Suy tim tâm thu còn được gọi là suy tim có phân suất tống máu giảm, xảy ra khi tâm thất trái không thể bơm máu hiệu quả. Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu về bệnh lý tim mạch đáng lo ngại này trong bài viết sau đây.
Suy tim tâm thu là tình trạng tâm thất trái không thể bơm máu hiệu quả. Tâm thất trái là buồng tim lớn nhất và khỏe nhất có chức năng bơm máu giàu oxy đến các bộ phận của cơ thể. Đây là một tình trạng nghiêm trọng và có thể gây tổn thương cho các cơ quan khác. Khi tâm thất trái yếu, có thể khiến dịch tích tụ trong phổi dẫn đến khó thở hoặc mệt mỏi. Nó cũng có thể gây phù ở bụng và bàn chân.
Suy tim tâm thu còn được gọi là suy tim có phân suất tống máu giảm (HFrEF). Phân suất tống máu (EF) là phép đo biểu thị phần trăm máu mà tâm thất trái bơm ra sau mỗi lần co bóp. Đây là dấu hiệu cho thấy tim bơm máu tốt như thế nào. Phạm vi bình thường, khỏe mạnh của EF là 55% – 70%. EF dưới 40% có thể chỉ ra suy tim tâm thu. [1]
Bệnh suy tim tâm thu có nguyên nhân do tiểu đường, hẹp động mạch chủ, rối loạn nhịp tim, bệnh van tim,…
Tiểu đường tuýp 2 là một yếu tố nguy cơ gây suy tim và làm tăng nguy cơ tử vong ở những người đã mắc bệnh. Tiểu đường type 2 thường gây ra bệnh tim cấu trúc và suy tim thông qua thiếu máu cục bộ/nhồi máu cơ tim. Bệnh này cũng liên quan đến rối loạn lipid máu, trong đó LDL-cholesterol gây xơ vữa nhiều hơn và rối loạn chức năng nội mô, thúc đẩy sự kết dính của bạch cầu và tiểu cầu, bong mảng xơ vữa động mạch vành thúc đẩy hình thành huyết khối gây tắc nghẽn.
Van động mạch chủ giữ cho máu chảy từ tâm thất trái đến động mạch chủ, đây là động mạch chính đưa máu từ tim đến cơ thể. Hẹp động mạch chủ xảy ra khi van động mạch chủ hẹp lại và ngăn cản dòng máu chảy bình thường. Tình trạng này có thể từ nhẹ đến nặng. Theo thời gian, hẹp van động mạch chủ khiến tâm thất trái của tim phải bơm mạnh hơn để đẩy máu qua van động mạch chủ bị hẹp. Điều này có thể khiến tâm thất trái dày lên, to ra và yếu đi. Nếu không được giải quyết, dạng bệnh van tim này có thể dẫn đến suy tim.
Nhịp tim bất thường, quá nhanh, quá chậm hoặc không đều có thể gây thêm gánh nặng cho tim. Một số loại loạn nhịp tim có thể không nghiêm trọng. Các loại khác có thể rất đáng lo ngại vì chúng có thể gây ngất xỉu, suy tim hoặc thậm chí tử vong đột ngột. Nếu bạn nghĩ mình bị loạn nhịp tim, hãy đến bệnh viện để được thăm khám sớm.
Bệnh cơ tim là sự bất thường trong cấu trúc của cơ tim. Bệnh này có thể khiến tim cứng lại, to ra hoặc dày lên và có thể gây ra mô sẹo. Do đó, tim không thể bơm máu hiệu quả đến các bộ phận còn lại của cơ thể. Theo thời gian, tim có thể yếu đi và bệnh cơ tim có thể dẫn đến suy tim. Một số người mắc bệnh cơ tim cuối cùng cần phải ghép tim để duy trì sự sống.
Bệnh van tim có thể là bẩm sinh hoặc do bệnh động mạch vành hoặc nhiễm trùng gây ra. Van tim hẹp hoặc hở khiến tim phải làm việc nhiều hơn, cuối cùng có thể làm tim yếu đi.
