Khi thời tiết chuyển lạnh, nhiều người cảm thấy đầu gối bị đau nhức, cứng khớp, thậm chí vận động khó khăn. Đây không chỉ đơn thuần là dấu hiệu thay đổi thời tiết mà còn có thể liên quan đến các bệnh lý xương khớp. Vậy đau đầu gối khi trời lạnh nguyên nhân do đâu và cách khắc phục như thế nào? Nếu bạn cũng đang gặp phải tình trạng này hãy theo dõi bài viết dưới đây của ECO Pharma để hiểu rõ hơn.
Đau đầu khi trời lạnh là hiện tượng đau nhức, căng cứng hoặc khó cử động ở vùng khớp gối, xảy ra khi thời tiết chuyển lạnh hoặc ẩm ướt. Đây có thể là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước sự thay đổi đột ngột của thời tiết gồm áp suất giảm, độ ẩm tăng, không khí rét buốt… Tuy nhiên, đau khớp gối khi trời lạnh cũng có thể là dấu hiệu của những bệnh lý xương khớp như thoái hóa khớp gối, viêm bao hoạt dịch, viêm khớp dạng thấp…
Những bệnh lý này làm giảm chất lượng dịch nhờn, bào mòn sụn khớp và xương dưới sụn, khiến cấu trúc và chức năng của khớp gối bị suy yếu. Từ đó, dẫn đến đau nhức ở đầu khối, đặc biệt khi thời tiết thay đổi.
Bất kỳ ai cũng có thể gặp phải tình trạng đau đầu gối khi trời lạnh, nhưng một số nhóm đối tượng dưới đây có nguy cơ cao hơn:
Các bệnh lý xương khớp như thoái hóa khớp gối, viêm khớp dạng thấp, gout, viêm khớp phản ứng, loãng xương… làm tổn thương cấu trúc khớp, sụn bị bào mòn, dẫn đến đau nhức đầu gối khi trời lạnh.
Người cao tuổi là nhóm đối tượng phổ biến nhất. Quá trình thoái hóa tự nhiên làm sụn khớp mỏng dần, dịch khớp giảm, xương dưới sụn yếu hơn khiến khớp gối nhạy cảm hơn khi thời tiết chuyển lạnh. Ngoài ra, tuần hoàn máu kém khi lớn tuổi khiến việc nuôi dưỡng mô sụn và mô mềm quanh khớp giảm hiệu quả, làm cơn đau nghiêm trọng hơn.
Ngồi lâu, ít vận động làm dịch khớp không được tuần hoàn đều, cơ quanh khớp yếu đi, dẫn đến hiện tượng đau đầu gối khi trời lạnh.
Những người có tiền sử rách dây chằng, tổn thương sụn chêm, trật khớp hoặc phẫu thuật gối có xu hướng bị đau nhức vào mùa lạnh, do mô sẹo và mô mềm quanh khớp dễ bị kích thích khi nhiệt độ thay đổi.
Trọng lượng cơ thể dư thừa quá mức sẽ gây áp lực liên tục lên khớp gối, làm khớp nhanh thoái hóa, gây đau nhức khi trời lạnh.
Có nhiều nguyên nhân khiến đầu gối đau nhiều hơn khi trời lạnh, cụ thể: (1)
Trước những đợt lạnh hoặc mưa, áp suất khí quyển thường giảm, điều này khiến các mô quanh khớp như bao khớp, dây chằng, gân và cơ giãn nở, tạo áp lực lên khớp gối và kích thích các thụ thể thần kinh gây đau.
Khi nhiệt độ môi trường giảm, mạch máu ngoại vi co lại để giữ nhiệt cho cơ thể. Điều này làm giảm lượng máu đến nuôi dưỡng các mô quanh khớp gối, khiến sụn khớp và màng hoạt dịch không nhận đủ oxy và dưỡng chất, dẫn đến tình trạng đau đầu gối khi trời lạnh.
Khi thời tiết chuyển lạnh, cơ thể phản ứng lại bằng một loạt cơ chế sinh lý để giữ nhiệt như giảm nhiệt độ cơ và enzyme, tăng trương lực cơ và hiện tượng co cứng, giảm lưu thông máu đến cơ, bao khớp và mô mềm co rút… Tất cả những điều này làm cơ bắp trở nên kém linh hoạt, dễ cứng lại, giảm sức mạnh, đau nhức xương khớp và khó vận động hơn.
