Phương pháp thụ tinh nhân tạo mang đến niềm hy vọng cho những cặp vợ chồng hiếm muộn. Sau chuyển phôi, nhiều phụ nữ đã bị mất ngủ làm ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu nguyên nhân gây mất ngủ sau chuyển phôi là gì, làm thế nào để khắc phục?
Sự hình thành bào thai trải qua các giai đoạn thụ tinh, chuyển phôi và phát triển hoàn thiện các bộ phận cơ thể. Chuyển phôi là một kỹ thuật trong thụ tinh ống nghiệm (IVF). Kỹ thuật này được thực hiện khoảng từ ngày 18 – 20 của chu kỳ kinh nguyệt, khi độ dày tử cung đạt từ 9 mm – 10 mm và sức khỏe tốt nhất. (1)
Sau giai đoạn chuyển phôi là thời kỳ người phụ nữ nhạy cảm nhất. Nhiều người thường gặp phải tình trạng trằn trọc, khó chợp mắt, giấc ngủ nông, thường tỉnh giấc vào ban đêm bởi những tiếng động nhỏ. Mất ngủ gây căng thẳng thần kinh, tâm trạng lo lắng, bất an và cáu gắt. Những vấn đề về giấc ngủ sau chuyển phôi cần được khắc phục sớm vì nếu không sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi.
Dưới đây là một số dấu hiệu mất ngủ sau chuyển phôi:
Bên cạnh mất ngủ, phụ nữ sau khi được chuyển phôi cũng thường gặp phải tình trạng chán ăn, táo bón, đầy hơi, đau đầu và các triệu chứng sau:
Suy nghĩ quá nhiều, thay đổi nội tiết tố, tác dụng phụ của thuốc,… là những nguyên nhân có thể góp phần gây ra hiện tượng mất ngủ sau chuyển phôi. (2)
Tình trạng rối loạn tâm lý, áp lực, căng thẳng là những nguyên nhân phổ biến khiến cho phụ nữ dễ rơi vào trạng thái khó ngủ. Vì đã mong mỏi mang thai thời gian dài nên bà bầu thường hưng phấn, vui vẻ quá mức sau khi được chuyển phôi. Tuy nhiên, trạng thái phấn khích hoặc lo lắng về tình hình của phôi thai đều có thể khiến bà bầu rơi vào căng thẳng, áp lực tâm lý. Điều này gây ra mất ngủ, ngủ không sâu giấc, gặp ác mộng và dễ thức giấc nửa đêm. Mất ngủ gây áp lực lớn đến tinh thần, từ đó ảnh hưởng khả năng đậu thai thành công.
Xem thêm: Cách cải thiện mất ngủ vì suy nghĩ quá nhiều
Thay đổi nội tiết tố sau khi chuyển phôi có thể gây rối loạn giấc ngủ cho phụ nữ. Trong giai đoạn chuẩn bị chuyển phôi, cơ thể người mẹ sẽ tiết ra nhiều nội tiết tố estrogen nhằm kích thích niêm mạc tử cung phát triển và ức chế sự rụng trứng, nội tiết tố progesterone cũng được sản sinh nhiều hơn để hỗ trợ phôi thai làm tổ và tăng khả năng đậu thai. Những thay đổi lớn về nội tiết tố trong một thời gian ngắn như vậy sẽ làm cơ thể không kịp thích ứng và sinh ra cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
Những ngày đầu tiên sau chuyển phôi, cơ thể người mẹ bắt đầu có những thay đổi để thích ứng với thai kỳ. Hầu hết phụ nữ sẽ đi tiểu nhiều hơn làm gián đoạn giấc ngủ ban đêm. Đây là hiện tượng bình thường, sẽ nhanh chóng qua đi nên không cần lo lắng. Ngoài ra, khi đậu thai, cơ thể phụ nữ còn có những sự thay đổi khác như:
Những thay đổi trên sẽ góp phần gây ra các rối loạn nhịp độ sinh học dẫn đến khó ngủ, mất ngủ.
