Đau nhức xương khớp toàn thân không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt, chất lượng cuộc sống mà còn cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm. Nếu không can thiệp điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng. Vậy đau nhức xương khớp toàn thân nguyên nhân do đâu, dấu hiệu và cách điều trị như thế nào? Chuyên gia ECO Pharma sẽ làm rõ qua nội dung chia sẻ dưới đây.
Đau nhức xương khớp toàn thân là tình trạng người bệnh cảm thấy đau mỏi cơ, xương khớp xuất hiện ở nhiều việc trí khác nhau trên cơ thể. Các cơn đau nhức trở nên nghiêm trọng hơn khi vận động hoặc chạm vào vị trí đau. Đau nhức xương khớp toàn thân khiến người bệnh rơi vào trạng thái mệt mỏi, uể oải, mất ngủ, ngủ không ngon giấc, ăn uống không ngon miệng, ảnh hưởng đến công việc, học tập, sinh hoạt.
Các dấu hiệu thường khi bị đau nhức xương khớp toàn thân có thể kể đến như:
Ngoài ra nếu tình trạng đau nhức các khớp toàn thân xuất phát từ các bệnh lý về xương khớp người bệnh có thể bị sưng đỏ, cứng khớp, phát ra âm thanh trong khớp…
Các chuyên gia chỉ ra các nguyên nhân phổ gây đau nhức xương khớp toàn thân có thể kể đến như (1):
Viêm khớp dạng thấp là bệnh lý viêm khớp tự miễn mạn tính, nguyên nhân do tổn thương màng hoạt dịch của khớp, gây viêm bao hoạt dịch, khiến các khớp trở nên sưng, nóng, đỏ và đau. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có nguy cơ tàn phế và tổn thương nhiều cơ quan khác.
Viêm khớp nhiễm khuẩn xảy ra khi có sự xâm nhập và tấn công của vi khuẩn vào bao hoạt dịch và không gian khớp. Vi khuẩn này kích thích quá trình viêm và tiết ra các các enzyme tiêu hủy protein góp phần phá hủy khớp. Bệnh có thể khiến vi khuẩn và độc tố vi khuẩn xâm nhập vào máu đến các cơ quan khác gây nhiễm khuẩn huyết.
Viêm cột sống dính khớp là tình trạng viêm mạn tính, biểu hiện đặc trưng của bệnh là vôi hóa cột sống, theo thời gian gây dính khớp, cột sống mất dần khả năng di động và có thể gây ra tư thế bất thường. Triệu chứng phổ biến của bệnh là đau nhức các khớp toàn thân, đặc biệt đau và cứng ở khu vực hông hoặc lưng dưới, nhất là sáng sau khi thức dậy.
Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh mạn tính kéo dài có thể biểu hiện ở bất kỳ cơ quan nào trên cơ thể. Hầu hết bệnh nhân thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, xuất hiện vết hồng ban hình cánh bướm, đau nhức xương khớp toàn thân, sốt không rõ nguyên nhân, rụng tóc, khô miệng, khô mắt…
Lupus ban đỏ là bệnh lý nguy hiểm với một số biến chứng như viêm khớp, tràn dịch màng phổi hoặc tràn dịch màng tim, suy thận, đột quỵ, rối loạn tâm thần, thậm chí tử vong.
Viêm khớp vảy nến là bệnh lý viêm khớp tự miễn nằm trong nhóm bệnh lý khớp cột sống huyết thanh. Các triệu chứng ban đầu của bệnh vảy nến thường bắt đầu từ tổn thương da như hiện tượng phát ban đỏ, có vảy và thường xuất hiện chủ yếu ở khuỷu tay, đầu gối, mắt cá, bàn chân, bàn tay. Đau nhức xương khớp toàn thân, đặc biệt đau các điểm mà gân và dây chằng bám vào xương, cứng khớp và sưng các khớp là triệu chứng điển hình của bệnh.
Thoái hóa khớp là tình trạng sụn khớp bị bào mòn và phá vỡ cấu trúc. Ngoài ra, các mô xung quanh cũng có thể bị tổn thương, dịch nhầy bôi trơn bị giảm sút, khiến các cử động tại đây trở nên đau đớn và khó khăn hơn.
Các triệu chứng của thoái hóa khớp thường tiến triển chậm và mức độ tăng nặng theo thời gian với các dấu hiệu như: đau mỏi khớp toàn thân, các cơn đau âm ỉ và thường biến mất khi người bệnh nghỉ ngơi; cứng khớp khi người bệnh thức dậy hoặc sau thời gian không vận động, di chuyển; xuất hiện tiếng khớp kêu khi di chuyển…
Gout là bệnh khớp viêm thường gặp với triệu chứng điển hình là tình trạng xương khớp toàn thân bị đau nhức, các cơn đau đột ngột, dữ dội tại khớp ngón chân, cổ chân, khớp gối hoặc các khớp cổ tay, bàn tay kèm triệu chứng sưng tấy đỏ. Nhiều người hợp bệnh không đi lại được do đau và sưng. Bệnh gout nếu không được điều trị có thể làm gia tăng đáng kể nguy cơ gặp các vấn đề tim mạch như suy tim, đau tim, đột quỵ, tăng nguy cơ mắc bệnh thận, thậm chí tử vong.
