Tình trạng rối loạn nhịp tim nguy hiểm do rung thất có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời. Trong bài viết này, ECO Pharma sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về bệnh lý đặc biệt nguy hiểm này.
Rung thất là một loại rối loạn nhịp tim nguy hiểm và nghiêm trọng nhất trong các dạng rối loạn nhịp tim. Nó có thể dẫn đến tử vong đột ngột trong vòng vài phút nếu không được cấp cứu. Đây là chứng rối loạn nhịp tim gây chết người phổ biến nhất.
Rung thất (rung tâm thất) xảy ra khi hoạt động điện của tim bị rối loạn khiến buồng dưới (tâm thất) rung lên thay vì co bóp bình thường. Tim sẽ không thể bơm máu khắp cơ thể.
Các loại rung tâm thất là gì? Rung thất có thể chia làm 2 loại là rung thất sóng lớn và rung thất sóng nhỏ, chúng đều nguy hiểm đối với sức khỏe người bệnh. Bác sĩ sử dụng điện tâm đồ để quan sát hoạt động điện của tim. Các tín hiệu điện xuất hiện dưới dạng sóng trên biểu đồ và có thể cho bác sĩ biết loại rung thất người bệnh đang mắc phải.
Theo một nghiên cứu năm 2023, rung thất sóng lớn có các đỉnh cao và đáy sâu hơn, đồng thời hầu hết các sóng EKG đo được từ 3 mm trở lên. Nhìn chung, rung thất sóng lớn ít nguy hiểm hơn rung thất sóng nhỏ bởi vì nó gần với hoạt động bình thường của tim hơn. [1]
Rung thất sóng nhỏ có các sóng điện yếu hơn, biểu hiện tình trạng cấp tính và nguy hiểm hơn. Sự thiếu hụt năng lượng điện trong tâm thất khiến cho khả năng bơm máu gần như không còn, gây ra ngừng tim và thiếu máu cục bộ nhanh chóng.
Các triệu chứng sau đây thường gặp ngay trước khi xảy ra rung thất:
Rung nhĩ tương tự như rung thất, nhưng nó xảy ra ở các buồng trên của tim, gọi là tâm nhĩ. Tâm nhĩ có thể đập rất nhanh đến vài trăm lần mỗi phút trong tình trạng rung nhĩ. Điều này có thể khiến máu tích tụ dần trong tâm nhĩ, khiến nó giãn ra. Khi máu bị ứ đọng tại tâm nhĩ sẽ làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, sau đó có thể di chuyển từ tim lên não. Đây là lý do tại sao bản thân rung nhĩ không được coi là nguy hiểm nhưng lại là yếu tố nguy cơ gây đột quỵ.
Nhịp nhanh thất và rung thất đều là những rối loạn nhịp xuất phát từ tâm thất của tim. Sự khác biệt giữa hai loại này là trong nhịp nhanh thất, các buồng dưới của tim đập nhanh hơn nhiều so với bình thường nhưng quá trình tổng thể đang diễn ra theo đúng thứ tự. Khi bị rung thất, quá trình đập của tim không diễn ra theo đúng thứ tự.
Cả hai tình trạng nhịp nhanh thất và rung thất đều có thể đe dọa tính mạng vì chúng có thể dẫn đến ngừng tim đột ngột. Trong trường hợp khẩn cấp, cả hai cần được điều trị bằng máy khử rung tim. Về lâu dài, nếu có nguy cơ tái phát cao, cả hai thường được điều trị bằng máy khử rung tim, máy này được cấy ghép thông qua phẫu thuật.
Một số nguyên nhân có thể dẫn đến rung thất bao gồm:
Các yếu tố nguy cơ phổ biến nhất bao gồm [2]:
Rung tâm thất là tình trạng y tế khẩn cấp cần phải chăm sóc y tế ngay lập tức. Người bị rung thất cần được cấp cứu càng sớm càng tốt. Ngoài ra, hãy hẹn gặp bác sĩ tim mạch nếu bạn có nhịp tim đập nhanh hoặc đập bất thường không rõ nguyên nhân.
Nếu bạn thấy người bệnh ngã gục, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức. Nếu người đó bất tỉnh, hãy kiểm tra mạch. Nếu không có mạch, hãy bắt đầu hồi sức tim phổi (CPR) để giúp máu lưu thông trong cơ thể cho đến khi được cấp cứu. Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến nghị thực hiện CPR bằng cách dùng tay ấn mạnh và nhanh vào ngực người bệnh khoảng 100 đến 120 lần một phút. Không cần thiết phải hô hấp nhân tạo. Tiếp tục cho đến khi có trợ giúp y tế khẩn cấp.
