Viêm khớp gối tràn dịch gây đau nhức, sưng tấy ở khớp gối, làm hạn chế vận động. Tình trạng này thường xảy ra sau chấn thương, nhiễm trùng hoặc do các bệnh lý viêm khớp, nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy viêm khớp gối tràn dịch là gì, cùng ECO Pharma tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.
Viêm khớp gối tràn dịch là tình trạng tụ dịch bất thường trong hoặc quanh khớp gối, gây sưng đau, hạn chế cử động. Khi dịch thừa kèm với viêm màng hoạt dịch – lớp lót bên trong dùng để bôi trơn, bảo vệ khớp, thì được gọi là tràn dịch khớp có viêm màng hoạt dịch. Nếu không được điều trị sớm, bệnh sẽ gây tổn thương sụn, tăng nguy cơ thoái hóa, ảnh hưởng nặng đến khả năng vận động lâu dài. (1)
Các dấu hiệu viêm khớp gối tràn dịch có thể khác nhau tùy theo nguyên nhân:
Đầu gối bị viêm khớp gối tràn dịch sưng to bất thường. Nếu do chấn thương, khu vực này có thể xuất hiện vết bầm tím.
Trong trường hợp viêm, nhiễm trùng, da quanh khớp sẽ đỏ, căng bóng, ấm khi chạm vào. Khi dịch tụ quá nhiều, người bệnh có thể cảm thấy nặng nề, khó cử động ngay cả khi nghỉ ngơi.
Đau nhức khớp gối có thể âm ỉ hoặc dữ dội, tùy vào nguyên nhân.
Một số người cảm thấy đau nhói khi thực hiện các động tác như đứng lên, ngồi xuống, leo cầu thang hay chỉ cần tạo lực nhẹ lên khớp gối.
Nếu tràn dịch khớp gối do viêm nhiễm hoặc bệnh tự miễn, vùng khớp thường trở nên nóng hơn so với khu vực khác. Đầu gối đỏ, hồng kèm theo cảm giác bỏng rát. Đây là dấu hiệu của chứng viêm nặng hơn, nhất là khi kèm theo sưng, đau kéo dài.
Việc tụ dịch quá nhiều có thể làm khớp kém linh hoạt, khiến người bệnh khó co duỗi chân. Cảm giác cứng khớp thường rõ hơn vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu.
Dịch thừa trong khớp có thể làm giảm tính linh hoạt, gây khó khăn khi đi lại, đứng lên, ngồi xuống, leo cầu thang. Trong trường hợp nghiêm trọng, khớp gối có thể bị “mắc kẹt”, không thể duỗi thẳng hoàn toàn.
Nhiều người bị tràn dịch khớp gối nhận thấy tiếng “lạo xạo”, “lục cục” khi di chuyển. Đây có thể là dấu hiệu tổn thương sụn, mất cân bằng lực trong khớp do tụ dịch.
Viêm tràn dịch khớp gối có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như (2):
Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn, xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh bên trong khớp gây viêm, tổn thương khớp. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, thậm chí cả trẻ nhỏ.
Bệnh thường gây sưng đau và cứng khớp, ảnh hưởng chủ yếu đến bàn tay, bàn chân và đầu gối. Tuy nhiên, chứng viêm có thể lan rộng đến nhiều khớp khác trong cơ thể. Nếu không được kiểm soát, bệnh sẽ làm giảm khả năng vận động, tác động tiêu cực đến sinh hoạt hằng ngày.
Viêm xương khớp là loại viêm khớp phổ biến, xuất hiện khi các mô trong khớp bị phá vỡ theo thời gian. Bệnh thường ảnh hưởng đến các khớp chịu tải lớn như đầu gối, hông, bàn chân, cột sống. Không giống như viêm khớp dạng thấp, người bệnh viêm xương khớp thường không bị mệt mỏi toàn thân mà chỉ tác động đến khớp bị tổn thương.
Viêm khớp nhiễm khuẩn (hay viêm khớp nhiễm trùng) xảy ra khi vi khuẩn, virus, nấm xâm nhập vào khớp, gây viêm nặng. Nhiễm trùng này thường xuất phát từ một ổ nhiễm khuẩn khác trong cơ thể, rồi lan đến khớp qua đường máu.
Triệu chứng thường xuất hiện nhanh chóng trong vòng vài giờ đến vài ngày, bao gồm sưng khớp, đau dữ dội, sốt cao, giảm khả năng cử động. Những khớp dễ bị ảnh hưởng gồm đầu gối, hông, vai, mắt cá chân và cổ tay. Đặc biệt, các khớp đã từng bị tổn thương trước đó có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.
Hai loại vi khuẩn thường gây viêm khớp nhiễm khuẩn là Neisseria gonorrhoeae, Staphylococcus aureus. Trong một số trường hợp, bệnh có thể do nhiều loại vi khuẩn kết hợp gây ra, khiến chứng viêm ngày một nặng hơn.
Viêm khớp vảy nến là dạng viêm khớp liên quan đến bệnh vảy nến, dạng rối loạn da mãn tính. Theo thống kê, khoảng 30% người mắc bệnh vảy nến có nguy cơ phát triển thành viêm khớp vảy nến.