Lao xương khớp là bệnh lý nhiễm khuẩn, tác nhân gây bệnh chủ yếu là trực khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis. Vi khuẩn này tấn công gây nhiễm khuẩn toàn bộ hệ thống xương của cơ thể, gây ra tình trạng đau mỏi khớp toàn thân, các cơn đau tăng lên khi vận động, gắng sức. Ngoài ra, người bệnh còn đối mặt với một số triệu chứng toàn thân như sụt cân, cơ thể mệt mỏi, xanh xao, sốt về chiều, đổ nhiều mồ hôi về đêm, ăn uống không ngon miệng…
Loãng xương làm cho xương giòn, dễ tổn thương và dễ gãy hơn. Loãng xương dễ khiến cho xương cột sống, xương đùi, xương cẳng tay bị gãy. Tuy nhiên, bệnh thường tiến triển âm thầm. Người bệnh có thể cảm thấy đau nhức xương khớp không rõ ràng, chiều cao giảm và cột sống cong vẹo…
Virus cúm lây nhiễm và tấn công vào hệ thống đường mũi, cổ họng, các ống phế quản và thậm chí cả phổi. Cúm có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nặng với triệu chứng điển hình là sốt cao từ 39-40 độ C, ho khan, viêm họng, nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau đầu, mệt mỏi, khó thở, đôi khi đau nhức xương khớp toàn thân…
Các chấn thương như trật khớp, bong gân trong quá trình sinh hoạt, vui chơi, tập luyện thể dục, thể thao cũng có thể gây ra tình trạng đau nhức xương khớp, sưng tấy, hạn chế khả năng đi lại của người bệnh.
Các tư thế sinh hoạt, vận động sai có thể gây ra tình trạng đau các khớp toàn thân như ngồi gù lưng, gập gối, ngồi bắt chéo chân, nằm đè lên tay…
Quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể dần kiến xương giảm độ dẻo dai và đàn hồi theo thời gian. Do đó, càng lớn tuổi sẽ càng dễ gặp phải tình trạng đau nhức xương khớp toàn thân, đặc biệt khi thay đổi thời tiết.
Lý do đơn giản khiến người thừa cân, béo phì dễ bị đau nhức xương khớp là do trọng lượng của cơ thể đè nén lên xương khớp. Nếu không giảm cân khoa học, người thừa cân béo phì còn đối mặt với các bệnh lý xương khớp nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe.
Khi lớp sụn trong khớp bị bào mòn, các dây thần kinh sẽ nhạy cảm hơn với những thay đổi của áp suất trong khớp cũng như bên ngoài. Ngoài ra, khi áp suất khí quyển thay đổi còn khiến cho gân, cơ và các mô sẹo bị giãn ra và co lại, dẫn đến tình trạng đau nhức xương khớp toàn thân.
Xem chi tiết: Đau nhức xương khớp do thời tiết thay đổi
Bạn nên gặp bác sĩ nếu tình trạng đau nhức xương khớp toàn thân kéo dài vài ngày với các triệu chứng tăng nặng dần. Ngoài ra, tình trạng đau nhức xương khớp toàn thân kèm với các triệu chứng: khớp bị sưng nóng, tấy đỏ; khớp bị đau dữ dội, khó cử động; phát ban; đau ngực, khó thở; đau bụng, sốt, đổ nhiều mồ hôi, sụt cân, ớn lạnh… nên đi khám ngay để điều trị kịp thời. (2)
Sau khi xem xét triệu chứng và thu thập các thông tin bệnh sử, tùy vào từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định một số phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng chuyên sâu như:
Chẩn đoán hình ảnh với các kỹ thuật như chụp X-quang, chụp cắt lớp (CT scan), chụp cộng hưởng từ (MRI). Bác sĩ sẽ thu được hình ảnh chi tiết bên trong khớp như mô sụn, xương dưới sụn, dây chằng, gân… Điều này giúp bác sĩ quan sát được các tổn thương tại khớp, nhờ đó xác định được nguyên nhân gây đau các khớp toàn thân.
Xét nghiệm dịch khớp bằng cách hút dịch tại khớp bị đau để làm xét nghiệm. Phương pháp này để bác sĩ chẩn đoán tình trạng đau nhức xương khớp toàn thân có liên quan đến tràn dịch khớp, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến không.
Phương pháp này giúp bác sĩ biết được nồng độ của hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu trong máu. Từ đó, đánh giá mức độ viêm nhiễm trong cơ thể, giúp loại trừ các nguyên nhân gây đau nhức xương khớp toàn thân khác.
Cách cải thiện đau nhức xương khớp toàn thân phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra cơn đau và mức độ đau ở mỗi người. Một số cách điều trị mỏi xương khớp toàn thân phổ biến như:
Người bệnh cần hạn chế vận động, nên nghỉ ngơi 1-2 ngày, sau đó vận động, tập luyện nhẹ nhàng để phòng tránh tình trạng co cứng khớp.
