Trà sen có nguồn gốc từ thời vua Tự Đức, được xem là loại trà quý, dành riêng cho vua chúa, quý tộc. Hiện nay, thức uống này thường được dùng trong các sự kiện, lễ hội ở Việt Nam. Trà sen mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng có gây mất ngủ như trà xanh, trà đen? Cùng ECO Pharma tìm hiểu uống trà sen có mất ngủ không qua bài viết sau.
Trà sen là trà sấy khô từ cây trà Camellia sinensis được ướp với cánh hoặc nhụy hoa sen. Kỹ thuật ướp cầu kỳ mang đến hương vị thơm ngon đặc trưng cho loại trà truyền thống này. Vị trà tươi mát, thanh nhẹ, hơi chát, hậu vị ngọt đầu lưỡi.
Người ta tách lấy gạo sen (phần hạt nhỏ li ti màu trắng ở đầu tua sen vàng), ướp xen kẽ với nhiều lớp trà khô, ủ trong hai ngày sau đó lặp lại quy trình này năm đến bảy lần. Hoặc cho trà vào từng bông sen rồi dùng lá sen bọc lại, ủ mười tám đến hai tư giờ. Thông thường một cân trà phải cần 1000 đến 1500 bông để ướp mới ra được hương vị hảo hạng.
Lá trà Camellia sinensis có nhiều hợp chất hoạt tính sinh học như polyphenol (catechin, flavonoid), alkaloid (caffeine, theophylline và theobromine). Trong đó, những hợp chất quan trọng nhất là catechin, bao gồm (-)-epicatechin gallate (ECG), (-)-epicatechin (EC), epigallocatechin (EGC) và (-)-epigallocatechin gallate (EGCG). (1)
Ngoài ra, nó cũng chứa axit amin như L-theanine, vitamin nhóm B, vitamin C, vitamin E, khoáng chất magie, canxi, sắt, kẽm, selen tốt cho sức khỏe. Trà này cũng chứa nhiều caffeine – một chất có khả năng ức chế adenosine (chất hóa học gây buồn ngủ). (2)
Uống trà sen có khả năng gây mất ngủ. Bởi vì trà sen thành phần chủ yếu là trà khô (Camellia sinensis sấy khô) chứa nhiều caffein nên có thể gây mất ngủ, đặc biệt nếu uống vào cuối giờ chiều và buổi tối. Những người nhạy cảm với caffeine hoặc ít khi uống trà cũng dễ bị mất ngủ khi sử dụng loại trà này.
Xem thêm: Uống trà mất ngủ phải làm sao
Uống trà sen có mất ngủ không? Mặc dù có thể gây mất ngủ nhưng nếu yêu thích loại trà này, bạn vẫn có cách để dùng mà vẫn ngủ ngon giấc.
Trà sen mỗi ngày chỉ nên uống 1 đến 2 tách, mỗi tách khoảng 150ml đến 200ml; tránh uống nhiều gây kích thích thần kinh quá mức. Hãy dùng 2g đến 3g trà khô (tương đương một muỗng cà phê đầy) cho mỗi lần pha. Bạn nên dùng nước trà sen đã pha lần thứ hai, thứ ba thay vì nước đầu để giảm lượng caffeine.
Bạn nên uống trà sen sau bữa ăn khoảng ba mươi phút đến một tiếng, vào buổi sáng hoặc chiều. Nếu uống vào lúc đói, trà sen có thể gây kích thích dạ dày, cồn cào. Khi vừa mới ăn no cũng không nên uống, do caffeine ngăn chặn sự hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể; uống sát giờ đi ngủ gây tỉnh táo và tiểu đêm.
Người nhạy cảm với caffeine chỉ nên uống một tách nhỏ, khoảng 100ml đến 150ml mỗi ngày. Nếu vẫn thấy bồn chồn, khó ngủ, hãy chuyển sang loại trà khác không chứa caffeine như trà hoa cúc, trà bạc hà.
Bạn hãy pha trà sen thật loãng hoặc hãy bỏ nước đầu, dùng nước sau để giảm bớt caffeine. Ngoài ra, ủ trà ở nhiệt độ thấp (70°C đến 80°C) cũng là một cách giúp hạn chế giải phóng nhiều caffeine. Nạp ít caffein hơn có thể không làm ảnh hưởng đến giấc ngủ vào ban đêm.
Thành phần chính của trà sen gồm hoa sen và trà Camellia sinensis. Trà Camellia sinensis có nhiều lợi ích sức khỏe do chứa vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa mạnh như polyphenol (đặc biệt là nhóm catechin và flavonoid).
Các lợi ích tốt của Camellia sinensis đã được nghiên cứu và ghi nhận rộng rãi gồm:
Trà giúp giảm cholesterol trong máu. Thử nghiệm trên động vật năm 2017 cho thấy, thành phần catechin, đặc biệt là (-)-epigallocatechin gallate (EGCG) làm giảm đáng kể cholesterol toàn phần, cholesterol xấu LDL-c và triglyceride, hạn chế tích tụ mỡ gan, đồng thời tăng cholesterol tốt HDL-c.
Do đó, uống trà sen có thể có lợi trong việc ngăn ngừa gan nhiễm mỡ không do rượu, giảm nguy cơ hình thành xơ vữa động mạch và bệnh về tim.