Những loại thuốc hỗ trợ sinh sản giúp điều hòa hormone và tăng khả năng thành công của phương pháp IVF có thể gây ra một số tác dụng phụ. Ví dụ như thuốc clomiphene citrate có thể gây mờ mắt, buồn nôn, đầy hơi, nhức đầu làm ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ. Clomiphene citrate là thuốc kích thích rụng trứng, đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ có kinh nguyệt không đều. Khi dùng bằng đường uống, loại thuốc này làm tăng lượng hormone kích thích nang trứng (FSH) trong cơ thể phụ nữ.
Hoặc thuốc nội tiết tố dạng tiêm như gonadotropin có thể gây tác dụng phụ sưng quanh chỗ tiêm, cảm giác lâng lâng, đau bụng, chuột rút, đầy hơi, ảnh hưởng đến giấc ngủ sau khi chuyển phôi.
Mất ngủ và các triệu chứng tương tự như trong thời kỳ kinh nguyệt có thể xuất hiện trong vòng 2 tuần sau khi chuyển phôi. Nếu không có bất kỳ bất thường nào xảy ra, đừng lo lắng vì có khoảng 10% – 15% phụ nữ không có triệu chứng sau khi chuyển phôi. Ngoài ra, số lượng, mức độ và thời gian kéo dài của các triệu chứng cũng khác nhau ở từng người.
Bà bầu cần chú ý những điều sau đây để cải thiện tình trạng mất ngủ sau chuyển phôi:
Sau khi chuyển phôi có thể uống thuốc ngủ không? Mất ngủ có ảnh hưởng đến kết quả chuyển phôi không,… là một số câu hỏi thường gặp về tình trạng này.
Việc sử dụng thuốc ngủ sau khi chuyển phôi sẽ dựa trên chỉ định của bác sĩ đối với từng trường hợp khác nhau.
Ngoài ra, melatonin có thể được sử dụng như một liệu pháp bổ trợ cho phụ nữ sau khi chuyển phôi do có tác dụng chống oxy hóa. Nó được đánh giá là có tác dụng an thần nhưng có rất ít dữ liệu khách quan về tác dụng của melatonin đối với giấc ngủ của phụ nữ trải qua IVF.
Hiện nay, các bằng chứng về mối quan hệ giữa giấc ngủ và kết quả IVF vẫn còn hạn chế, kết quả giữa các nghiên cứu chưa nhất quán. Một số nghiên cứu cho thấy rằng giấc ngủ về đêm có liên quan đến tỷ lệ mang thai nhưng không liên quan đến số lượng noãn thu được.
Tuy nhiên, mối liên hệ giữa rối loạn giấc ngủ và số lượng noãn trưởng thành được phát hiện và ghi nhận trong một số báo cáo khác. Ngoài ra, mặc dù tuổi tác và chất lượng giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của phụ nữ, nhưng mối liên hệ giữa tuổi tác, chất lượng giấc ngủ và kết quả IVF vẫn chưa được biết rõ.
Mặc dù các nghiên cứu chưa ghi nhận được tác động của mất ngủ và kết quả IVF nhưng mất ngủ chắc chắn sẽ tác động xấu đến tâm thần và thể chất, bất kể phụ nữ có mang thai hay không. Trong giai đoạn làm IVF, đặc biệt sau khi chuyển phôi thành công, bắt đầu một thai kỳ cơ thể phụ nữ càng trở nên nhạy cảm. Vì vậy mất ngủ kéo dài là đáng lo ngại và cần cải thiện nhanh chóng.
Mất ngủ sau chuyển phôi là một vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ trong quá trình thụ tinh nhân tạo. Tuy nhiên, với sự hiểu biết và chuẩn bị kỹ lưỡng, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát phần nào tình trạng này và nâng cao cơ hội thành công cho phương pháp thụ tinh nhân tạo. Hãy luôn giữ cho tinh thần thoải mái, lạc quan, kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý và áp dụng các biện pháp thư giãn hiệu quả. Quan trọng hơn hết, đừng ngần ngại chia sẻ những khó khăn và lo lắng với bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.
