Cắt tiền liệt tuyến là thủ thuật phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ cơ quan này, được chỉ định thực hiện đối với các tình trạng lành tính gây bí tiểu, điều trị ung thư và các loại ung thư khác ở vùng chậu hoặc phì đại tuyến tiền liệt lành tính. Cùng ECO Pharma tìm hiểu ngay sau đây.
Phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến là thủ thuật ngoại khoa nhằm loại bỏ một phần hoặc toàn bộ bộ phận này.
Phẫu thuật cắt bỏ cơ quan này thường được sử dụng để điều trị ung thư hoặc phì đại lành tính tiền liệt tuyến (1).
Mổ cắt tiền liệt tuyến có thể được thực hiện bằng nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào bệnh lý liên quan. Phương pháp phẫu thuật phổ biến để cắt bỏ bao gồm rạch da để tiếp cận và loại bỏ toàn bộ hoặc một phần. Vị trí rạch da có thể ở sau xương mu hoặc trên xương mu (vùng bụng dưới) hoặc ở tầng sinh môn (khu vực giữa bìu và trực tràng).
Bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến để điều trị nếu đó là nguyên nhân gây nên các vấn đề sau:
Có 3 loại phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến phổ biến hiện nay.
Phẫu thuật mở được thực hiện bằng cách rạch da để tiếp cận trực tiếp. Bác sĩ tiết niệu sẽ sử dụng một con dao mổ vô trùng để cẩn thận rạch một đường dọc giữa rốn đến xương mu (đường rạch trên xương mu). Trong một số trường hợp, đường rạch có thể được thực hiện ở vùng đáy chậu, giữa hậu môn và bìu (đường rạch đáy chậu), mặc dù phương pháp này ít được sử dụng hơn.
Đường rạch thường có chiều dài 15cm – 30cm, giúp bác sĩ tiết niệu quan sát rõ tiền liệt tuyến và các mô xung quanh. Sau khi loại bỏ, vết rạch sẽ được khâu lại bằng chỉ khâu hoặc kim bấm nhỏ. Bác sĩ có thể cố định một ống dẫn lưu silicon nhỏ để dẫn lưu máu hoặc dịch từ bên trong cơ thể. Ống dẫn lưu thường được đặt vài ngày sau phẫu thuật và tháo bỏ bởi nhân viên y tế. Quá trình tháo ống dẫn lưu thường không gây đau và không cần thuốc giảm đau hoặc gây mê. (2)
Phẫu thuật cắt bằng phương pháp nội soi là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu. Phương pháp này có hai kỹ thuật chính gồm nội soi ổ bụng và nội soi có sự hỗ trợ của robot.
Phẫu thuật nội soi ổ bụng (LRP)
Bác sĩ sẽ tạo nhiều vết rạch nhỏ ở vùng bụng dưới. Qua các vết rạch này, bác sĩ đưa dụng cụ phẫu thuật chuyên dụng và ống mảnh có gắn camera ở đầu vào ổ bụng để quan sát, tiến hành cắt bỏ.
Phẫu thuật nội soi có sự hỗ trợ của robot (RALRP)
Đây là phương pháp phẫu thuật nội soi tiên tiến, sử dụng hệ thống robot hỗ trợ. Bác sĩ phẫu thuật sẽ tạo năm hoặc sáu vết rạch nhỏ (khoảng 1cm) ở vùng bụng dưới và một vết rạch lớn hơn một chút (vài cm) gần rốn, sau đó loại bỏ tuyến tiền liệt bằng các dụng cụ phẫu thuật chuyên dụng.
Các dụng cụ này bao gồm một ống mỏng có đèn chiếu sáng và camera nhỏ ở đầu. Hình ảnh sẽ hiển thị trên màn hình để bác sĩ quan sát được thao tác của mình. Bác sĩ phẫu thuật điều khiển cánh tay robot thông qua bảng điều khiển trong phòng mổ, với độ chính xác và linh hoạt cao hơn. Mặc dù được gọi là “có hỗ trợ bằng robot”, nhưng ca phẫu thuật vẫn do bác sĩ thực hiện. (3)
Mổ cắt tiền liệt tuyến bằng laser là phương pháp điều trị ngoại khoa sử dụng năng lượng laser để giải quyết tình trạng tắc nghẽn niệu đạo do phì đại. Trong quá trình phẫu thuật, một ống nội soi được đưa vào niệu đạo qua đường dương vật. Tia laser được truyền qua ống soi sẽ phát ra năng lượng làm co lại hoặc loại bỏ mô thừa, giải phóng sự cản trở dòng nước tiểu.
Hiện nay, có nhiều loại phẫu thuật laser tuyến tiền liệt, được phân loại dựa trên loại laser sử dụng và kỹ thuật thực hiện:
Tùy thuộc vào một số yếu tố như kích thước tuyến tiền liệt, tình trạng sức khỏe, loại thiết bị laser có sẵn và kinh nghiệm của bác sĩ mà người bệnh sẽ được đề xuất loại phẫu thuật laser phù hợp.