Tình trạng này xảy ra khi các mạch máu cung cấp máu cho cơ tim bị hẹp lại. Bệnh động mạch vành là loại bệnh tim phổ biến nhất ở Mỹ. Đôi khi nó được gọi là bệnh tim thiếu máu cục bộ. Theo thời gian, bệnh động mạch vành có thể làm suy yếu cơ tim. Điều này có thể dẫn đến suy tim, khiến tim không thể bơm máu như bình thường.
Suy tim vẫn là biến chứng thường gặp của nhồi máu cơ tim. Bất chấp những tiến bộ đáng kể trong điều trị bệnh động mạch vành và nhồi máu cơ tim cấp trong hai thập kỷ qua, nhồi máu cơ tim vẫn là nguyên nhân phổ biến nhất gây suy tim. Các yếu tố góp phần vào quá trình sinh bệnh của suy tim tại thời điểm nhập viện do nhồi máu cơ tim bao gồm tổn thương cơ tim do hoại tử cơ tim và các biến chứng cơ học như đứt cơ nhú, thủng vách liên thất và vỡ thành tự do thất.
Tình trạng viêm cơ tim có thể do nhiễm virus gây ra. Nếu không được điều trị, viêm cơ tim có thể làm hỏng cơ tim khiến tim không thể bơm máu tốt. Những người bị suy tim liên quan đến viêm cơ tim có thể cần thiết bị hỗ trợ tâm thất hoặc ghép tim.
Các dấu hiệu suy tim tâm thu bao gồm:
| Đặc điểm | Suy tim tâm thu | Suy tim tâm trương |
| Định nghĩa | Tim không đủ mạnh để bơm máu đi nuôi cơ thể. | Tim không thể giãn nở đầy đủ để tiếp nhận đủ lượng máu. |
| Phân suất tống máu (EF) | Giảm (<40%) | Bảo tồn (≥50%) |
| Nguyên nhân chính | Bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim, bệnh cơ tim, tiểu đường,… | Tăng huyết áp, bệnh mạch vành, cơ tim phì đại,… |
| Triệu chứng | Khó thở, mệt mỏi, phù chân, ho khan, đau ngực. | Khó thở khi gắng sức, phù phổi, mệt mỏi, tim đập nhanh. |
| Cơ chế bệnh sinh | Tim không thể co bóp đủ mạnh để đẩy máu đi. | Tim không thể giãn nở đầy đủ để chứa máu. |
Xem thêm: Suy tim tâm trương: Nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị
Đây là bệnh lý tim mạch rất nguy hiểm. Đối với người mắc bệnh này, việc dùng thuốc không là chưa đủ để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh cần phải tích cực phối hợp các phương pháp điều trị được chỉ định bởi bác sĩ. Sống lạc quan và kiểm soát stress bệnh sẽ được cải thiện.
Người bệnh có thể gặp phải một số biến chứng như suy giảm chức năng thận, tổn thương ở gan, suy tim phải.
Suy giảm chức năng thận thường gặp ở người bệnh suy tim tâm thu. Bệnh thận cũng có thể làm suy tim nặng hơn. Trong những trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phải lọc thận nhân tạo để duy trì sự sống.
Trong nhiều năm, người ta đã biết rằng tim và gan có liên quan mật thiết với nhau. Do đó, những bệnh nhân bị suy tim cấp và mạn tính sẽ biểu hiện các triệu chứng từ gan. Máu bị ứ đọng do suy tim sung huyết gây áp lực lên gan khiến gan khó hoạt động và có thể gây xơ gan.
Suy tim phải hoặc suy tim thất phải thường xảy ra do suy tim trái. Khi tâm thất trái bị suy và không thể bơm đủ máu ra ngoài, máu bị ứ lại phổi gây gia tăng áp lực. Điều này làm tổn thương phía bên phải của tim. Khi phía bên phải mất khả năng bơm, máu sẽ trào ngược vào các tĩnh mạch của cơ thể.