Nhiệt độ thấp khiến các dây thần kinh ở đầu gối trở nên nhạy cảm hơn, đặc biệt ở những người mắc bệnh lý khớp mạn tính như viêm khớp, thoái hóa khớp. Do vậy, vào mùa đông, chỉ cần một tác động ngoại lực nhỏ cũng gây ra tình trạng đau đầu gối khi trời lạnh.
Trong những ngày mùa đông giá lạnh, hầu hết mọi người đều muốn ở trong nhà và ít vận động, kể cả các hoạt động vui chơi. Thiếu vận động khiến sụn khớp không hấp thụ đủ dưỡng chất, làm giảm độ đàn hồi và khiến đầu gối bị đau nhức, đặc biệt khi cử động.
Vào mùa đông, nhiệt độ xuống thấp, độ ẩm lại tăng cao làm tình trạng đau nhức khớp gối trở nên nghiêm trọng hơn. Độ ẩm cao làm tăng giữ nước trong các mô liên kết. Ở người có tổn thương khớp hoặc viêm khớp mạn tính, thời tiết ẩm ướt khiến dịch khớp và mô quanh khớp giữ nước nhiều hơn bình thường, gây ra hiện tượng tăng áp lực bên trong khoang khớp, kích thích các thụ thể cảm giác đau, dẫn đến đau nhức, nặng khớp gối hoặc cứng khớp.
Vào những ngày thời tiết lạnh hoặc độ ẩm không khí cao, mặt đường, nền nhà, bậc thang… dễ bị ẩm ướt hoặc đọng nước, làm tăng nguy cơ té ngã khi di chuyển. Té ngã không chỉ gây chấn thương, dẫn đến đau đầu gối, mà còn làm tăng nguy cơ gãy xương hoặc nặng thêm các tổn thương khớp có sẵn.
Đau đầu gối khi trời lạnh có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, làm giảm chất lượng cuộc sống. Trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Một số cách khắc phục tình trạng đau đầu gối khi trời lạnh phổ biến như: (2)
Thuốc giảm đau có thể giúp giảm đau nhức đầu gối khi trời lạnh, nhưng cần sử dụng đúng cách và không được lạm dụng. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh tác dụng phụ. Một số loại thuốc giảm đau thường được sử dụng như Paracetamol (acetaminophen), thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), thuốc bôi ngoài da (gel, cao, dầu nóng).
Đây là cách đơn giản nhưng có tác dụng xoa dịu cơn đau và bảo vệ khớp đầu gối hiệu quả khi trời lạnh. Việc giữ ấm cơ thể và khớp gối giúp tăng lưu thông máu đến vùng khớp, giảm co cứng, làm khớp vận động linh hoạt hơn. Đồng thời, giảm cảm giác đau và khó chịu rõ rệt, nhất là vào sáng sớm và ban đêm. Giữ ấm cho cơ thể và khớp gối bằng cách mặc quần áo đủ ấm, đội mũ, đeo khăn quàng cổ, mang vớ và đeo găng tay.
Dù thời tiết mùa đông khắc nghiệt, bạn cũng đừng quên vận động thường xuyên. Các hoạt động thể chất giúp tăng cường lưu thông máu đến khớp, hỗ trợ giảm nhức khớp gối khi trời lạnh và nuôi dưỡng sụn khớp. Khi vận động dịch khớp tiết ra nhiều hơn, giúp bôi trơn khớp và giảm ma sát khi cử động. Ngoài ra, khi bạn duy trì thói quen vận động, cơ quanh khớp gối cũng khỏe hơn và giảm cứng khớp hiệu quả.
Thay vì tập ngoài trời do điều kiện thời tiết không cho phép (mưa, gió, bão), bạn có thể rèn luyện thể chất trong nhà với các bộ môn thích hợp như yoga, chạy bộ trên máy… tối thiểu 30 mỗi ngày, giúp hỗ trợ giảm đau, duy trì sức mạnh và độ trơn tru của khớp gối khi cử động.
