Viêm khớp gối không chỉ là vấn đề của người lớn tuổi mà còn ảnh hưởng đến không ít trẻ em. Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị bệnh viêm khớp gối ở trẻ em trong bài viết sau.
Viêm khớp gối ở trẻ em là tình trạng các thành phần trong khớp gối bị tổn thương do viêm. Viêm kéo dài có thể khiến sụn khớp bào mòn, các khớp cọ vào nhau mỗi khi cử động gây đau đớn. Tình trạng này làm hạn chế khả năng vận động của trẻ. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể gây tổn thương khớp lâu dài và ảnh hưởng đến sự tăng trưởng cơ thể. Đây là lý do tại sao việc chẩn đoán và điều trị viêm khớp gối ở trẻ nhỏ kịp thời là rất quan trọng.
Bệnh viêm khớp gối ở trẻ em có thể xảy ra do nhiễm khuẩn, chấn thương, rối loạn di truyền,…
Viêm khớp thiếu niên tự phát là loại viêm khớp phổ biến ở trẻ em dưới 16 tuổi. Bệnh có thể gây đau khớp dai dẳng, sưng và cứng khớp. Một số trẻ chỉ gặp các triệu chứng này trong vài tháng, nhiều trường hợp lại kéo dài nhiều năm. Bệnh này có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như vấn đề về tăng trưởng, tổn thương khớp và viêm mắt của trẻ. (1)
Viêm khớp nhiễm trùng ở đầu gối là dạng viêm khớp nhiễm trùng phổ biến nhất ở trẻ em và có thể dẫn đến tổn thương không hồi phục ở khớp. Staphylococcus aureus (vi khuẩn tụ cầu vàng) là tác nhân chính gây ra tình trạng này. Tỷ lệ mắc viêm khớp nhiễm khuẩn ở trẻ em ước tính dao động từ 4 đến 37 trường hợp trên 100.000 cá nhân. Có sự khác biệt đáng kể giữa các khu vực phát triển và đang phát triển, cũng như giữa các nhóm tuổi khác nhau. Trẻ em dưới hai tuổi đặc biệt dễ mắc tình trạng này. Các khớp bị ảnh hưởng thường xuyên nhất trong cơ thể là các khớp lớn ở chi dưới, bao gồm khớp hông, khớp gối và khớp mắt cá chân.
Trẻ em và thanh thiếu niên có thể bị thương đầu gối khi té ngã, tai nạn, hoạt động đầu gối quá mức do tập luyện quá nhiều cho một môn thể thao hoặc thực hiện cùng một động tác lặp đi lặp lại với đầu gối. Các chấn thương đầu gối thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên bao gồm bong gân, viêm gân, rách sụn chêm, gãy xương, trật xương bánh chè, viêm bao hoạt dịch,…
Lupus ở trẻ em là bệnh lý tự miễn dịch kéo dài suốt đời, bắt đầu từ thời thơ ấu (thường vào khoảng 12 tuổi). Trong đó, lupus ban đỏ hệ thống là loại lupus phổ biến nhất. Đây là tình trạng hệ thống miễn dịch của trẻ sản xuất ra các kháng thể bất thường. Chúng tấn công các mô cơ thể khỏe mạnh như khớp gối và thậm chí gây tổn thương cho các cơ quan như tim, phổi, não, thận và da.
Bệnh Lyme là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Borrelia burgdorferi gây ra. Vi khuẩn này thường lây lan qua vết cắn của ve. Vài tuần sau khi bị ve nhiễm bệnh cắn, trẻ có thể bị đau nhức ở cơ và các khớp. Vài tháng sau đó, tình trạng viêm khớp có thể xuất hiện. Ngoài ra, bệnh cũng có nhiều triệu chứng khác như đau đầu, sốt, chán ăn, suy nhược nghiêm trọng,…
Có khoảng 40 đến 65% bệnh viêm xương khớp có yếu tố di truyền. Di truyền có liên quan chặt chẽ hơn đến các trường hợp viêm khớp dạng thấp. Ngoài ra, có hơn 100 gen có thể liên quan đến bệnh này và các tác động gây hại đến hệ thống miễn dịch.
Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
Ngoài ra, trẻ sẽ có thêm nhiều triệu chứng khác nhau trên cơ thể, tùy vào nguyên nhân gây ra viêm khớp như bệnh Lyme, Lupus ban đỏ hệ thống, nhiễm khuẩn,…
Bất kỳ lúc nào trẻ có các dấu hiệu bất thường ở khớp gối, phụ huynh cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để thăm khám, xác định nguyên nhân và có biện pháp khắc phục. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, viêm khớp ở trẻ em thường có tiên lượng tốt. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm khớp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sự phát triển của khớp và hạn chế khả năng vận động khi trẻ trưởng thành.
Tình trạng viêm khớp gối ở trẻ được chẩn đoán bằng những cách sau (2):
Tìm hiểu tiền sử bệnh lý và khám sức khỏe tổng quát
Thực hiện các xét nghiệm
Chẩn đoán hình ảnh
Bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc, vật lý trị liệu, phẫu thuật,… để điều trị tình trạng khớp gối bị viêm ở trẻ em.
Điều trị đúng nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp ngăn chặn tiến triển tổn thương khớp, phục hồi chức năng khớp và giúp trẻ phòng ngừa biến chứng về sau. Việc điều trị viêm khớp gối ở trẻ em cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm cần thiết để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc chống viêm và giảm đau để giảm các cơn đau và sưng do viêm. Tiêm corticosteroid vào khớp gối cũng giúp chống viêm, mang lại hiệu quả nhanh chóng nhưng thường không kéo dài. Bên cạnh đó, tùy vào nguyên nhân gây viêm khớp mà bác sĩ sẽ kê thêm các loại thuốc khác nhau cho từng trẻ. Ví dụ, trẻ bị viêm khớp thiếu niên tự phát có thể cần thêm các thuốc DMARD, giúp ức chế hệ thống miễn dịch ở mức độ rộng, ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh và bảo vệ các khớp khỏi bị tổn thương vĩnh viễn.
Vật lý trị liệu là một phần quan trọng của việc điều trị viêm khớp gối ở trẻ. Phương pháp này mang đến những lợi ích như:
Chuyên gia vật lý trị liệu cũng có thể hướng dẫn các kỹ thuật giảm đau và xây dựng chương trình tập thể dục tại nhà cho trẻ.
Trường hợp người bị viêm khớp gối từ trung bình đến nặng đã áp dụng hết các phương pháp điều trị khác nhưng không đạt hiệu quả có thể cần phải phẫu thuật. Có nhiều loại phẫu thuật khác nhau như:
Trẻ bị viêm khớp gối cần được nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động mạnh, dinh dưỡng hợp lý, duy trì cân nặng phù hợp,… để đẩy nhanh quá trình hồi phục.
Để hồi phục nhanh chóng và giảm thiểu biến chứng, việc nghỉ ngơi và hạn chế vận động mạnh là điều cần thiết. Nghỉ ngơi giúp giảm áp lực lên khớp gối, từ đó giảm đau và khó chịu cho trẻ. Khi nghỉ ngơi, cơ thể sẽ tập trung vào việc sửa chữa các tổn thương ở khớp, giúp khớp hồi phục nhanh hơn. Khi tình trạng viêm giảm, trẻ có thể bắt đầu vận động nhẹ nhàng như đi bộ ngắn, tập các bài tập phù hợp do bác sĩ chỉ định.
Mỗi trường hợp viêm khớp gối ở trẻ em đều có những đặc điểm riêng. Bác sĩ sẽ căn cứ vào tuổi, mức độ viêm nhiễm, các triệu chứng đi kèm để kê đơn thuốc phù hợp nhất. Thuốc sẽ giúp giảm đau nhức, sưng đỏ ở khớp gối, giúp trẻ hoạt động dễ dàng hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống. Phụ huynh cần nhắc nhở con dùng thuốc đúng thời gian và liều lượng.
