Bột sắn dây có đặc tính thanh nhiệt, là loại thực phẩm quen thuộc của người Việt. Trong nội dung sau, ECO Pharma sẽ giúp bạn tìm lời giải đáp cho vấn đề men gan cao có ăn được bột sắn dây không và những cách sử dụng loại bột này sao cho có lợi.
Bột sắn dây hầu như phù hợp cho tất cả mọi người, chỉ cần sử dụng đúng cách với liều lượng hợp lý. Sắn dây là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng có lợi cho gan gan, đặc biệt là nguồn vitamin A, C, chất béo, chất xơ, một số khoáng chất, protein. Chỉ 100gr bột chứa 21,9gr chất béo, 48,4gr chất xơ, 9,0mg natri, 4.38mg vitamin A, 3.1mg vitamin C, 345 kcal calo, 61,1 carbohydrate và 21,9gr protein. Loại bột này cũng giàu các chất chống oxy hóa isoflavone đặc biệt tốt cho gan.
Theo Đông y, bột sắn dây có tính hàn, vị ngọt, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, làm mát gan và hỗ trợ tiêu hóa. Điều này đặc biệt có lợi trong trường hợp men gan tăng do nóng gan, viêm gan hoặc sử dụng thuốc gây hại cho gan. Tuy nhiên, nếu đang dùng thuốc điều trị gan, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng bột sắn dây thường xuyên.
Mặc dù không chứa quá nhiều dưỡng chất, bột sắn dây vẫn có thể mang đến tác dụng tích cực đối với sức khỏe gan như:
Bột sắn dây chứa hàm lượng đáng kể isoflavone – một chất chống oxy hóa mạnh, giúp trung hòa các gốc tự do gây tổn thương tế bào gan. Đồng thời, hoạt chất này còn giúp ức chế quá trình peroxy hóa lipid, nguyên nhân chính dẫn đến thoái hóa và hoại tử tế bào gan. Nhờ đó, bột sắn dây có thể giúp bảo vệ cấu trúc gan và làm chậm sự tiến triển của các bệnh lý gan mãn tính.
Men gan tăng cao là biểu hiện của tổn thương tế bào gan. Nhiều nghiên cứu cho thấy puerarin có tác dụng làm dịu phản ứng viêm và giảm hoạt động men gan AST, ALT. Bột sắn dây chứa puerarin, ngoài giảm viêm, khi dùng đúng cách còn có thể làm mát gan, gián tiếp hỗ trợ đưa men gan trở về mức bình thường. (1)
Trong y học cổ truyền, bột sắn dây tính hàn, có khả năng thanh nhiệt nên thường được dùng để giải độc khi bị nóng gan, dị ứng, nổi mề đay. Bột sắn dây được cho là hỗ trợ đào thải độc tố qua đường mật và đường tiểu tốt, từ đó giúp gan “nhẹ gánh” hơn trong quá trình lọc thải độc tố từ thực phẩm, rượu bia hoặc thuốc.
Bột sắn dây chứa chủ yếu tinh bột, trong đó một phần là tinh bột kháng. Loại tinh bột này không bị phân giải ở ruột non mà được lên men ở ruột già, tạo ra các axit béo chuỗi ngắn như butyrate, propionate, acetate. Các axit béo chuỗi ngắn có vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh, giảm viêm, hỗ trợ hàng rào ruột và gián tiếp bảo vệ gan thông qua trục ruột – gan. Tuy nhiên, nghiên cứu trực tiếp về bột sắn dây và cân bằng hệ vi sinh ruột – gan ở người đến nay vẫn còn hạn chế; phần lớn dữ liệu đến từ nghiên cứu trên động vật hoặc dựa trên cơ chế sinh học của các hợp chất trong sắn dây.
Uống bột sắn dây có thể hỗ trợ hạ men gan nhờ đặc tính thanh nhiệt, giải độc và chống viêm tự nhiên. Các khả năng này chủ yếu đến từ nguồn isoflavone, puerarin – hai chất có khả năng chống oxy hóa mạnh. Khi gan bị tổn thương, men gan tăng cao do các tế bào gan bị phá hủy giải phóng enzyme vào máu. Việc tiêu thụ bột sắn dây đúng cách có thể giúp điều hòa men gan và làm giảm các phản ứng viêm cũng như thúc đẩy quá trình phục hồi tế bào gan.
Bột sắn dây là lựa chọn lành tính để hỗ trợ làm mát và giải độc gan, tuy nhiên nếu dùng sai cách có thể gây phản tác dụng. Dưới đây là những hướng dẫn giúp người men gan cao sử dụng bột sắn dây mang lại lợi ích cho gan và sức khỏe: (2)
Lưu ý: Bột sắn dây có tính hàn mạnh, người có cơ địa lạnh, thường xuyên bị lạnh bụng, tiêu chảy nên hạn chế dùng để tránh rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, không nên uống bột sắn dây khi bụng đói hoặc pha quá đặc.
Người bị men gan tăng không thuộc nhóm có cơ địa lạnh, tiêu hóa kém có thể uống bột sắn dây theo hướng dẫn ở trên. Bột sắn dây có đặc tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc và hỗ trợ hạ men gan nhưng đây không phải là thuốc hay thực phẩm chính yếu, vì vậy chỉ nên dùng nếu bạn thấy ngon miệng.
Những người bị men gan tăng cao không nên uống khi bụng đói vì có thể gây kích ứng bao tử. Ngoài ra, bạn cũng không nên dùng khi bị lạnh bụng hoặc rối loạn tiêu hóa sẽ ảnh hưởng xấu đến chuyển hóa ở gan. Tốt nhất hãy nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn đang dùng thuốc điều trị để tránh tương tác không mong muốn.
Xem thêm: Viêm gan B có uống được bột sắn dây không? Lợi ích và rủi ro
Dùng bột sắn dây hai đến ba lần mỗi tuần, sau bữa ăn và không pha quá đặc sẽ không gây hại cho gan và hệ tiêu hóa nói chung. Ngoài ra, người bị rối loạn men gan cũng không nên thêm đường, sữa hoặc chất béo vào sắn dây. Điều quan trọng là không nên tiêu thụ loại bột này hàng ngày, cần có chế độ ăn uống khoa học, cân bằng, đa dạng thực phẩm lành mạnh tốt cho gan; và duy trì rèn luyện thể chất đều đặn. Bạn nên bổ sung hai tinh chất thiên nhiên quý hỗ trợ gan là S.Marianum, Wasabia Japonica. Chúng đã được chứng minh là hỗ trợ kiểm soát tế bào Kupffer, tăng cường chức năng thải độc, bảo vệ gan trước các tác nhân gây hại, an toàn để sử dụng lâu dài.
Như vậy đối với thắc mắc men gan cao có ăn được bột sắn dây không thì bột sắn dây là thực phẩm tốt để tiêu thụ. Nó có thể hỗ trợ mát gan, giải độc và giúp hạ men gan nếu sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, loại bột này không nên xem là thuốc chữa bệnh gan và không nên lạm dụng. Bạn cần duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, bên cạnh tuân thủ các điều trị chuyên khoa để ổn định chức năng gan.