Massage hoặc xoa bóp khớp gối đúng cách hỗ trợ tăng lưu thông máu đến vùng khớp, giúp khớp gối ấm hơn, nhờ đó giảm đau nhức. Các động tác xoa bóp nhẹ nhàng còn giãn cơ và dây chằng quanh khớp, giúp giảm căng cơ; đồng thời kích thích tiết dịch khớp, giúp khớp vận động trơn tru hơn. Ngoài ra, massage khớp gối còn giúp thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng, nhờ đó giảm đau hiệu quả.
Xem thêm: Đau khớp gối có nên xoa bóp không?
Cách thực hiện:
Bước 1: Làm ấm và xoa tròn khớp gối
Bước 2: Day ấn hai bên đầu gối
Bước 3: Vuốt cơ đùi và bắp chân
Bước 4: Gõ nhẹ bằng cạnh bàn tay
Vào mùa đông, cơ thể có nhu cầu tiêu thụ nhiều hơn các loại đồ ăn nhiều calo và dầu mỡ để giữ ấm cơ thể. Do đó, mọi người cần phải kiểm soát chế độ ăn uống chặt chẽ, khoa học, nếu không rất dễ tăng cân. Tăng cân làm gia tăng thêm áp lực lên các khớp, nhất là khớp khớp gối, khiến tình trạng đau đầu gối khi trời lạnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Sử dụng băng khớp gối là một cách đơn giản nhưng giúp giảm đau đầu gối khi trời lạnh hiệu quả, đồng thời hỗ trợ ổn định khớp và giữ ấm vùng gối. Ngoài ra, băng khớp gối còn hỗ trợ khớp khi di chuyển, tránh xoay vặn gây đau và tăng cảm giác an toàn, chắc chắn cho khớp.
Người bệnh đau đầu gối khi trời lạnh có thể bổ sung các dưỡng chất thiên nhiên như Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính & Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root (Curcumin), Chondroitin Sulfate… để hỗ trợ điều hòa miễn dịch, bảo vệ màng hoạt dịch và sụn khớp, đồng thời giảm các chất tiền viêm như viêm TNF-α, interleukin 1, interleukin 6, interferon gamma… Nhờ đó, hỗ trợ giảm đau, ngăn chặn phản ứng viêm tại khớp và bảo vệ khớp toàn thân.
Ngoài ra, các dưỡng chất thiên nhiên này còn thúc đẩy mô sụn gia tăng sản xuất chất nền, cải thiện chất lượng dịch khớp, tăng cốt bào giúp tái tạo sụn khớp, giúp duy trì sự linh hoạt cho khớp và làm chậm thoái hóa khớp.
Bạn nên thăm khám với bác sĩ nếu cơn đau đầu gối khi trời lạnh kéo dài, đặc biệt không thuyên giảm dù đã nghỉ ngơi, giữ ấm hay dùng thuốc giảm đau. Ngoài ra, bạn nên nhờ sự hỗ trợ của bác sĩ khi khớp sưng, nóng, đỏ; cứng khớp vào buổi sáng kéo dài trên 30 phút; có tiếng “lạo xạo” khi co duỗi chân; đi lại khó khăn, mất thăng bằng…
Để khám, chẩn đoán nguyên nhân và điều trị đau khớp gối hiệu quả, bạn có thể đến Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh. Đây là đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại. Bệnh viện quy tụ đội ngũ bác sĩ, chuyên gia đầu ngành giàu kinh nghiệm, nhiệt tình và tận tâm với người bệnh. Cùng với đó, là hệ thống trang thiết máy móc chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy đo mật độ xương, máy siêu âm, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… hỗ trợ đắc lực trong việc phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả nhiều bệnh lý cơ xương khớp.
Đau đầu gối khi trời lạnh có thể đơn thuần do sự thay đổi thời tiết nhưng cũng có thể cảnh báo nhiều bệnh lý xương khớp nguy hiểm. Việc giữ ấm khớp gối, duy trì cân nặng hợp lý, vận động nhẹ nhàng, bổ sung dưỡng chất thiên nhiên giúp hỗ trợ giảm đau nhức khớp gối. Tuy nhiên, nếu tình trạng đau khớp gối khi trời lạnh kéo dài, bạn nên đến cơ sở y tế có chuyên khoa cơ xương khớp để được khám và có phương án cải thiện phù hợp.
