Các biến chứng suy tim rất đa dạng, gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và tính mạng của người bệnh. Biết cách quản lý suy tim tiến triển, chủ động ứng phó với biến chứng giúp giảm thiểu rủi ro. Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu bệnh suy tim và biến chứng trong bài viết này.
Suy tim là tình trạng tim không thể bơm đủ máu giàu oxy để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Điều này dẫn đến các cơ quan không hoạt động bình thường, gây ra các vấn đề nguy hiểm. Sự tích tụ dịch và giảm lưu lượng máu đến các cơ quan có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng, bao gồm:
Ngay cả khi được điều trị, nếu không can thiệp được triệt để nguyên nhân thì bệnh suy tim thường sẽ trở nên trầm trọng hơn theo thời gian, do đó người bệnh có thể sẽ phải điều trị trong suốt quãng đời còn lại.
Biến chứng suy tim có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim, tổn thương gan, thận, biến chứng van tim,… gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tính mạng của người bệnh.
Một biến chứng của suy tim là rối loạn nhịp tim, đây là tình trạng tim đập không đều, quá nhanh hoặc quá chậm. Tùy thuộc vào loại loạn nhịp tim mắc phải, người bệnh có thể có các triệu chứng nhẹ hoặc nặng hoặc không có triệu chứng nào cả. Bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc hoặc một số thủ thuật để điều trị. Một số trường hợp mắc loạn nhịp tim nghiêm trọng, có thể bị ngừng tim và nguy cơ không qua khỏi.
Suy tim và các biến chứng suy tim có thể gây ra những thay đổi về kích thước và chức năng của tim. Những thay đổi này có thể làm hỏng van tim. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ cần phải phẫu thuật hoặc thực hiện thủ thuật ít xâm lấn để sửa chữa hoặc thay thế van tim, phục hồi chức năng bình thường và cho phép người bệnh trở lại các hoạt động bình thường. Nếu không được điều trị, biến chứng ở van tim ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống và đe dọa tính mạng.
Suy tim biến chứng là thiếu máu nuôi dưỡng các cơ quan nội tạng (kể cả chính trái tim) và các cơ bắp, vì thế triệu chứng điển hình của suy tim là khó thở, mệt mỏi và ho, phù nề. Đây là những triệu chứng thường gặp sớm của suy tim. Thường khó thở diễn biến từ từ nên người bệnh có thể hạn chế dần dần các hoạt động để tránh cảm giác khó chịu này.
>>>Xem thêm: Tại sao suy tim gây thiếu máu?
Tăng áp phổi là tình trạng huyết áp cao ở động mạch phổi. Đây là các mạch máu mang máu nghèo oxy từ tim đến phổi. Tăng áp phổi có nhiều nguyên nhân khác nhau, thường là biến chứng của bệnh tim hoặc bệnh phổi. Nhưng nhiều bệnh khác và các yếu tố môi trường có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh này.
Biến chứng suy tim tăng áp phổi rất nguy hiểm vì nó làm giảm dòng máu chảy qua tim và phổi. Áp lực cao trong động mạch phổi khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu nghèo oxy đến phổi. Theo thời gian, tăng áp phổi sẽ làm tổn thương tim và gây ra các vấn đề cho toàn bộ cơ thể. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây tử vong.
Khi tim không còn bơm máu hiệu quả khắp cơ thể, các vấn đề về chức năng thận là một trong những biến chứng đầu tiên tiến triển. Tình trạng suy tim dẫn đến có ít máu giàu oxy nuôi dưỡng thận hơn. Khi lưu lượng máu từ tim chậm lại và giảm đi, nó có thể khiến lưu lượng máu trở lại tim ứ trong các tĩnh mạch của các cơ quan, bao gồm cả thận, làm gián đoạn chức năng thận. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây suy thận. Người bị tổn thương thận do suy tim cần phải chạy thận để điều trị.
