Mất ngủ do suy nhược thần kinh khiến cơ thể mệt mỏi, tiềm ẩn nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe. Đặc biệt là sức khỏe tâm thần như trầm cảm, rối loạn lo âu và suy giảm trí nhớ. Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu về mất ngủ suy nhược thần kinh cũng như các phương pháp cải thiện hiệu quả.
Suy nhược thần kinh trong tâm lý học dùng để mô tả một dạng rối loạn đặc trưng bởi tình trạng mệt mỏi mãn tính, trầm cảm, mất khả năng tập trung, chán ăn, mất ngủ. Hoặc mô tả một số triệu chứng thứ cấp khác như đau đầu, đau nhức cơ, chóng mặt, sụt cân, cáu kỉnh, lo lắng, tim đập nhanh, đổ nhiều mồ hôi,…
Có thể thấy, mất ngủ là một trong những biểu hiện của suy nhược thần kinh. Trong khi đó, hệ thần kinh suy yếu, não bộ trở nên nhạy cảm quá mức với các kích thích, dẫn đến khó vào giấc, ngủ không sâu hoặc thức dậy giữa đêm mà không thể ngủ lại. Vòng luẩn quẩn này khiến người bệnh mệt mỏi cả về thể chất lẫn tinh thần. Vì vậy, khó ngủ không chỉ là hậu quả mà còn là tác nhân khiến suy nhược thần kinh nặng hơn.
Suy nhược thần kinh có thể gây mất ngủ với nhiều cơ chế tác động cùng lúc, chẳng hạn như:
Suy nhược thần kinh không chỉ là hậu quả của lối sống nhiều áp lực, mà còn là nguồn gốc của nhiều rối loạn cảm xúc. Có nhiều nguyên nhân gây mất ngủ suy nhược thần kinh nhưng phổ biến gồm:
Những cú sốc tinh thần như mất người thân, ly hôn, thất nghiệp, tai nạn,… có thể để lại dấu ấn sâu sắc lên hệ thần kinh. Khi không được giải tỏa hoặc điều trị kịp thời, các cảm xúc tiêu cực sẽ tích tụ, tạo thành stress mãn tính. Đây chính là nền tảng khiến người bệnh luôn cảm thấy bồn chồn, lo lắng và khó ngủ vào ban đêm, dẫn đến bị bệnh.
Bệnh còn có thể do stress gây ra. Stress từ áp lực công việc, học tập hoặc gánh nặng kinh tế, gia đình,… khiến cơ thể luôn trong trạng thái “cảnh báo”, dẫn đến tăng tiết hormone cortisol vào ban đêm. Stress kéo dài và không được kiểm soát sẽ làm rối loạn chu kỳ sinh học, ức chế sản sinh melatonin – hormone hỗ trợ giấc ngủ. Người bệnh dễ mất ngủ, hay tỉnh giấc, đồng thời kèm theo cảm giác lo âu không rõ nguyên nhân.(1)
Một số người bẩm sinh có hệ thần kinh nhạy cảm hơn bình thường sẽ dễ bị tác động bởi yếu tố bên ngoài như tiếng ồn, ánh sáng, thay đổi môi trường hoặc cảm xúc. Hệ thần kinh yếu khiến não bộ phản ứng quá mức với những kích thích nhỏ, dẫn đến trạng thái lo lắng thái quá, dễ cáu gắt, khó thư giãn và rất khó để đi vào giấc ngủ sâu.
Các bệnh lý liên quan đến nội tiết (cường giáp), tim mạch (tăng huyết áp), thần kinh (rối loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn lưỡng cực),… đều có thể gây ra suy nhược thần kinh mất ngủ hoặc làm cho triệu chứng này trầm trọng thêm. Những bệnh lý này thường gây ra các triệu chứng như hồi hộp, lo âu, đau đầu, khó ngủ, khiến tình trạng thần kinh suy yếu càng nặng nề hơn nếu không được can thiệp kịp thời.
