Mắt mờ, nhức mỏi dù nhìn gần hay nhìn xa là triệu chứng thường gặp ở những người làm việc nhiều với thiết bị điện tử hoặc đọc sách trong thời gian dài. Tuy nhiên, rất có thể bạn đang gặp phải tình trạng rối loạn điều tiết mắt. Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị trong nội dung sau.
Rối loạn điều tiết mắt là tình trạng mắt không thể thay đổi tiêu cự linh hoạt để nhìn rõ ở các khoảng cách khác nhau. Bình thường, thể thủy tinh sẽ tự điều chỉnh độ cong để tập trung ánh sáng đúng vào võng mạc, giúp chúng ta nhìn rõ mọi vật. Tuy nhiên, khi cơ chế này bị rối loạn, mắt có thể bị mờ khi nhìn gần, nhìn xa hoặc cả hai. (1)
Có bốn dạng rối loạn điều tiết chính là suy giảm khả năng điều tiết, co thắt điều tiết, mất khả năng điều tiết và không thể duy trì tốt khả năng điều tiết. Rối loạn điều tiết không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sống khiến mắt nhanh mỏi, nhức, thậm chí gây đau đầu. Nếu không khắc phục, tình trạng này có thể làm suy giảm thị lực và tăng nguy cơ mắc các tật khúc xạ như cận thị, viễn thị. (2)
Để hiểu rõ hơn rối loạn điều tiết mắt, hãy cùng tìm hiểu những nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.
Ngày nay, việc dành hàng giờ đồng hồ để nhìn vào màn hình điện thoại, máy vi tính, tivi đã trở thành thói quen khó bỏ của nhiều người. Khi mắt phải điều tiết liên tục mà không được nghỉ ngơi sẽ dẫn đến căng thẳng, gây khó khăn trong việc thay đổi tiêu cự. Đặc biệt, ánh sáng xanh từ màn hình điện tử còn làm tăng nguy cơ mắt bị rối loạn điều tiết, khiến mắt nhanh mỏi và nhìn mờ.
Ánh sáng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều tiết của mắt. Làm việc trong điều kiện thiếu sáng hoặc ánh sáng quá chói đều có thể khiến mắt phải gắng sức điều chỉnh, gây căng thẳng kéo dài. Điều này không chỉ làm rối loạn chức năng điều tiết mà còn có thể dẫn đến suy giảm thị lực, tăng nguy cơ mắc các tật khúc xạ.
Những người bị cận thị, viễn thị hoặc loạn thị, mắt thường gặp vấn đề với cơ chế điều tiết. Khi mắc tật khúc xạ, thủy tinh thể, mắt phải làm việc nhiều hơn. Nếu không đeo kính đúng độ hoặc không điều chỉnh kịp thời, mắt sẽ càng mệt mỏi, dẫn đến điều tiết kém. (3)
Tuổi tác cũng là một nguyên nhân góp phần dẫn đến rối loạn mắt trong quá trình điều tiết. Khi bước qua tuổi 40, thủy tinh thể dần mất dần độ đàn hồi khiến mắt khó điều chỉnh tiêu cự. Đây là lý do vì sao nhiều người trung niên và người cao tuổi bị lão thị, phải sử dụng kính để nhìn rõ ở cự ly gần.
Một số chất có liên quan đến khả năng điều tiết của mắt và thị lực. Thiếu vitamin A, vitamin C, omega-3, lutein và zeaxanthin có thể làm suy yếu chức năng thị giác, khiến mắt dễ mệt mỏi và mất tập trung. Chế độ ăn uống không cân đối, thiếu rau xanh, cá béo và thực phẩm giàu vi chất khiến mắt dần suy yếu.
