Đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Mặc dù nhiều yếu tố nguy cơ đã được xác định nhưng giấc ngủ chỉ mới được coi là một yếu tố nguy cơ gần đây. Cùng ECO Pharma tìm hiểu thức khuya có bị đột quỵ không trong bài viết sau.
Thức khuya là một trong nhiều yếu tố nguy cơ có thể góp phần gây ra đột quỵ. Nếu thường xuyên thức khuya não cần được tưới máu nhiều hơn, áp lực bơm máu lên não càng tăng khiến huyết áp tăng cao, tạo lực tác động lên thành mạch máu não lớn quá mức và hậu quả là vỡ mạch dẫn đến đột quỵ.
Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, mỗi năm 15 triệu người trên toàn thế giới bị đột quỵ, gần 6 triệu người tử vong và 5 triệu người khác bị tàn tật vĩnh viễn. Tổ chức Y tế Thế giới định nghĩa đột quỵ là các dấu hiệu lâm sàng phát triển nhanh chóng của rối loạn chức năng não cục bộ, kéo dài hơn 24h hoặc dẫn đến tử vong mà không có nguyên nhân rõ ràng nào khác ngoài nguyên nhân mạch máu.(1)
Trong một nghiên cứu phân tích dữ liệu chăm sóc sức khỏe từ 1.799 người tham gia cho thấy một số vấn đề về giấc ngủ có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Trong đó ngưng thở khi ngủ, tình trạng ngừng thở nhiều lần mỗi giờ có liên quan đến nguy cơ đột quỵ cao gấp ba lần. Ngủ trưa từ một giờ trở lên cũng có liên quan đến nguy cơ đột quỵ cao hơn 88% so với việc không ngủ trưa.(2)
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những người ngáy có nguy cơ đột quỵ cao hơn 91% so với những người không ngáy. Họ cũng phát hiện những người càng gặp nhiều vấn đề về giấc ngủ thì càng có nhiều khả năng bị đột quỵ hoặc xuất huyết não (ICH).
Nhìn chung 80% giấc ngủ của người trưởng thành là giấc ngủ không REM và trong thời gian này, hệ thống tim mạch được điều khiển bởi hệ thần kinh tự chủ giúp giảm huyết áp, nhịp tim và căng thẳng tim mạch.
Chất lượng giấc ngủ kém thông qua việc giảm giấc ngủ không REM cũng kích hoạt nhiều cơ chế khác bao gồm tổn thương do thiếu oxy không liên tục, thay đổi huyết áp, rối loạn nhịp tim, viêm, kháng insulin, kích hoạt hormone căng thẳng và tăng đông máu. Tất cả đều có khả năng gây ra các bệnh tim mạch bao gồm cả đột quỵ.
Mặc dù không có một mốc thời gian thức khuya cố định nào làm tăng nguy cơ đột quỵ nhưng có nghiên cứu đã cho thấy mối liên hệ giữa thiếu ngủ và việc tăng khả năng mắc phải tình trạng này. Ví dụ một nghiên cứu đã phát hiện mối liên hệ giữa thời gian ngủ và tỷ lệ đột quỵ cũng như tỷ lệ tử vong liên quan. Những người ngủ 5 – 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ đột quỵ cao hơn 29% và tỷ lệ tử vong liên quan đến đột quỵ tăng 12%.(3)
Thức khuya có bị đột quỵ không, nhóm đối tượng nào dễ gặp phải tình trạng này? Người thức khuya và có kèm theo những yếu tố nguy cơ sau đây có khả năng đột quỵ cao hơn:
Người có các yếu tố rủi ro về lối sống bao gồm:
Người có các yếu tố sức khỏe bao gồm:
Người có các yếu tố không thể kiểm soát có liên quan đến nguy cơ đột quỵ cao hơn, bao gồm:
Xem thêm: Những tác hại nghiêm trọng của việc thức khuya
Tốt nhất bạn nên ngủ đủ giấc để phòng tránh đột quỵ và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Tuy nhiên nếu phải thức khuya trong các trường hợp bất khả kháng với lý do học tập, công việc, thay đổi lịch trình,… bạn nên bổ sung bộ đôi tinh chất hỗ trợ thần kinh – não bộ từ thiên nhiên là Blueberry và Ginkgo Biloba.
