Trầm cảm sau sinh ảnh hưởng đến khoảng 11% phụ nữ sau khi sinh con và được xem là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Việc nhận biết sớm và phòng ngừa trầm cảm sau sinh là rất quan trọng. Thang đo trầm cảm sau sinh của Edinburgh (EPDS) là công cụ được sử dụng rộng rãi để ước tính nguy cơ và mức độ của bệnh lý này. Để hiểu thêm về bài test trầm cảm sau sinh này, mời bạn theo dõi bài viết của ECO Pharma.
Thang đo trầm cảm sau sinh Edinburgh (EPDS) là một công cụ được sử dụng để đánh giá các triệu chứng trầm cảm và lo âu ở phụ nữ sau khi sinh. Phương pháp này được ứng dụng rộng rãi, đặc biệt phổ biến ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình. EPDS giúp phát hiện sớm các vấn đề về sức khỏe tâm thần, từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc tâm lý cho phụ nữ sau sinh. Cả Ngân hàng Thế giới và Chính phủ trên khắp thế giới đều nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của việc này. (1)
Bài test trầm cảm sau sinh bao gồm 10 câu hỏi, phản ánh cảm xúc của người phụ nữ trong 7 ngày. Công cụ này được Cox, Holden và Sergovskiy phát triển năm 1987 tại Anh và ngày nay đã được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới. EPDS nổi bật với độ nhạy lên đến 86%, độ đặc hiệu 78% và giá trị dự đoán dương tính 73%, cho thấy khả năng phát hiện chính xác các trường hợp mắc bệnh trầm cảm.
Ban đầu, EPDS được thiết kế cho nghiên cứu lâm sàng, với 10 câu hỏi tự trả lời, mỗi câu có 4 lựa chọn từ 0 – 3 điểm. Tổng điểm từ 0 – 30 cho thấy mức độ triệu chứng trầm cảm. Trong nghiên cứu tại Brazil, phiên bản EPDS đã được dịch sang tiếng Bồ Đào Nha và được sử dụng qua phỏng vấn do những người tham gia có trình độ học vấn thấp và không quen với việc tự điền bảng câu hỏi. Phương pháp này đã được các tác giả của EPDS chấp nhận và áp dụng.
Bài test trầm cảm sau sinh (EPDS) là một công cụ quan trọng để phát hiện triệu chứng trầm cảm ở phụ nữ sau khi sinh, phù hợp cho những đối tượng như:
Với hầu hết phụ nữ, việc hoàn thành bài test trầm cảm EPDS ít nhất một lần là quan trọng. Tốt hơn hết, bạn nên làm bài test 2 lần, một lần trong quá trình mang thai và một lần sau khi sinh, khoảng từ 6 – 12 tuần sau khi sinh.
Nên thực hiện bài test trầm cảm sau sinh EPDS vào khoảng 6 – 8 tuần sau khi sinh hoặc sớm hơn nếu có biểu hiện lâm sàng hoặc yếu tố nguy cơ cụ thể. Ngoài ra, bài test cũng có thể được thực hiện lại sau 3 – 6 tháng sau sinh hoặc bất cứ khi nào có nghi ngờ về tình trạng tâm trạng hoặc sức khỏe tinh thần của người mẹ không ổn định.
Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng xét nghiệm EPDS không phải là công cụ để chẩn đoán bệnh mà là phương pháp giúp xác định xem phụ nữ sau sinh có thể cần thêm hỗ trợ về mặt tinh thần hay không.
Dưới đây là bản tóm tắt về 3 bài test trầm cảm sau sinh phổ biến:
Đây là một bảng câu hỏi với 9 mục, nhằm đánh giá tần suất và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng trầm cảm trong vòng 2 tuần gần nhất. Điểm số của PHQ-9 có thể từ 0 – 27, với nguyên tắc là điểm càng cao thì mức độ trầm cảm sau sinh càng nặng. Thang trầm cảm PHQ-9 được đánh giá cao về độ tin cậy và hiệu quả trong việc sàng lọc và theo dõi tình trạng trầm cảm sau sinh. (2)
Bài test trầm cảm sau sinh này bao gồm 21 câu để đánh giá mức độ và sự xuất hiện của các triệu chứng trầm cảm trong tuần vừa qua. Tổng điểm của bài test này dao động từ 0 – 63 và điểm số cao thường chỉ ra mức độ trầm cảm nặng hơn. Bài test trầm cảm Beck rất phổ biến và chủ yếu đánh vào tâm lý người bệnh, cho kết quả chính xác tình trạng trầm cảm sau sinh.
Thang đo này bao gồm 21 mục câu hỏi, nhằm đánh giá các cảm xúc tiêu cực như trầm cảm, lo âu và căng thẳng trong tuần qua. Mỗi thang điểm phụ của DASS 21 có tổng điểm từ 0 – 21, đạt điểm số cao chứng tỏ triệu chứng càng nghiêm trọng. DASS 21 là công cụ ngắn gọn, dễ thực hiện, giúp xác định không chỉ trầm cảm sau sinh mà còn cả các vấn đề lo âu và căng thẳng liên quan.
Dù có nhiều bài test trầm cảm sau sinh nhưng thông dụng nhất vẫn là Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS). Bài test này gồm 10 câu hỏi liên quan đến cảm xúc và tâm trạng của người bệnh trong 7 ngày gần nhất. Mỗi câu hỏi có 4 lựa chọn trả lời, với điểm từ 0 – 3. Tổng điểm của 10 câu hỏi sẽ xác định mức độ trầm cảm sau sinh như:
Tóm lại, việc thực hiện bài test trầm cảm sau sinh EPDS là một bước quan trọng để nhận biết và đối phó với chứng bệnh này. Bài test này không chỉ giúp các bà mẹ mới hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe tinh thần của mình mà còn là cơ sở để các chuyên gia y tế có thể cung cấp giải pháp hỗ trợ và điều trị kịp thời. Đây là công cụ hữu ích, góp phần bảo vệ sức khỏe cho phụ nữ sau sinh từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho cả gia đình.
