Rối loạn giấc ngủ xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng người già có xu hướng mắc cao hơn. Bên cạnh thuốc tây, các loại thảo dược trị mất ngủ từ lâu đã được sử dụng rộng rãi để điều trị các triệu chứng rối loạn giấc ngủ. Thảo dược trị mất ngủ cho người già giúp an thần, giảm căng thẳng, mang đến giấc ngủ ngon và hầu như không gây tác dụng phụ. Cùng ECO Pharma tìm hiểu ngay sau đây.
Mất ngủ là một chứng rối loạn giấc ngủ xảy ra phổ biến, đặc trưng điển hình của tình trạng này là không thể ngủ vào ban đêm và cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi, dễ cáu gắt và suy nhược tinh thần. Theo ước tính hiện nay, có khoảng 10% – 30% người trưởng thành bị mất ngủ và một trong số đó là những người từ 60 tuổi trở lên.
Họ dễ bị mất ngủ hơn do chất lượng giấc ngủ sẽ giảm dần khi tuổi tác càng tăng lên, người già sẽ có xu hướng ngủ ít hơn và dễ bị tỉnh giấc sau khi chìm vào giấc ngủ ban đầu.
Một số nghiên cứu cho thấy rằng, bắt đầu ở tuổi trung niên, một người trung bình mất 27 phút ngủ mỗi đêm trong mỗi thập kỷ tiếp theo. Sự suy giảm chất lượng và thời lượng giấc ngủ này gắn liền với hệ thống đo thời gian bên trong cơ thể.
Dưới đây là những nguyên nhân gây mất ngủ ở người già bao gồm:
Giấc ngủ thật sự quan trọng đối với sức khỏe con người, do đó nếu tình trạng mất ngủ vẫn còn diễn ra thường xuyên ở người già, nó sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống, làm thay đổi thói quen sinh hoạt và gây sản sinh nhiều bệnh lý nguy hiểm.
Dưới đây là một số tác hại của việc mất ngủ ở người già bao gồm:
Dưới đây là những cơ chế tác động của thảo dược trị mất ngủ cho người già như là:
Người già nên tham khảo và sử dụng qua các loại thảo dược trị mất ngủ như sau:
Cây lạc tiên (Passiflora Incarnata) là một loại dây leo có hoa màu tím hoặc trắng. Hoa lạc tiên thường được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị nhiều bệnh, bao gồm mất ngủ, lo âu, căng thẳng. Nó là một loại thảo mộc thường được tìm thấy ở Bắc Mỹ và được trồng ở Châu Phi, Châu Á, Châu Âu và Úc.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người mắc chứng rối loạn lo âu có thể sử dụng cây lạc tiên để trị bệnh vì nó có hiệu quả tương đương với thuốc oxazepam (Serax) để điều trị các triệu chứng tương tự. Ngoài ra, loại cây này còn chứa flavonoid nó sẽ làm thư giãn hệ thần kinh, giảm căng thẳng và tăng chất lượng giấc ngủ cho người già. (1)
Tham khảo: 5 cách dùng cây lạc tiên chữa mất ngủ
Hoa cúc (Chrysanthemum indicum) là một loại hoa phổ biến được rất nhiều người ưa chuộng và sử dụng mỗi ngày. Theo đánh giá từ y học cổ truyền, đây là một loại thảo dược có vị đắng, giúp giảm viêm, co thắt cơ và còn có tác dụng an thần, giảm stress, cải thiện chất lượng giấc ngủ rất tốt nếu bạn dùng đúng liều lượng.
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hợp chất flavonoid được tìm thấy trong hoa cúc có thể giúp thúc đẩy sự thư giãn, tăng cường khả năng tư duy và giúp người dùng dễ buồn ngủ hơn. Khi flavonoid liên kết với các thụ thể benzodiazepine trong não, loại thảo dược tự nhiên này sẽ thúc đẩy cảm giác buồn ngủ đến nhanh hơn và khiến toàn bộ cơ thể bạn thư giãn.
Bạn có thể dùng loại hoa này pha thành trà và uống vào mỗi sáng, hạn chế uống quá nhiều vào buổi tối. Hoa cúc có thể làm giảm sự gia tăng nồng độ ACTH trong huyết tương (hormone adrenocorticotropic) được tạo ra trong tuyến yên do căng thẳng. Nhờ vậy mà người già mới tránh được sự thay đổi về mặt tâm lý, không cáu gắt vô cớ.