Khi mắt không đủ nước, bề mặt giác mạc bị khô rát sẽ gây khó khăn cho quá trình điều tiết. Viêm giác mạc hoặc các bệnh lý mắt khác cũng có thể ảnh hưởng đến sự linh hoạt của cơ mi và thể thủy tinh. Điều này làm giảm khả năng thích nghi của mắt khi thay đổi khoảng cách nhìn, gây ra hiện tượng nhìn mờ, nhức mỏi.
Rối loạn điều tiết mắt là vấn đề phổ biến, đặc biệt ở những người sử dụng máy vi tính, điện thoại nhiều hoặc có tật khúc xạ. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình giúp bạn nhận diện sớm tình trạng này:
Rối loạn điều tiết mắt không phải là bệnh lý nguy hiểm, nhưng nếu không được khắc phục kịp thời có thể gây ra nhiều bất tiện trong sinh hoạt và làm việc. Khi mắt mất đi khả năng điều tiết linh hoạt, người bệnh sẽ thường xuyên bị mỏi mắt, nhìn mờ, đau đầu, chóng mặt, làm giảm hiệu suất công việc và chất lượng sống.
Nếu tình trạng này kéo dài, mắt phải làm việc quá sức, dễ dẫn đến suy giảm thị lực, làm tăng nguy cơ mắc các tật khúc xạ như cận thị, viễn thị, loạn thị hoặc khiến độ cận tăng nhanh hơn. Đặc biệt, ở người lớn tuổi, rối loạn điều tiết mắt có thể liên quan đến lão thị, gây khó khăn khi nhìn gần và làm ảnh hưởng đến các hoạt động hằng ngày.
Ngoài ra, rối loạn điều tiết mắt khiến mắt bị căng thẳng liên tục, hệ thần kinh cũng bị ảnh hưởng, gây mất tập trung, giảm khả năng ghi nhớ và dễ dẫn đến tình trạng mệt mỏi kéo dài. Vì vậy, mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng rối loạn điều tiết mắt vẫn cần được chẩn đoán và điều trị đúng cách để tránh những ảnh hưởng lâu dài đến thị lực và sức khỏe tổng thể.
>>> Xem thêm: Rối loạn điều tiết mắt bao lâu khỏi để hồi phục?
Rối loạn điều tiết mắt gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống, nhưng nếu áp dụng các phương pháp giúp mắt thư giãn, phục hồi khả năng điều tiết và giảm nguy cơ suy giảm thị lực, có thể giúp cải thiện tình trạng này.
Làm việc liên tục với máy vi tính, điện thoại là nguyên nhân hàng đầu gây rối loạn điều tiết mắt. Vì vậy, bạn nên áp dụng quy tắc 20 – 20 – 20, nghĩa là cứ sau 20 phút làm việc, hãy nhìn ra xa khoảng 6 mét trong 20 giây để mắt có thời gian thư giãn. Bên cạnh đó, hãy cố gắng hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử khi không cần thiết, đặc biệt là vào ban đêm để tránh làm mắt căng thẳng kéo dài.
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng đối với việc cải thiện sức khỏe thị giác. Để tăng cường khả năng điều tiết của mắt, hãy bổ sung các thực phẩm chứa các dưỡng chất có lợi cho mắt như:
Ngoài ra, bổ sung các tinh chất tự nhiên như Broccophane (một hợp chất chiết xuất từ bông cải xanh Broccoli) có thể giúp bảo vệ thủy tinh thể khỏi tác động của chất oxy hóa, ánh sáng xanh, đảm bảo quá trình điều tiết bình thường, hỗ trợ cải thiện các tật khúc xạ, đồng thời góp phần phòng ngừa các bệnh lý về mắt như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể và tăng nhãn áp.
Khô mắt có thể làm giảm khả năng điều tiết, khiến bạn cảm thấy khó chịu và mỏi mắt nhanh hơn. Vì vậy, hãy đảm bảo nạp đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày để giữ độ ẩm cần thiết cho mắt. Nếu làm việc trong môi trường điều hòa, bạn có thể dùng thêm dung dịch nhỏ mắt hoặc máy tạo độ ẩm để tránh tình trạng khô mắt kéo dài.