Tùy từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ có thể chỉ định uống hoặc tiêm thuốc giảm đau. Với trường hợp đau khớp kèm sưng bác sĩ kê đơn thuốc chống viêm không steroid, nếu thuốc này không có hiệu quả, bác sĩ có thể tiêm thuốc trực tiếp vào khớp với liệu trình 3-4 tháng/lần.
Bổ sung một số tinh chất quý từ thiên nhiên như Eggshell Membrane (chiết xuất màng vỏ trứng), Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Turmeric (chiết xuất nghệ), Chondroitin Sulfate… được chứng minh có tác dụng ngăn ngừa sự tiến triển của tình trạng viêm, giúp giảm đau nhức xương khớp và giúp các khớp linh hoạt hơn. Ngoài ra, các tinh chất này còn giúp tái tạo và nuôi dưỡng sụn khớp, bảo vệ màng hoạt dịch và tăng cường chất lượng của dịch khớp.
Chườm nóng phù hợp với những trường hợp đau nhức xương khớp do các bệnh lý mạn tính. Liệu pháp này giúp làm giãn mạch máu và tăng cường lưu thông máu đến vị trí đau, nhờ đó giảm đau, mang lại cảm giác thư giãn cho khớp. Chườm lạnh giúp làm co mạch máu, dịu các cơn đau và giảm tình trạng đau, sưng và viêm khớp. Liệu pháp này phù hợp với những trường hợp đau khớp cấp tính.
Massage nhẹ nhàng giúp giảm căng thẳng, làm dịu cơn đau và giảm bớt cảm giác khó chịu. Người bệnh có thể tự massage theo hướng dẫn của các chuyên gia vật lý trị liệu để đạt được kết quả tốt nhất.
Châm cứu là phương pháp sử dụng các cây kim châm chuyên dụng tác động vào các huyệt đạo để đả thông kinh mạch, lưu thông khí huyết. Ngoài ra, châm cứu còn kích thích cơ thể sản sinh endorphin – chất giảm đau tự nhiên giúp giảm nhanh cảm giác đau nhức xương khớp toàn thân.
Vật lý trị liệu đúng cách giúp phục hồi chức năng vận động của xương khớp. Tùy từng nguyên nhân gây mỏi xương khớp toàn thân, các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ thiết kế các bài tập phù hợp với từng mức độ bệnh lý và hướng dẫn tập luyện, nhờ đó tăng cường sức mạnh của khớp và ngăn ngừa nguy cơ cứng khớp.
Phẫu thuật là giải pháp cuối cùng được bác sĩ cân nhắc khi các biện pháp cải thiện khác không mang lại hiệu quả. Tùy vào từng mức độ hư hại của khớp, bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định phẫu thuật phù hợp.
Để phòng ngừa tình trạng đau nhức xương khớp và các bệnh lý cơ xương khớp khác, bạn cần:
Thể dục thể thao thường xuyên và đều đặn không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn giúp giảm áp lực lên các khớp nhờ đó, giúp phòng ngừa tình trạng đau nhức xương khớp và các bệnh lý xương khớp trong tương lai.
Giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên các khớp, nhờ đó phòng ngừa tình trạng tổn thương khớp trong tương lai. Do đó, người đang thừa cân, béo phì cần có kế hoạch giảm cân phù hợp. Để bảo vệ sức khỏe và giảm gánh nặng cho xương khớp, nên duy trì chỉ số BMI trong khoảng 18,5-24,9.
Chế độ dinh dưỡng khoa học giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức khỏe toàn diện. Để phòng ngừa các bệnh lý xương khớp bạn cần xây dựng chế độ ăn uống nhiều trái cây tươi, rau xanh, các loại cá béo; đồng thời, hạn chế ăn nhiều muối, đường, gia vị cay nóng, chất kích thích (rượu bia, thuốc lá).
Xem chi tiết: Đau nhức xương khớp nên ăn gì kiêng gì?
Các chất thương như khuân vác vật nặng, vận động sai cách… có thể gây ra tình trạng đau nhức xương khớp toàn thân. Do đó để phòng tránh chấn thương bạn cần hạn chế khuân vác vật nặng, tránh thể dục thể thao quá sức; chỉ đi bộ, đạp xe ở những nơi bằng phẳng, tránh các địa hình gồ ghề…
Thay đổi thời tiết, đặc biệt khi trời lạnh có thể gây ra các cơn đau nhức xương khớp ở người lớn tuổi. Do đó, cần lưu giữ ấm cơ thể, chú ý đến các vùng dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết bên ngoài như khớp bàn tay, bàn chân và đầu gối.
Bài liên quan: Đau nhức xương khớp khi trời lạnh
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng đau nhức xương khớp toàn thân, trong đó có các bệnh lý xương khớp, có thể để lại các biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, nếu bạn bị đau nhức xương khớp toàn thân kéo dài, đặc biệt kèm các triệu chứng khác nên chủ động đến các cơ sở y tế có chuyên khoa cơ xương khớp để khám, chẩn đoán nguyên nhân và có hướng điều trị thích hợp.
