Bị viêm khớp gối nên ăn gì kiêng gì giúp cải thiện bệnh hiệu quả?

Viêm khớp gối là bệnh lý mạn tính ảnh hưởng đến sụn khớp, có thể dùng thuốc để kiểm soát các triệu chứng. Nhưng chế độ ăn uống lành mạnh cũng góp phần giảm viêm, đau và cải thiện chức năng khớp. Trong bài viết này, ECO Pharma sẽ làm rõ vấn đề người bị viêm khớp gối nên ăn gì, theo dõi bài viết để cập nhật thông tin hữu ích.

Tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với người bị viêm khớp gối

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và giảm các triệu chứng của viêm khớp gối.[1] Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp:

• Giảm đau và viêm: Các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như trái cây, rau và dầu ô liu có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa và viêm nhiễm, có liên quan đến viêm khớp. Các thực phẩm giàu axit béo omega-3 như cá béo cũng hỗ trợ giảm đau và cứng khớp.
• Duy trì sức khỏe của xương: Các thực phẩm giàu canxi và vitamin D như các sản phẩm từ sữa ít béo, giúp duy trì sức khỏe của xương và ngăn ngừa chứng loãng xương. Xương suy yếu có thể khiến tình trạng viêm khớp trở nên trầm trọng hơn.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng khỏe mạnh là điều cần thiết để kiểm soát hoặc giảm nguy cơ viêm xương khớp đầu gối, vì cân nặng quá mức có thể gây thêm áp lực lên khớp và làm tăng tình trạng viêm.

Viêm khớp gối nên ăn gì?

Viêm khớp gối là một tình trạng phổ biến gây đau, cứng và sưng khớp gối. Để biết viêm khớp gối nên ăn gì giúp kiểm soát cơn đau, người bệnh có thể tham khảo các nhóm thực phẩm sau đây:

1. Chất béo từ cá

Các loại cá béo được chứng minh có tác dụng chống viêm mạnh như cá hồi, cá thu, cá mòi vì rất giàu axit béo omega-3. Axit béo omega-3 có thể giúp giảm cường độ đau khớp, cứng khớp vào buổi sáng và số lượng khớp bị đau. Tổ chức Viêm khớp Hoa Kỳ khuyến nghị, người bị viêm khớp gối nên bổ sung 85 – 170 gram (ăn 2 – 4 lần/tuần) khẩu phần cá trong các bữa ăn.[2]

2. Các loại thực phẩm kháng viêm

Tỏi, gừng, quế, ớt cayenne và nghệ là những loại gia vị có đặc tính chống viêm tự nhiên. Chúng chứa các hoạt chất như capsaicin, diallyl disulfide, curcumin, gingerol và shogaol giúp giảm đau và cứng khớp.[3]

Để sử dụng các loại gia vị này, bạn có thể thêm vào các món ăn nấu chín, salad. Liều lượng phù hợp là từ nửa thìa cà phê đến một thìa cà phê đầy, ngoại trừ ớt cayenne, bạn nên bắt đầu với ¼ thìa cà phê hoặc ít hơn.

3. Quả mọng

Quả mọng là một nguồn chất chống oxy hóa tuyệt vời, có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại và viêm. Các chất chống oxy hóa trong quả mọng, chẳng hạn như axit ascorbic (vitamin C), anthocyanin và carotenoid, resveratrol giúp cơ thể loại bỏ các gốc tự do, những phân tử có thể góp phần gây viêm.

Người bị viêm khớp gối nên ăn nhiều quả mọng, đặt mục tiêu ăn từ 5 phần trái cây mỗi ngày, đặc biệt là các loại quả mọng theo mùa. Vì những loại này có lượng calo thấp giúp kiểm soát cân nặng, giảm áp lực cho khớp.

4. Rau xanh

Các loại rau lá xanh như rau chân vịt, cải xoăn, bông cải xanh,… có nhiều vitamin K, rất cần thiết cho sức khỏe của xương và sụn. Vitamin K giúp ngăn ngừa sự phân hủy sụn và giảm nguy cơ viêm xương khớp. Rau xanh cũng chứa các chất dinh dưỡng khác như vitamin C, canxi và chất chống oxy hóa, có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể và tinh thần của người bị viêm khớp gối. [4]

5. Thực phẩm giàu vitamin

Vitamin rất quan trọng để duy trì khớp khỏe mạnh và ngăn ngừa viêm nhiễm, cụ thể:

• Vitamin C giúp tăng cường sản xuất collagen, thành phần chính của sụn.
• Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi và photpho cần thiết cho sự phát triển và duy trì xương chắc khỏe, giúp giảm đau, chống viêm và cứng khớp.
• Vitamin E giúp chống oxy hóa, bảo vệ sụn khớp khỏi sự tổn thương bởi các gốc tự do.

