Viêm đa khớp ảnh hưởng đến ít nhất năm khớp, do rối loạn tự miễn dịch như viêm khớp dạng thấp, vảy nến, lupus ban đỏ cùng các bệnh thấp khớp khác. Quỹ Viêm khớp công bố năm 2015, có hơn 100 loại viêm khớp, khoảng 9,2 triệu người trưởng thành được chẩn đoán mắc bệnh. Để biết cách chữa viêm đa khớp tại nhà, hãy cùng theo dõi bài viết này của ECO Pharma.
Có nhiều cách chữa viêm đa khớp tại nhà, mục tiêu không phải là loại bỏ hoàn toàn cơn đau, mà là giúp người bệnh kiểm soát triệu chứng để không ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
Chữa viêm đa khớp tại nhà bằng thuốc giúp giảm triệu chứng, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, người bệnh thể dùng thuốc:
Thuốc không kê đơn (OTC) như NSAID, loại thuốc chống viêm không steroid như advil (ibuprofen), aleve (naproxen), voltaren (diclofenac) giúp giảm đau, cứng khớp. Thuốc này được dùng cho bệnh viêm đa khớp do virus, giúp giảm triệu chứng cho đến khi người bệnh khỏe mạnh hơn, mặc dù không điều trị nhiễm trùng.
Nếu thuốc OTC không đủ, bác sĩ sẽ đề nghị dùng các loại thuốc theo toa. Một trong những phương pháp điều trị phổ biến là thuốc chống thấp khớp (DMARD), giúp làm chậm tiến triển của các bệnh tự miễn. Ví dụ, methotrexate được kê đơn để giảm bớt tổn thương.
Các loại thuốc sinh học như remicade (infliximab), enbrel (etanercept) được kê để hỗ trợ thay đổi miễn dịch, giảm viêm.
Corticosteroid giúp kiểm soát viêm, giảm đau, có thể dùng dạng uống hoặc tiêm. Chúng chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn vì dễ gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. (1)
Để giảm đau, hỗ trợ quá trình hồi phục khớp, việc nghỉ ngơi thư giãn là rất cần thiết. Hãy chia nhỏ công việc để tránh khớp bị quá tải. Xen kẽ các hoạt động với thời gian nghỉ ngơi để khớp cơ hội thư giãn. Khi ngồi làm việc, hãy thay đổi tư thế thường xuyên, ngồi đúng tư thế với ghế tựa lưng, chân đặt vuông góc với sàn, lưng thẳng. Khi đứng, giữ lưng thẳng, thoải mái. Lúc ngủ, ưu tiên lựa chọn đệm có độ cứng vừa phải, dùng gối kê đầu, gối ôm.
Việc tắm nước ấm giúp giảm cứng khớp buổi sáng, tăng độ dẻo dai, phạm vi chuyển động cho khớp. Bạn có thể ngâm mình trong nước ấm để tăng cường cơ bắp, giảm đau, áp lực cho khớp. Đảm bảo nước không quá nóng từ 33 – 38 ℃, có thể thêm muối tắm Epsom (magie sunfat) vào bồn tắm để tăng cường khoáng, hỗ trợ sức khỏe xương, tim. (2)
Theo Học viện Thấp khớp Mỹ, nhiệt độ nóng giúp thư giãn cơ, giảm đau, cứng khớp, mang lại cảm giác dễ chịu cho người bệnh viêm đa khớp. Quỹ Viêm khớp cũng cho biết, khi làm ấm khớp bị đau, mạch máu giãn ra, cho phép máu, oxy, chất dinh dưỡng đến các mô. (3)
Áp dụng cách chữa viêm đa khớp tại nhà bằng chườm nóng với túi muối 30 phút, 2 lần mỗi ngày có ích cho khớp. Bạn có thể ngâm nước ấm, tắm vòi sen hoặc dùng khăn ấm, bình nước, túi giữ nhiệt, chườm lên vùng khớp bị đau. Đặt khăn giữa da và nguồn nhiệt để tránh tiếp xúc trực tiếp, kiểm tra da để tránh bị bỏng.