Tình trạng này thường gây sưng, đau, cứng khớp, chủ yếu ảnh hưởng đến đầu gối, bàn tay, cột sống. Ngoài ra, người bệnh thường có các tổn thương da như xuất hiện mảng đỏ, bong vảy trên da.
Mức độ nguy hiểm của viêm khớp gối tràn dịch phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, khớp chịu tổn thương và phương pháp điều trị. Nếu không được kiểm soát tốt sẽ gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:
Trong một số trường hợp, các cơn đau đầu gối nhẹ có thể giảm khi nghỉ ngơi, chườm lạnh, dùng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các dấu hiệu sau, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời (3):
Để xác định nguyên nhân gây viêm khớp gối tràn dịch, bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng, xét nghiệm hình ảnh, phân tích dịch khớp. Ngoài ra, việc trao đổi về tiền sử bệnh, tình trạng sức khỏe hiện tại, các triệu chứng đi kèm cũng góp phần hỗ trợ chẩn đoán chính xác:
Bác sĩ sẽ kiểm tra khớp gối bằng cách quan sát, sờ nắn, thao tác nhẹ để đánh giá mức độ sưng đau, phạm vi chuyển động và dấu hiệu bất thường. Một số phát hiện thường gặp trong quá trình khám gồm:
Để xác định người bệnh có bị viêm khớp gối tràn dịch hay không, bác sĩ có thể chỉ định các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như:
Một số trường hợp, bác sĩ có thể tiến hành chọc dịch khớp để giảm áp lực, đồng thời phân tích mẫu dịch nhằm xác định nguyên nhân gây bệnh.
Dịch khớp bình thường có màu trong, độ đặc giống lòng trắng trứng. Khi có sự thay đổi về màu sắc, độ nhớt, thành phần rất có thể là dấu hiệu của:
Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu để tìm kiếm các dấu hiệu viêm nhiễm hoặc bất thường liên quan đến viêm khớp gối tràn dịch như:
Phương pháp điều trị viêm khớp gối tràn dịch phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, tình trạng sức khỏe tổng thể, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng.
Tùy theo nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp:
Dùng các nhóm thuốc sau giúp kiểm soát viêm, giảm đau, ngăn bệnh trở nặng:
Lưu ý, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc giảm đau, kháng viêm lâu dài mà không có chỉ định của bác sĩ. Tốt hơn hết nên khám định kỳ để theo dõi tác dụng và kiểm soát tác dụng phụ của thuốc.
Chườm lạnh trong khoảng 20 phút, 2-3 lần mỗi ngày giúp giảm sưng đau hiệu quả. Để tránh tổn thương da, người bệnh nên bọc đá trong khăn hoặc dùng túi chườm chuyên dụng.
Chườm nóng sau 72 giờ từ khi khớp bị tổn thương, có thể luân phiên chườm nóng – lạnh để giúp giảm đau, tăng tuần hoàn máu. Tuy nhiên, tránh chườm nóng quá lâu vì có thể làm sưng nặng hơn.
Chọc hút dịch khớp là thủ thuật được bác sĩ thực hiện để đưa dịch từ khớp bị sưng ra ngoài. Mẫu dịch sau đó sẽ được gửi đi xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây viêm như nhiễm khuẩn, bệnh gout hay rối loạn miễn dịch. Thủ thuật này giúp giảm tải trong khớp, cải thiện cơn đau và ngăn ngừa biến chứng.
Vật lý trị liệu giúp phục hồi chức năng khớp, tăng sức mạnh cơ bắp và ngăn ngừa tái phát viêm khớp gối tràn dịch, người bệnh có thể tập các bài như:
Việc dùng băng thun quấn quanh đầu gối giúp giảm sưng, hỗ trợ khớp. Khi quấn băng ép, người bệnh cần đảm bảo không quấn quá chặt để tránh cản trở lưu thông máu. Kết hợp việc này với kê cao chân khi nghỉ ngơi sẽ giúp giảm sưng nhanh hơn.
Nếu các phương pháp điều trị bảo tồn không mang lại hiệu quả tích cực hoặc chứng viêm khớp gối tràn dịch ngày một nặng hơn, bác sĩ có thể đề xuất can thiệp phẫu thuật:
Để ngăn ngừa viêm khớp gối tràn dịch, bạn nên:
Khớp gối cần được nghỉ ngơi để hồi phục, nhất là khi có dấu hiệu sưng đau. Bạn nên tránh các hoạt động gây áp lực lớn như chạy bộ, mang vác nặng. Khi ngồi hoặc nằm, nên kê cao chân để giảm sưng, tăng tuần hoàn máu. Trong một số trường hợp, có thể dùng nẹp, băng thun để hỗ trợ khớp, nhưng không nên băng chặt quá lâu vì dễ gây cứng khớp.
Trọng lượng cơ thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe khớp gối. Khi thừa cân, sụn và dây chằng phải chịu tải lớn hơn, khiến khớp bị bào mòn nhanh chóng, tăng nguy cơ viêm khớp gối tràn dịch, thoái hóa khớp. Ngược lại, duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm tải áp lực cho khớp, cải thiện khả năng vận động, hạn chế tổn thương lâu dài.
