và khó tập trung, đây là những triệu chứng trùng lặp với các dấu hiệu của trầm cảm. Một tổng quan nghiên cứu bao gồm 22 nghiên cứu chỉ ra rằng các triệu chứng vận mạch như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm và tiền sử trầm cảm nặng là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc chứng trầm cảm liên quan đến mãn kinh.
Suy giảm trí nhớ: Ở độ tuổi mãn kinh ở phụ nữ hay bị suy giảm trí nhớ do sự dao động và sụt giảm nồng độ hormone estrogen. Estrogen đóng vai trò thiết yếu trong chức năng não bộ, đặc biệt là các vùng chịu trách nhiệm về trí nhớ và khả năng tập trung. Khi nồng độ estrogen bất ổn, chức năng nhận thức có thể bị ảnh hưởng. Ngoài ra, các yếu tố gián tiếp như căng thẳng, lo âu và tình trạng thiếu ngủ cũng góp phần làm trầm trọng thêm triệu chứng suy giảm trí nhớ. (4)
Khô da, lão hóa nhanh: Estrogen là hormone giúp sản xuất dầu tự nhiên và duy trì độ ẩm cho da. Phụ nữ khi ở độ tuổi mãn kinh, nồng độ estrogen giảm làm da mất đi khả năng giữ nước, gây khô da. Ngoài ra, mãn kinh còn đẩy nhanh quá trình lão hóa da nhanh do sự suy giảm collagen. Theo Học viện Da liễu Mỹ quá trình sản xuất collagen giảm tới 30% chỉ trong 5 năm đầu tiên của mãn kinh, sau đó giảm khoảng 2% mỗi năm trong khoảng 20 năm tiếp theo. Collagen giúp da săn chắc và đàn hồi. Vì vậy, sự suy giảm này khiến da mất đi độ đầy đặn, hình thành nếp nhăn, đường nhăn và tình trạng da chảy xệ rõ rệt trên cả mặt và cơ thể.
>>> Xem thêm: Phụ nữ mãn kinh còn ham muốn không?
Khi đã nắm rõ được thời kỳ mãn kinh là bao nhiêu tuổi thì nữ giới cần chủ động điều chỉnh lối sống khoa học và chăm sóc cơ thể đúng cách. Điều này giúp giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ phụ nữ vượt qua thời kỳ mãn kinh nhẹ nhàng và khỏe mạnh.
Dưới đây là những điều mà phụ nữ tuổi mãn kinh nên làm:
Phụ nữ ở độ tuổi mãn kinh nên chú trọng xây dựng lối sống lành mạnh bằng cách ngủ đủ giấc, tăng cường rèn luyện thể thao để giảm bớt các triệu chứng ở giai đoạn này.
Mãn kinh thường đi kèm với các rối loạn giấc ngủ như mất ngủ, khó ngủ, hay thức giấc giữa đêm. Vì vậy bạn cần điều chỉnh thói quen đi ngủ và thức dậy đúng giờ, kể cả vào cuối tuần; tránh dùng thiết bị điện tử (điện thoại, máy vi tính) trước khi ngủ; hạn chế caffeine và rượu bia vào buổi tối. Thay vào đó hãy tạo không gian phòng ngủ yên tĩnh, tối và mát mẻ; ngâm chân vào nước ấm, đọc sách có nội dung nhẹ nhàng, hoặc nghe nhạc êm dịu sẽ giúp cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ sâu hơn.
Tập thể dục cũng giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm nhẹ các triệu chứng mãn kinh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hoạt động thể chất đều đặn giúp giảm tần suất các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm. Đồng thời, vận động còn kích thích cơ thể giải phóng endorphin, giúp cải thiện tâm trạng, giảm buồn bã và lo lắng. Hơn nữa, tập thể dục còn mang lại nhiều lợi ích như cải thiện chất lượng giấc ngủ, duy trì cân nặng hợp lý, nâng cao sức khỏe xương khớp và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính. Phụ nữ có thể lựa chọn hình thức vận động phù hợp với sở thích như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, hay đạp xe.