Lá vông nem (Erythrina variegata L.) là một loại cây mọc hoang dã phổ biến ở Việt Nam. Trong y học cổ truyền, các bộ phận khác nhau của lá vông nem thường được sử dụng để giúp an thần, hạ sốt, chống hen suyễn và chống động kinh.
Ngoài ra, chiết xuất từ loại thảo dược này còn cải thiện tình trạng lo âu, trầm cảm, mất ngủ ở người già. Khi dùng, người bệnh sẽ có cảm giác hương vị của nó khá đắng, chát, tính bình nên có thể kết hợp nó cùng với một số nguyên liệu khác như đường phèn, mật ong để làm dịu lại. (2)
Tham khảo: 6 cách dùng lá vông nem chữa mất ngủ
Tâm sen là mầm của hạt sen, đây là thảo dược trị mất ngủ cho người cao tuổi thường thấy trong thuốc Nam và thuốc Đông y. Theo y học cổ truyền, tâm sen có tính hàn, vị đắng, quy kinh tâm và có tác dụng an thần. Theo khoa học hiện đại, tâm sen chứa hoạt chất alcaloid như nuciferin, liensinin, nelumbin. Đây là các hợp chất có tác động vào hệ thần kinh trung ương giúp ngủ ngon hơn.
Chữa mất ngủ bằng tâm sen kéo dài có thể bị nhờn thuốc. Vì vậy, người già chỉ nên dùng đúng liệu trình được thầy thuốc bốc và hướng dẫn sử dụng.
Nụ hoa tam thất (Panax Notoginseng) là một loại thảo dược quý được sử dụng trong y học cổ truyền. Thành phần chính trong nụ hoa tam thất là saponin panax notoginseng (PNS) có tác dụng chống trầm cảm, giảm bớt lo lắng và giảm kích thích mạng lưới thần kinh.
Đồng thời, nó còn giúp người già ngủ ngon giấc hơn khi dùng thảo dược này pha thành trà để uống. Bên cạnh đó, bạn có thể dùng hoa tam thất để chế biến thành nhiều món ăn ngon, hầm chung với xương để tăng cường dưỡng chất và điều hòa giấc ngủ tốt hơn.
Xem thêm: Nụ hoa tam thất chữa mất ngủ như thế nào?
Ngũ vị tử được mệnh danh là thuốc quý chữa bách bệnh, trong Đông y nó mang lại tác dụng an thần, chữa đau bụng, chữa thận dưỡng hư, chống mất ngủ và cải thiện nhiều vấn đề khác. Tên gọi tiếng anh của loại quả này là Schisandra Sinensis Baill.
Chiết xuất từ carbon dioxide trong ngũ vị tử giúp tăng cường giấc ngủ và cải thiện trí nhớ rất tốt cho người già. Bạn nên dùng với liều lượng từ 4g – 8g ngũ vị tử để tăng cường sức khỏe cho cơ thể, tránh lạm dùng nhiều gây ra các biến chứng nghiêm trọng.
Đỗ trọng (Eucommia Ulmoides) là một loại cây thuốc Đông y thường được sử dụng để điều trị nhiều bệnh, bao gồm mất ngủ, đau lưng, mỏi gối và suy nhược cơ thể. Vị của loại thảo dược này có tính ôn, giúp bồi bổ can, thận và có thể cải thiện tình trạng cao huyết áp ở người lớn tuổi.
Trong đỗ trọng chứa pinoresinol diglycoside, đây là thành phần giúp giảm huyết áp hiệu quả và lâu bền. Để tiện sử dụng, bạn lấy ra một lượng đỗ trọng vừa phải và nấu nó với nước, ngày dùng khoảng một thang và dùng thường xuyên để các triệu chứng về mất ngủ sẽ dần biến mất.
Củ bình vôi có tên gọi khoa học là Stephania Rotunda Lour, được đánh giá là thảo dược trị mất ngủ cho người già. Loại cây này có thể dùng để chữa chứng mất ngủ kinh niên, giúp an thần, ổn định hệ thần kinh rất tốt mà người lớn tuổi nên thử sử dụng. Hợp chất rotundin có trong củ bình vôi còn giúp hạ huyết áp, tăng khả năng tập trung đáng kể.
Tham khảo: Cách dùng củ bình vôi chữa mất ngủ hiệu quả
Long nhãn vốn dĩ là phần thịt bên trong của trái nhãn, khi được tách bỏ hạt nó sẽ được sử dụng trong các món ăn và có thể nấu thành chè. Bên cạnh đó, đây còn là một phương thuốc chữa được nhiều chứng bệnh, trong đó có mất ngủ.