Các phương pháp phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến như phẫu thuật mở trên xương mu (ORP), phẫu thuật nội soi ổ bụng (LRP) và phẫu thuật có sự hỗ trợ của robot (RALRP) đều có hiệu quả tương đương trong việc điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, mỗi phương pháp có những ưu và nhược điểm riêng.
Nghiên cứu cho thấy phẫu thuật nội soi ổ bụng và phẫu thuật có sự hỗ trợ của robot mang lại nhiều lợi ích hơn so với phẫu thuật mở (4). Phẫu thuật bằng robot hỗ trợ cung cấp hình ảnh ba chiều phóng đại gấp 10 lần, nhờ đó bác sĩ có thể quan sát và thực hiện phẫu thuật chính xác, linh hoạt hơn. Robot có bốn cánh tay cũng cho phép bác sĩ phẫu thuật sử dụng nhiều cánh tay dụng cụ cùng lúc để thực hiện các nhiệm vụ phức tạp.
Ngoài ra, kỹ thuật này thực hiện với vết rạch nhỏ, xâm lấn tối thiểu, ít mất máu hơn, ít đau hơn, thời gian hồi phục nhanh hơn và sẹo nhỏ hơn so với phẫu thuật mở. Đặc biệt, phẫu thuật có sự hỗ trợ của robot còn cho thấy khả năng phục hồi chức năng kiểm soát bàng quang và nhu động ruột nhanh hơn, giảm tỷ lệ biến chứng nhiễm trùng hoặc chảy máu thấp hơn. Người bệnh có thể trở lại các hoạt động thường ngày với một số hạn chế nhỏ sau khoảng 4 tuần phẫu thuật.
Tuy nhiên, kết quả phẫu thuật còn phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm và kỹ năng của bác sĩ. Do đó, không có phương pháp nào được coi là hiệu quả nhất. Việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp cần dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của bệnh nhân, kích thước tuyến tiền liệt, kinh nghiệm của bác sĩ phẫu thuật và cơ sở vật chất của bệnh viện.
Sau đây là quy trình các bước phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt:
Trước khi tiến hành thủ thuật phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến, người bệnh sẽ trải qua các bước sau:
Phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến yêu cầu bệnh nhân phải nhập viện. Quy trình có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý và phương pháp phẫu thuật của bác sĩ.
Ví dụ quy trình phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt triệt để (tiếp cận sau xương mu hoặc tầng sinh môn) bao gồm các bước sau:
Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt triệt để tiếp cận sau xương mu hoặc trên xương mu
Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt triệt để, tiếp cận tầng sinh môn
Hoàn tất quy trình phẫu thuật:
Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể được chuyển đến phòng hồi sức để theo dõi tình trạng sức khỏe. Bệnh nhân sẽ được nhân viên y tế giám sát chặt chẽ nhịp tim (điện tâm đồ – ECG hoặc EKG), huyết áp, các chỉ số huyết áp khác, nhịp thở và nồng độ oxy trong máu.
Người bệnh có thể được điều dưỡng cho dùng thuốc giảm đau khi cần thiết. Khi bệnh nhân tỉnh táo và tình trạng sức khỏe ổn định, có thể bắt đầu cho uống nước, ăn cháo hoặc thức ăn mềm.
Ống dẫn lưu thường được rút sau phẫu thuật một ngày. Ống thông tiểu sẽ được giữ nguyên trong khoảng một đến ba tuần sau phẫu thuật.
Lúc xuất viện, người bệnh cần chú ý giữ vệ sinh vùng phẫu thuật và tuân thủ hướng dẫn về chăm sóc vết mổ. Vết mổ phẫu thuật có thể đau hoặc nhức trong vài ngày sau phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt. Do đó, người bệnh cần phải uống thuốc giảm đau theo khuyến cáo của bác sĩ.
Bệnh nhân không nên lái xe cho đến khi bác sĩ cho phép. Tình trạng rò rỉ nước tiểu sau khi rút ống thông là hiện tượng thường gặp và có thể cải thiện theo thời gian.
Bệnh nhân cần thông báo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:
Bác sĩ có thể đưa ra các hướng dẫn bổ sung hoặc thay thế sau phẫu thuật tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân.
Hầu hết mọi người có thể quay trở lại hoạt động bình thường sau khoảng 8 tuần sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt mở. Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt nội soi ổ bụng hoặc có sự hỗ trợ của robot có thời gian phục hồi nhanh hơn, chỉ mất khoảng 4 – 6 tuần. Tuy nhiên, phụ thuộc vào loại phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt, tiền sử sức khỏe và tình trạng nào khác mà thời gian phục hồi sẽ khác nhau. (2)
Sau khi xuất viện về nhà, người bệnh hãy vệ sinh vết mổ hàng ngày bằng dung dịch sát khuẩn, thay băng gạc thường xuyên để giữ cho vết mổ khô ráo, tránh nhiễm trùng. Khi tình trạng bệnh ổn định, bạn hãy vận động nhẹ nhàng hoặc thực hiện bài tập cơ sàn chậu để tăng cường tuần hoàn, cải thiện khả năng kiểm soát bàng quang.
