https://ecopharma.com.vn/Theo một nghiên cứu, có đến 67.2% bệnh nhân viêm khớp cho rằng sự thay đổi thời tiết khiến các cơn đau nghiêm trọng hơn. Vì sao trở trời đau nhức xương khớp? Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu những nguyên nhân, cách nhận biết và cải thiện tình trạng này.
Trở trời đau nhức xương khớp là hiện tượng khá phổ biến ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của nhiều người, đặc biệt là những người lớn tuổi và những người có tiền sử bệnh xương khớp. Khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là khi chuyển từ ẩm ướt sang lạnh hoặc ngược lại, áp suất khí quyển giảm, độ ẩm cao sẽ gây ra sự giãn nở và co lại của các mô quanh khớp.
Theo một nghiên cứu tại Anh với sự tham gia của 13.000 người bị viêm khớp, cơn đau khớp tăng khi độ ẩm cao, áp suất khí quyển giảm, gió mạnh (1). Một khảo sát được thực hiện trên 200 đối tượng bị viêm khớp đầu gối cũng cho kết quả rằng các cơn đau đã tăng lên mỗi khi nhiệt độ giảm 10 độ và áp suất khí quyển thấp hơn. (2)
Giao mùa, trở trời đau nhức xương khớp là một vấn đề phổ biến nhưng vẫn chưa có bằng chứng khoa học chứng minh cụ thể nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng này. Những yếu tố có thể ảnh hưởng đến các cơn đau là:
Sự thay đổi về thời tiết, thường là khi nhiệt độ hạ thấp khiến trời lạnh là nguyên nhân làm co mạch máu, hạn chế quá trình lưu thông máu khiến cho việc vận chuyển các chất dinh dưỡng và oxy đến nuôi dưỡng khớp bị cản trở. Độ ẩm không khí cao cũng là nguyên nhân gây giãn cơ kích thích đến các khớp, đặc biệt là các khớp bị tổn thương.
Áp suất khí quyển là trọng lượng của không khí tác động lên cơ thể. Khi trở trời và áp suất khí quyển giảm, các mô cơ thể bị giãn và sưng, từ đó chèn ép khớp, các dây thần kinh khiến người bệnh cảm thấy đau nhức nhiều hơn. (3)
Vào mùa lạnh, mọi người có xu hướng ít vận động hơn nên thường ảnh hưởng đến khả năng vận động khớp. Việc ít vận động còn làm giảm tuần hoàn máu, ảnh hưởng đến lượng máu đến nuôi dưỡng các khớp và làm tăng các cơn đau.
Một vấn đề khác diễn ra khi thời tiết lạnh là chất lượng dịch khớp giảm. Dịch khớp giảm độ nhớt có thể làm giảm sự linh hoạt của khớp, cản trở việc di chuyển.
Mùa đông ít có nắng mặt trời, giảm tiếp xúc với ánh nắng trong suốt các tháng mùa đông có thể gây thiếu hụt vitamin D. Thiếu hụt vitamin D là nguyên nhân làm tăng nguy cơ dẫn đến các bệnh tự miễn, trong đó có viêm khớp dạng thấp. Vitamin D còn là dưỡng chất giúp cơ thể hấp thụ canxi, photpho cần thiết để hình thành xương, ngăn ngừa loãng xương. Do đó, thiếu vitamin D có thể tăng nguy cơ dẫn đến cách bệnh lý về xương khớp và gây ra các các đau khi trở trời.
Trở trời đau nhức xương khớp và cứng khớp có thể tái phát và nghiêm trọng hơn ở những người từng gặp tình trạng giảm phạm vi chuyển động ở khớp do các chấn thương hoặc mắc các bệnh lý về khớp.
Tình trạng co rút gân và các cơ quanh khớp và đông dịch khớp có thể diễn ra do nhiệt độ thấp, gây ra các cơn đau và hạn chế sự linh hoạt của các khớp.
Vào những mùa có mưa lớn, gió to, nguy cơ trượt ngã do đường trơn trượt hoặc gặp tai nạn giao thông do thời tiết xấu tăng lên. Chấn thương do té ngã hoặc tai nạn giao thông làm trầm trọng hơn các triệu chứng đau nhức khớp. Do đó, người bệnh nên cẩn thận khi di chuyển ngoài trời vào mùa lạnh, mùa mưa.
Những yếu tố khi trở trời như giảm nhiệt độ, tăng độ ẩm có thể làm giảm sức đề kháng, ảnh hưởng đến khả năng chống lại các virus, vi khuẩn,… Đây là tác nhân có thể dẫn đến viêm khớp nhiễm trùng và gây ra các cơn đau nhức dai dẳng.
Trở trời đau nhức xương khớp thường có biểu hiện như thế nào? Sau đây là các triệu chứng phổ biến.