Theo y học cổ truyền, người già thường xuyên bị mất ngủ rất có thể là do đường ruột của họ hoạt động không ổn định. Để đối phó với tình trạng này, các bác sĩ cổ truyền cho rằng bệnh nhân nên dùng long nhãn để hỗ trợ và bồi bổ âm gan, hạ nhiệt. Chính vì vậy, mỗi tối trước khi đi ngủ bạn nên ăn một vài miếng long nhãn để làm dịu tâm trí và giúp an thần tốt hơn.
Cây nữ lang là một vị thuốc nam được sử dụng phổ biến để điều trị các tình trạng về mất ngủ ở người lớn tuổi. Nó có chứa những thành phần axit hữu cơ như benzoic, salicylic, caffeic và khoảng 5% – 10% chất vô cơ gồm gluxit, saccarozo để cải thiện các vấn đề bệnh lý ở người già.
Loại cây này có khả năng thúc đẩy giấc ngủ, giúp bạn ngủ sâu mà không giật mình mỗi đêm. Ngoài ra, người già thường cảm thấy lo âu, mệt mỏi nhưng khi dùng cây nữ lang nó sẽ giúp thư giãn hệ thần kinh, đồng thời điều trị các vấn đề về cơ bắp như chuột rút, đau cơ.
Nhân sâm đã được sử dụng trong nhiều thế kỷ của nền y học cổ truyền Trung Quốc, nó mang lại nhiều lợi ích về mặt sức khỏe và cải thiện tình trạng mất ngủ thường xuyên ở người lớn tuổi. Một số nghiên cứu lâm sàng tin rằng, nhân sâm sẽ mang lại nguồn dinh dưỡng giá trị cao, tăng cường sự thèm ăn, giúp não bộ hoạt động tốt hơn và giảm mệt mỏi, căng thẳng.
Hiệu quả giấc ngủ tăng lên đáng kể khi người già sử dụng nhân sâm mỗi ngày, tổng thời gian thức giấc giảm đáng kể và tinh thần của bạn cũng được xoa dịu. Liều dùng nhân sâm thông thường được khuyến cáo là từ 1 – 2g/ngày, thời gian đầu nên dùng với liều lượng thấp, khi cơ thể đã quen dần thì tăng từ từ lượng nhân sâm lên. Người bệnh có thể dùng nhân sâm pha thành trà, sắc uống, ngậm sâm.
Xem thêm: Uống nhân sâm có mất ngủ không?
Nấm linh chi hay còn được gọi là Ganoderma Lucidum, đây là một loại thảo dược trị mất ngủ cho người cao tuổi, nó vốn được sử dụng trong y học cổ truyền châu Á từ nhiều thế kỷ. Nhờ vào hàm lượng dinh dưỡng cao, đi kèm theo đó là lượng hoạt chất Germanium cao gấp 8 lần so với nhân sâm giúp điều tiết hệ thần kinh trung ương, rút ngắn thời gian tỉnh táo và chuyển sang trạng thái đi vào giấc ngủ.
Bên cạnh đó, nấm linh chi còn chứa những hoạt chất khác như là ganoderic acid, adenosine, polysaccharide nó sẽ giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện khả năng tập trung tốt hơn. Loại thảo dược này có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như pha thành trà, tán thành bột khô góp phần duy trì nhịp sinh học ổn định cho người già.
Xem thêm: Uống nấm linh chi có mất ngủ không?
Táo nhân còn có thể gọi với cái tên khác là toan táo nhân, toan táo hạch trong đó phần nhân hạt của táo sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch, làm giảm mỡ huyết, cải thiện giấc ngủ và giảm đau hiệu quả. Vị của táo nhân khi phơi khô thường có vị ngọt, tính bình và giúp xua tan cảm giác căng thẳng, bồn chồn.
Liều dùng thường ngày là từ 6g – 15g, bạn có thể chế biến táo nhân bằng cách nấu, ninh, rang sắc hoặc kết hợp nó cùng với những nguyên liệu khác để tăng cường hiệu quả trị bệnh, giúp ngủ ngon giấc hơn.
Viễn chí vốn là rễ hoặc vỏ của cây viễn chí, nó còn được gọi với tên khác là tiểu thảo, dây ruột gà. Dựa theo Đông y, viễn chí có vị đắng, cay, tính ôn và có tác dụng dưỡng tâm, an thần, tiêu ung thũng và chữa được chứng mất ngủ. Càng lớn tuổi, chất lượng giấc ngủ của người già sẽ giảm đi đáng kể, do đó việc dùng viễn chí sắc hoặc hãm nước uống sẽ cải thiện đáng kể vấn đề này.
