Trầm cảm cấp độ 3 là mức độ nghiêm trọng nhất của căn bệnh trầm cảm. Các triệu chứng giai đoạn này đã rõ rệt và diễn ra với tần suất liên tục, rất khó điều trị. Nếu không được can thiệp kịp thời, trầm cảm mức độ 3 sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, cuộc sống. Nhiều người có thể nghĩ đến việc tự tử hoặc làm hại người khác.
Trầm cảm là chứng rối loạn tâm thần gây ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống sinh hoạt và đe dọa tính mạng của người bệnh. Đây là căn bệnh có thể khởi phát ở bất kỳ đối tượng, lứa tuổi nào. Người mắc phải trầm cảm sẽ trở nên lo âu, buồn bã, khủng hoảng, chán ăn, tội lỗi, tuyệt vọng, cảm thấy bản thân vô giá trị và mất hết năng lượng trong cuộc sống.
Trầm cảm được phân thành 3 mức độ: trầm cảm mức độ 1, trầm cảm mức độ 2 và trầm cảm mức độ 3. Mỗi một mức độ có biểu hiện và sự nghiêm trọng khác nhau. Trầm cảm mức độ càng nặng thì càng khó điều trị. Trầm cảm mức độ 3 là giai đoạn nghiêm trọng và nguy hiểm nhất. (1)
Khác với trầm cảm mức độ 1, người bệnh bị trầm cảm cấp độ 3 sẽ cảm thấy tuyệt vọng, bế tắc, mất hết niềm tin và chỉ muốn kết thúc cuộc sống để được giải thoát. Một số người có ý muốn làm hại người khác.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), kể từ năm 2020, trầm cảm đã trở thành căn bệnh thứ hai đe dọa sức khỏe con người chỉ sau bệnh tim mạch. Riêng ở Việt Nam, khoảng 4% dân số mắc bệnh trầm cảm và đang có xu hướng trẻ hóa. Theo Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), khoảng 8% – 29% trẻ em Việt Nam độ tuổi vị thành niên mắc bệnh liên quan đến sức khỏe tâm thần. Nếu người bệnh không được phát hiện và điều trị bệnh trầm cảm kịp thời sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường. (2)
Bệnh trầm cảm có thể xảy ra với bất kỳ đối tượng nào, không phân biệt giới tính, độ tuổi. Nhưng lứa tuổi thường mắc phải nhất là từ 18 – 45 tuổi vì đây là nhóm đối tượng lao động chính, phải đối mặt với nhiều áp lực từ xã hội, gia đình về kinh tế, việc làm, kết hôn, sinh con,… Ngoài ra, độ tuổi trung niên hoặc cao tuổi cũng thường đối diện với bệnh trầm cảm do thay đổi lối sống khi về hưu, cảm giác lạc lõng vì không được gặp gỡ đồng nghiệp. (3)
Bên cạnh độ tuổi, hoàn cảnh sống cũng có thể dẫn đến trầm cảm nặng:
Rất khó để xác định nguyên cụ thể dẫn đến trầm cảm nhưng những yếu tố/nguy cơ sau có thể gây ra căn bệnh này:
Trầm cảm mức độ 3 có những dấu hiệu bệnh trầm cảm chính như:
Ngoài ra, người mắc trầm cảm mức độ 3 có thể gặp những triệu chứng phụ khác như:
Người bị trầm cảm mức độ 3 cần nhận được sự can thiệp từ các chuyên gia tâm lý để có phương pháp điều trị phù hợp, kịp thời. Sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ, bệnh nhân và gia đình người bệnh là cần thiết để đạt được kết quả điều trị tốt. Đây chắc chắn là một quá trình lâu dài, cần sự nỗ lực và quyết tâm mạnh mẽ từ bản thân người bệnh.
Đây là giai đoạn khó khăn nhất trong quá trình điều trị, kéo dài trong khoảng 4 – 8 tuần. Người bệnh rất dễ nản lòng, bỏ cuộc nếu không thấy bệnh cải thiện. Nhưng bạn cần quyết tâm vượt qua.
Ở giai đoạn này, người bệnh bắt đầu cảm thấy các triệu chứng trầm cảm đã có dấu hiệu thuyên giảm. Lúc này bác sĩ sẽ chỉ định kết hợp thêm một số biện pháp tăng cường để nâng cao hiệu quả điều trị.
Mặc dù các triệu chứng trầm cảm cấp độ 3 đã cải thiện đáng kể, thậm chí không còn nữa, nhưng người bệnh vẫn phải tiếp tục điều trị trong vài tháng thậm chí vài năm. Nếu bạn chủ quan, tự ý dừng điều trị, bệnh có thể tái phát, thậm chí ở mức độ nghiêm trọng hơn.
Bác sĩ sẽ xác định mức độ trầm cảm dựa trên các bài test trầm cảm hoặc một số chẩn đoán liên quan:
Bệnh nhân có thể được chỉ định kiểm tra các chức năng gan, chất điện giải, chức năng thận và sẵn sàng lọc độc tính. Vì gan và thận trọng đào thải thuốc trầm cảm nên nếu một trong hai cơ quan này bị suy yếu có thể gây tích tụ thuốc trong cơ thể.