Người bệnh nên tránh bê vác vật nặng, không hút thuốc lá trong 6 tuần đầu tiên sau mổ. Đồng thời, không tham gia hoạt động thể thao quá sức hoặc làm công việc nặng nhọc, không thực hiện động tác tác động lên cơ bụng và không trực tiếp lái xe đường dài trong vài tuần đầu sau khi mổ.
Mổ cắt tuyến tiền liệt xong cần kiêng đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, trứng và thịt gia cầm, thịt đỏ, thực phẩm cay nóng, đồ uống chứa caffeine, rượu, nước ngọt có ga, trà hoặc thực phẩm chứa hàm lượng natri cao. Xây dựng chế độ dinh dưỡng giàu vitamin và khoáng chất như cà chua, giá đỗ, cải bẹ, cải thảo, súp lơ, bắp cải, cá hồi, cá ngừ. Uống nhiều nước trong thời gian hồi phục giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI), loại bỏ máu khỏi nước tiểu.
Xem thêm: Cắt bỏ tiền liệt tuyến ảnh hưởng gì không? Làm thế nào để hạn chế?
Sau phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt, bệnh nhân có thể gặp phải một số biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe tùy thuộc vào loại phẫu thuật và tình trạng sức khỏe của từng người.
Dưới đây là một số ảnh hưởng phổ biến:
Để quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi và phát hiện sớm các biến chứng (nếu có), người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ.
Ngoài các cuộc hẹn định kỳ, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường như sốt cao hoặc ớn lạnh; vết mổ sưng đỏ, chảy máu hoặc có dịch mủ; nước tiểu có máu đỏ tươi hoặc máu cục; đau tức vùng bụng dưới, khó thở hoặc đau ngực.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM là địa chỉ phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt uy tín, chuyên sâu, công nghệ cao bạn nên tham khảo. Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sở hữu hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, nhập khẩu chính hãng từ các nước Âu – Mỹ như hệ thống phẫu thuật nội soi 3D/4K ICG Rubina Karl Storz, máy tập sàn chậu, thiết bị phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt nội soi bằng điện lưỡng cực hoặc laser,..
Trung tâm ứng dụng phương pháp cắt tuyến tiền liệt bằng hiện đại, dựa trên y học chứng cứ, ít xâm hại, an toàn và hiệu quả cao. Nội soi cắt tuyến tiền liệt qua niệu đạo bằng điện lưỡng cực hoặc laser, phẫu thuật nội soi cắt tuyến tiền liệt triệt căn,…
Đội ngũ bác sĩ của Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa của bệnh viện là chuyên gia đầu ngành, giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, đã và đang giữ nhiều chức vụ tại các tổ chức y tế trong nước. Trung tâm nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý về đường tiết niệu.
Thông tin liên hệ Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
Địa chỉ:
Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
Website: tamanhhospital.vn
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về mổ cắt tiền liệt tuyến được nhiều người quan tâm mà bạn có thể tham khảo:
Với sự tiến bộ vượt bậc của y học, đặc biệt là phương pháp phẫu thuật nội soi và phẫu thuật với sự hỗ trợ robot ít xâm lấn đã góp phần giảm nguy cơ biến chứng đáng kể. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm của cắt tuyến tiền liệt còn phụ thuộc vào phương pháp phẫu thuật, tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân và kinh nghiệm của bác sĩ phẫu thuật.
Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm chảy máu, nhiễm trùng, tổn thương các cơ quan lân cận, rối loạn chức năng tiết niệu (tiểu không tự chủ, tiểu khó) và rối loạn chức năng tình dục (rối loạn cương dương, xuất tinh ngược dòng).
Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân và mục đích điều trị mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc uống phù hợp. Thông thường, không cần dùng thuốc suốt đời. Tuy nhiên, một số loại thuốc như thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh hoặc thuốc điều trị rối loạn chức năng tiết niệu có thể được bác sĩ chỉ định trong giai đoạn phục hồi hoặc để kiểm soát các biến chứng sau phẫu thuật.
Phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến là phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt hoặc phì đại lành tính tuyến tiền liệt hiệu quả và giúp cải thiện tiên lượng sống và chất lượng sống. Mục đích của mổ là cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến tiền liệt. Người bệnh cần phải tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trước, trong và sau phẫu thuật. Ngoài ra, bạn cũng phải duy trì lối sống khoa học, xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên, tránh hút thuốc và hạn chế uống rượu bia để sớm phục hồi sức khỏe sau khi cắt bỏ.
