Suy tim là tình trạng bất thường về cấu trúc hoặc chức năng của tim, dẫn đến cơ tim không thể bơm đủ máu cho cơ thể. Bệnh phổ biến ở người cao tuổi nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc, lưu hành và tử vong hiện nay đang gia tăng ở người trẻ tuổi (1). Cùng ECO Pharma tìm hiểu tình trạng suy tim ở người trẻ trong bài viết sau.
Điều quan trọng cần biết là suy tim chủ yếu là bệnh của người cao tuổi. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh có xu hướng dần phổ biến ở người trẻ hơn (dưới 65 tuổi), có thể do mắc bệnh tim bẩm sinh, lối sống hiện đại không lành mạnh, mắc bệnh lý mãn tính… cụ thể sau đây.
Một số dạng suy tim có tính di truyền, đặc biệt là những dạng liên quan đến bệnh cơ tim giãn hoặc cơ tim phì đại. Trong những bệnh cảnh này, tim dần mất khả năng bơm máu bình thường, dẫn đến mệt mỏi, khó thở. Bên cạnh đó, một số dị tật tim bẩm sinh khiến các buồng tim không được hình thành và phân chia chính xác. Điều này làm gián đoạn dòng máu bình thường qua tim (máu có và không có oxy hòa lẫn bên trong tim thay vì chúng phải duy trì sự tách biệt) và gây ra suy tim ở người trẻ.
Những khiếm khuyết này bao gồm:
Ngoài bệnh tim bẩm sinh, hoặc các tình trạng tim mạch không được kiểm soát tốt, những người trẻ tuổi bị phát triển suy tim còn có liên quan đến các bệnh lý phổ biến hiện nay là béo phì, chứng ngưng thở khi ngủ, tiểu đường và cường giáp. Ngoài ra, các bệnh lý ít phổ biến hơn ở người trẻ như bệnh thiếu máu, bệnh phổi nặng cũng có thể là nguyên nhân.
Thực tế là những thói quen và lối sống không lành mạnh ở người trẻ ngày nay có thể làm tăng nguy cơ mắc suy tim ở người trẻ. Dưới đây là những lối sống hiện đại tiêu cực người trẻ cần tránh:
Các dấu hiệu có thể khác nhau tùy thuộc vào loại suy tim mà người trẻ mắc phải. Các yếu tố như vị trí tim bị ảnh hưởng, mức độ khởi phát đột ngột và mức độ nghiêm trọng của bệnh đều có thể ảnh hưởng đến các triệu chứng ở người bệnh.
Trong những trường hợp nhẹ, suy tim ở người trẻ có thể nhận thấy khó thở khi tập thể dục hoặc tham gia các hoạt động thể chất nói chung. Khi tình trạng trở nên nặng hơn, họ có thể bị khó thở khi làm các công việc thông thường hoặc khi nằm xuống.
Các dấu hiệu khác có thể bao gồm:
Nhìn chung, vì người trẻ thường khỏe mạnh hơn về mặt thể chất, họ thường có thể chịu đựng những bất thường này tốt hơn người lớn tuổi. Do đó, các triệu chứng của họ có thể khó phát hiện hơn lúc đầu và có thể không biểu hiện các dấu hiệu nghiêm trọng như người lớn tuổi mắc cùng mức độ suy tim.
Suy tim là một tình trạng nguy hiểm, không nên chủ quan dù ở bất kỳ độ tuổi nào, kể cả người còn trẻ tuổi. Nếu không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng tăng áp phổi, phù phổi, suy dinh dưỡng, suy thận, tổn thương gan, đột tử,… Vì thế, người trẻ bị bệnh này cần điều trị tích cực và nhập viện ngay khi có các triệu chứng trở nặng. (2)
Chẩn đoán bệnh là một quá trình tổng hợp dựa trên nhiều yếu tố, từ triệu chứng lâm sàng đến các xét nghiệm cận lâm sàng chuyên sâu. Đầu tiên, bác sĩ sẽ khai thác tiền sử bệnh, các triệu chứng mà bệnh nhân đang gặp phải và tiến hành thăm khám thực thể. Tiếp theo, để xác định chính xác chẩn đoán và mức độ suy tim, cần thực hiện các xét nghiệm và thăm dò chuyên sâu như:
Ngoài ra, điện tâm đồ, nghiệm pháp gắng sức, thông tim, sinh thiết nội tâm mạc,… cũng là những phương pháp có thể được sử dụng để chẩn đoán suy tim ở người trẻ tuổi.