Ginkgo biloba là tinh chất tự nhiên được chiết xuất từ lá xanh khô của cây bạch quả có nguồn gốc từ Trung Quốc. Các chế phẩm thảo dược có chứa chiết xuất của loại cây này đã được sử dụng để bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh viêm mãn tính như bệnh tim, đột quỵ và viêm khớp dạng thấp. Theo tìm hiểu, Ginkgo biloba rất giàu chất chống oxy hóa được gọi là flavonoid và terpenoid.
Các thành phần chống oxy hóa này sẽ hỗ trợ chống lại các gốc tự do. Ngoài ra, nó còn giúp chống viêm, hỗ trợ lưu thông máu, kích thích và tăng tuần hoàn não nhằm cải thiện trí nhớ, gia tăng khả năng tập trung và giúp cho người già có được giấc ngủ ngon vào mỗi đêm.
Hơn nữa, khi dùng thảo dược này bạn sẽ tình trạng căng thẳng và chứng trầm cảm giảm đi đáng kể. Để đạt hiệu quả tốt nhất, người lớn tuổi nên dùng Ginkgo biloba trước 30 phút vào buổi tối để cơn buồn ngủ đến nhanh hơn. (3)
Nghiên cứu khoa học đã chứng minh, Blueberry là loại quả có hiệu quả vượt trội giúp chống lại tác hại của gốc tự do, đây là nguyên nhân chính gây ra tình trạng mất ngủ, đau nửa đầu, sa sút trí tuệ ở người cao tuổi.
Những dưỡng chất sinh học quý như Anthocyanin, Pterostilbene có trong Blueberry đều có thể bảo vệ tế bào thần kinh và mạch máu não, trung hòa các gốc tự do và cải thiện trí nhớ cho người già. Nhờ vậy mà tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer, Parkinson sẽ giảm đi đáng kể nếu bạn sử dụng các sản phẩm có chứa thành phần này.
Trong quá trình sử dụng thảo dược trị mất ngủ cho người già, bạn cần lưu ý những vấn đề quan trọng như sau:
Ngoài việc sử dụng thảo dược, có thể áp dụng một số cách trị mất ngủ cho người già tại nhà để cải thiện tình trạng mất ngủ: (4)
Mẹo cải thiện thói quen khi đi ngủ ở người cao tuổi:
Dưới đây là một số câu hỏi có liên quan đến việc dùng thảo dược trị mất ngủ cho người lớn tuổi như:
Do thảo dược tự nhiên có thể được thu hái từ các bộ phận trên cây như thân, lá, hoa, quả nên người dùng có thể tùy ý sử dụng chúng dưới dạng khô đã chế biến qua hoặc là tươi tùy theo đặc tính của từng loại. Bên cạnh đó để có thể bảo quản được lâu, bạn nên phơi khô thảo dược và nghiền nhuyễn thành bột được sử dụng để pha trà, làm thuốc.
Theo nghiên cứu, việc dùng thảo dược trị mất ngủ cho người già mất bao lâu mới đem lại hiệu quả thì còn phải phụ thuộc vào các yếu tố như là:
Nhìn chung, bạn nên sử dụng thảo dược trị mất ngủ ít nhất là từ 2 – 4 tuần để cơ thể dần làm quen và khiến cho tinh thần dần thoải mái, dễ ngủ hơn. Nếu bạn không thấy hiệu quả sau 4 tuần nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Dù rằng thảo dược trị mất ngủ cho người già có nguồn gốc xuất xứ từ tự nhiên nhưng việc dùng nó quá liều có thể gây ra những tác dụng phụ như:
Việc kết hợp thảo dược với các loại thuốc khác có thể gây ra nhiều nguy cơ tiềm ẩn và cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Dưới đây là một số thông tin quan trọng về việc kết hợp thảo dược và các loại thuốc mà bạn cần lưu ý:
Ví dụ về một số tương tác nguy hiểm:
Để cải thiện giấc ngủ, giúp cho tinh thần không bị stress và giải tỏa mệt mỏi việc dùng thảo dược trị mất ngủ cho người già là cách an toàn và tốt nhất. Theo đó, người dùng cần xác định rõ tình trạng sức khỏe của bản thân, rồi từ đó mới tìm mua thảo dược trị mất ngủ cho người cao tuổi ứng theo các bài thuốc chữa trị dân gian. Nó sẽ giúp bạn an thần, ngủ ngon giấc hơn vào mỗi đêm và sức khỏe lúc nào cũng tràn trề.
