Đau khớp háng là một tình trạng phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi. Cơn đau nhức âm ỉ ở vùng háng gây khó chịu và hạn chế khả năng vận động. Nếu không chữa trị kịp thời bệnh có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và các hoạt động hàng ngày của người bệnh. Vậy đau khớp háng là bệnh gì? Cách chữa đau khớp háng thế nào? Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu cụ thể trong bài viết sau.
Đau khớp háng là những rối loạn ảnh hưởng đến khớp háng gây ra triệu chứng đau vùng hông và háng. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân như thoái hóa khớp, viêm khớp, chấn thương, nằm, ngồi sai tư thế. Để điều trị bệnh hiệu quả, cần xác định chính xác nguyên nhân và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm thuốc giảm đau, chống viêm, vật lý trị liệu và trong một số trường hợp có thể cần được phẫu thuật.
Người có khớp háng bị đau có thể xuất hiện những triệu chứng như:
Nguyên nhân đau khớp háng rất đa dạng, bao gồm viêm khớp, thoái hóa khớp, viêm dây chằng, chấn thương,…
Viêm khớp háng là tình trạng phổ biến, đặc biệt ở người lớn tuổi, gây ra các triệu chứng như đau nhức, sưng và cứng khớp. Cơn đau bắt đầu ở khu vực bị viêm rồi dần lan rộng xuống đùi, chân. Một số loại viêm khớp có thể dẫn đến đau ở háng, bao gồm viêm khớp dạng thấp và viêm cột sống dính khớp.
Viêm khớp nhiễm khuẩn hay nhiễm trùng khớp là tình trạng nhiễm trùng bên trong khớp do vi khuẩn xâm nhập nội khớp, gây ra sưng tấy và đau khớp. Viêm khớp nhiễm khuẩn hiếm khi xuất hiện cùng lúc ở nhiều khớp. Tình trạng nhiễm trùng có thể xảy ra do vi khuẩn di chuyển qua dòng máu từ một bộ phận khác của cơ thể. Các khớp thường dễ bị nhiễm trùng là khớp gối, khớp háng, khớp cổ tay, khuỷu tay, khớp vai và khớp mắt cá chân.
Viêm khớp dạng thấp không chỉ xảy ra tại cột sống lưng, xương chi dưới, mà khớp háng cũng có khả năng bị ảnh hưởng. Biểu hiện lâm sàng khi khớp háng bị tổn thương là đau, sưng, cứng khớp tại một thời điểm nhất định. Người bệnh nên điều trị sớm khi bị đau khớp háng có xuất hiện các dấu hiệu viêm khớp dạng thấp. Vì khi không can thiệp kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng hơn, làm biến dạng khớp.
Thoái hóa khớp háng là tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi. Đây là hệ quả của quá trình thoái hóa sụn và xương dưới sụn. Khi các đầu xương không còn được sụn bảo vệ, trong lúc vận động, hai đầu xương cọ xát vào nhau gây đau. Người bệnh ngày càng đau nhiều hơn, hạn chế khả năng vận động, đặc biệt là động tác liên quan tới khớp háng. Bác sĩ có thể chỉ định can thiệp phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo.
Những tư thế nằm, ngồi không phù hợp có thể gây ảnh hưởng đến khớp háng và nhiều khớp khác trên cơ thể. Bạn cần tránh ngồi khoanh chân, ngồi xổm, đứng hoặc ngồi trong một tư thế quá lâu,… đều có thể ảnh hưởng xấu đến khớp háng. Vì vậy, cần thay đổi tư thế thường xuyên, sử dụng đệm hoặc các dụng cụ hỗ trợ khác là điều cần thiết.
Viêm bao hoạt dịch là tình trạng sưng đau ở một túi nhỏ chứa đầy dịch gọi là bao hoạt dịch. Bao hoạt dịch có tác dụng đệm các khoảng trống xung quanh xương và các mô khác. Viêm bao hoạt dịch hông xảy ra khi bao hoạt dịch ở hông bị kích thích và sưng lên.
Lao khớp háng là một bệnh lý nhiễm khuẩn, yếu tố gây bệnh là trực khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis. Vi khuẩn tấn công gây nhiễm khuẩn toàn hệ thống xương của cơ thể hoặc một vài vị trí xương nhất định, thường gặp là xương cột sống, xương cổ, xương ức, xương vùng chậu, xương sườn,… Hầu hết trường hợp mắc lao xương khớp là bệnh thứ phát sau lao phổi. Sau đó, vi khuẩn lao xâm nhập đi theo đường máu đến các xương, gây ra bệnh lao xương.
Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi là tình trạng lượng máu cung cấp cho xương bị gián đoạn, khiến mô xương bị hoại tử. Nếu nguồn cung cấp máu bị giảm, phần sụn và xương dần bị phá hủy dần dần sẽ gây gãy xương dưới sụn, xẹp chỏm xương đùi, sau đó thoái hóa chức năng khớp háng dẫn đến tàn phế.
Đây là hiện tượng dây chằng háng bị viêm do nhiễm khuẩn, chấn thương hoặc do căng cơ quá mức. Viêm dây chằng háng làm ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của khớp. Vì khi dây chằng bị viêm sẽ gây đau nhức, sưng nóng khớp háng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động thường ngày của người bệnh.
Những sải chân lớn, bước xoạc dài và những lần té ngã là nguyên nhân khiến người chơi thể thao thường xuyên bị đau khớp háng. Người hoạt động thể thao cường độ cao, áp lực mạnh sẽ khiến cơ đùi căng cứng, dẫn đến khớp háng và vùng hông bị đau nhức. Các môn thể thao như đá bóng, chạy bộ hoặc cử tạ thường gây ra tình trạng này nếu không được chơi đúng cách.
Những tác động vật lý mạnh do tai nạn có thể gây chấn thương, trật khớp háng. Hai nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này là tai nạn giao thông và chấn thương thể thao. Trật khớp háng thường xuất hiện cùng với các chấn thương liên quan khác như gãy chân, gãy xương chậu, tổn thương ở lưng, bụng, đầu gối và đầu. Đây là một tình trạng cấp cứu y tế, cần can thiệp và điều trị khẩn cấp để tránh diễn tiến thành biến chứng nguy hiểm.
Bệnh lý khiến khớp háng bị đau cũng có thể do các tình trạng ảnh hưởng đến tinh hoàn như viêm mào tinh hoàn, xoắn tinh hoàn. Ngoài ra, tình trạng chèn ép dây thần kinh có thể gây ra cảm giác nóng rát hoặc đau nhói ở háng, cũng như đau giữa đùi. Những người mắc tình trạng này cũng có thể cảm thấy bị tê và ngứa ran. (1)
Người bệnh có thể cảm thấy bị đau khớp háng bên trái, bên phải hoặc đau cùng lúc cả hai bên.
Đau háng bên trái là cảm giác đau đớn, khó chịu bên trong hoặc xung quanh khớp háng trái. Cơn đau có thể nông vùng hông, sâu vào trong khớp hoặc cơn đau lan tỏa ra vùng lưng dưới hoặc vùng bẹn trái. Cảm giác đau kéo dài hoặc xuất hiện thoáng qua rồi mất đi. Cơn đau sâu trong khớp háng bên trái có thể do nguyên nhân đến từ xương hoặc sụn.
Các triệu chứng của bệnh đau khớp háng bên phải tương tự như bên trái. Người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc cử động khớp háng bên phải, đặc biệt biểu hiện rõ ràng nhất là khi người bệnh xoay chân ra ngoài hoặc xoay vào trong, dáng đi khập khiễng và đi lại khó khăn.
Để làm giảm hiện tượng đau khớp háng, người bệnh có thể áp dụng nhiều phương pháp như chườm nóng, chườm lạnh. Tránh các hoạt động gắng sức, đặc biệt là các động tác gây đau nhức khớp háng. Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để được hướng dẫn các bài tập phù hợp, giúp tăng cường cơ bắp và cải thiện khả năng vận động của khớp háng. Điều chỉnh tư thế ngồi, đứng, nằm để giảm áp lực lên khớp háng.
Khớp háng bị đau tuy không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm, gây nhiều khó khăn trong sinh hoạt. Vì thế, người bệnh cần thăm khám sớm nhất có thể. Nếu để lâu, không điều trị kịp thời và đúng cách, viêm khớp háng có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như hư hại khớp nghiêm trọng, phù nề quanh khớp, không có khả năng phục hồi và thậm chí là tàn phế.
Nếu cơn đau không thuyên giảm sau vài ngày nghỉ ngơi, người bệnh nên đến bệnh viện để thăm khám. Đặc biệt trong trường hợp cơn đau ngày càng trở nên nặng hơn, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay. Nếu đau khớp đi kèm với các triệu chứng như sưng, nóng đỏ, cứng khớp, khó vận động, sốt, bạn cũng nên đi khám ngay để tìm ra nguyên nhân và điều trị.
Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành khám sức khỏe, bao gồm kiểm tra phạm vi chuyển động của hông, dáng đi của người bệnh, sự xoay hông, tìm sự khác biệt về chiều dài chân, kiểm tra sức mạnh cơ ở hông và phạm vi chuyển động ở lưng. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như chụp X Quang, chụp cộng hưởng từ, chụp CT và siêu âm. (2)
Có nhiều cách trị đau khớp háng như dùng thuốc, chườm nóng, lạnh, vật lý trị liệu,…
Thuốc giúp giảm đau, viêm, làm chậm quá trình loãng xương. Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị viêm khớp và các tình trạng liên quan ảnh hưởng đến hông là:
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Thuốc này được sử dụng để giúp làm giảm đau và viêm khớp. Chúng được sử dụng cho tất cả các dạng viêm khớp. Hầu hết được dùng bằng đường uống, nhưng có các chế phẩm bôi ngoài da, chẳng hạn như Voltaren Arthritis Pain Gel và Pennsaid.
Corticosteroid: Những loại thuốc tác dụng nhanh này, tương tự như cortisone do cơ thể tự sản xuất, được sử dụng để kiểm soát tình trạng viêm. Nếu tình trạng viêm khớp háng là do bệnh tự miễn toàn thân, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, bác sĩ có thể kê đơn corticosteroid đường uống. Nếu tình trạng viêm chỉ giới hạn ở túi hoạt dịch, tiêm corticosteroid trực tiếp vào khớp hoặc túi hoạt dịch bị viêm có thể được cân nhắc.
Thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau, bao gồm acetaminophen (Tylenol), thường được dùng để điều trị viêm khớp háng và các khớp khác. Không giống như NSAID, nhắm vào cả cơn đau và tình trạng viêm, thuốc giảm đau chỉ có tác dụng để giảm đau. Chúng có thể là lựa chọn tốt hơn cho những người không thể dùng NSAID do dị ứng hoặc các vấn đề về dạ dày. (3)
Nghỉ ngơi và giảm hoạt động là một phần quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi đau khớp. Người bệnh cần hạn chế các hoạt động đòi hỏi vận động mạnh như chạy nhảy, leo cầu thang, mang vác vật nặng. Tránh ngồi hoặc đứng quá lâu ở một tư thế. Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ, gậy chống và nạng giúp giảm áp lực lên khớp háng khi di chuyển.
Chườm nóng và chườm lạnh là hai phương pháp đơn giản, thường được áp dụng để giảm đau. Chườm nóng giúp tăng tuần hoàn máu, làm giãn cơ và giảm cứng khớp. Những cơn đau nhức âm ỉ, kéo dài, chườm nóng có thể giúp thư giãn cơ bắp và giảm đau hiệu quả. Ngay sau khi bị chấn thương hoặc viêm khớp cấp tính, chườm lạnh sẽ giúp co mạch máu, giảm sưng và giảm đau.
Việc lựa chọn chườm nóng hay lạnh phụ thuộc vào từng giai đoạn của bệnh và tình trạng cụ thể của mỗi người. Lưu ý tránh chườm quá nóng hoặc quá lạnh để tránh gây bỏng hoặc làm tổn thương da. Mỗi lần chườm không quá 20 phút, dừng 10 phút rồi chườm lại, có thể chườm 2-3 lần mỗi ngày.
Để giảm đau và cải thiện sức khỏe của khớp háng, người bệnh có thể thử các bài tập vật lý trị liệu dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Bài tập duỗi thẳng chân:
Người bệnh nằm sấp, có thể quay mặt sang trái hoặc phải để cảm thấy dễ chịu hơn. Sau đó, siết cơ bụng và cơ mông, nâng 1 chân lên khỏi sàn, hông chạm sàn, giữ tư thế này trong 5 – 10 giây, lặp lại 3 lần.
Bài tập xoay hông khi nằm: Người bệnh nằm ngửa, gập đầu gối, mở đầu gối rộng bằng hông. Sau đó, từ từ dạng đầu gối ra rồi khép vào. Thực hiện tương tự với bên chân còn lại. Khi tập, người bệnh cần giữ lưng nằm trên thảm tập, không nâng lên theo chân.