Theo chuyên gia vật lý trị liệu Lisa Maggiore công tác tại Bệnh viện Greenwich, Connecticut, New York, chườm lạnh làm giảm nhiệt độ, viêm, đau. Bạn có thể ngâm mình trong nước mát, dùng túi chườm lạnh từ túi đậu đông lạnh, túi gel. Thuốc xịt lạnh, thuốc mỡ không kê đơn như biofreeze, cryoDerm cũng giúp giảm viêm, làm tê dây thần kinh.
Người mắc hội chứng Raynaud (chứng co thắt bàn tay khi gặp lạnh – stress), nên tránh việc chườm lạnh. Khi chườm lạnh, dùng túi đậu Hà Lan đông lạnh, bọc đá trong khăn, không đặt túi lạnh trực tiếp lên da, tránh chườm quá 15 phút mỗi lần để tránh tê cóng.
Cân nặng ảnh hưởng lớn đến các triệu chứng viêm khớp. Thừa cân làm tăng áp lực lên các khớp, đặc biệt là đầu gối, hông, bàn chân.
Theo hướng dẫn từ Quỹ Cao đẳng Thấp khớp và Viêm khớp Mỹ (ACR/AF), giảm cân là cần thiết nếu bị viêm xương khớp. Giảm 5% trọng lượng cơ thể có lợi cho khớp, nhưng giảm nhiều hơn giúp khả năng vận động, giảm đau, ngăn ngừa tổn thương khớp trong tương lai. (4)
Thực hiện cách chữa viêm đa khớp tại nhà này, hãy đặt mục tiêu giảm 1-2kg mỗi tháng giúp bạn duy trì động lực lâu dài. Sử dụng cân, thước dây hoặc ứng dụng để theo dõi sự thay đổi về cân nặng, số đo cơ thể. Lập kế hoạch ăn uống cân bằng với thực phẩm ít calo, uống đủ nước để tăng cường trao đổi chất, kiểm soát cơn đói.
Theo Hiệp hội Viêm khớp Mỹ, massage thường xuyên các cơ – khớp làm dịu cơn đau do viêm khớp. Việc này còn giúp giảm hormone căng thẳng cortisol, chất dẫn truyền thần kinh P liên quan đến cơn đau, đồng thời tăng mức serotonin, cải thiện tâm trạng. (5)
Một nghiên cứu năm 2013 cho thấy massage vừa phải giúp giảm đau, cải thiện sức cầm nắm, tăng phạm vi chuyển động cho những người bị viêm khớp dạng thấp ở chi trên.
Mặc dù hướng dẫn từ Hội Thấp khớp và Quỹ Viêm khớp, Mỹ năm 2020 lưu ý rằng không có đủ bằng chứng để kết luận massage giảm triệu chứng viêm xương khớp, nhưng việc này giúp giải tỏa căng thẳng, có lợi cho sức khỏe khớp.
Bạn có thể dùng dụng cụ massage, đến chuyên gia trị liệu có kinh nghiệm để được xoa bóp hướng dẫn cụ thể, hạn chế tối đa chấn thương, đạt hiệu quả cao.
