Đồi mồi trên da là một vấn đề phổ biến ở nhiều người, đặc biệt là sau tuổi 50. Những đốm nâu này thường xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, như mặt, cổ, tay, chân. Điều này gây mất thẩm mỹ, khiến nhiều người mất tự tin khi giao tiếp.
Đốm đồi mồi là những vùng da tối màu. Chúng có kích thước khác nhau và thường xuất hiện ở những vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như mặt, tay, vai và cánh tay. Tình trạng này còn được gọi là vết thâm do nắng. (1)
Nếu bạn có làn da sáng màu và thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, da sẽ có nhiều khả năng xuất hiện da đồi mồi ở những vị trí ưa tiếp xúc ánh nắng. Điều này rất phổ biến ở người trên 50 tuổi nhưng đồi mồi ở người trẻ tuổi cũng có thể xuất hiện nếu tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời.
Thực tế, các đốm đồi mồi không cần điều trị, nhưng đó là dấu hiệu cho thấy da đã tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời và da đã nỗ lực để bảo vệ bản thân khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
Các đốm đồi mồi thường rơi vào hai loại chính dựa trên nguyên nhân và sự xuất hiện của chúng:
Lentigines Senile là các đốm đồi mồi là kết quả của quá trình lão hóa tự nhiên và không chỉ do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Lentigines do tuổi tác có thể phát triển ở những vùng cơ thể ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hơn như ngực, bụng và lưng và thường nhỏ hơn loại do ánh nắng gây ra
Đây là loại đốm phổ biến nhất và gây ra do tiếp xúc lâu với tia UV của mặt trời. Chúng xuất hiện dưới dạng các đốm phẳng, hình bầu dục hoặc có hình dạng không đều với các sắc thái khác nhau như nâu, rám nắng hoặc đen. Những đốm này thường xuất hiện ở những vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, chẳng hạn như mặt, tay, vai, cánh tay và lưng trên.
Điều quan trọng cần lưu ý là các đốm đồi mồi thường vô hại. Tuy nhiên, điều cần thiết là phải theo dõi mọi thay đổi về sự xuất hiện của các đốm trên da và tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu nếu không chắc chắn về bản chất của chúng hoặc nếu chúng có dấu hiệu bất thường.
Đồi mồi, tàn nhang và nám đều là kết quả của việc tăng sản xuất sắc tố trên da, nhưng ở mỗi loại sẽ có những đặc điểm khác nhau, hãy cùng Eco Pharma tìm hiểu cụ thể sau đây:
Chúng có thể xuất hiện ở mọi người thuộc mọi loại da nhưng chúng thường gặp hơn ở người trung niên có làn da sáng. Không giống như tàn nhang thường thấy ở trẻ em và mờ đi khi không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, các đốm sắc tố sẽ không mờ đi.
Các đốm đồi mồi có khả năng phát triển kích thước và nhóm lại với nhau, khiến da bị lốm đốm. Chúng rất phổ biến ở những vùng da thường tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như ở mu bàn tay. Cách nhận biết như sau:
Nám là các mảng màu nâu nhạt, nâu sẫm và/hoặc hơi xanh trên da. Đôi khi nám có thể trở nên đỏ hoặc bị viêm. Nám xuất hiện ở 6 vị trí hoặc kết hợp nhiều vị trí trên da của bạn:
Tàn nhang là những đốm tròn phẳng, màu nâu, thường có kích thước bằng đầu đinh. Tàn nhang xuất hiện nhiều trên vùng da tiếp xúc với ánh nắng. Nó đặc biệt phổ biến ở những người có mái tóc đỏ và da trắng. Tàn nhang có thể xuất hiện ở trẻ em từ 1 hoặc 2 tuổi.
Chúng có thể có màu đỏ, vàng, rám nắng, nâu nhạt, nâu, hơi đậm hơn vùng da xung quanh. Tàn nhang có thể trở nên sẫm màu và rõ ràng hơn sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và sáng dần trong những tháng mùa đông.
Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể có các vết đồi mồi nhưng chúng có xu hướng xuất hiện nhiều hơn ở những người có các yếu tố nguy cơ nhất định như:
Có nhiều nguyên nhân gây ra đồi mồi nhưng một số nguyên nhân sau đây phổ biến hơn:
Người già bị đồi mồi trên da là do sự kết hợp của hai yếu tố chính là lão hóa da và tác động của ánh nắng mặt trời. Lão hóa da là một quá trình tự nhiên của cơ thể, xảy ra theo thời gian.
Khi cơ thể lão hóa, các tế bào da sẽ sản sinh ít collagen hơn khiến da trở nên mỏng và kém đàn hồi. Điều này khiến da dễ bị tổn thương bởi các yếu tố từ môi trường, bao gồm cả ánh nắng mặt trời.
Da nổi đồi mồi là do các tế bào sắc tố hoạt động nhiều. Ánh sáng tia cực tím (UV) làm tăng sản xuất melanin, một sắc tố tự nhiên tạo màu sắc cho da. Làn da đã tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nhiều năm, đồi mồi xuất hiện khi melanin được sản sinh ở nồng độ cao.
Việc chăm sóc da ở tuổi trung niên nếu không được chú trọng, da sẽ lão hóa nhanh hơn dẫn đến đồi mồi và nhiều vấn đề về da khác. Ngoài ra, có nhiều phương pháp điều trị đồi mồi tại nhà nhưng không phải phương pháp nào cũng an toàn và hiệu quả. Một số phương pháp tự ý điều trị có thể gây kích ứng da khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
Dưới đây là một số dấu hiệu tiềm ẩn cho thấy bạn có thể đang lạm dụng mỹ phẩm khiến da bị tổn thương: (2)
Các sản phẩm trị mụn hoặc chống lão hóa có chứa benzoyl peroxide hoặc retinoids, nằm trong số những sản phẩm có nhiều khả năng gây ra những triệu chứng này nhất. Cũng cần lưu ý rằng việc sử dụng quá nhiều sữa rửa mặt và mặt nạ có thể liên quan đến sự phát triển của bệnh rosacea.