Các cơn đau nhức xương khớp khi trời lạnh có thể diễn ra âm ỉ hoặc đau nhói, đặc biệt ở những vùng khớp có tiền sử bệnh lý về khớp, cơn đau sẽ nghiêm trọng hơn. Một số vị trí đau khớp thường gặp là khớp gối, cột sống, khớp hông, bàn tay. Các cơn đau thường trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm và lúc sáng sớm khi vừa thức dậy.
Các triệu chứng cứng khớp như chân, tay, cổ, sống lưng bị cứng đơ, khó cử động. Tình trạng này thường xuất hiện vào buổi sáng sớm kéo dài trong 10 – 30 phút do không cử động khớp suốt đêm. Cứng khớp có thể được cải thiện bằng cách xoa bóp khớp nhưng thường sẽ tái phát thường xuyên.
Vào mùa lạnh, khi cử động khớp, bạn có thể nghe các âm thanh lạo xạo do sự cọ xát của xương. Trường hợp tổn thương khớp nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể mất khả năng cử động khớp, gặp khó khăn khi đi lại và thực hiện các hoạt động sinh hoạt hằng ngày.
Người bệnh có thể gặp những biểu hiện như sưng khớp, phù nề quanh khớp, đỏ, sờ vào khớp thấy ấm khi thời tiết thay đổi.
Tình trạng trở trời đau nhức xương khớp có thể diễn ra ở mọi đối tượng, tuy nhiên những nhóm người dưới đây có nguy cơ cao bị đau nhức xương khớp hơn.
Thoái hóa xương khớp diễn ra một cách tự nhiên khi tuổi tác tăng dần. Người từ 60 tuổi thường gặp các tình trạng thoái hóa khớp do sụn khớp và đĩa đệm suy yếu, giảm tiết dịch khớp. Sự thay đổi thời tiết có thể gây ra những tác động xấu làm cho tình trạng xương khớp nghiêm trọng hơn ở người cao tuổi.
Người có tiền sử mắc các bệnh xương khớp như viêm khớp dạng thấp, thoát vị đĩa đệm, bệnh gout, loãng xương sức khỏe xương khớp thường suy yếu, dễ bị tổn thương hơn, đặc biệt là khi trở trời, giao mùa.
Thiếu vận động làm giảm tuần hoàn máu, ảnh hưởng đến việc vận chuyển dưỡng chất nuôi dưỡng khớp, đồng thời sự thay đổi về nhiệt độ, độ ẩm và áp suất không khí cũng là nguyên nhân làm giảm lưu thông máu. Vì vậy những người ít vận động có nguy cơ trở trời đau nhức xương khớp cao hơn.
Thường xuyên bê đỡ các vật nặng không chỉ tăng áp lực lên các khớp mà còn làm dây chằng bị kéo giãn. Việc này có thể dẫn đến hiện tượng co rút dây chằng đột ngột, gây ra các cơn đau đột ngột hoặc kéo dài dai dẳng.
Theo Tổ chức Viêm khớp Mỹ (Arthritis Foundation) mỗi khi cơ thể tăng thêm khoảng 0,45kg thì áp lực lên khớp gối tăng thêm 1,36kg và lên khớp hông tăng thêm 2,72kg. Vì vậy, người thừa cân thường có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp và mắc nhiều bệnh lý về xương khớp khác dẫn đến đau nhức ở khớp khi thời tiết thay đổi. (4)
Người từng gặp tai nạn do chấn thương khi chơi thể thao, té ngã, tai nạn giao thông, tai nạn lao động sụn khớp thường bị tổn thương, các mô sẹo còn sót lại làm giảm độ đàn hồi và có khả năng dẫn đến viêm khớp cao. Các phản ứng viêm này sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi thời tiết lạnh.
Nhiều người bị đau nhức xương khớp khi trở trời có thể chủ quan với các triệu chứng của bệnh vì cho rằng đau nhức có thể cải thiện khi thời tiết ấm hơn. Tuy nhiên, trì hoãn điều trị có thể dẫn đến viêm đau tăng nặng và các biến chứng nghiêm trọng. Người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám, kiểm tra và điều trị nếu gặp phải các triệu chứng dưới đây:
Đau nhức xương khớp khi trở trời phổ biến trong những tháng mùa mưa và mùa đông nhưng vẫn có cách giúp phòng ngừa hoặc cải thiện các triệu chứng của bệnh. Một số biện pháp sau đây thường hữu ích.
Khi bước vào thời điểm trở trời, nhiệt độ giảm có thể khiến các cơn đau khớp nghiêm trọng hơn nên việc giữ ấm là rất quan trọng. Bạn có thể thực hiện các biện pháp giữ ấm như mặc nhiều lớp quần áo, sử dụng các phụ kiện giữ ấm (găng tay, tất, khăn choàng,…), dùng túi chườm ấm, bật máy sưởi ở nhà.