Chế độ ăn uống ảnh hưởng đến triệu chứng viêm khớp. Người bệnh nên ăn thực phẩm có tính chống oxy hóa, chống viêm, giảm đau là một trong những cách chữa viêm đa khớp tại nhà, bao gồm:
Bên cạnh việc ăn các loại thực phẩm tốt cho khớp, bạn có thể bổ sinh các tinh chất như Eggshell Membrane (chiết xuất màng vỏ trứng), Collagen Type 2 không biến tính & Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate. Các chất này giúp kiểm soát, giảm hoạt động của các yếu tố gây viêm như TNF-α, interleukin 1, interleukin 6, interferon gamma, từ đó ngăn chặn tình trạng viêm tiến triển, tránh tổn thương và biến chứng khớp nghiêm trọng về sau.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người trưởng thành, người trên 65 tuổi nên tập thể dục ít nhất 150 phút với cường độ vừa phải hoặc 75 phút hoạt động cường độ cao mỗi tuần. Tập luyện đều đặn tốt cho người bị viêm khớp thông qua việc bôi trơn – nuôi dưỡng khớp, giảm đau – cứng khớp, tăng tính linh hoạt cho khớp, tăng khối lượng cơ, cải thiện sự cân bằng, ngủ ngon, duy trì mật độ xương, giải tỏa căng thẳng và ổn định cân nặng. (6)
Bạn có thể tập các bài tập như bơi lội hoặc thể dục dưới nước, thái cực quyền (Tai Chi), đi bộ ngoài trời, thể dục nhịp điệu, tập kháng lực, khiêu vũ,…
Với cách chữa viêm đa khớp tại nhà này, bạn hãy ưu tiên chọn bài tập yêu thích, tập cùng bạn bè, nhóm để duy trì động lực tập luyện đều đặn, tích cực. Nếu gặp khó khăn khi tập thể dục do đau, hãy nghỉ ngơi nhưng đừng nghỉ quá lâu vì có thể gây yếu cơ, cứng khớp. Để có chế độ tập luyện hiệu quả, an toàn, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ, chuyên gia vật lý trị liệu, huấn luyện viên cá nhân để được tư vấn bài tập phù hợp.
Yoga giúp giảm căng thẳng, viêm thông qua việc điều hòa hơi thở, tập trung tâm trí, căn chỉnh tư thế chính xác. Tập yoga giúp tăng cường cơ xung quanh khớp bị ảnh hưởng, ổn định khớp, giảm đau. Những người bị đau hông – đầu gối nên tập trung vào việc tăng cường các nhóm cơ quan trọng như cơ gân kheo, cơ tứ đầu, cơ mông, cơ đùi ngoài.
Các tư thế yoga hỗ trợ chữa viêm đa khớp tại nhà như:
Một số dụng cụ hỗ trợ sẽ giúp bạn thực hiện các công việc hàng ngày dễ dàng hơn như:
Nhà bếp nên trang bị nồi, chảo có hai tay cầm, dụng cụ mở hộp, máy chế biến thực phẩm, thảm chống trượt, bàn chải rửa bình, xe đẩy thực phẩm,… Trong phòng ngủ cần khóa kéo – móc cài, quần áo có khóa dán, dụng cụ hỗ trợ đi giày – tất,… Phòng tắm cần được trang bị ghế đẩu, găng tay tắm, bàn chải đánh răng điện, thanh vịn để đảm bảo an toàn.
Khi áp dụng các cách chữa viêm đa khớp tại nhà, bạn cần chú ý những điều sau để đạt hiệu quả tối ưu:
Viêm đa khớp là bệnh mãn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn. Mục tiêu điều trị là giảm đau, giảm viêm, cải thiện chức năng khớp, nâng cao chất lượng cuộc sống. Quá trình điều trị diễn ra từ từ, cần có thời gian đòi hỏi sự kiên nhẫn. Ngay cả khi triệu chứng đã thuyên giảm, người bệnh vẫn cần tiếp tục điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
Khám định kỳ giúp bác sĩ theo dõi tiến triển của bệnh, điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết, phát hiện sớm các biến chứng. Nếu gặp bất kỳ triệu chứng mới hoặc tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn, người bệnh hãy thông báo ngay cho bác sĩ.
Không tự ý áp dụng các phương pháp điều trị không rõ nguồn gốc, dùng thuốc hoặc bài thuốc dân gian chưa được kiểm chứng dễ gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn các phương pháp điều trị phù hợp, giúp bạn lựa chọn cách tự chăm sóc tại nhà an toàn, hiệu quả.
Bài liên quan: Viêm đa khớp có chữa được không?
Nếu cần điều trị bệnh viêm đa khớp, dưới đây là một số bệnh viện uy tín bạn có thể tham khảo:
Áp dụng cách chữa viêm đa khớp tại nhà trên giúp giảm đau, cải thiện chức năng khớp, nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy luôn tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, theo dõi tiến triển của bệnh để điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời. Kết hợp giữa chế độ dinh dưỡng hợp lý, tập luyện thường xuyên, dùng các biện pháp hỗ trợ phù hợp sẽ giúp bạn quản lý bệnh viêm đa khớp hiệu quả.