Đeo kính sai độ hoặc không đeo kính khi mắt bị tật khúc xạ khiến mắt phải điều tiết quá mức, làm tình trạng rối loạn mắt trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu bạn có tật khúc xạ như cận thị, viễn thị hoặc loạn thị, hãy kiểm tra thị lực định kỳ để đảm bảo kính đang sử dụng phù hợp với mắt. Ngoài ra, nếu thường xuyên làm việc với màn hình, bạn nên chọn kính chống ánh sáng xanh để giảm tác động xấu đến mắt.
>>> Xem thêm: Rối loạn điều tiết mắt có phải đeo kính không?
Trong một số trường hợp nặng, rối loạn điều tiết mắt có thể cần phải điều trị nhãn khoa. Một số phương pháp phổ biến như:
Rối loạn điều tiết mắt là vấn đề khá phổ biến hiện nay, đặc biệt trong thời đại công nghệ số. Giải đáp chi tiết của các thắc mắc sau sẽ hỗ trợ thêm thông tin cho bạn về tình trạng này.
Rối loạn điều tiết mắt có chữa được không? Thông thường, rối loạn điều tiết mắt có thể điều trị để hồi phục hoàn toàn mà không để lại hậu quả lâu dài. Mặc dù vậy, hiệu quả ở mỗi cá nhân là khác nhau và thường phụ thuộc vào thời điểm được phát hiện, phương pháp điều trị có phù hợp hay không.
Một số bệnh lý có liên quan đến rối loạn điều tiết mắt. Phổ biến nhất là bệnh tiểu đường. Màng lưới là lớp tế bào nhạy sáng ở phía sau mắt, chuyển đổi ánh sáng thành tín hiệu điện. Các tín hiệu được gửi đến não, não sẽ biến chúng thành hình ảnh mắt nhìn thấy. Màng lưới cần được cung cấp máu liên tục thông qua mạng lưới các mạch máu nhỏ. Nhưng ở người mắc bệnh tiểu đường, đường huyết cao liên tục làm hỏng các mạch máu khiến màng lưới không được cung cấp đủ máu, dẫn đến rối loạn điều tiết mắt.
Bệnh thần kinh cũng có thể liên quan đến mắt theo nhiều cách. Mọi cấu trúc – kết mạc, giác mạc, mống mắt, tiền phòng, dịch kính, thủy tinh thể, màng mạch, võng mạc và dây thần kinh thị giác – đều có thể bị ảnh hưởng. Trong nhiều trường hợp, tổn thương mắt là biểu hiện đầu tiên của bệnh tiềm ẩn.
Trẻ em, đặc biệt là những bé học nhiều, thường xuyên đọc sách trong thời gian dài hoặc sử dụng thiết bị điện tử quá mức cũng có nguy cơ bị rối loạn điều tiết mắt. Biểu hiện thường gặp là nhìn mờ khi đọc sách, chép bài sai, hay đau mắt, nhức đầu hoặc khó tập trung. Nếu không can thiệp sớm, rối loạn điều tiết mắt có thể làm tăng nguy cơ cận thị sớm, ảnh hưởng đến sự phát triển thị giác của trẻ. Vì vậy, phụ huynh cần hướng dẫn trẻ nghỉ ngơi hợp lý, tạo môi trường học tập đủ sáng và khuyến khích trẻ vận động ngoài trời để bảo vệ đôi mắt.
Rối loạn điều tiết mắt không nguy hiểm nhưng có thể gây suy giảm thị lực làm ảnh hưởng đến các hoạt động thường nhật. Chăm sóc mắt đúng cách, nghỉ ngơi hợp lý, bổ sung dinh dưỡng và sử dụng kính phù hợp sẽ giúp cải thiện tình trạng này. Nếu triệu chứng kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.