Bệnh trầm cảm rất dễ nhầm lẫn với các rối loạn tâm thần khác. Vì vậy phương pháp chẩn đoán phân biệt chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn của bác sĩ để xem xét tình trạng bệnh.
Các xét nghiệm khác như chụp MRI hoặc CT não để loại trừ khối u não. Điện tâm đồ (EKG) để chẩn đoán một số vấn đề về tim. Điện não đồ (EEG) để ghi lại các hoạt động điện của não.
Các xét nghiệm sinh hóa máu trong chẩn đoán trầm cảm thường tập trung kiểm tra sức khỏe tổng thể và loại trừ các tình trạng bệnh lý có thể góp phần gây ra các triệu chứng trầm cảm. Các xét nghiệm thông thường có thể được chỉ định bao gồm xét nghiệm folate và vitamin B12, xét nghiệm tuyến giáp, xét nghiệm đường huyết lúc đói.
Bác sĩ sẽ khai thác bệnh sử của người bệnh dựa trên Tiêu chí Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM-5).
Trầm cảm mức độ 3 có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, thậm chí là tính mạng người bệnh. Tuy nhiên, bệnh có thể được cải thiện khi áp dụng một số biện pháp điều trị, đồng thời dựa vào sự nỗ lực, phối hợp của bệnh nhân và gia đình.
Hiện nay, điều trị tâm lý là phương pháp phổ biến áp dụng cho người bệnh trầm cảm mức độ vừa đến nặng. Chuyên gia tâm lý là những người được đào tạo chuyên sâu về các liệu pháp và kỹ thuật để hỗ trợ, đồng hành với người bệnh trong suốt chặng đường dài vượt qua căn bệnh này.
Khi điều trị tâm lý, người bệnh sẽ nhận được các liệu pháp trị liệu như trò chuyện, âm nhạc, nghệ thuật, nhận thức – hành vi… để tháo gỡ những khúc mắc, lấy lại khả năng kiểm soát cảm xúc, suy nghĩ của bản thân. Đây có thể được xem là hành trình giúp bệnh nhân hiểu rõ nội tâm, khôi phục sự tự tin và động lực sống.
Đối với những bệnh nhân trầm cảm mức độ 3, thông thường sẽ được chỉ định uống thuốc để kiểm soát các triệu chứng nguy hiểm như ảo giác, hoang tưởng, có ý định tự sát.
Tuy nhiên, hầu hết các loại thuốc chống trầm cảm đều đi kèm tác dụng phụ: buồn nôn, mất ngủ, giảm ham muốn tình dục, căng thẳng,… Do đó người bệnh cần lưu ý chỉ dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ chuyên môn. Đồng thời, trong quá trình dùng thuốc, bạn cần tuân thủ đúng hướng dẫn để an toàn cho sức khỏe và cải thiện bệnh nhanh chóng.
Một số loại thuốc phổ biến thường dùng để điều trị trầm cảm: Sertraline, Paroxetine, Fluoxetine, Escitalopram, Citalopram, thuốc ức chế Monoamine Oxidase, thuốc chống trầm cảm ba vòng,…
Phương pháp sốc điện chữa chầm cảm này được áp dụng khi bệnh nhân trầm cảm mức độ 3 không phối hợp điều trị hoặc điều trị bằng thuốc và trị liệu tâm lý không hiệu quả. Các bác sĩ chỉ sử dụng phương pháp này khi không còn sự lựa chọn nào khác do sốc điện có thể khiến bệnh nhân bị lú lẫn, mất trí nhớ.
Việc thay đổi lối sống tích cực sẽ giúp cải thiện bệnh trầm cảm cấp độ 3 hiệu quả. Bên cạnh điều trị cùng bác sĩ chuyên môn, người bệnh cần nỗ lực xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh và tâm lý thoải mái trong đời sống hằng ngày:
Chế độ ăn uống lành mạnh
Thói quen sinh hoạt khoa học
Phụ nữ mắc bệnh trầm cảm mức độ 3 có thể bổ sung tinh chất quý Lepidium Meyenii chứa các dưỡng chất như amino acid, nhóm glucosinat, nhóm alkaloid, nhóm acid béo, chất xơ. Các chất này tác động đến hệ trục “vàng” Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng, hỗ trợ điều hòa bộ ba nội tiết tố Estrogen, Progesterone và Testosterone, cải thiện các triệu chứng khó chịu do rối loạn nội tiết tố có thể dẫn đến trầm cảm.
Khi nhận thấy bản thân có các dấu hiệu của bệnh trầm cảm, bạn không nên chủ quan mà cần đến ngay các cơ sở y tế có chuyên môn để được kiểm tra, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bạn có thể liên hệ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, nơi phối hợp giữa nhiều chuyên khoa trong chẩn đoán và điều trị các vấn đề về tâm lý lẫn sức khỏe toàn thân cho người bệnh.
Trầm cảm mức độ 3 là giai đoạn cực kỳ nguy hiểm và cần được can thiệp các biện pháp y tế sớm nhất có thể. Để quá trình điều trị đạt kết quả tốt, đòi hỏi sự nỗ lực và kiên trì rất lớn từ phía người bệnh. Sự giúp đỡ của gia đình là cần thiết giúp bạn vượt qua giai đoạn khó khăn.