Để chẩn đoán tình trạng rung thất, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện điện tâm đồ, nghiệm pháp gắng sức, nghiệm pháp bàn nghiêng,…
Điện tâm đồ (ECG hoặc EKG) giúp ghi lại hoạt động điện của tim. Các miếng dán nhỏ gọi là điện cực được đặt trên ngực, cánh tay và chân của người bệnh và được kết nối với máy ECG. Các xung điện trong tim được chuyển thành đường lượn sóng, cho phép các bác sĩ xác định các chỉ số điện trong tim, từ đó chẩn đoán rối loạn nhịp tim và tổn thương tim.
Máy theo dõi holter là một máy nhỏ, di động mà người bệnh có thể đeo trong 24 giờ. Nó cho phép ghi liên tục hoạt động điện của tim khi người bệnh thực hiện các hoạt động hàng ngày. Người bệnh sẽ được yêu cầu ghi nhật ký về các hoạt động và triệu chứng của mình. Máy theo dõi này có thể phát hiện tình trạng rối loạn nhịp tim có thể không hiển thị trên điện tâm đồ lúc nghỉ ngơi.
Nghiệm pháp gắng sức hay còn gọi là điện tâm đồ gắng sức. Đây là nghiệm pháp chẩn đoán không xâm lấn thường được sử dụng để xác định một số bệnh lý tim mạch, đồng thời xác định được mức độ khỏe mạnh của trái tim khi cơ thể vận động gắng sức.
Nghiệm pháp bàn nghiêng giúp đo lường mức độ phản ứng của nhịp tim và huyết áp khi chuyển từ tư thế nằm sang nghiêng hoặc đứng. Bác sĩ sẽ theo dõi cách tim và hệ thần kinh được kiểm soát khi cơ thể thay đổi tư thế. Những trường hợp thường xuyên bị ngất xỉu sẽ được chỉ định thực hiện nghiệm pháp này.
Bác sĩ sử dụng hình ảnh siêu âm tim, CT hoặc MRI để xem xét cấu trúc trong tim, khảo sát các bất thường của tim.
Khảo sát điện sinh lý là phương pháp thường được thực hiện để chẩn đoán tình trạng nhịp tim không đều. Bác sĩ đặt một ống thông mềm, mỏng vào mạch máu để dẫn đến tim. Cảm biến trên đầu ống sẽ ghi lại hoạt động điện của tim từ đó giúp bác sĩ chẩn đoán tình trạng bệnh.
Rung thất cực kỳ nguy hiểm và được coi là rối loạn nhịp tim nghiêm trọng nhất. Nếu không điều trị, rung thất có thể dẫn đến tử vong đột ngột. Điều này là do tim không thể đưa máu giàu oxy đến các cơ quan quan trọng như não.
Rung thất gây ra ngừng tim đột ngột. Đây là nguyên nhân gây tử vong số 1 ở Mỹ và chiếm một nửa số ca tử vong do bệnh tim. [3]
Rung thất có thể gây ra nhiều biến chứng khác nhau do sự lưu thông máu đến tất cả các cơ quan quan trọng của cơ thể kém. Tình trạng này khiến người bệnh thường xuyên ngất xỉu. Sau một đợt rung thất kéo dài hoặc ngừng tim, tổn thương liên quan đến hệ thần kinh, thận và gan có thể xảy ra. Những biến chứng này này có thể là vĩnh viễn hoặc điều trị được. Rung thất cũng có thể gây tử vong.
Có hai giai đoạn điều trị rung thất. Đầu tiên là cố gắng dừng cơn rung thất để khôi phục huyết áp và nhịp tim. Giai đoạn thứ hai tập trung vào việc giảm nguy cơ tái phát rung thất trong tương lai. Phương pháp điều trị bao gồm:
Các biện pháp để chăm sóc và phòng ngừa rung thất bao gồm:
Rung thất (rung tâm thất) là một tình trạng rối loạn nhịp tim nguy hiểm đòi hỏi phải điều trị y tế kịp thời. Nếu không rung thất có thể dẫn đến suy tuần hoàn, ngưng tim, thậm chí tử vong. Việc nâng cao nhận thức về rung thất và tầm quan trọng của việc đi khám sức khỏe định kỳ là rất cần thiết để phát hiện sớm và điều trị hiệu quả.