Một số phương pháp chẩn đoán phổ biến bao gồm:
Trong quá trình khám sức khỏe, bác sĩ có thể sẽ:
Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu. Kết quả có thể cho biết liệu suy tim có gây tác động xấu đến các cơ quan khác hay không. Xét nghiệm máu bao gồm các phép đo:
Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh có thể giúp bác sĩ quan sát tim và bất kỳ vấn đề nào về cấu trúc:
Các xét nghiệm để đo phân suất tống máu bao gồm:
Bác sĩ cũng có thể thực hiện điện tâm đồ (EKG) để kiểm tra nhịp tim của người bệnh.
Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bạn cần đến bệnh viện để kiểm tra, chẩn đoán và điều trị sớm. Ngoài ra, người bệnh suy tim cần được cấp cứu ngay lập tức nếu như có các dấu hiệu như đau ngực, ngất xỉu, yếu sức, nhịp tim nhanh hoặc không đều, đột ngột khó thở.
Người bệnh cần được điều trị mọi nguyên nhân gây bệnh tiềm ẩn. Ví dụ, nếu bị tăng huyết áp, bạn cần dùng thuốc để kiểm soát huyết áp. Nếu bị tiểu đường, bạn nên dùng thuốc để kiểm soát lượng đường trong máu. Một số trường hợp có thể cần phẫu thuật hoặc cấy ghép thiết bị để hỗ trợ chức năng tim.
Bác sĩ sẽ hướng dẫn một số thay đổi lối sống để giúp kiểm soát các tình trạng bệnh tiềm ẩn và giữ cho trái tim khỏe mạnh nhất có thể:
Người bệnh suy tim tâm thu có thể được chỉ định sử dụng kết hợp một số loại thuốc để cải thiện phân suất tống máu, các triệu chứng và chức năng tim nói chung:
Trong các trường hợp bệnh tiến triển, phẫu thuật có thể là một lựa chọn điều trị tốt. Bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật dựa trên các triệu chứng và nguyên nhân gây ra bệnh. Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm:
Suy tim là một tình trạng nghiêm trọng có thể rút ngắn tuổi thọ của người bệnh. Tiên lượng phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:
Bạn có thể phòng ngừa và chăm sóc bản thân bằng cách tham khảo ý kiến của bác sĩ để biết được hướng dẫn cụ thể cho tình trạng riêng biệt của mình. Một số điều sau thường được bác sĩ khuyến nghị.
Bạn nên bổ sung tinh chất từ thiên nhiên như Policosanol (GDL-5), Apple Cider Vinegar, Red Yeast Rice,… giúp hỗ trợ điều hòa mỡ máu, giảm mỡ xấu, tăng cholesterol tốt, cải thiện tuần hoàn máu, phòng ngừa cục máu đông và các vấn đề tim mạch khác.
Sau đây là một số thắc mắc thường gặp về tình trạng suy tim tâm thu.
Thời gian sống của người bệnh thay đổi và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như bệnh lý nền, chế độ dinh dưỡng, mức độ tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, nguyên nhân gây ra bệnh. Một ước tính về tỷ lệ sống sót đối với bệnh này như sau [2]:
Bệnh có thể chữa trị hoàn toàn hay không tùy thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là nguyên nhân gây bệnh và thời gian diễn tiến. Nếu có thể can thiệp triệt để nguyên nhân, chức năng tâm thu có thể cải thiện và hồi phục lại mức bình thường. Điều trị đúng cách có thể kiểm soát sự tiến triển của bệnh, giảm các triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và tuổi thọ của người bệnh. Để có được liệu trình điều trị phù hợp, bạn cần lựa chọn các cơ sở y tế uy tín để thăm khám và chữa bệnh.
Suy tim tâm thu là một căn bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh và kéo dài tuổi thọ nếu được chẩn đoán và điều trị sớm. Để phòng ngừa và điều trị hiệu quả, mỗi người cần có ý thức bảo vệ sức khỏe tim mạch bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và đi khám sức khỏe định kỳ.