Việc điều trị bệnh này ở người còn trẻ tuổi bao gồm cả điều trị nội khoa (dùng thuốc) và ngoại khoa (phẫu thuật).
Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc khác nhau để điều trị, một số loại thuốc phổ biến là:
Ngoài ra, còn có rất nhiều các loại thuốc khác để điều trị tình trạng này ở người trẻ là thuốc đối kháng thụ thể mineralocorticoid, thuốc chẹn beta, thuốc ức chế thụ thể angiotensin-neprilysin,…
Phẫu thuật điều trị suy tim bao gồm nhiều phương pháp, từ phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, thay van tim, cấy thiết bị hỗ trợ thất trái, đến ghép tim, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ bệnh của bệnh nhân. Các phương pháp này đều nhằm mục đích cải thiện lưu lượng máu đến tim, tăng cường chức năng tim và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.
Phòng ngừa bệnh ở độ tuổi trẻ cũng tương tự như phòng ngừa bệnh suy tim ở giai đoạn sau này. Một số bước bạn có thể thực hiện để giảm nguy cơ và ngăn ngừa bệnh tiến triển bao gồm:
Vấn đề người trẻ bị suy tim có thể sống lâu không tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như loại, mức độ của bệnh, nguyên nhân gây bệnh, các bệnh lý kèm theo, chế độ sinh hoạt, phương pháp điều trị. Nhưng nhìn chung, người trẻ thường có tiên lượng tốt hơn suy tim ở người cao tuổi do ít đồng mắc bệnh nền hơn và có sức đề kháng tốt hơn.Việc điều trị tích cực, thay đổi lối sống lành mạnh, và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ có thể giúp người bệnh cải thiện chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ.
Gym là loại hình luyện tập gắng sức không an toàn cho người bệnh suy tim. Người bệnh nên hướng đến các loại hình nhẹ nhàng như thiền, tập thở, các động tác yoga co duỗi, đi bộ hoặc thể dục nhịp điệu nhẹ nhàng. Nhìn chung là cần tránh các bài tập kháng lực và cường độ cao vì dễ gây khởi phát các biến chứng nguy hiểm.
Trung tâm Tim mạch, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cung cấp dịch vụ tầm soát tim mạch chất lượng cao cho người lớn, trẻ em như ở các nước phát triển. Quy trình tầm soát không xâm lấn, không gây đau và không mất nhiều thời gian. Tâm Anh có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành, giàu kinh nghiệm, trang thiết bị máy móc hiện đại nhập khẩu Âu – Mỹ (máy chụp cộng hưởng từ 1,5 – 3 Tesla, máy siêu âm tim và mạch máu 4D hiện đại, hệ thống chụp MSCT tim và động mạch vành 768 lát cắt, hệ thống can thiệp mạch số hóa xóa nền (DSA) cánh tay robot xoay 360 độ) giúp phát hiện bất kỳ tổn thương vi tế nào trong hệ thống mạch máu, tim, phổi để can thiệp từ sớm, phòng ngừa phát triển thành bệnh lý tim mạch có thể tiến triển suy tim.
Trước đây tầm soát tim mạch thường được khuyến nghị ở người từ 50 tuổi hoặc người có yếu tố nguy cơ cao gồm huyết áp cao, béo phì, bệnh tự miễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tiểu đường, ngưng thở khi ngủ, tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, thai phụ mang thai tuần 18 – 24. Nhưng với cuộc sống ngày càng nhiều áp lực, không được nghỉ ngơi đầy đủ, tiêu thụ đồ ăn thức uống công nghiệp thiếu lành mạnh như hiện nay, tầm soát tim mạch nên được thực hiện ở độ tuổi trẻ hơn. Mọi thanh niên đều nên tầm soát tim mạch ít nhất một lần và duy trì việc thăm khám sức khỏe định kỳ hằng năm.
Suy tim không còn là căn bệnh của riêng người lớn tuổi. Theo một đánh giá tại Thụy Điển, khoảng 1% tổng số ca nhập viện vì suy tim ở người trẻ xảy ra ở trong độ tuổi từ 18 đến 44. Tại Mỹ, ước tính có 6,2 triệu người đang sống chung với căn bệnh này. Trong số này, khoảng 1,4 triệu người dưới 60 tuổi (3). Vì vậy, những người trẻ ngày nay cần nhìn nhận nghiêm túc hơn về thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống và tầm quan trọng của việc kiểm tra sức khỏe định kỳ. Đây chính là những điều không thể thiếu trong quá trình bảo vệ bản thân trước căn bệnh nguy hiểm này.