Bạn hãy che chắn cẩn thận, tránh để các khớp tiếp xúc trực tiếp với gió lạnh, đặc biệt là những khớp thường bị đau nhức hoặc từng bị chấn thương. Ngoài ra, bạn cũng cần tránh để khớp tiếp xúc với bùn, nước.
Việc vận động thường xuyên với cường độ vừa phải có thể giúp giảm đau và tăng tuần hoàn máu để nuôi dưỡng khớp. Bạn có thể thực hiện các bài tập như đi bộ, yoga, đạp xe, thể dục nhịp điệu. Theo khuyến cáo của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ, mỗi người nên tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần. Vào mùa lạnh, bạn nên ưu tiên việc luyện tập trong nhà để giữ ấm cơ thể. (5)
Người bị đau nhức xương khớp khi trở trời cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng lành mạnh, bổ sung các dưỡng chất có lợi cho xương khớp vào các bữa ăn hàng ngày như axit béo omega-3 (các loại cá béo, các loại hạt, dầu oliu,…), protein (thịt gà, cá, trứng, các loại đậu,…), canxi (cá, sữa và chế phẩm từ sữa, rau cải,…), vitamin D (lòng đỏ trứng, sữa, sữa chua, nấm, cá hồi,…), các chất chống oxy hóa (các loại rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt,…).
Ngoài ra, nhiều dưỡng chất từ thiên nhiên cũng có tác dụng trong việc hỗ trợ phục hồi và tái tạo sụn khớp như Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân. Để hỗ trợ kháng viêm và giảm đau hiệu quả, bạn cũng có thể bổ sung các tinh chất tự nhiên như Turmeric Root (Curcumin), Chondroitin Sulfate, Eggshell Membrane (tinh chất từ màng vỏ trứng).
Massage giúp tăng cường lưu thông máu, kéo giãn cơ quanh khớp để ngăn hoặc làm giảm sự chèn ép dây thần kinh, mang đến cảm giác thoải mái và cải thiện các cơn đau khớp. Bạn có thể tự massage nhẹ nhàng quanh các khớp bị thương hoặc đến các cơ sở trị liệu uy tín để các chuyên gia massage.
Vào thời điểm chuyển mùa, thời tiết lạnh có thể khiến cơ thể bị mất nước và ảnh hưởng đến chất lượng của dịch khớp, gây mất nước đĩa đệm, cản trở quá trình loại bỏ các chất thải ở khớp. Do đó, bạn cần bổ sung đủ lượng nước cho cơ thể mỗi ngày.
Nhân viên văn phòng, sinh viên thường phải ngồi lâu trước màn hình máy vi tính. Khớp ít vận động đau nhức trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy, bạn cần tránh ngồi trong thời gian dài, nên thường xuyên đứng lên đi lại mỗi giờ một lần.
Khi ngồi, hãy giữ lưng thẳng, chân đặt xuống sàn tạo một góc 90 độ và không ngồi vắt chéo chân, cổ hơi ngửa ra sau, mắt nhìn thẳng vào màn hình phía trước, không cúi đầu hoặc ngửa cổ.
Những người thường xuyên làm công việc phải nâng vác nặng, áp lực lên khớp làm cho tình trạng trở trời đau nhức xương khớp có thể tăng nặng. Cần hạn chế các hoạt động nâng, vác quá sức, bạn nên sử dụng các dụng cụ hỗ trợ, nên tập trung sử dụng cơ bắp của cánh tay, chân, tránh dồn lực vào phần lưng và hông.
Để làm giảm áp lực lên các khớp hãy duy trì cân nặng lành mạnh, chỉ số BMI (Body mass index) luôn ở trong mức 20 – 25 (đối với nam giới) và 18 – 23 (đối với nữ giới). Nếu gặp tình trạng thừa cân, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp giảm cân an toàn như xây dựng chế độ ăn khoa học, luyện tập thể dục thể thao thường xuyên.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần tại các cơ sở y tế uy tín sẽ giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề về xương khớp và có biện pháp điều trị kịp thời.
Trở trời đau nhức xương khớp thường gặp ở người cao tuổi nhưng cũng phổ biến ở những người mắc các bệnh lý về khớp hoặc từng bị chấn thương trẻ tuổi hơn. Sự thay đổi về nhiệt độ, áp suất khí quyển, độ ẩm là tác nhân ảnh hưởng trực tiếp đến khớp. Bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp giữ ấm cho cơ thể và duy trì thói quen có lợi cho xương khớp để ngăn ngừa các cơn đau nhức.