L-theanine (một loại axit amin) từ cây trà Camellia sinensis có tác dụng điều chỉnh các chất dẫn truyền thần kinh như GABA, glycine, dopamine, serotonin, nhờ đó làm dịu não, thúc đẩy thư giãn. Polyphenol giúp chống oxy hóa, loại bỏ các gốc tự do, bảo vệ tế bào thần kinh khỏe mạnh. (3)
Uống một đến hai tách trà sen mỗi ngày có thể là cách đẩy lùi căng thẳng, tạo cảm giác thư thái, dễ chịu.
Theo một nghiên cứu 80182 người Trung Quốc trong 6 năm, đăng tải trên Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch (Mỹ), thường xuyên uống trà Camellia sinensis có mức giảm cholesterol tốt HDL-c do tuổi tác chậm hơn. Điều này liên quan đến việc giảm 8% nguy cơ mắc bệnh tim mạch. (4)
Theo Trung tâm Thông tin và Thống kê khoa học & công nghệ (TP. Hồ Chí Minh), catechin trong trà Camellia sinensis gây ức chế hình thành mạch máu mới, ngăn chặn sự tăng trưởng tế bào và thúc đẩy chết tế bào theo chương trình (apoptosis), nhờ vậy giúp phòng ngừa bệnh ung thư.
Thưởng thức trà sen mỗi ngày một đến hai tách có thể là cách tốt để bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Camellia sinensis có nhiều chất chống oxy hóa như flavonoid, tannin, vitamin C ngăn ngừa stress oxy hóa – tác nhân làm tổn thương mạch máu dẫn đến cao huyết áp. Theo phân tích tổng hợp tác dụng của trà xanh đối với huyết áp ở những người khỏe mạnh năm 2023, trà Camellia sinensis hỗ trợ giảm huyết áp tâm thu và tâm trương đáng kể.
Trà xanh ướp sen có lợi ích tăng cường hệ miễn dịch vì chứa chất chống oxy hóa mạnh polyphenol EGCG, làm tăng tế bào T điều hòa, có vai trò cung cấp cơ chế quan trọng về khả năng dung nạp. Nhờ đó nó có thể hỗ trợ tế bào miễn dịch phân biệt được tế bào mang mầm bệnh và tế bào khỏe mạnh, bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật.
Theo y học cổ truyền, trà sen tính mát, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, đặc biệt trong những ngày nắng nóng. Điều này hỗ trợ duy trì sự cân bằng nhiệt độ trong cơ thể, thúc đẩy tinh thần thư giãn. Ngoài ra còn bảo vệ chức năng gan, tỳ.
Theo một đánh giá có hệ thống về các nghiên cứu lâm sàng Hiệu quả và tính an toàn của các chế phẩm trà xanh uống trong các bệnh về da năm 2022, uống trà Camellia sinensis giúp bảo vệ da khỏi bị tổn thương do tia cực tím cường độ thấp. Tuy nhiên cần bổ sung ít nhất hai tháng để thấy được hiệu quả. Tác dụng này liên quan đến khả năng chống stress oxy hóa, chống viêm của polyphenol.
Ngoài ra, vitamin E, EGCG cũng hỗ trợ chống oxy hóa, duy trì vẻ tươi tắn, hồng hào cho da.
Theo một đánh giá về vai trò điều trị của polyphenol trong trà xanh Camellia sinensis đối với việc cải thiện khả năng sinh sản năm 2018, đặc tính chống oxy hóa của nó giúp ngăn ngừa tổn thương DNA, cải thiện nồng độ, khả năng vận động của tinh trùng. Điều này rất có lợi đối với sức khỏe sinh sản của nam giới.
Nghiên cứu về vai trò tiềm năng của catechin trà xanh trong việc quản lý tình trạng vô sinh liên quan đến stress oxy hóa ở nữ giới. Catechin, nhất là epigallocatechin-3-gallate (EGCG) đã được phát hiện có khả năng chống lại stress oxy hóa – nguyên nhân cản trở quá trình trưởng thành của trứng.
Đánh giá tác dụng có lợi của catechin trong trà xanh đối với rối loạn sinh sản ở nữ giới năm 2021 cũng cho thấy, EGCG trong trà Camellia sinensis cải thiện tình trạng lạc nội mạc tử cung thông qua cơ chế chống hình thành mạch máu, ngăn ngừa xơ hóa và thúc đẩy quá trình chết tế bào theo chương trình (apoptosis). Nó còn làm tăng khả năng rụng trứng, giảm hình thành nang trong hội chứng buồng trứng đa nang, giảm nồng độ corticosterone trong huyết tương và co thắt tử cung trong chứng đau bụng kinh. Đây là những yếu tố hỗ trợ sức khỏe sinh sản ở phụ nữ.
Bên cạnh lợi ích cũng như các loại trà nói chung, trà sen có thể gây ra một số tác dụng phụ bất lợi cho người dùng. Hãy lưu ý những điều sau để thưởng thức loại trà này một cách có lợi nhất.
Uống trà sen có mất ngủ không? Trà sen có thể gây mất ngủ nhưng có thể khắc phục bằng cách:
Nhưng nếu uống trà sen làm bạn thường xuyên khó ngủ, mất ngủ, không nên tiếp tục dùng.
Uống trà sen có mất ngủ không? Vì thành phần nhiều nhất là trà Camellia sinensis sấy khô, giàu caffeine nên dễ gây mất ngủ, đặc biệt nếu nhạy cảm với caffeine hoặc không có thói quen uống trà. Việc thưởng thức trà sen không phải là thiết yếu vì vậy không nên cố gắng uống nếu bạn đang bị mắc chứng rối loạn giấc ngủ.