Một số thực phẩm giàu vitamin bao gồm trái cây họ cam, ớt chuông, cà chua, dầu ô liu, các loại hạt, trứng,… rất có lợi cho người bệnh.

6. Các loại đậu, hạt

Đậu và hạt là nguồn cung cấp protein, chất xơ và chất chống oxy hóa tốt giúp giảm viêm và cải thiện chức năng khớp. Đậu và hạt cũng chứa các hợp chất thực vật được gọi là chất phytochemical có khả năng điều chỉnh hệ miễn dịch và làm giảm việc sản xuất các chất gây viêm.[5]

Người bị viêm khớp gối nên bổ sung các loại đậu như đậu nành, đậu xanh, đậu đen, hạt chia, hạt gai dầu và hạt bí ngô.

7. Xương ống, sườn

Để làm rõ vấn đề “bị viêm khớp gối nên ăn gì?”, bạn cần biết thêm về xương ống và xương sườn động vật có chứa tủy. Tuỷ là mô mềm tạo ra tế bào máu. Việc tiêu thụ nước hầm xương hoặc tủy xương cung cấp collagen, axit amin, khoáng chất và các dưỡng chất khác hỗ trợ sức khỏe và phục hồi khớp.

Nước hầm xương hoặc tủy xương cũng có thể giúp giảm viêm, cải thiện sức khỏe đường ruột và tăng cường chức năng miễn dịch.

Người bị viêm khớp gối nên kiêng ăn gì?

Bên cạnh câu hỏi “viêm khớp gối nên ăn gì tốt”, người bệnh cũng cần quan tâm tới vấn đề “viêm khớp gối nên kiêng gì?” Bạn cần tránh ăn những thực phẩm có thể gây viêm hoặc làm trầm trọng thêm [6]

1. Thực phẩm nhiều đường

Thực phẩm chứa đường như kẹo, bánh quy, bánh ngọt, nước ngọt và nước ép trái cây có thể làm tăng các dấu hiệu viêm trong máu như protein phản ứng C (CRP) và interleukin-6 (IL-6). Đường cũng có thể góp phần gây tăng cân tạo áp lực lên đầu gối và làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm khớp.

2. Muối

Muối có thể gây tích nước làm tăng tình trạng sưng tấy và cứng khớp. Ngoài ra, muối cũng làm tăng huyết áp, ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến khớp và giảm chức năng khớp. Những người bị viêm khớp gối nên hạn chế ăn muối và tránh các thực phẩm chứa nhiều natri như thịt chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp, thực phẩm đông lạnh và thức ăn nhanh.

3. Đồ ăn nhiều chất béo

Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa hoặc chất béo chuyển hóa như thịt đỏ, bơ, phô mai, bánh ngọt và đồ chiên rán có thể làm tăng tình trạng viêm và stress oxy hóa trong cơ thể. Những chất béo này cũng làm tăng mức cholesterol, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ảnh hưởng đến sức khỏe khớp.

4. Thực phẩm chứa omega-6

Axit béo omega-6 rất cần thiết cho cơ thể, nhưng chúng cũng thúc đẩy tình trạng viêm khi tiêu thụ quá mức. Thực phẩm chứa nhiều axit béo omega-6 bao gồm dầu thực vật như dầu ngô, đậu nành, hướng dương, các loại hạt.

5. Sữa

Sữa và các sản phẩm từ sữa khác có thể có lợi cho những người bị viêm khớp gối vì chúng cung cấp canxi, vitamin D và protein, những chất quan trọng đối với sức khỏe xương và khớp. Tuy nhiên, một số người có thể nhạy cảm hoặc không dung nạp sữa, điều này có thể gây viêm nhiễm và các vấn đề về tiêu hóa.

Người bị viêm khớp gối nên theo dõi phản ứng của mình với sữa và tránh dùng nếu nhận thấy bất kỳ tác dụng phụ nào. Ngoài ra, người bệnh có thể chọn các sản phẩm thay thế ít béo hoặc không phải sữa như sữa hạnh nhân, sữa đậu nành hoặc sữa yến mạch.

6. Rượu bia, chất kích thích

Rượu và chất kích thích như cà phê, trà và nước tăng lực có thể có tác động tiêu cực đến người bị viêm khớp gối. Rượu có thể cản trở quá trình chuyển hóa của một số loại thuốc như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thường được sử dụng để điều trị đau và viêm khớp.

