Tìm hiểu về tật khúc xạ và cong vẹo cột sống ở học sinh

Tật khúc xạ và cong vẹo cột sống là những vấn đề sức khỏe phổ biến ở người trong độ tuổi đi học. Khi những tình trạng này không được chẩn đoán, điều trị, chúng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống, khả năng học tập và sức khỏe lâu dài của trẻ. Cùng ECO Pharma tìm hiểu về mối liên hệ giữa hai vấn đề sức khỏe này trong bài viết sau.

Mối liên hệ giữa tật khúc xạ và cong vẹo cột sống

Nhìn chung, vẹo cột sống là bệnh lý cột sống phổ biến nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên được cho là có liên quan đến các tật khúc xạ. (1)

Mặc dù vẹo cột sống chủ yếu ảnh hưởng đến hệ cơ xương nhưng nghiên cứu gần đây đã chỉ ra mối liên hệ tiềm ẩn giữa vẹo cột sống và các vấn đề về thị lực. Bản chất chính xác của mối liên hệ này vẫn chưa được hiểu đầy đủ, nhưng các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vẹo cột sống có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh thị giác, vốn chịu trách nhiệm truyền tín hiệu thị giác từ mắt đến não. Bất kỳ sự gián đoạn nào đối với dây thần kinh thị giác đều có thể dẫn đến các vấn đề và suy giảm thị lực.

Hơn nữa vẹo cột sống có thể ảnh hưởng đến dòng chảy của dịch não tủy trong ống sống và xung quanh não. Những thay đổi trong dòng chảy dịch não tủy có thể dẫn đến tăng áp lực nội sọ và có khả năng ảnh hưởng đến thị lực.

Ngoài ra các cấu trúc khác liên quan đến đường dẫn truyền thị giác, chẳng hạn như vỏ não thị giác (vùng vỏ não xử lý thông tin thị giác) và các vùng chịu trách nhiệm kiểm soát chuyển động mắt cũng có thể bị ảnh hưởng bởi chứng vẹo cột sống. Những người bị vẹo cột sống có thể dễ mắc các bệnh về mắt như cận thị, loạn thị và các tật khúc xạ khác. Những tình trạng này có thể dẫn đến mờ mắt và khó tập trung vào các vật thể.

Một số nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những bệnh nhân bị vẹo cột sống cũng bị cận thị, nhưng một số nghiên cứu cũng cho thấy rằng bệnh vẹo cột sống và các vấn đề về thị lực được coi là không liên quan.

Các tật khúc xạ có liên quan đến việc đọc và viết sai tư thế, từ đó có thể đẩy nhanh quá trình tiến triển của bệnh vẹo cột sống. Ví dụ cận thị khiến người bệnh có xu hướng cúi hoặc rướn người về phía trước để nhìn rõ dẫn đến tư thế ngồi sai, ảnh hưởng đến cột sống và có thể gây cong vẹo cột sống. Những tật khúc xạ khác cũng khiến người bệnh nhìn bị mờ nhòe, méo mó, có thể dẫn đến tư thế sai lệch để nhìn rõ hơn như ngồi lệch vai, nghiêng đầu để nhìn rõ hơn. Những tư thế này nếu duy trì lâu dài sẽ gây lệch vai, gù lưng dẫn đến cong vẹo cột sống.

Nguyên nhân gây tật khúc xạ và cong vẹo cột sống

Tật khúc xạ và tình trạng cong vẹo cột sống có thể xảy ra do những nguyên nhân riêng biệt và chung sau đây.

• Nguyên nhân gây ra tật khúc xạ: Tật khúc xạ có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân như chiều dài nhãn cầu bất thường (khi nhãn cầu phát triển quá dài hoặc quá ngắn); các vấn đề về hình dạng của giác mạc (lớp ngoài trong suốt của mắt); lão hóa thủy tinh thể (một loại thấu kính trong suốt với hai mặt cong, nằm phía sau mống mắt). (2)
• Nguyên nhân gây cong vẹo cột sống: Tình trạng này có thể là vô căn, cứ khoảng 10 trường hợp thì có khoảng 8 trường hợp không rõ nguyên nhân vẹo cột sống. (3) Một số nguyên nhân ít phổ biến hơn là cong vẹo cột sống bẩm sinh, chấn thương cột sống, khối u ở cột sống, đốt sống bị dị dạng trong quá trình phát triển phôi thai,… (4)

Ngoài ra, có một số yếu tố có thể góp phần gây ra đồng thời hai tình trạng trên, bao gồm như di truyền; ăn uống kém dinh dưỡng; tư thế ngồi không đúng.

Dấu hiệu nhận biết sớm

Tật khúc xạ và cong vẹo cột sống có những dấu hiệu riêng biệt, tuy nhiên chúng đều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, việc học hành và chất lượng sống của thanh thiếu niên.