Gan phân hủy các chất độc để cơ thể loại bỏ chúng. Gan còn là nơi sản xuất mật, một chất dịch được sử dụng để tiêu hóa thức ăn. Suy tim có thể khiến gan không được cung cấp đủ lượng máu cần thiết để hoạt động. Sự tích tụ dịch sẽ gây thêm áp lực lên tĩnh mạch cửa, nơi đưa máu từ hệ tiêu hóa đến gan. Điều này có thể gây xơ gan, khiến gan không thể hoạt động bình thường.
Một trong những biến chứng suy tim phổ biến là suy nhược cơ. Suy nhược cơ là yếu tố dự báo quan trọng về sự suy giảm chất lượng cuộc sống và tử vong sớm ở những người bị suy tim. Khoảng một triệu người ở Anh bị suy tim và con số này đang tăng lên. [1]
Nhiều trường hợp suy tim bị yếu cơ nghiêm trọng nhưng không có phương pháp điều trị hiệu quả bằng thuốc. Người bị suy tim có mức protein ‘MuRF1’ trong cơ cao hơn, có thể có vai trò rất quan trọng trong tình trạng yếu cơ do suy tim. Khi mức MuRF1 giảm, ví dụ như thông qua luyện tập thể dục, khối lượng cơ sẽ cải thiện ở bệnh nhân suy tim.
Suy tim có thể gây ra đột tử, người bệnh có nguy cơ tử vong đột ngột do nhịp tim bất thường. Tình trạng ngừng tim xảy ra khi tim ngừng đập hoặc đập quá nhanh đến mức ngừng bơm máu. Trong quá trình này, người bệnh thường ngã gục và không phản ứng. Các triệu chứng bắt đầu mà không có dấu hiệu cảnh báo, đây là lý do tại sao gọi là ngừng tim đột ngột. Tình trạng đe dọa tính mạng này có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị ngay lập tức. Điều trị khẩn cấp bao gồm hồi sức tim phổi (CPR) và khử rung tim.
Xem thêm: Suy tim cấp tính: Nguyên nhân, triệu chứng và chẩn đoán bệnh
Để phòng ngừa biến chứng hội chứng suy tim, người bệnh cần thăm khám, điều trị sớm, sử dụng thuốc theo chỉ định, thay đổi lối sống khoa học,…
Thăm khám và điều trị suy tim từ sớm giúp giải quyết triệt để nguyên nhân gây suy tim hoặc làm chậm quá trình tiến triển của bệnh, giảm thiểu tổn thương cơ tim và các van tim. Điều trị sớm giúp ngăn ngừa suy tim tiến triển nặng và kéo dài tuổi thọ của người bệnh. Việc điều trị đúng cách cũng giúp ổn định nhịp tim, giảm nguy cơ loạn nhịp tim đột ngột gây tử vong.
Bệnh được điều trị từ giai đoạn ban đầu giúp cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm các triệu chứng khó chịu như khó thở, mệt mỏi, phù nề, giúp người bệnh hoạt động và sinh hoạt hàng ngày dễ dàng hơn. Bác sĩ cũng kết hợp kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác như huyết áp cao, tiểu đường, mang đến cho người bệnh một cuộc sống khỏe mạnh hơn.
Có nhiều loại thuốc điều trị suy tim, người bệnh cần uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, để hạn chế những biến chứng suy tim nguy hiểm.
Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (thuốc ức chế ACE): Thuốc ức chế ACE giúp tim bơm máu tốt hơn, làm giãn các mạch máu để máu lưu thông tốt hơn khắp cơ thể và kiểm soát huyết áp. Thuốc ức chế ACE bao gồm:
Thuốc chẹn thụ thể angiotensin-2 (ARB): Thuốc này giúp tim bơm máu tốt hơn, mở rộng mạch máu để máu dễ dàng lưu thông khắp cơ thể, chúng bao gồm:
Thuốc chẹn beta: Thuốc chẹn beta làm giảm gánh nặng cho tim, giúp tim bơm máu tốt hơn, kiểm soát huyết áp, giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và duy trì nhịp tim bình thường. Thuốc chẹn beta bao gồm:
Thuốc lợi tiểu: Thuốc lợi tiểu giúp loại bỏ lượng dịch dư thừa trong cơ thể, giúp tim bơm máu tốt hơn, giảm tụ dịch ở bụng, phù ở bàn chân, cẳng chân và giúp hạ huyết áp. Thuốc lợi tiểu bao gồm:
Suy tim là một căn bệnh đòi hỏi sự theo dõi và chăm sóc thường xuyên. Việc tự theo dõi tại nhà giúp người bệnh chủ động kiểm soát tình trạng bệnh, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và giảm thiểu nguy cơ nhập viện. Những điều cần theo dõi:
Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga phù hợp với tình trạng của bản thân. Nên tập luyện thường xuyên, với cường độ vừa phải. Nếu thừa cân, hãy giảm cân khoa học vì béo phì là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh tim mạch, bao gồm suy tim.
Việc ngủ đủ giấc từ 7 – 8 tiếng mỗi đêm rất quan trọng, giấc ngủ giúp cơ thể phục hồi và giảm stress. Kết hợp áp dụng các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga để giảm căng thẳng. Tránh hút thuốc và uống rượu vì những chất này làm tăng nguy cơ biến chứng ở những người bị suy tim.
Mục tiêu của việc thay đổi chế độ ăn uống là giảm lượng công việc mà tim cần phải làm, qua đó giảm thiểu nguy cơ biến chứng suy tim nguy hiểm. Nếu người bệnh ăn quá nhiều muối hoặc uống quá nhiều chất lỏng, lượng nước trong cơ thể tăng lên khiến tim phải làm việc nhiều hơn. Điều quan trọng là người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống ít natri (muối) bằng cách [2]:
Biến chứng của bệnh suy tim có thể được điều trị và kiểm soát, nhưng không phải lúc nào cũng chữa khỏi hoàn toàn. Điều này còn tùy thuộc vào loại biến chứng, giai đoạn phát hiện bệnh, nguyên nhân gây ra suy tim, mức độ tuân thủ phác đồ điều trị của người bệnh và mức độ kiểm soát các bệnh lý nền khác.
Vì thế, người bệnh cần thăm khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ, dùng thuốc theo chỉ định để kiểm soát các bệnh lý khác như huyết áp cao, tiểu đường. Bổ sung tinh chất thiên nhiên như Policosanol (GDL-5), Red Yeast Rice, Gynostemma, Apple Cider Vinegar,… giúp giảm lượng cholesterol xấu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, hỗ trợ kiểm soát tim mạch, huyết áp hiệu quả.
Để chăm sóc, cải thiện tốt bệnh, cả người bệnh và người chăm sóc bệnh nhân suy tim cần hiểu rõ về suy tim, các triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị. Nhấn mạnh việc tuân thủ đúng liều lượng và thời gian dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Luôn theo dõi các tác dụng phụ của thuốc và báo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường. Học cách nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm như khó thở tăng lên, phù chân, đau ngực, chóng mặt… để kịp thời đưa người bệnh đến bệnh viện.
Người bệnh cần cân bằng giữa hoạt động và nghỉ ngơi, tránh gắng sức quá mức. Hãy tạo môi trường dễ chịu, đảm bảo người bệnh luôn cảm thấy thoải mái, thư giãn, giảm căng thẳng. Trong một số trường hợp, người nhà cần hỗ trợ trong việc vệ sinh cá nhân hàng hàng.
Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là nơi mang đến dịch vụ tầm soát, chẩn đoán, tư vấn và điều trị hiệu quả các bệnh lý tim mạch cho mọi đối tượng, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ đến phụ nữ mang thai, người lớn, người cao tuổi,… Đây còn là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng hệ thống máy móc hiện đại, giúp chẩn đoán suy tim và điều trị hiệu quả suy tim ở mọi đối tượng.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Các biến chứng suy tim phức tạp và nguy hiểm, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp người bệnh kiểm soát bệnh, cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức về bệnh suy tim, tầm quan trọng của việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, tiểu đường và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ là vô cùng quan trọng.