Thiếu ngủ không chỉ là triệu chứng mà còn là nguyên nhân làm trầm trọng thêm suy nhược thần kinh. Khi cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ, các tế bào thần kinh không có thời gian phục hồi, dẫn đến giảm khả năng kiểm soát cảm xúc và căng thẳng. Càng mất ngủ, người bệnh càng lo âu, căng thẳng và mệt mỏi, tạo thành vòng xoáy bệnh lý khó dứt nếu không được điều trị sớm.
Triệu chứng suy nhược thần kinh mất ngủ thường biểu hiện đa dạng và tiến triển âm thầm:
Mất ngủ do suy nhược thần kinh có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời. Tình trạng này không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi kéo dài, suy giảm trí nhớ, mất tập trung mà còn làm tăng nguy cơ rối loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn thần kinh thực vật. Về lâu dài, người bệnh có thể gặp các vấn đề tim mạch, nội tiết và suy giảm miễn dịch. Vì vậy không nên xem nhẹ, cần được điều trị sớm để tránh chuyển sang giai đoạn mãn tính.
Xem thêm: Mất ngủ suy giảm trí nhớ là như thế nào
Phương pháp chẩn đoán suy nhược thần kinh mất ngủ thường bao gồm các bước sau:
Khi khó ngủ kéo dài kèm theo biểu hiện suy nhược thần kinh, người bệnh không nên xem nhẹ các triệu chứng hay tự ý dùng thuốc. Việc điều trị cần có hướng tiếp cận toàn diện, kết hợp giữa y học, tâm lý và thay đổi lối sống để cải thiện các triệu chứng thần kinh suy nhược mất ngủ hay lo lắng.(2)
Người bệnh nên đến khám tại các cơ sở chuyên khoa Thần kinh hoặc Tâm thần để được chẩn đoán chính xác và kê đơn thuốc phù hợp. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc an thần, thuốc chống lo âu, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc hỗ trợ giấc ngủ tùy theo mức độ bệnh. Người bệnh tuyệt đối không tự ý mua thuốc ngủ vì dễ gây lệ thuộc và làm trầm trọng thêm tình trạng suy nhược.
Tâm lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong điều trị bệnh. Các phương pháp như liệu pháp hành vi nhận thức (CBT-I), liệu pháp thư giãn, thiền định hoặc tư vấn tâm lý cá nhân giúp người bệnh tháo gỡ cảm xúc tiêu cực, cải thiện giấc ngủ và ổn định tinh thần.
Thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống cũng có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh:
Theo các nghiên cứu, sự dư thừa gốc tự do trong cơ thể có thể tấn công trực tiếp tế bào thần kinh và thành mạch máu, gây tổn thương, hình thành mảng xơ vữa và cục máu đông. Điều này khiến lòng mạch bị thu hẹp, làm giảm lượng máu và oxy nuôi não, từ đó dẫn đến tình trạng khó ngủ kéo dài.
Bạn có thể bổ sung các hoạt chất như Blueberry và Ginkgo Biloba có khả năng vượt qua hàng rào máu não, giúp trung hòa gốc tự do, hạn chế hình thành huyết khối, cải thiện độ đàn hồi mạch máu và thúc đẩy tuần hoàn não. Nhờ đó, não bộ được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất, góp phần phục hồi hoạt động dẫn truyền thần kinh, hỗ trợ cải thiện giấc ngủ. Đây là giải pháp an toàn, hiệu quả và có thể sử dụng lâu dài để bảo vệ hệ thần kinh và tăng cường chức năng não.
Mất ngủ do suy nhược thần kinh không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nếu không được can thiệp đúng cách. Việc điều trị cần phối hợp giữa y học, liệu pháp tâm lý và thay đổi lối sống. Nếu bạn đang gặp tình trạng này, hãy chủ động thăm khám sớm để được tư vấn, điều trị kịp thời và cải thiện giấc ngủ lâu dài.