Để kiểm soát cân nặng hiệu quả, bạn cần áp dụng chế độ dinh dưỡng cân đối bằng cách giảm lượng calo dư thừa, hạn chế ăn thực phẩm nhiều đường, tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây, thịt nạc và ngũ cốc nguyên hạt. Bên cạnh đó, duy trì thói quen vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày để kiểm soát cân nặng, bảo vệ khớp gối. Chỉ số khối cơ thể (BMI) lý tưởng nên duy trì trong khoảng 18,5 – 22,9 để giảm nguy cơ mắc các bệnh về khớp.
Dinh dưỡng lành mạnh góp phần bảo vệ khớp, ngăn ngừa viêm khớp gối tràn dịch. Dưới đây là những nhóm thực phẩm có lợi cho khớp gối:
Bên cạnh việc bổ sung các dưỡng chất cần thiết, bạn cần hạn chế rượu bia, thực phẩm chế biến sẵn, vì chúng dễ làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể, ảnh hưởng tiêu cực đến khớp gối.
Ngoài ra, một số tinh chất thiên nhiên như Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate có tác dụng hỗ trợ giảm đau, bảo vệ sụn, duy trì sự linh hoạt của khớp và làm chậm quá trình thoái hóa. Việc kết hợp chế độ ăn uống khoa học với các dưỡng chất chuyên biệt này sẽ giúp bảo vệ màng hoạt dịch, tăng độ bền và sự dẻo dai của khớp, từ đó giảm nguy cơ mắc viêm khớp gối tràn dịch.
Thường xuyên luyện tập các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, đạp xe không chỉ giúp cải thiện độ linh hoạt của khớp gối, mà còn tăng cường sức mạnh cơ bắp, ngăn ngừa thoái hóa khớp. Bạn cũng cần tránh các bài tập cường độ cao như chạy bộ đường dài, nhảy xa vì dễ gây tổn thương khớp. Nên duy trì thói quen tập luyện ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày mỗi tuần để tăng cường sức khỏe khớp gối.
Một số bài tập chuyên biệt giúp tăng độ linh hoạt, sức mạnh cho khớp gối như:
Khi tập luyện, hãy lắng nghe cơ thể, tránh tập quá sức để không làm tổn thương khớp.
Chấn thương là nguyên nhân hàng đầu gây viêm khớp gối tràn dịch. Để giảm nguy cơ này, bạn nên:
Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về khớp gối, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời. Khi đi khám, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang, MRI để đánh giá tình trạng khớp, kiểm tra dịch khớp nếu có dấu hiệu sưng đau kéo dài. Người có tiền sử bệnh xương khớp, thường xuyên vận động mạnh nên kiểm tra sức khỏe khớp ít nhất 1 – 2 lần/năm để phòng ngừa hiệu quả.
Dưới đây là những địa chỉ khám và điều trị viêm khớp gối tràn dịch uy tín tại Thành phố Hồ Chí Minh:
Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TP.HCM
Đây là bệnh viện chuyên khoa hạng I, tuyến cuối về chấn thương chỉnh hình ở miền Nam. Bệnh viện có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại. Người bị viêm khớp gối tràn dịch khi đến đây sẽ được thăm khám kỹ lưỡng, điều trị theo phác đồ phù hợp.
Bệnh viện Chợ Rẫy
Đây là bệnh viện đa khoa tuyến trung ương với chuyên khoa cơ xương khớp phát triển mạnh. Bệnh viện sở hữu đội ngũ chuyên gia hàng đầu cùng hệ thống thiết bị hiện đại. Tại đây, người bệnh viêm khớp gối tràn dịch sẽ được chẩn đoán chính xác, điều trị hiệu quả, hạn chế nguy cơ biến chứng tối đa.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ uy tín trong chẩn đoán, điều trị viêm khớp gối tràn dịch. Với đội ngũ chuyên gia cơ xương khớp hàng đầu cùng trang thiết bị hiện đại, bệnh viện mang đến phác đồ điều trị toàn diện, từ nội khoa đến ngoại khoa.
Các chuyên gia tại khoa Cơ Xương Khớp không ngừng cập nhật các phương pháp điều trị tiên tiến, mang lại hiệu quả tối ưu cho người bệnh. Bệnh viện còn được trang bị máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive của Siemens (Đức), giúp phát hiện tổn thương khớp gối chi tiết, hỗ trợ chẩn đoán chính xác.
Dịch vụ điều trị tại đây rất đa dạng, từ khám lâm sàng đến điều trị nội khoa, phẫu thuật nội soi khớp, vật lý trị liệu và tư vấn chế độ dinh dưỡng giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi.
Địa chỉ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
Viêm khớp gối tràn dịch có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý liên quan đến viêm khớp. Do đó, khi thấy đầu gối sưng đau kéo dài, bạn cần đi khám sớm để xác định nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp, tránh các biến chứng nguy hiểm về sau.