Rượu cũng có thể làm cơ thể mất nước, ảnh hưởng đến khả năng bôi trơn và đệm của khớp. Chất kích thích có thể làm tăng huyết áp và nhịp tim, ảnh hưởng lưu lượng máu đến khớp và làm suy giảm chức năng của chúng.

Người bị viêm khớp gối nên hạn chế uống rượu và các chất kích thích, đồng thời nên uống nhiều nước, khoảng 8 – 10 ly mỗi ngày để khớp được bôi trơn và hoạt động trơn tru.

7. Thức ăn nhanh

Thức ăn nhanh thường chứa nhiều calo, chất béo, đường và muối, tất cả đều góp phần gây viêm, tăng cân và tổn thương khớp. Thức ăn nhanh cũng có thể thiếu các dưỡng chất thiết yếu như vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa để bảo vệ khớp khỏi stress oxy hóa và viêm nhiễm.

Người bị viêm khớp gối nên tránh đồ ăn nhanh. Bạn nên chọn những bữa ăn cân bằng và bổ dưỡng như salad, súp, bánh mì nguyên cám, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein.

Một số lưu ý khi lựa chọn thực phẩm cho người viêm khớp gối

Khi chọn thực phẩm cho người bị viêm khớp gối, bạn cần chú ý đến những điều sau:

1. Lên kế hoạch ăn uống

• Lập kế hoạch ăn uống trước để tránh ăn vội và có lựa chọn tốt cho sức khỏe.
• Ưu tiên chọn thực phẩm nhiều màu sắc vì đây là dấu hiệu chúng chứa nhiều thành phần dinh dưỡng khác nhau.
• Ưu tiên sử dụng các công cụ như lập kế hoạch thực đơn hàng tuần, danh sách thực phẩm hoặc dịch vụ giao bữa ăn để hỗ trợ.
• Bảo quản đúng cách để giữ cho thực phẩm chất lượng và an toàn, hạn chế nhiễm khuẩn.

2. Đọc nhãn dinh dưỡng

• Đọc nhãn dinh dưỡng và thành phần trên bao bì thực phẩm để biết giá trị dinh dưỡng và mức độ gây viêm của thực phẩm.
• Chọn những thực phẩm ít calo, chất béo bão hòa, đường và muối, nhưng giàu protein, chất xơ và chất chống oxy hóa.
• Tránh những thực phẩm chứa chất tạo màu, hương liệu, chất bảo quản hoặc chất phụ gia, vì chúng gây viêm hoặc dị ứng.
• So sánh các nhãn hiệu và sản phẩm khác nhau để chọn những sản phẩm phù hợp với nhu cầu.

3. Tập trung vào cách ăn uống

• Ăn chậm, nhai kỹ để cảm nhận hương vị của thức ăn và hỗ trợ tiêu hóa dễ dàng.
• Không ăn quá no để hạn chế kích hoạt phản ứng viêm và góp phần gây đau cơ, dây thần kinh hoặc các khớp.

4. Tìm kiếm sự đa dạng

• Bổ sung nhiều nhóm thực phẩm khác nhau từ rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, protein, chất béo lành mạnh và các sản phẩm từ sữa ít béo.
• Áp dụng công thức chế biến đa dạng như hấp, luộc… để tạo sự thú vị cho các món ăn.
• Sử dụng các loại gia vị và thảo mộc để thêm hương vị và sự đa dạng cho bữa ăn.
• Chuẩn bị bữa ăn tại nhà thường xuyên để kiểm soát được lượng calo, chất béo, đường và muối trong bữa ăn hàng ngày.

Ngoài ra, người bị viêm khớp gối có thể bổ sung các tinh chất từ thiên nhiên như Turmeric Root (chiết xuất nghệ), Eggshell Membrane (chiết xuất từ màng vỏ trứng), White Willow Bark (chiết xuất từ vỏ cây liễu), Collagen Peptide thủy phân, Collagen Type 2 không biến tính,… để phòng ngừa biến chứng do thoái hóa khớp, giảm viêm khớp và tái tạo sụn khớp hiệu quả.

Bài viết liên quan: Viêm khớp gối có nguy hiểm không?

Viêm khớp gối nên ăn gì? Việc xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng có thể giúp giảm đau và hỗ trợ điều trị viêm khớp gối. Bằng cách tránh các thực phẩm gây viêm và tập trung vào các thực phẩm có lợi cho khớp, bạn có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và giúp kiểm soát các triệu chứng của mình.