Chườm lạnh giúp giảm sưng, giảm đau ngay lập tức, làm chậm quá trình viêm. Dùng túi đá lạnh bọc trong khăn mỏng, chườm khoảng 15 phút/lần, cách nhau 2-3 giờ. Chườm nóng giúp giảm đau, tăng cường tuần hoàn máu, thư giãn cơ. Dùng túi chườm nóng hoặc khăn ấm chườm khoảng 15 phút/lần, cách nhau 2-3 giờ. Trước khi chườm, luôn kiểm tra nhiệt độ của túi chườm để tránh gây bỏng cho trẻ. Không chườm quá lâu một lần để tránh tổn thương da.
Vận động nhẹ nhàng giúp tăng cường lưu thông máu đến khớp gối, giảm sưng và đau nhức. Đồng thời giúp khớp linh hoạt hơn, giảm tình trạng cứng khớp thường gặp ở người bị viêm khớp. Các bài tập nhẹ nhàng giúp tăng cường cơ bắp xung quanh khớp gối, hỗ trợ khớp ổn định hơn và giảm áp lực lên khớp. Tuy nhiên, cần vận động theo sự hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn.
Khi trẻ thừa cân, trọng lượng cơ thể sẽ tạo ra áp lực lớn lên các khớp, đặc biệt là khớp gối. Điều này làm tăng ma sát giữa các sụn khớp, gây tổn thương và viêm nhiễm. Đau khớp cũng khiến trẻ ngại vận động, góp phần dẫn đến tình trạng thừa cân. Giảm cân sẽ làm giảm áp lực lên khớp gối, từ đó giảm đau đáng kể.
Cơ thể trẻ cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết để chống lại tình trạng viêm từ bên trong. Chế độ ăn giàu các loại thực phẩm này có thể giúp giảm viêm (3):
Theo nguyên tắc, nên ưu tiên trái cây và rau củ nhiều màu sắc vì chúng có các hợp chất bảo vệ như chất chống oxy hóa và polyphenol giúp chống lại tình trạng viêm.
Xoa bóp nhẹ nhàng là một trong những biện pháp hỗ trợ điều trị viêm khớp gối ở trẻ em rất hiệu quả. Các động tác xoa bóp giúp kích thích lưu thông máu đến vùng khớp gối, giảm sưng và viêm. Đồng thời giúp thư giãn cơ bắp xung quanh khớp, giảm căng thẳng và đau nhức.
Bài viết liên quan: Viêm khớp trẻ em: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
Sau đây là một số thắc mắc phổ biến liên quan đến tình trạng trẻ em bị viêm khớp gối.
Viêm khớp gối gây ra tình trạng sưng, đau và cứng khớp, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động của trẻ:
Khả năng tự phục hồi của bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguyên nhân gây bệnh, sức đề kháng, cách chăm sóc sức khỏe… Nếu viêm khớp gối do những nguyên nhân thông thường như tác động ngoại lực thì khả năng tự khỏi cao hơn. Riêng các trường hợp khớp gối bị viêm do bệnh lý sẽ không thể tự khỏi, cần phải điều trị tích cực bởi bác sĩ.
Viêm khớp gối ở trẻ em do chấn thương, nhiễm khuẩn có thể điều trị dứt điểm, còn do bệnh tự miễn thì không thể chữa khỏi, nhưng các phương pháp điều trị có thể giúp kiểm soát bệnh và cải thiện chất lượng sống đáng kể.
Viêm khớp gối ở trẻ em gây đau nhức, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu ý đến những dấu hiệu bất thường ở khớp gối của con em mình và đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời. Người trên 18 tuổi khi bị viêm khớp gối nên bổ sung các tinh chất như Collagen Type II không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate,… để hỗ trợ điều hòa miễn dịch, giảm sản sinh các chất gây viêm, tái tạo sụn khớp và bảo vệ xương khớp hiệu quả.