Các đốm đồi mồi thường xuất hiện do sản sinh quá nhiều melanin. Khoa học không biết chính xác lý do các đốm này phát triển nhưng một số người có thể bị đồi mồi do di truyền. Nói cách khác, bạn có thể có nhiều khả năng bị đồi mồi hơn nếu người thân của bạn đã từng gặp tình trạng này.
Có nhiều cách để điều trị da bị đồi mồi như dùng kem, công nghệ ánh sáng, dùng thực phẩm chức năng bổ trợ,… Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để biết được phương pháp nào phù hợp nhất cho mình.
Kem giảm sắc tố da có thể loại bỏ các hạt melanosome được tạo ra bởi các tế bào hắc tố gây ra những thay đổi đáng kể về nồng độ sắc tố của da trong một khoảng thời gian ngắn. Giảm sắc tố liên quan đến giảm khả năng bảo vệ của da nếu tiếp tục phơi nhiễm tia cực tím do đó lưu ý bảo vệ da đồng thời việc sử dụng kem giảm sắc tố có hoạt lực mạnh như vậy cần được kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa.
Mặt khác, làm sáng da không phải là vĩnh viễn, đây là một quá trình diễn ra từ từ và cần được duy trì lâu dài. Việc lựa chọn một sản phẩm làm sáng da cũng không phải là chuyện đơn giản. Ngày nay có nhiều nhu cầu về làm đẹp nên các sản phẩm kem trên thị trường ngày càng gia tăng. Quan trọng là bạn cần chọn sản phẩm phù hợp với da.
Vì thế, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu có uy tín, cung cấp đủ thông tin để bác sĩ da liễu có thể xác định được nguyên nhân dẫn đến tăng sắc tố và từ đó sẽ chẩn đoán chính xác nguồn gốc của sắc tố da. Điều này giúp bác sĩ loại trừ bất kỳ vấn đề y tế tiềm ẩn và nghiêm trọng nào khác, chẳng hạn như u ác tính ở da.
Theo nghiên cứu lâm sàng mới nhất, một loại kem làm sáng da giảm sắc tố hiệu quả nên chứa 5 loại thành phần sau:
Theo nguyên tắc chung, các loại kem điều trị da không có mùi thơm nên được ưu tiên vì các thành phần tạo mùi hương cũng là nguyên nhân gây kích ứng da không mong muốn.
Công nghệ ánh sáng giúp kích thích trẻ hóa da bằng chùm ánh sáng mạnh. Ánh sáng xung cường độ cao (IPL) và điều trị bằng laser thuộc loại này. Về chi phí, tái tạo bề mặt bằng laser thường đắt hơn IPL. Ưu điểm chính của điều trị bằng IPL và laser so với các liệu pháp khác là độ chính xác, hiệu quả và kết quả thẩm mỹ cao. IPL và laser là những thiết bị phẫu thuật chính xác. (3)
Ba công nghệ ánh sáng được sử dụng rộng rãi để loại bỏ đồi mồi là:
Trong số ba loại, laser xâm lấn tạo ra hiệu ứng vượt trội về mặt thẩm mỹ và ấn tượng nhất. Hầu hết các trường hợp điều trị chỉ cần một buổi. Tuy nhiên, quá trình phục hồi sau khi tái tạo bề mặt bằng laser xâm lấn thường mất vài tuần. Một số người thậm chí có thể quan sát thấy da bị đỏ trong nhiều tháng.
Phụ nữ sau tuổi 30 chịu nhiều sự tác động tiêu cực của tiến trình lão hóa, ánh nắng, khói bụi, dùng sai mỹ phẩm,… khiến làn da sạm nám, khô ráp, nhăn, thâm mụn,… ảnh hưởng nhiều đến vẻ đẹp và sự tự tin của phụ nữ. Vì thế, bạn có thể lựa chọn viên uống có chứa những thành phần sau đây để hỗ trợ cải thiện làn da của mình:
>>>Có thể bạn quan tâm: Da đồi mồi nên ăn gì, kiêng gì để cải thiện da sáng đẹp?
Thông thường, đốm đồi mồi không cần phải chăm sóc y tế nhưng cần phân biệt với các tình trạng tăng sắc tố da bất thường khác như bờ không đều, vùng tổn thương phát triển nhanh, bất đối xứng,… Tốt nhất, bạn nên gặp bác sĩ để đánh giá tình trạng của mình nếu có bất kỳ sự thay đổi bất thường nào trên da, đặc biệt nếu có 1 đốm:
Để giúp hạn chế hình thành các đốm đồi mồi, bạn cần hạn chế tiếp xúc với ánh nắng bằng các mẹo sau:
Bạn cũng có thể cân nhắc mặc quần áo được thiết kế để chống nắng. Hãy tìm quần áo có nhãn chỉ số chống tia cực tím (UPF) từ 40 đến 50 để có được sự bảo vệ tốt nhất.
Đồi mồi trên da là một hiện tượng sinh lý bình thường, thường gặp ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nó có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như ung thư da. Do đó, khi thấy xuất hiện các nốt đồi mồi trên da, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Ngoài ra, bạn cần phải sử dụng kem chống nắng và che chắn cẩn thận để bảo vệ da không bị đồi mồi và những vấn đề khác.