• Đối với tật khúc xạ: Tất cả các tật khúc xạ đều làm suy giảm thị lực. Các triệu chứng phổ biến bao gồm nhìn mờ khi nhìn gần, nhìn xa hoặc cả hai, nhìn đôi (song thị), đau đầu, nheo mắt, mỏi mắt, đau mắt. Trẻ em có thể không nhận ra thị lực của mình đang gặp vấn đề. Nếu nhận thấy trẻ khó tập trung hoặc điểm số ở trường đột nhiên giảm sút, rất có thể trẻ đã bị tật khúc xạ.
• Đối với cong vẹo cột sống: Trẻ có thể xuất hiện các dấu hiệu như hai vai không đều nhau, một bên xương bả vai trông to hơn bên kia, vòng eo không đều, một bên hông cao hơn bên kia, một bên lồng ngực đẩy về phía trước, một bên lưng nhô ra khi cúi về phía trước. (5)

Cả hai tình trạng này đều có thể người bệnh kém tự tin về ngoại hình, gặp khó khăn trong các hoạt động thể thao, giải trí và sinh hoạt tập thể. Ngoài ra, chúng có thể khiến chất lượng học tập, công việc bị giảm sút, không điều trị có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm hơn.

>>> Xem thêm: Quy trình đo tật khúc xạ và cách đọc kết quả thông số

Cách phòng ngừa tật khúc xạ và cong vẹo cột sống

Để phòng ngừa tình trạng trẻ mắc tật khúc xạ đồng thời bị cong vẹo cột sống, bạn cần thực hiện kết hợp những điều sau đây:

• Ăn uống dinh dưỡng: Nên bổ sung đa dạng các loại thực phẩm, ưu tiên các loại rau xanh, trái cây, cá béo, thịt nạc, ngũ cốc, các loại hạt,… để cung cấp cho cơ thể đầy đủ các loại vitamin, khoáng chất, omega-3, protein, chất chống oxy hóa,… cần thiết cho cả mắt và xương khớp. Hạn chế thức ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn nhiều dầu mỡ, chất bảo quản, gia vị,…
• Tư thế ngồi học, làm việc đúng: Lưng thẳng, ngực không tì vào bàn, hai chân đặt thoải mái trên sàn nhà. Khoảng cách lý tưởng từ mắt đến sách là khoảng 25 – 35cm. Đầu không cúi sát hoặc nghiêng đầu.
• Bàn ghế phù hợp: Sử dụng bàn ghế có kích thước phù hợp với chiều cao để không phải cúi gù lưng hoặc nhướn người.
• Đảm bảo ánh sáng: Nơi học tập, làm việc cần đủ ánh sáng, có thể là ánh sáng tự nhiên hoặc ánh sáng nhân tạo. Sử dụng thêm đèn bàn, đặt bên tay không thuận để tránh tạo bóng trên sách vở.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Sau mỗi 20 phút nhìn gần, cho mắt nghỉ 20 giây bằng cách nhìn ra xa khoảng 6 mét. Cứ sau 45 – 60 phút học tập hoặc làm việc, nên đứng dậy đi lại, nhìn ra xa để mắt được thư giãn và điều tiết, thực hiện những động tác nhẹ nhàng để thư giãn cột sống và cơ thể.
• Vận động ngoài trời: Tham gia các hoạt động thể thao và vui chơi ngoài trời để mắt được nhìn xa, rèn luyện khả năng điều tiết. Các hoạt động này cũng giúp cơ xương phát triển tốt hơn, đặc biệt là các môn bơi lội, xà đơn, yoga có thể tăng cường sự dẻo dai và sức mạnh cho cột sống.
• Bổ sung tinh chất: Người từ 12 tuổi trở lên có thể bổ sung tinh chất Broccophane (chiết xuất từ bông cải xanh Broccoli) cùng Lutein, Zeaxanthin, Omega 3, vitamin A, C, E, kẽm,… giúp hỗ trợ cải thiện thị lực, bảo vệ võng mạc và thủy tinh thể. Người từ 18 tuổi trở lên có thể bổ sung thêm các tinh chất khác như Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root (Curcumin), Chondroitin Sulfate,… có hiệu quả vượt trội trong việc hỗ trợ bảo vệ và tái tạo sụn khớp, góp phần làm giảm đau lưng và nâng cao sức khỏe cột sống.
• Đeo cặp sách đúng cách: Đeo balo bằng cả 2 dây, không nên đeo lệch sang một bên, không đeo balo quá thấp, nên đảm bảo đáy balo ngang với tầm thắt lưng của bạn.
• Khám sức khỏe định kỳ: Việc kiểm tra sức khỏe tổng quát định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề cột sống và tật khúc xạ. Từ đó, có kế hoạch điều trị và cải thiện sức khỏe tốt hơn.

Như vậy, cần có nhiều nghiên cứu hơn để hiểu chính xác về mối liên hệ giữa tật khúc xạ và cong vẹo cột sống. Đây là hai vấn đề sức khỏe phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh hiệu quả nếu biết cách quan tâm và chăm sóc bản thân đúng cách. Việc kết hợp giữa thăm khám mắt và kiểm tra cột sống định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các bất thường và can thiệp kịp thời, tránh những biến chứng nghiêm trọng.