Tiêm khớp háng là phương pháp được áp dụng trong việc chẩn đoán và điều trị nhiều bệnh lý ở khớp háng. Sau khi đưa kim vào khớp, bác sĩ có thể rút dịch để xét nghiệm hoặc tiêm thuốc vào khớp háng để giảm viêm, dưỡng sụn khớp. Tuy nhiên, phương pháp này tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không thực hiện đúng cách. Ngoài ra cần thận trọng khi chỉ định tiêm khớp háng với người bị tăng huyết áp, đái tháo đường.
Tùy theo từng loại bệnh lý và mức độ nghiêm trọng của bệnh, bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm dùng thuốc đường uống, tiêm thuốc, phẫu thuật. Người bệnh cũng cần ăn uống, tập luyện và nghỉ ngơi theo hướng dẫn của bác sĩ để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh tốt hơn.
Bạn có thể phòng ngừa đau nhức khớp háng bằng cách xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp, tránh mang vác nặng, tập thể dục đúng cách và duy trì cân nặng ở mức hợp lý.
Để tránh bị đau khớp háng nói riêng và nâng cao sức khỏe của các khớp khác trên cơ thể nói chung, bạn cần có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Chất chống oxy hóa rất quan trọng trong việc giảm stress oxy hóa và tình trạng viêm trong cơ thể. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa giúp bảo vệ khớp khỏi bị tổn thương do các gốc tự do gây ra. Các loại trái cây và rau quả cung cấp nhiều chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe của khớp.
Vitamin D là chất thiết yếu để duy trì sức khỏe xương. Tình trạng thiếu hụt vitamin D có thể liên quan đến nguy cơ mắc bệnh viêm xương khớp hông tăng cao. Ánh sáng mặt trời là một trong những nguồn cung cấp vitamin D tốt nhất. Loại vitamin này còn có thể được hấp thụ thông qua các loại thực phẩm như sữa, lòng đỏ trứng và cá béo.
Bên cạnh chế độ dinh dưỡng khoa học, người bệnh nên bổ sung các tinh chất thiên nhiên giúp hỗ trợ ngăn chặn phản ứng viêm, tăng cường nuôi dưỡng, tái tạo sụn khớp, cải thiện chất lượng dịch khớp như Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Chondroitin Sulfate, Turmeric Root, Eggshell Membrane,…
Bê vác đồ nặng là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến đau khớp. Khi bạn bê vác vật nặng, khớp háng phải chịu một áp lực lớn hơn bình thường. Áp lực này có thể gây ra nhiều vấn đề cho khớp háng. Để phòng tránh đau khớp háng khi bê vác đồ nặng, bạn nên giữ lưng thẳng, chân dang rộng bằng vai, co đầu gối và nâng vật lên bằng lực của chân chứ không phải lưng. Nếu vật quá nặng, hãy chia nhỏ thành nhiều phần để bê vác.
Vận động đúng cách giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp háng, cải thiện độ linh hoạt và lưu thông máu, từ đó ngăn ngừa tổn thương, nâng cao sức khỏe khớp háng. Khớp háng linh hoạt sẽ giúp bạn thực hiện các động tác một cách dễ dàng và tự nhiên hơn, giảm nguy cơ căng cơ và tổn thương khớp. Vận động giúp tăng cường lưu thông máu đến khớp háng, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cần thiết cho sụn khớp, giúp sụn khỏe mạnh và đàn hồi tốt hơn. Bạn có thể đi bộ, bơi lội, tập yoga để cải thiện sức khỏe của khớp háng.
Xem thêm: Đau khớp háng có nên đi bộ không?
Khi cơ thể thừa cân, các khớp phải chịu một áp lực rất lớn, đặc biệt là khớp háng. Giảm cân giúp giảm tải trọng lên khớp, từ đó làm giảm ma sát và tổn thương sụn khớp. Thừa cân thường đi kèm với tình trạng viêm mạn tính trong cơ thể, bao gồm cả các khớp. Viêm khớp làm tăng cảm giác đau và cứng khớp. Giảm cân có thể giúp giảm viêm và cải thiện chức năng khớp. Việc giảm cân khoa học cần có sự kết hợp của nhiều yếu tố như ăn uống, tập luyện và nghỉ ngơi đầy đủ. Giảm 1 pound trọng lượng (0.454kg) sẽ giúp giảm 3-4 pound (1,361-1,814kg) áp lực khỏi các khớp.
Đau khớp háng không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe khác. Vì vậy, việc thăm khám kịp thời và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp là vô cùng quan trọng. Người bệnh cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học để giảm đau và nâng cao sức khỏe tổng thể.