Để cân bằng nội tiết tố và phòng ngừa các biến chứng mãn kinh, phụ nữ nên tăng cường bổ sung nhóm chất thiết yếu giúp cân bằng nội tiết tố chẳng hạn như:
Song song với việc bổ sung nội tiết tố, vi chất từ bữa ăn thì phụ nữ ở độ tuổi mãn kinh cũng cần hạn chế đường, muối, chất béo bão hòa và rượu bia để tránh tăng cân và nguy cơ tim mạch.
Ngoài ra, phụ nữ nên chủ động bổ sung tinh chất Lepidium Meyenii, P.Leucotomos. Hai tinh chất này đã được chứng minh có tác dụng hỗ trợ cân bằng nội tiết tố bằng cách thúc đẩy cơ thể sản sinh ba hormone chủ chốt là estrogen, progesterone và testosterone, từ đó giúp tăng cường sinh lý nữ và cải thiện các triệu chứng khó chịu trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh như nóng bừng, khô âm đạo, suy giảm ham muốn, mất ngủ và tâm trạng thất thường.
Phụ nữ khi bước vào tuổi mãn kinh cần đặc biệt chú trọng việc khám sức khỏe định kỳ. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý thường gặp như loãng xương, bệnh tim mạch, tiểu đường và rối loạn mỡ máu. Chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp bác sĩ phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn và can thiệp điều trị kịp thời.
Không chỉ quan tâm đến việc phụ nữ bao nhiêu tuổi thì mãn kinh mà còn rất nhiều thắc mắc xoay quanh vấn đề mãn kinh. Dưới đây là tổng hợp một số câu hỏi phổ biến về mãn kinh và nội dung giải đáp chi tiết mà bạn có thể quan tâm.
Dấu hiệu chính xác nhất để xác định một người phụ nữ đã mãn kinh là không có kinh nguyệt trong 12 tháng liên tục, không do bất kỳ nguyên nhân nào khác như mang thai, cho con bú, hoặc bệnh lý. Nếu bạn nhận thấy bản thân có những dấu hiệu này hoặc các triệu chứng liên quan đến mãn kinh như đề cập ở bài viết thì nên đi thăm khám để được chẩn đoán chính xác tình trạng.
>>> Xem thêm: 4 cách chẩn đoán mãn kinh đúng chuẩn ở phụ nữ
Mãn kinh sớm tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe do cơ thể giảm sản xuất estrogen sớm. Các nguy cơ về sức khỏe bao gồm loãng xương và gãy xương, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần (lo âu, trầm cảm) và sức khỏe tình dục (khô âm đạo, giảm ham muốn).
Hầu hết phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh sẽ gặp phải tình trạng suy giảm ham muốn tình dục. Dữ liệu từ Nghiên cứu sức khỏe phụ nữ trên toàn quốc (SWAN) cho thấy 24% phụ nữ sau mãn kinh báo cáo không cảm thấy ham muốn và 41% hiếm khi cảm thấy ham muốn tình dục.
Như vậy sẽ không có một câu trả lời chính xác đối với vấn đề phụ nữ bao nhiêu tuổi thì mãn kinh hay tuổi mãn kinh là bao nhiêu ở phụ nữ. Vì độ tuổi mãn kinh ở phụ nữ là khác nhau ở mỗi người, có người đến sớm hoặc muộn. Tuy nhiên, phần lớn phụ nữ sẽ trải qua ở độ tuổi mãn kinh trung bình là 50 tuổi đến 55 tuổi. Cho dù trải qua mãn kinh ở độ tuổi nào thì sự suy giảm hormone estrogen và progesterone đều mang đến những ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Vì vậy, phụ nữ cần chủ động thực hiện các biện pháp chăm sóc sức khỏe như duy trì lối sống lành mạnh và khám sức khỏe định kỳ để giảm nhẹ triệu chứng và phòng ngừa bệnh tật.