Chúng đã được chứng minh có khả năng vượt qua hàng rào máu não, kiểm soát tốt gốc tự do, bảo vệ tế bào thần kinh và mạch máu não. Đồng thời chúng cũng góp phần kích hoạt các loại men bảo vệ não, giúp ngăn chặn hình thành xơ vữa mạch máu và huyết khối, khơi thông dòng máu lên não, dự phòng đột quỵ hiệu quả.
Ngoài việc bổ sung hai tinh chất quan trọng trên, bạn cũng cần thực hiện thêm những điều dưới đây để phòng tránh đột quỵ khi phải thức khuya.
Nếu phải thức khuya, bạn có thể sắp xếp ngủ bù vào buổi trưa ngày hôm sau để phục hồi phần nào sức khỏe và giảm nguy cơ đột quỵ. Cần lưu ý ngủ trưa không quá muộn vào buổi chiều và giới hạn thời gian ngủ trưa trong vòng 90 phút để đảm bảo bạn vẫn có thể ngủ vào ban đêm.
Một nghiên cứu dài hạn đã phát hiện ra rằng những người ngủ 4, 5 hoặc 6 tiếng mỗi đêm trong tuần, sau đó ngủ bù vào cuối tuần, sống lâu hơn những người thiếu ngủ suốt cả tuần.
Tuy nhiên cần biết rằng việc bù đắp giấc ngủ có thể không hồi phục cơ thể hoàn toàn. Một nghiên cứu cho thấy thiếu ngủ gây suy giảm chức năng thùy trán (một phần não bộ). Ngủ bù chỉ có tác dụng phục hồi một phần.
Một nghiên cứu khác cho thấy ngủ bù vào cuối tuần không ngăn ngừa được tình trạng nhạy cảm với insulin và tăng cân do thiếu ngủ gây ra. Vì thế ưu tiên hàng đầu vẫn là việc cố gắng ngủ sớm và ngủ đủ mỗi đêm để phòng tránh đột quỵ cũng như các vấn đề sức khỏe khác.
Người phải thức khuya có thể kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được để giảm nguy cơ đột quỵ, cụ thể bạn hãy:
Căng thẳng kéo dài làm tăng huyết áp và góp phần dẫn đến đột quỵ. Việc vận động cơ thể bằng cách đi bộ, đạp xe, bơi lội,… có thể giúp cải thiện tâm trạng, mang đến giấc ngủ ngon hơn vào ban đêm. Ngoài ra hãy thử những cách như tắm nước nóng, ngồi thiền, nghe nhạc nhẹ, xông tinh dầu để tinh thần thoải mái và ngủ ngon hơn.
Bên cạnh những điều trên, bạn cần duy trì thói quen khám sức khỏe tổng quát định kỳ và tầm soát đột quỵ từ độ tuổi 40 và sớm hơn ở người có yếu tố nguy cơ cao. Hiện nay Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là đơn vị tầm soát đột quỵ hiện đại, toàn diện hàng đầu hiện nay.
Đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm, hệ thống công nghệ, máy móc hiện đại cùng sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa, Tâm Anh mang đến dịch vụ tầm soát toàn diện, những tổn thương dù chỉ là nhỏ nhất cũng được phát hiện ngay từ sớm để can thiệp kịp thời, hiệu quả.
Hệ thống chụp cộng hưởng từ MRI 1,5 – 3 Tesla, máy chụp X quang treo trần kỹ thuật số thế hệ mới nhất, máy siêu âm tổng quát cao cấp Acuson Sequoia lấy nét theo thời gian thực,…nhập khẩu từ các nước phát triển; Các gói khám, tầm soát đột quỵ được thiết kế đa dạng, phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe của mỗi cá nhân.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM:
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8:
Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7:
Bài viết đã giải đáp thắc mắc thức khuya có bị đột quỵ không. Việc thiếu ngủ kéo dài làm phá vỡ đồng hồ sinh học, đẩy huyết áp, đường huyết và căng thẳng lên cao, góp phần tạo điều kiện lý tưởng cho đột quỵ xảy ra. Vì vậy bạn nên cố gắng ngủ sớm và ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi đêm để cơ thể được nghỉ ngơi, nâng cao sức khỏe và phòng tránh hiệu quả các vấn đề sức khỏe liên quan đến thức khuya.
